N I E IT W E
No, 641.
Zondag 19 November 1882.
7e Jaargang.
De Sociaa Idcmocratie.
BUITENLAND.
«P"3-
UKIillSIHt
IIR41
ABONNEMENTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlem 0,8b
Buiten Haarlem franco per post. 1,—
Afzonderlijke Nummers 0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
BFKDSAr
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 1—6 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Adverteutiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S EAUREY.
Vervolg.)
Van alle oude privilegies blijft in den
modernen Staat nog slechts dat van den
eigendom voortbestaan; derhalve wil de
Sociaaldemocratie zoo zegt zij het
werk voltooien, dat de bourgeoisiein den
beruchten nacht van 4 Augustus 1789 in
Frankrijk heeft begonnen, doch onvolein-
digd heeft gelaten. Het kapitaal zegt
het moderne Socialisme heeft zich toen
van den druk der geestelijkheid en des
adels vrijgemaakt, den invloed van beiden
gebroken, de politieke gelijkheid en het
recht der meerderheid geproclameerd. Doch
deze verworven rechten verdwenen door
dien de rijkdom de plaats innam van de
bevoorrechte standen. De laatste (toekom
stige) groote omwenteling echter, zal de
ware vrijheid en gelijkheid op aarde doen
herleven. De vrucht der eerste Fransche
revolutie is slechts eene verwisseling der
heerschende klasse geweest; de ware vrij-
heid ontbreekt, zoo lang er nog armen en
rijken bestaan. Eerst met de socialistische
revolutie zal de echte, de ware vrijheid
verschijnen.
Een der vurigste aanhangers van het
hedendaagscbe Socialisme was Karl Marx.
Reeds voor het jaar 1848 was hij het hoofd
der socialistische, communistische partij.
Ook was hij de stichter van de interna
tionale werklieden-maatschappij, de beruchte
Internationale,en zoo men weet is deze
de socialdemocratische verbroedering dei-
arbeiders van alle natiën op de gansche aarde.
In Frankrijk betrad de Internationale
in de Parijsche Commune voor de eerste
maal het politiek gebied. En dit gebeurde
door de talrijke sociaaldemocratische arbei
derselementen die in Frankrijks hoofdstad
aanwezig waren. Den 18den Maart 1871
proclameerden de Parijsche Socialisten de
Commune en zij hielden zich, zooals bekend
is, 73 dagen lang tegen de troepen der
Regeering staande. Het moorden en ver
branden der Parijsche Communards is van
algemeene bekendheid. De verwoesting van
de voornaamste gebouwen van Parijs was
het bewijs van den tot waanzin gestegen
haat tegen de bestaande orde en tegen elk
eigendom. »Alle gedenkteekens der tirannie
moeten vernietigd worden,zoo luidde het
wachtwoord.
De Internationale en de Parijsche Com-
FEU1LLE TON.
Een edele daad.
Vervolg.)
De inrichting van liet vertrek bewees al, dat
de tegenwoordige directeur door zijn geluk niet
hoovaardig was geworden. Hier heerschte de
grootste eenvoudigheid, hij kon ook geer.e
groote ruimte bewonen, daar hij slechts de helft
der eerste verdieping in gebruik had en het
oude onaanzienlijke huis was nogal smal. Ach,
waarom had haar man zich niet eveneens tevre
den gesteld, om in een eenvoudige omgeving te
blijven?
Nu ging de deur open en Hartung verscheen
op den drempel. Hij was niet het geringste ver
anderd, zijue houding, geheel zijn handelen was
nog even koel en terugstootend als vroeger.
Was zijn hart van zijne vroegere genegenheid
voor Ottilie al lang genezen, of kon hij zich zoo
volkomen beheerschen? Zijn gelaat vertoonde
niet de minste aandoening en haar groet be
antwoordende verzocht hij haar hem in zijne
ontvangkamer te volgen en vroeg hij naar de
oorzaak van haar bezoek. Op de beleefdste wijze
verzocht hij haar plaats te nemen, zelfs kaar
lang zwijgen, hare zichtbaar te voorschijn ko
mende ontroering, scheen hem niet te bevreemden.
raune is een en dezelfde zaak. Na de on
derdrukking van het Parijsche oproer vaar
digde de algemeene raad der Internationale
onder den titel »de burgerkrijg in Frank
rijk,* een manifest uit aan al hare leden
in Europa en in de Vereenigde Staten.
Men veronderstelt dat Marx de schrijver
er van is. Het behelst de volgende lofrede
op de Commune, als den vorm waarin de
Sociaaldemocratie het leven der volken in
de toekomst wil gevat zien. De Commune,
zoo luidt dit manifest, »werd in 't aanzijn
geroepen door leden van den gemeenteraad,
die in de verschillende districten van Parijs
door het algemeen stemrecht waren geko
zen. Zij waren verantwoordelijk en kouden
ten allen tijde ontslagen worden. Hunne
meerderheid bestond natuurlijker wijze, uit
arbeiders of erkende vertegenwoordigers
der arbeidersklasse. De Commune zou niet
eene parlementaire, doch eene werkzame
corporatie zijn, wetgevend en uitvoerend
tezelfder tijd. De Commune heeft het
staande leger en de politie afgeschaft en
ook het geestelijk verdrukkingswerktuig,
de papen macht gebroken. Alle inrichtingen
van onderwijs werden voor het volk kos
teloos geopend en tegelijker tijd van elke
inmenging des Staats en der Kerk ge
zuiverd. De rechterlijke ambtenaren, werden
gelijk alle openbare officianten, gekozen;
zij waren verantwoordelijk en konden ten
alle tijde worden ontslagen.*
Het manifest vaD den algemeenen raad
zegt verder, dat de nieuwe Commune den
modernen Staat moet doen vallen, dat zij
het resultaat is van den strijd der voort
brengende tegen de zich toeëigenende klasse,
de eindelijk ontdekte politieke vorm, onder
welke de economische bevrijding van den
arbeid tot stand kan worden gebracht.
»De Commune moet dienen als hefboom
om de economische fondamenten omver te
werpen, waarop de klassenheerschappij
rust. Is eenmaal de arbeid geëmancipeerd,
dan wordt ieder mensck een arbeider, en
productieve arbeidt houdt op de eigenschap
eeuer klasse te zijn. De Commune moet
den klasseneigendom, die den arbeid van
velen in den rijkdom van weinigen omzet,
afschaffen. Zij wil den individueelen eigen
dom tot eene waarheid maken, door de
productie-middelen, den grond en het ka
pitaal, thans de middelen tot onderdrukking
en exploitatie van den arbeid, in werk
tuigen van den vrijen en vereenigden ar-
Bedaard herhaalde hij zijn verzoek om plaats
te nemen en voegde er op terughoudende wijze
bij: „waarmede kan ik u van dienst zijn?"
Ottilie zuchtte nog eenmaal diep en daarna
begon zij met bevende lippen. „Ik kom als een
smeekende bij u. Gij alleen kunt ons redden:"
Hare oogen zochten daarbij die van Hartung>
doch hij sloeg de zijnen op den grond, alsof hij
haar blik angstig wilde ontwijken.
De directeur was midden in de kamer blijven
staan en antwoordde niet. Ook zijn gelaat bleef
onveranderd.
In groote haast en met moeite hare tranen
bedwingende, bekende zij hem allesHij
hoorde haar bedaard en met over elkander ge
slagen armen aan en zeide toen koel en afge
meten zooals altijd: „Ja, het is erg. Daar is niets
aan te doen."
O, gij alleen kunt mijn man redden, Max
zeide het mij. In uwe handen berust zijn lot."
„Dat wist ik niet. Ik vermag in het geheel
niets."
„Heb medelijden! En wanneer gij eens
een gevoel van lietde voor mij gehad hebt, zoo
red dan nu mijn man, den vader van mijn kind
var de verachting en eeuwige schande!"
Zij wilde voor hem op de knieën vallen, maar
hij voorkwam dat met een snelle beweging en
in zijn schrale, droge gestalte kwam meer leven.
beid te veranderen.Onder veie lofuitingen
wordt de Commune voorts als» de ware verte
genwoordigster van alle gezonde elementen
der Fransche maatschappij verklaard.
Uit dit manifest blijkt zonneklaar dat
de Commune het doel der internationale is.
Jules Favre vaardigde als Minister van
Buitenlandsche zaken den 6den Juni
1871 een tegeuschrift uit. In deze circu
laire zegt hij o. a. Met zeldzame be
drevenheid riepen zij eene geheime organi
satie in 't aanzijn, die zich zeer spoedig
over de gansche stad verspreidde Zij
schrikten voor geen moordaanslag terug
Zij namen misdadigers in hun dienst, die
zij uit de gevangenissen hadden los gelaten,
deserteurs en vreemdelingen. Alles wat in
Europa onrein was, werd aangenomen
Parijs was de verzamelplaats van het uit
vaagsel der gansche maatschappij. De ge-
heele stad bevond zich onder het juk van
een hoopje fanatiekeu en misdadigers
Doch ik zou een der wezenlijke elementen
dezer duistere geschiedenis onvermeld laten,
als ik niet herinnerde aan de Internationale.
Deze is eene maatschappij van den oorlog
en van den haat; zij heeft het atheïsme
en het communisme tot grondslag; haar
doel is de vernietiging van het kapitaal.
Zij verlangt de afschaffing van den gods-
dieust, de vervanging van het geloof dooi
de wetenschap, van de Goddelijke gerech
tigheid door de meuschelijke, de afschaffing
van het huwelijkZij verlangt boven
alles afschaffing van het erfrecht. Om allen
individueelen eigendom te verdelgen, om
de natie onder het juk van een soort bloe
dige monarchie te verdrukken en daaruit
eene door het communisme verarmde horde
te maken, verleiden verdwaalde en bedorven
meuschen de onwetenden en slepen met
zich mede de al te talrijke sectarissen,
die in de wederopwekking dezer econo
mische dwaasheden genot zonder arbeid en
bevrediging van hunne slechtste en laagste
wenschen hoopten te vinden Europa
staat tegenover een werk der verwoesting,
dat zich tegen alle volken richt en tegen
de grondstellingen waarop alle moraliteit
rust. Nadat Europa de leiders der Inter
nationale aan 't werk gezien heeft, behoeft
het zich slechts nog te vragen wat hunne
vreedzame verklaringen waard zijn. Het
laatste woord van hun systeem kan slechts
het verschrikkelijke despotisme zijn van
een klein getal leiders, die door eene onder
„Het spijt mij werkelijk, doch ik kan er niets
aan doen mijn plicht, mijne betrekking
Verder kwam hij niet.
„Neen, neen, gij moogt mij in mijne gren-
zelooze wanhoop niet afwijzen. Wees groot
moedig en erbarm u mijner en ik zal u tot
mijn laatsten ademtocht zegenen."
„Ik moet als directeur mijn plicht doen,
hoe treurig die ook is," antwoordde Hartung.
de schouders ophalende. „Maar hoe groot is de
som?"
„Max zeide: 5000 gulden."
„Hm, dat is veel," mompelde Hartung.
„Het doet mij oprecht leed. Gij zult, hoop ik,
mijn toestand begrijpen. „Ik mag mij toch niet
tot medeschuldige maken."
Dat woord miste zijne uitwerking op Ottilie
niet. Daaraan had zij in het geheel niet gedacht
en alsof zij door een hevigen slag getroffen werd)
kromp zij te zamen. „Gij hebt gelijk," zeide zij
met tranen in de oogen. „Vergeef het mij, dat
ik het gewaagd heb, u zulk een eisch te doen,
maar ik had slechts ééne gedachte, deze was, mijn
man te redden, en nu zie ik wel, dat wij onzen
ondergang tegemoet gaan. Vaarwel!en
diep ontroerd ging zij heen.
„Hartung zag haar met medelijden en smart
na, maar hij deed niet de minste poging haar
terug te houden.
liet juk van het Communisme vernederde
menigte worden erkend, door eene menigte
welke alle slavernij verdraagt, zelfs de
hatelijkste, de slavernij des gewetens, die
noch haard, noch grond, noch gebed meer
heeft, die beperkt is in eene onmetelijke
werkplaats, en gedwongen is uit haar hart
God en de familie te verbannen. Dat is
eene hachelijke toestand. De Regeeringeu
mogen er niet onverschillig onder zjju.«
(Slot volgt.)
Een groot aantal fabrikanten te Hau-
plines en te Armeutières, in het Noorder
departement, hebben dreigbrieven ontvangen,
waarin zij »ter dood veroordeeld* worden.
Den maire van Armentières werd bovendien
aangezegd dat men het Raadhuis in de
lucht zou laten vliegen. Een gelijke lucht
sprong werd aan den drukker van het
Journal <TArmentières beloofd.
Een levensgroot beeld van de H. Maagd
te Aubague is door eenige onbekend ge
bleven onverlaten onthoofd en zwaar be
schadigd.
De dichter Paul Déroulède, president van
aeLiguedes Patriotes, die onlangs den hoofd
redacteur van la Lanterneden heer Mayer,
voor Pruis gescholden had en daarna in
het Odéon een oorveeg gegeven, is door
de Rechtbank tot 25 franks boete ver
oordeeld.
De commissie voor de vervolging
O O
heeft eergisteren SolimanDaoud gehoord. Hij
bekende orders te hebben gegeven om
Alexaudrië in brand te steken, na van Arabi
onvoorwaardelijk bevel te hebben ontvangen.
Hij voegde er bij, dat Arabi hem herhaal
delijk Malimouu Sami heeft gezonden om
hem te zeggen op talrijke plaatsen tegelijk
brand te stichten. Bovendien verklaarde
hij, dat Arabi hem 12 Juli heeft bevolen
den Khedive in het Ramleh-paleis te ver-
mooröeu. Toen hij aarzelde verweet Arabi
hem zijn lafheid. Daarop ging hij naar
Ramleh vergezeld vau 4 soldaten. Onder
weg ontmoette hij Sultan Pacha die hem
overhaalde terug te keeren naar Arabi om
de zaak nader te bespreken
De gezondheidstoestand der Engelsche
troepen blijft weinig bevredigend. Van
de cavalerie is 14 pet., van de artillerie 11,
van de infanterie 7 pet. ongesteld.
De ouderhandelingen over de conferentie
Een paar uur daarna werd de kas nagezien.
Tannberg had weder zijne beheersching terug
bekomen, zoodat hij alles daarvoor kon voorbe
reiden. Het deficit was niet te verbergen, dat
wist hij. De pijnlijke nauwgezetheid waarmede
Hartung alles nazag, zou het hem spoedig doen
ontdekken. Thans verscheen de directeur met
zijn collega. Hij was als altijd koel en terug
stootend.
Den kassier duizelde het voor de oogen; hij
wist nauwelijks wat hij sprak, wat hij deed
zou het niet het beste zijn te ontvluchten
om zich ten minste aan een oogeublikkelijke ge
vangenneming te onttrekken?
In weinige
oogenblikken was immers alles ontdekt! Maai
wat kon hem het ontvluchten helpen? Hij
wil op zijn post blijven en bedaard zijne ver
klaring afleggen om den beker tot den bo
dem toe te ledigen. Het stond hem met volko
men duidelijkheid voor den geest, dat hij zijn lot
verdiend had.
Eerst werden de boeken nagezien en daarna
ging men tot de revisie der kas over. Hartung
was alleen daarmede bezig, zijn collega wandelde
bedaard en vervelend door de kamer op en ne
der en liet alles aan den ijverigen directeur
over, wiens zorg en nauwgezetheid bekend was.
(Slot volgt.)
