BINNENLAND.
op nieuwen voet in te richten, en acht het
wenschelrjk, dat niet voor dien tijd de
Engelsche troepen het land verlaten. Op
deze wijze wordt blijkbaar een geschikt
voorwendsel gevonden voor de Engelschen
om te blijven.
De Daily iVeics-correspondent verneemt,
dat het voorloopig onderzoek in Arabi's
zaak strekt tot bevestiging zijner bewering,
dat de buitensporigheden tegen zijn wil
zijn gepleegd,
De officiëele bevestiging, dat Alison be
noemd is tot bevelhebber van het bezet
tingsleger, wordt gewacht. Wolseley maakt
zich gereed Egypte te verlaten op 20
October.
De Italiaansche consul te Lima is
door eene rooverbende gevangen genomen,
die een hoogen losprijs voor hem vraagt.
Naar men uit Panama bericht, is
generaal Aldana, President van den Staat
Cundinamarca, in Columbia, met zijn ge
heimschrijver vermoord.
Uit Durban wordt aan de limes ge
seind dat Mankaraone en Massouw, de twee
Kafferhoofden die elkander aan de weste
lijke grens van de Transvaal beoorloogden,
voor het oogenblik vrede gesloten hebben.
Te Kaapstad klom de sterfte gedurende
de twee jongstverloopen maanden tot het
ontzettende cijfer van 138 per 1000.
GEMENGDE BERICHTEN.
Nijeveen. 13 Oct. Maandag is alhier op een
stuk land een luchtballon gevonden met het op
schrift Pygmalion. De herkomst is niet bekend.
Ambt-Vollenhove, 13 Oct. In deze gemeente
geraakte gisteren een 2'/s jarig kind te water en
verdronk.
Bergen op Zoom, 13 Oct. Van de gedeser
teerde sergeanten S. en V.is eerstgenoemde
gisteren in zijn garnizoen teruggekeerd. De ander
is nog afwezig en heeft vermoedelijk dienst ge
nomen bij het vreemdenlegioen in Algiers.
Groningen, 13 Oct. Een jongmensch alhier,
wilde eergisteren-avond een glas uitdrinken, waarin
hij meende dat bier was. Ongelukkig bemerkte
hij niet, dat het carbolzuur was. Spoedig daarna
kon de ingeroepen hulp niet meer baten, want
de ongelukkige was reeds een lijk.
Gorinchem, 13 Oct. Ook alhier houdt zich
thans een persoon op, die zich schuldig maakte
aan oplichting, hoofdzakelijk van jassen van on
derwijzers.
Venloo, 13 Oct. Toen de sneltrein van hier
naar Keulen gisteren het station Lobberich voor-
bijstoorade, schrikte een paard, dat voor een be
laden kar gespannen was, en begon te steigeren,
waardoor de voerman onder de kar geraakte. De
man was terstond een lijk. Hij laat een weduwe
met 8 kinderen achter.
Maastricht, 13 Oct. Gisteren is een jongen
van negen jaar, die met zijn vader wandelde en
door dezen een oogenblik was uit 't oog verloren,
in de Zuid-Willemsvaart geraakt en verdronken.
Delfzijl, 13 Oct. Zondag-nacht is een schip
per, die hier met zijn schuitje lag, in de haven
verdronken. Misbruik van sterken drank wordt
als de oorzaak genoemd.
Rozenburg, 13 Oct. Gisteren viel een knaapje
van 3Vj jaar van een met beetwortelen geladen
boerenwagen tusschen het voor- en het achter
wiel, met het noodlottig gevolg dat het achter
wiel het kind over den buik giirg, en het kort
daarop na veel lijden bezweek.
Amsterdam, 13 Oct. Heden iu den vroegen
morgen is, alweder door het z. g. glazenlappen,
in de Accolijnenstraat alhier, een vrouw uit een
venster op straat gevallen, zij werd met gebroken
ledematen naar het Gasthuis vervoerd.
Veenhuizen, 13 Oct. De bevolking der be
delaarsgestichten alhier is zeer groot, en de
verwachting, dat het Eransche vreemdenlegioen
wat meer ruimte zou verschaffen, schijnt niet
verwezenlijkt te zullen worden.
Zaandam, 13 Oct. Maandagmorgen is alhier
de weduwe H.oud 61 jaar, nabij het Blauw-
pad levenloos uit het water opgehaald.
In het „Louisenstadtische Theater"
Ie Berlijn wordt thans opgevoerd Das Millionen-
model" (De millioenen-juffrouw).
Te Leeuwarden had gisteren-avond
bij een ijzerhandelaar in den winkel een ont
ploffing van buskruit plaats. Een bediende was
bezig om jachtpatronen te vullen, waarvan er een
bij de vulling ontplofte, tengevolge waarvan het
vuur zich aan het daarbij staande bakje met
buskruit mededeelde, 't geen een hevigen knal
veroorzaakte en al de gaspitten in den winkel
deed uitgaan. In korten tijd is dit het tweede
geval vau dien aard bij een ijzerhandelaar aldaar.
Berichten uit Singapore melden dat
de voor de Noord-Borneo compagnie reizende heer
Witte met zijn inlaudsche volgelingen door kop
pensnellers is vermoord. De maatschappij zendt
politie om de schuldigen te vinden.
Op de laatst gehouden vergadering
van het Franklin Instituut is door Grimshaw aan
getoond, hoe het microscoop behulpzaam kan
wezen bij het bepalen der sterkte van bouwstof
fen. Het is geschikt om op een eenvoudige wijze
te doen zien of het materiaal waard is met de
machine beproefd te worden of niet. Verschillende
soorten van hout en koper werden door hem ver
toond, waarvan hij ook microscopische photo-
grammen ter tafel bracht, die duidelijk de waarde
der materialen aantoonden, iu overeenstemming
met de practische proeven.
U i t N e w-Y ork wordt geseinddatGui-
teau's schedel op geheimzinnige wijze spoorloos
verdwenen is uit het museum waar hij was gede
poneerd.
De gloeilampen van Edison worden
niet meer in Menlo Park gemaakt, maar iu een
speciale fabriek te East Newark. Sedert den 11-
den November 1880 zijn daar 80,000 lampen
afgeleverd en bleven er 50,000 in het magazijn.
De r.ieuwe fabriek is ingericht om 1200 lampen
per dag te maken, door 150 personen; doch er is
ruimte genoeg om de productie te doen stijgen
tot 40,000 per dag.
Dezer dagen werd te 'sHage de
nieuwsgierigheid gaande gemaakt van de voorbij
gangers, toen zij justitie en politie druk in de
weer zagen voor het huis van een alleen wonende
dame. Niets minder toch werd verteld dan dat
men vermoeden had van een misdaad een
tweede moord v. d. Kouwen in welk denk
beeld men versterkt werd doordien de vensters
van het huis van onder tot boven gesloten waren.
In het bijzijn van de noodige dienaren van de
heilige Hermandad werd dus de huisdeur open
gebroken, begaven zich cenige politie-beambten
naar binnen en vonden niets, tot groote
vroolijkheid van de menigte, die zich inmiddels
voor het bewuste huis verzameld had. Toen men
de deur weer behoorlijk gesloten had, bemerkte
men dat men eigenlijk geen reden had gehad
om zieh ongerust te maken, want aan een der
straatfleuren ontdekte men een briefje, waarbij
de bewoonster aan wie dit aanging mededeelt dat
zij„uit de stad" is.
De Londensche Echo vestigt de aan
dacht op het haars inziens ongehoorde feit, dat
er onlangs in Holland voor eene Engelsche firma
een ijzeren stoomschip gebouwd werd: de Monica
namelijk, die te Delfshaven van stapel liep. Dit
bewijst, meent zij wellicht wat voorbarig
hoe eene andere natie gereed staat om met ons
mee te dingen naar werk dat wij tot dusver be
schouwden als ons bizonder eigendom.
Dezer dagen kwamen te Liverpool
twee en twintig mannen van de Engelsche stoom
boot Bendigo aan, welke in de lersche zee, op de
hoogte van Holyhead, verging. De boot vertrok
den 29en Sept. uit Mersey en werd Zaterdags door
een hevigen storm overvallen, die steeds toenam.
De golven sloegen over het schip en spoelden alles
wat niet vast stond overboord, het roer werd zoo
ontredderd, dat het vaartuig geheel aan de genade
der woeste baren was overgegeven. Een der booten
werd weggespoeld; een tweede onbruikbaar ge
maakt; maar de derde boot werd Zondagmorgen
uitgezet en de bemanning verliet daarmee het schip,
dat dreigde te zinken en dat dan ook eenige
oogenblikken later werkelijk in de diepte verdween.
Eerst toen bemerkte men, dat er nog twee per
sonen, de kok en een passagier, aan boord moesten
zijn. De kok zag men met de golven worstelen,
maar de pogingen om hem te redden waren
vruchteloos; de passagier was waarschijnlijk met
het sehip gezonken. Drie dagen en nachten zwier
ven de schipbreukelingen zonder eten of drinken
rond. Een der mannen, die gepoogd had zijn dorst
te lesschen, begon te ijlen en -verd zoo woest,
dat hij in het water sprong, en toen men hem
er weer uit had gehaald, met geweld vastgehou
den moest worden. Toen eindelijk in den morgen
van den vierden dag de mannen door den schooner
Richard Cobden gevonden en aan boord genomen
werden, waren zij zoo zwak en uitgeput, dat ver-
scheidenen van hen zichzelven Diet konden helpen.
Maar wie eenigszins konden, snelden zoodra zij
aan boord waren naar de watervaten, waarvan een
weldra door hen geledigd was. Zij werden door
de mannen van de Richard Cobden goed verzorgd
en te Swansea aan land gezet.
Volgens bericht uit St. Goar is al
daar in de nabijheid een steur gevangen, die,
zooals op de zalmwaag werd geconstateerd, onge
veer 100 kilo woog. Bij het vangen was hij zoo
wild geweest, dat hij door een slag met den staart
een der visschers den arm had gebroken.
Te Leipzig, in het kristallen paleis,
zal van 1 tot 4 Eebr. '83, onder het protecto
raat der Koningin van Saksen, de vierde Duitsche
kookkunsttentooustelling gehouden worden.
Vóór eenige dagen ging te Ath, in
Henegouwen, een torenwachter in den vroegen
ochtend naar beneden ten einde zich naar huis
te begeven, en vond op een der overloopen van
den trap een lijk. Zich voorover bukkende om
er naar te zien, herkende hij zijne twee-en-zes-
tigjarige vrouw. Zij had hem den avond 7an dien
nacht zijn eten gebracht en was blijkbaar op den
terugweg gevallen.
Opnieuw zijn omvangrijke proeven
genomen met de uitvinding van den heer Van
Bysselberghe, waardoor het mogelijk is op verren
afstand telephonische verbindingen te onderhouden
langs bestaande telegraaf-geleidingen, en gelijk
tijdig met het overseinen van dépêches. In het
telegraafbureau van het observatorium te Brussel
waren Zaterdag 11. met dat doel tegenwoordig de
minister van openbare werken Olin, de Ameri-
kaansche gezant Fish, de heer Van Ryaselberghe
en een drietal hooggeplaatste ambtenaren, terwijl
te Brussel-Nord zich de chef der telegraphie op
het kantoor bevond, te Antwerpen aan het hoofd
kantoor de inspecteur Banneux, en aan het meteo
rologisch station te Ostende twee ambtenaren.
Tusschen deze vier plaatsen werd zonder eenige
stoornis herhaaldelijk en gelijktijdig getelegrapheerd
en getelephoneerd, en zelfs maakte men de op
merking dat de stem van het verstafgeiegen punt,
Ostende, het helderst klonk en het best verstaan
kon worden. De belangrijkste proefneming geschied
de met een Hughes-toestel, hetwelk aan de lijn
met Antwerpen verbonden werd; gelijktijdig wer
den langs deze lijn twee dépêches in tegenover
gestelde richting overgeseind en tegelijkertijd een
telephonisch gesprek gevoerd. De proefnemingen
zijn alle zonder uitzondering uitstekend geslaagd.
Men heeft te Koningsbergen een
proef genomen om kanarievogels vrij te laten
rondvliegen en hen, evenals duiven, aan voeder
plaats en kooi te gewennen. Die proef is zeer
goed gelukt. In den tuin van het koffiehuis Sprind,
aldaar, vliegen ongeveer 30 kanaries overdag
rond en keeren alleen terug bij het voederen en
'8 avonds in hun kooi.
Te Gronau zgn de hee ren W. Jordaan
en J. Stroink, fabrikanten, op hur. kantoor door
eenige arbeiders aangevallen, die hen met mes
steken hebben gewond. Twee der daders zijn reeds
in hechtenis genomen.
Een Franschman, Henrion, leverde
in 1718 bij de academie van wetenschappen te
Parijs, een nauwkeurige berekening van het men-
schelijk lichaam en wel n. b. van Adam af tot
op zijn tijd. Adam aldus had hij uitgecijferd
was 125 voet en 9 duim lang, Eva 118 voeten
9>/4 duim! Bij het negende geslacht was de lengte
reeds zoo afgenomen, dat Noach niet meer dan
115 voet haalde. Die inkrimping ging gestadig
voort, zoodat Abraham slechts 28, Mozes 13; de
Thebaansche Hercules 10 Alexander de Groote
6 en Julius Cesar even de 5 voet bereikten. Het
staat waarlijk te vreezen, dat onze nakomelingen
elkander slechts onder het microskoop te zien
zullen krijgen!
Dezer dagen overleed te Wiesbaden
de Birmasche millionnair Goldenberg. Hij was
een Oostenrijker van geboorte, maakte als jonge
ling den Krimoorlog mede, maar verliet het leger
aan den Levant en trok Azië in tot aan het on
afhankelijke gedeelte van Birma. Hier vestigde
hij zich en begon eer. handel in teakhout, welke
kostbare houtsoort daar te land welig groeit, en
verwierf zich de gunst van der. toenmaligen Koning,
door het maken van gestempelde muntstukken in
plaats van de zilveren plaatjes, die men er toen
als betaalmiddel gebruikte, en die gewogen en
doorgesneden werden. De Koning verleende hem
het recht tot exploitatie van de teakhout-bosschen.
Goldenberg werkte daar met 2000 inboorlingen,
70 olifanten en 100 buffels ruim vijfentwintig
jaren en verwierf zich zoo zijn aanzienlijk ver
mogen. In 1876 verliet hij Birma, omdat hij niet
meer tegen het klimaat kon, keerde naar Oos
tenrijk terug, waar hij een huwelijk sloot, dat
echter ongelukkig was en spoedig weer ontbonden
werd, en vertoefde daarna afwisselend te Weenen,
Parijs en Londen, totdat de dood een einde maakte
aan zijn veelbewogen leven.
Een Bostonsch industriëel heeft een
toestel uitgedacht om een stoomschip in volle
vaart te doen stilstaan zonder achteruit te stoomen.
De toestel bestaat uit een soort van zwaarden,
waaraan door een op het dek geplaatst mecha
nisme een met de zijden van het schip een rechten
hoek vormende stand kan gegeven worden.
Op het spoorwegstation aan het
Westerdok te Amsterdam sprong gisteren-ochtend
een man, terwij! de trein aankwam, van het per
ron, met het gevolg dat hem hoofd en beide
beenen werden afgereden.
Op de verkooping van den inboedel
van mejonkvr. v. d. Voort, te Utrecht, waren
verschillende oude zaken, die prijswaardig zijn in
dezen tijd. Kastjes met ingelegde randen, pen
dules, maar vooral porselein. De meesten dier
zaken werden voor 't buitenland aangekocht door
eene combinatie van kooplieden, om ze, naar
gelang van de voorliefde der koopers, naar Parijs
of Londen te zenden. Dinsdag o. a. werd een ka-
binetstel van 5 Japansch porseleinen gekleurde va
zen verkocht voor 460; kenners beweren, dat
dit stel tot het fijnste en beste behoort wat iu
de 17de eeuw ons uit Decima is geworden, en als
Oostersch kunstwerk, wegens fraaien vorm, grond
stof en kleur onder de hoogst zeldzame stukken
in een museum thuis was. Het stel zal nu
waarschijnlijk in de salie Drouot te Parijs voor
eenige duizenden franks worden geveild, als het niet
dadelijk in handen komt van een schatrijk bui-
tenlandsch verzamelaar.
Eergisteren heeft een grappenmaker
de straadjeugd te Brummen en wie met haar tot
de nieuwsgierigen behoorden duchtig beet gehad.
Aan een boom in de nabijheid der meisjeskost
school, het vroeger zoogenaamde ,,Oude kromhout,,,
was een papier vastgespijkerd, waarop te lezen
stond: „Om 1 uur zal de hardlooper Dibbels het
marktplein zestigmaal in één uur rondloopen. Hij
looft 100 uit aan dengene die het eenmaal
tegen hem volhoudt. Mevrouw Dibbels zal in
middels tractaatjes ronddeelen." Reeds om 12 uur
oefende zich de dorpsjeugd in het hardloopen en
tegen 1 uur stond een groote kring van menschen
op het dorpsplein, onder welke de politie de orde
trachtte te bewaren, geschaard, wachtende op den
man die niet kwam. Glimlachend en brom
mend verdween tegen half 2 de teleurgestelde
menigte.
Andersen had, zooals in een onlangs
verschenen levensbeschrijving van hem door den
staadsraad Oollin wordt medegedeeld, een zenuw-
achtigen angst, dat men hem levend zou begraven.
Zijn vrees daarvoor was zoo sterk, dat hij bij het
naar bed gaan aan het voeteneind een stuk papier
neerzette, met de waarschuwing: „ik ben alleen
maar schijndood."
De Havan a-sigaren schijnen evenmin
als zoovele andere consumtic-artikelen aan de
vervalschingswoede te kunner. ontgaan. Blijkens
bericht toch uit New-lork werden vandaar in
de laatste jaren groote boeveelheden bizonder
dun papier ter vervalsching van tabak naar
Havar.ah gevoerd. De riem van dat papier weegt
omstreeks 3 Ned. pd. Dit papier wordt geweekt
in en doortrokken met een af kooksel van tabaks-
afval, daarna gedroogd en geperst als waren het
tabaksbladeren. Het verschil tusschen het op deze
wijze bereid papier en de tabak is met het onge
wapend oog niet dan voor zeer goede kenners
te ontdekken. De papierbladen worden tusschen
de tabaksbladen opgerold en zoo als echte Ha
vanna de wereld ingezonden.
Een jager te Weyersbach keerde van
de jacht naar huis terug. Zijn 9jarig dochtertje
ijlde hem blijde te gemoet, toen plotseling het
geladen geweer, dat de vader onder den arm droeg,
afging en het meisje zoodanig trof, dat het binnen
weinige uren een lijk was.
Dat een buitengewoon liooge leeftijd
meer door vrouwen dan door mannen bereikt
wordt, is op nieuw bewezen door de laatste alge-
meene volkstelling in Pruisen. Van de 5355 in
woners in dien staat, die de 90 jaar te boven
gingen, waren 3330 vrouwen en slechts 2025
mannen, terwijl onder de 359 personen, welke het
honderdste levensjaar overschreden hadden, 231
vrouwen en slechts 128 maunen waren. Echtparen,
van welke beide echtgenooten den leeftijd van
100 jaar bereikt hadden, bestonden er slechts vijf.
Ir. de Midd. Ct. komt een uitgebreid
artikel voor, waarin de vraag wordt behandeld
of de landbouwer tot verdediging van zijn te
velde staand gewas op ganzen mag schieten. De
schrijver beantwoordt die vraag toestemmend, op
grond van een arrest van den Hoogen Raad van
1862. Alleen heeft men te zorgen, dat het dui
delijk blijkt, dat men uitsluitend ganzen wil schie
ten, alzoo een ganzenroer en ganzenhagel gebruike.
Ander jachttuig zou twijfelachtig kunnen maken
of hij, die daarmede in het veld is; geen door
de wet beschermd wild zou willen bemachtigen.
Een der beroemdste advocaten van
Parijs Mr. Thiroud heeft de wereld vaarwel gezegd
om den priesterlijken staat te aanvaarden.
Een man, die uit louter dankbaar
heid brand gesticht had, stond dez°r dagen te
Mecklenburg te recht. Het was een arbeider uit
Parchim, die eens door een landeigenaar te Neu-
hoff aan geld voor zijn woninghuur geholpen
was, dat hij later had afbetaald, en die zich ge
drongen gevoelde om op de een of andere wijze
zijn dankbaarheid te toonen. Eindelijk kwam hij
op de gedachte, om een oude vervallen schuur,
die het eigendom van den landeigenaar en voor
een hooge som verzekerd was, in brand te steken,
en daardoor zijn weldoener voordeel te bezorgen.
Op zekeren avond, toen de wind naar een kant
was, dat de andere gebouwen geer. gevaar liepen,
bracht hij zijn voornemen ten uitvoer, met hot
gewenschte gevolg. Niemand kwam iets van zijn
daad te weten, totdat hij onlangs weer geld ter
leen kwam vragen van den landeigenaar, en dezen,
als een aandrang om zijn verzoek in te willigen,
mededeelde, wat hij gedaan had oin hem te be-
voordeelen. De landeigenaar achtte zich toen ver
plicht den arbeider aan te klagen wegens brand
stichting. De rechtbank veroordeelde den man
onder aanneming van verzachtende omstandig
heden, tot een gevangenisstraf van twee jaren.
Yan 9 Juli 1866 tot 31 Dec. 1881 zijn
te Parijs verorberd: paarden 160,080 stuks; ezels
6,690 stuks; muilezels 395 stuks, te zatnen 167,165
stuks, vertegenwoordigende een gewicht van
30,822,482 kilogr. Paarden, die vroeger voor den
vilder 15—20 fr. waard waren, worden thans
voor 90150 fr. verkocht, afhankelijk van het
seizoen en den staat van het dier. Het vleesch
wordt voor ongeveer den halven prijs van dat
van runderen verkocht bij overeenkomstige stuk
ken, namelijk filet (lendenstuk) voor li/j in
plaats van voor 3 fr. de 500 gram, en stukken
van den hals en de borst voor 2530 centimes,
in plaats van 5060 centimes. Te Parijs zijn
ongeveer 60 slachterijen van deze dieren.
In Lotharingen beginnen de wolven
het weer lastig te maken. Bij de aldaar plaats
gehad hebbende oefeningen der troepen zijn er
een aantal opgespoord en doodgeschoten. Laatst
leden Zoudag zijn er op een jachtpartij in het
woud van Zimmingeu ook een paar gedood. De
meeste komen uit de Fransche grensdepartemen-
teu. In het departement der Meurthe zijn eenige
dezer roofdieren in een schapenstal gedrongen en
hebben er drie schapen verscheurd en vijf dood
gebeten. Niettegenstaande de buren voor den stal
stonden te schreeuwen, gingen de wolven heel
bedaard hun gang.
Onlangs overleed te Madrid de Her
tog van Santona, een grande van Spanje, die zijn
dochter en cenige erfgename een vermogen van
vijftien millioen franks nalaat. Deze Hertog was
van zeer nederige afkomst. Hij begon als hoeden
maker te Cuba, kwam later naar Madrid, maakte
daar fortuin en werd eer der aanzienlijkste des
lands.
Onlangs is in de Vereenigde Staten
een dames-verteniging gesticht tot bevordering
van de zijdeteelt. Met het vervaardigen van zijde
werd daar te lande in 1775 een begin gemaakt.
Nadat de zijdeteelt er ruim een halve eeuw
verwaarloosd werd, begon zij te herleven, en men
vindt er nu 325 zijdefabrieken met 25,000 arbei
ders. De thans opgerichte dames-vereeniging stelt
zich ten doel, de zijdefabrikage zoozeer uit te brei
den, dat er geen invoer van dit artikel meer noo-
dig is.
Aan het Missiehuis te Steijl (Tege-
len) is een aanzienlijk geschenk ten deel gevallen
van eene dame uit het grensdorp Berderich, be
staande uit 300 Pruis, morgen akker- en weide
landen en 100 morgen boschgrond.
De Hertog van Connaught, deEngel-
sche Prins, die de expeditie in Egypte mede-
maakte, zal in rang bevorderd worden wegens de
diensten, daar door hem bewezen. Waarin die
diensten bestaan weet eigenlijk niemand, want hij
en zijn troepen kwamen volstrekt niet in het vuur.
Er werd wel getelegrapheerd, dat hij gedurende
den slag bij Tel-el-Kebier een merkwaardige
kalmte aan den dag legde, maar het is niet
zoo heel moeilijk om kalm te zijn als men, zoo
als hij, een paar mijlen buiten het bereik van de
vijandelijke kanonnen is. Hij zal echter bevor
derd worden tot militair bevelhebber van het
zuider-district, als opvolger van Prins Eduard
van Saksen-Weimar.
Het schijnt dat het denkbeeld van
Harder om kwik als beweegkracht bij uurwerken
te gebruiken, niet zoo geheel nieuw is. In de
Fastes Universele, Tom. XIII, pag. 167, leest
men het volgende; 14 Juni 1816. De Geb. Geijser,
te Chaux de Fonds bij Lausanne, vonden een
uurwerk uit, hetwelk nimmer behoeft opgewonden
te worden, De beweegkracht bestaat uit een rad
van geel koper van 2 voet middellijn, aan welks
omtrek zich 39 inschuivende kokertjes van het
zelfde metaal bevinden. Eenmaal in beweging,
neemt de helft dezer kokertjes een vertikalen en
de andere een horizontalen stand aan, welke ver
schuiving de beweging onderhoudt. Het rad maakt
eene omwenteling per uur en bezit genoegzame
kracht om een klein seconde-uurwerk te doen
loopen. Een maand later kwam een werktuig
kundige te Turin op de gedachte dit toestel te
verbeteren. Hij verving de kokertjes door glazen
buisjes met kwik gevuld, welk metaal, zich gedu
rig van den omtrek naar het middelpunt ver
plaatsende, de beweging onderhield.
Op een klein eiland aan de kust van
Chiriqu, is als men een bericht uit Panama
gelooven mag een ontzaglijk groote schat van