N I E U W E
No. 639.
Donderdag 9 November 1882.
7e Jaargang.
Een vrede-congres.
BUITENLAND.
H
miiiiiHsm:
ABONmEMENTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlem j 0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzonderlijke Nummers 0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG
BÜEEAÏÏ: St. Jansstraat Haarlem.
MMSÏIES
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEK ADVEKTENTIÈN
Van 16 regels.30 Gents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUEEÏ.
Kort geleden had er te Brussel eene
conferentie van vrede en arbitrage plaats,
t Was een kakelbout gezelschap. Geleerden
en pbantasten, politieke volksmenners en
een verloopeu monnik waren uit naburige
landen saamgekomen. In een der zittingen
bekleedde zelfs de heer Loyson, de voor
malige Pater Hyacinth, den voorzittersstoel
en hield hij eene lange redevoering d;e
O O 7
overigens niet gansch zoo onverstandig was
als men had kunnen verwachten, want hij
vermaande de Regeering van zijn geboor
teland, Frankrijk, den strijd tegen het Ge
loof te staken, vermits het onderpand van
den vrede slechts door den Godsdienst kan
gegeven worden.
Het doel waarnaar de leden vau het
vrede-congres streven is, schoon en verheven,
doch onbereikbaar. Wie zou niet gaarne
Wenscben, dat er eenmaal een tijd mocht
komen, waarin wij zouden kunnen zeggen:
de oorlog behoort tot de Sagen uit den
lang vervlogen tijd, het zwaard van weleer
is veranderd in sikkel of zeis en er lieerscht
liefde, eendracht en broederschap onder de
volken van 't Heelal, 't Heeft iets aan-
lokkends zich aan zulke gedachten over te
geven, zich eene vreedzame, gelukkige toe
komst van het menschelijk geslacht voor
te spiegelen, en zich eeu tijd te denken
Waarin de arsenalen slechts nog dienst
zullen doen als museums van oude wapens
en oorlogswerktuigen. Als het denkbeeld
van den eeuwigen vrede juist in den tegen-
woordigen tijd meer dan ooit algemeen
wordt, dan is dit waarschijulijk bet gevolg
van eene periode, waarin de menschelijke
geest met de grootste scherpzinnigheid en
toewijding er op uit is om nieuwe moord
wapens en vernieliugswerktuigeu uit te
vinden. In de verbetering van het oorlogs-
materiëel hebben we in de laatste tientallen
jaren meer vorderingen gemaakt, dan vroe
ger in eeuwen. Steeds grooter, steeds druk
kender voor de volken worden desommen
die voor het reuzengeschut worden uitge
geven, zoo mede voor de drijvende panserko-
lossen, die men toch later als even onbruik
baar zal afkeuren, gelijk weleer de zware
wapenrusting, door welke de ridders dei-
vijftiende of zestiende eeuw zich tegen de
vijandelijke kogels trachtten te beschermen.
FEUILLETON.
Een edele daad.
Vervolg.)
Nu kende de ongelukkige vrouw haar lot;
zij wist dat haar man zich in den afgrond zou
nederstorten en zij de kracht niet had, om hem
tegen te houden. Ach, zij was vroeger zoo trots
en gelukkig geweest, met de gedachte, dat hare
liefde alleen hem van het verderf kon terughou
den. Hij had haar een plechtigen eed gezworen,
om van zijn hartstocht voor het drinken afstand
te doen. Nu hij echter zijn eed verbroken had,
was aan geen terugkeeren te denken. Zoo had
dan Hartung met zijne waarschuwing toch gelijk
gehad
Tannberg merkte wel nu en dan de beweende
oogen zijner vrouw op, en de verborgene droef
heid op haar bleek gelaat, maar dan ging hij
's morgens vroegtijdig weg en bij het middagmaal
klaagde hij over hoofdpijn en over verdrietelijk
heden in de zaken.
Wanneer dan evenwel Ottilie alles in "het werk
stelde, om hem door een zacht en vriendelijk
tegemoettreden, weder aan huis te binden, zeide
hij altijd ontwijkende: „Ik heb het hoofd zoo
vol, lief kind, en moet mij een weinig ver
strooien; maar het zal spoedig geheel anders
worden. Gij zult eenmaal oogen opzetten! Gij zijt
den langsten tijd de vrouw van een ellendiger,
kassier geweest, meer zeg ik niet", en met deze
Gansch Europa lijdt aan wapenkoorts die
de krachten der Naties ondermijnt en de
welvaart doet verdwijnen, 't Kan dus geen
verwondering baren wanneer het volk
zich tegen die oorlogsmanie verzet en
er vergaderingen en congressen worden
gehouden waarop de vraag gesteld
wordt, hoe men aan den krijgslust en aan
de oorlogs-toebereidselen paal en perk kan
stellen.
Uit dit oogpunt beschouwen we dan ook
ile internationale arbitrage-conferentie die
onlangs te Brussel iieeft plaats gehad. Au
fond is het gansche vrede-congres (eene
vergadering van utopisten) eene van de
vele liberale dwaasheden van onzen tijd,
want de leden der arbitrage-conferentie zijn
er zei ven van overtuigd dat het congres
geen practischen invloed zal uitoefenen,
dat hunne besluiten de machtigen dezer
aarde niet zullen verhinderen ook in de
toekomst elkaar de loef af te steken in het
aanschaffen van levende en doode strijd
krachten. Dat de oorlog een ongeluk is,
bestrijdt niemand. Zelfs de soldaat geeft
dit toe en overal heeft het volk den groot
sten afkeer van den oorlog. Verbrande
dorpen en steden, vernielde akkers, verwoeste
woningen hebben eene onloochenbare over
tuigingskracht. De landman die voor de
rookende puinhoopen zijner hoeve staat,
krijgt ongetwijfeld eeu diepen afschuw van
den oorlog. De treurende ouders die in den
krijg hun zoon, de hoop van hun ouder
dom, zagen sneven, de weduwe wier echt
vriend door het lood des vijands doodelijk
werd getroffen, zij verfoeien den krijg tot
in het diepst hunner ziel. Doch wat helpt
het? De oorlog is eene beschikking; hij
zal dus onder de volken blijven bestaan.
Nu eens is hij het gevolg van de eerzucht
van den een of anderen Vorst, dan weder
woedt hij door de hartstochten vau het
verblinde of misleide volk. Somtijds staat
hij, eer men er aan deukt, voor de deur.
Veelal is hij eeu noodzakelijk kwaad, vaak
echter kon hij vermeden worden als de
volken eri de staatslieden slechts iets meer
in verstand en wijsheid wilden toenemen.
Als men alle intellectuëele krachten, die
tot het verbeteren van wapens en leger
aangewend worden, wilde gebruiken, om
middelen te verzinnen ter voorkoming van
den oorlog, stroomeu van tranen en bloed
geheimzinnige gezegden ijlde hij zijne woning uit,
Max kwam voortdurend op die geheimzinnige
mededeelingen terug, zonder zich nader daarover
uit te laten. Dan weder was hij overmoedig of
ook onrustig en verstrooid.
Ottilie wist niet, wat zij van dit alles denken
moest. Wanneer hij haar opgewonden van het
schitterende leven, dat zij nog eenmaal zou ge
nieten, sprak, dan vervulde onverklaarbare onrust
hare borst, alsof haar iets verschrikkelijks te
wachten stond. Och! zij had geen verlangen naar
een nog rijker leven, maar naar het stille en een
voudige verleden, toen zij met zoo weinig zoo
gelukkig was geweest.
Welke plannen koesterde haar man toch?
trachtte hij ook als zoo veler., om zich door spe-
culeeren aan de beurs een groot vermogen te
verwerven
Hoe ingetogen de jonge vrouw ook leefde, de
zucht naar geluk, die zich overal in de wereld
openbaarde, had ook haar een weinig aangetast.
Daarvoor zorgde al het verblijf in een groote stad»
men moest zelfs bij de grootste ingetogenheid
toch met den tijd medegaan. Maar Max kon
toch onmogelijk Zijn geluk aan de beurs wagen,
hij had immers geen vermogen en spdert hij veel
buitenshuis leefde, moest de jonge vrouw, niet
tegenstaande zijn groot salaris, menigmaal zich in
hare uitgaven beperken en Max was nauwelijks
in staat om voor het noodigste en vereischte geld
te zorgen.
In de laatste dagen verdween bij haar man
zouden gespaard worden. Doch dil zal nim
mer geschieden.
Wij koesteren, zooals men ziet, geene
illusiëii ten aanzien van de practische re
sultaten der vrede-consrressen of arbitrage-
o
confereutiënwij zijn er zelfs van over
tuigd dat vergaderingen als d:e welke in
Brussel werden gehouden, geen invloed
zullen uitoefenen op het noodlot van Europa.
Als uiting van den milden en vreedzamen
geest, die zich in de negentiende eeuw niet
door het gekletter der wapens tot zwijgen
laat brengen, zouden dergelijke vergade
ringen misschien op eenige sympathie aan
spraak kunnen maken. Oppervlakkig be
schouwd is er iets verheffends in, als vele
persouen uit verschillende landen te zameu
komen en luide verkondigende volken
willen geen oorlog! Zeker, hoe meer deze
waarheid wordt herhaald, hoe grooter wordt
de kans dat zij ook daar vernomen en be
grepen wordt waar de macht is, den oor
log, wij zullen niet zeggen geheel en al
uit den weg te ruimen, maar toch zoo
lang mogelijk te verhoeden. Het doel echter
van de leden van het vrede-congres (eene
schepping van het liberalisme dat, de hu
maniteit tegenover de Kerk plaatsende zich
ten taak stelde den oorlog uit te roeien)
moge verbeven zijn, het is en blijft eene
illusie, niets dan eene illusie! De gansche
vrede-beweging is een onvruchtbaar werk.
Dit begrijpen dan ook zelfs liberale bladen,
want te oordeeleu naar de verslagen die
zij van het vrede-congres te Brussel hebben
gegeven, heeft de gausche geschiedenis in
Belgiës hoofdstad fiasco gemaakt. »Alge-
meene vrede enontwapening, afschaffing van
den oorlog met zijne afschuwlijkheden, 't zijn
schooue theorieën om over te philosopheeren
en te redeneereu. Dit is dan ook in ruime
mate op de arbitrage-conferentie geschied,
maar of al die welsprekendheid het vraag
stuk iets nader tot zijne oplossing zal heb
ben gebracht? Ik twijfel er hard
aan,« aldus schreef de correspondent van
een onzer liberale dagbladen. En de man
heeft gelijk. Het vrede-congres omvat niets
anders dan eeu utopisch streven, en het
is te wenschen dat met de vergadering
onlangs in Belgiës hoofdstad gehouden, de
bijeenkomsten der leden van het vrede-
congres voor altijd zijn gesloten.
'tls te hopen dat de vrede-phantasten,
meer en meer de vroolijke stemming, hij sprak
niet meer van een schitterende toekomst. Hij was
verstrooider, onrustiger dan vroeger en antwoordde
ontwijkend op hare zachtmoedige, bezorgde vragen
met de woorden: „Ik zal er wel boven op komen,
laat mij daarvoor maar zorgen."
Maar al antwoordde Ottilie dan, dat zij nooit
gelukkiger was geweest, dan toen zij met een
gering inkomen wist uit te komen, zoo had hij
daarvan geen begrip, en ontwikkelde dan met
des te grooter ijver zijne verwachtingen op een
schitterende toekomst. Och hij merkte niet eens
het droeve, smartelijke lachen zijner arme- vrouw
op, die onder den druk van het tegenwoordige
zuchtte en die met diepe smart gevoelde, dat haar
echtelijk geluk verdwenen wasdat kwam niet
weder terug, ook dan niet wanneer het haar man
gelukte de stoute verwachtingen der toekomst te
verwezenlijken, die hem voortdurend voor de
brandende oogen fonkelden.
Eens keerde Max nog later dan anders r.aar
huis en in een gesteldheid, die het hem onmo
gelijk maakte zooals anders, zijn toestand een
weinig te verbergen.
Welke treurige nachten moest de jonge vrouw
sedert dien tijd niet doorbrengen, Het was haar
onmogelijk de oogen te sluiten, wanneer hij uit
was. Het eene uur voor er. het andere na ging
voorbij en hij kwam maar altijd niet en wanneer
zij dan eindelijk het openen der deur hoorde,
hield zij zich slapende, omdat zij gevoelde, dat
zij niet meer de kracht zou bezeten hebben,
na het geleden e'chec, thans van hunne
illusiën genezen zijn en dat zij nu eindelijk
zullen begrijpen dat de oorlog onuitroei
baar is.
De eeuwige vrede laat zich niet in het
aanzijn roepen door de verhandelingen eu
besluiten van eeu vrede-congres of van
eene arbitrage-conferentie. Slechts pban
tasten kunnen de dwaze illusiën van een
eeuwigen vrede koesteren. Meuschen be
gaafd met eeu weinig gezond verstand
drijven er met recht den spot mede.
Volgens de National Zeitung is er bij
den Bondsraad een ontwerp-besluit inge
diend, inhoudende een verbod op den invoer
van Amerikaansche varkens, varkensvleesch
en worst. Als reden voor dezen maatregel
wordt aangevoerd het herhaaldelijk voor
komen van trichinen in dat varkensvleesch
en eene dikwijls voorkomende ziekte onder
de varkens.
Bij den President der Frausche Re
publiek is een plan ingekomen tot het op
richten van twintig landbouwkoloniën in
Frankrijk voor de twintig arrondissementen
van Parijs. In die inrichtingen, voor 500
jongens eu even zoovele meisjes bestemd,
zouden enkel kinderen van de arbeidende
klasse opgenomen worden. Voor elk kind
zal 60 centimes 's daags betaald worden.
Daarvoor wordt het onderricht, gevoed en
gekleed. Eene verzekeringspremie vau
2500 franks zal ieder kiud bij het verlaten
der inrichting op volwassen leeftijd ont
vangen.
De President der Republiek heeft dit
plan ter overweging aan eene commissie
gezondeu.
Zaterdag-nacht hebben weder arres-
tatiëu plaats gehad in het 18e arrondis
sement van Parijs. De in hechtenis genomen
persouen waren bezig met het aanplakken
vau biljetten, waarin tot brandstichting
werd aangespoord.
Het officiéél Engelsche blad maakt
bekend, dat Seymour en Wolseley tot bet
pairschap zijn verheven, de eerste als Lord
Alcester, de tweede onder den titel van
Lord Wolseley of Cairo.
De cholera neemt te Mecca toe en vele
gevallen zijn te Djeddah waargenomen.
om hare smart cn vertwijfeling te verbergen.
Heden echter kon zij niet kalm blijven; zij
hoorde een zwaren val, en daarna een dof ge
kreun en toen zij het licht had aangestoken, zag
zij haar man met een bleek en verwilderd ge
zicht op den grond liggen, onverstaanbare woor
den sprekende.
Ottilie verliet haar bed en beproefde nu de
bewustelooze massa, die voor haar lag, uit te
kleeden en naar bed te brengen. Wie zou haar
ooit gezegd hebben, dat haar eens zulk een vrec-
selijke scène te wachten stond! Zij had altijd voor
eei: beschonker.e een afschuw gehad en nu was
de tot zinneloosheid toe beschonken man, die
bijna niet meer in staat was te spreken, haar
echtgenoot. Maar zij moest haar afschuw over
winnen zij kon hem daar niet hulpeloos op
den grond laten liggen en toch bood de beschon-
kene aan hare bemoeiingen nog den hevigsten
tegenstand.
„Weg, weg," stotterde hij, „zij hebben mij
mooi uitgeplunderd geheel en al" en Tann
berg sloot de verglaasde oogen en liet het hoofd
weder op den grond vallen.
Hoe het Ottilie eindelijk gelukt was, haar man
in het bed te krijgen, zij wist het zelve niet.
Zij had al hare krachten aangewend en daarbij
was liet haar geweest alsof zij van schande en smart
moest vergaan. Ja, zij schaamde zich tot in de ziel
over haar man, dat hij zoo diep, zoo vreeselijk diep
gezonken was. Nu sliep hij met de ademhalingen
van een dronkaard, Wordt vervolgd.)
