N I E U W E
No. 660.
Donderdag 25 Januari 1883.
8e Jaargang.
Teetotalisme.
BUITENLAND.
Eene misdaad.
(Slot volgt.)
HiiRLÏMSf
ABONNEMENTSPRIJS
Per 8 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
0,85
1,—
0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
PRIJS DER ADVERTENTIËR
30 Cents
AGITE MA NON AGITATE.
Van 16 regels
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUEEY.
Vervolg en slot.)
Verschillende volksspelen, die na de ver
gadering zouden plaats hebben, moesten
degens het slechte weer worden uitgesteld.
Te twaalf uur had in de groote opera-
Z0al van het kristallen paleis eene open-
We meetiug plaats, welke door een dei-
Heest populaire mannen van Engeland,
Samuel Bowly, werd gepresideerd. Deze
e0rbiedwaardige grijsaard van 80 jaren,
di0 in zijne jeugd zeer ijverde voor de af
schaffing der slavernij en later de zaken
W matigheids-vereenigingen ondersteunde
0n bevorderde, wijdt thans nog, op zulk
00n hoogen leeftijd, zijne avonden aan de
Hatigheidsvereeuigingen, in welke hij zoo
danig als redenaar zoo bemind is, dat hij
zjjne toespraken dikwijls na verloop van
00nige uren, onder algemeenen bijval, moet
herhalen. Het Teetotalisme, welks ver
plichtingen hij getrouw naleelt, heeft noch
zpne energie verlamd, noch zijn geest ver-
Zwakt, noch zijn hart koud doen worden.
t>e redevoeringen die het Teetotalisme ver
heerlijkten, zijne zegenrijke gevolgen pre-
Z0n en tot voortgang op de betreden baan
°pwekten, hier te vermelden, laat onze be
perkte ruimte niet toe.
Des namiddags hadden er twee concer-
h«u op Engelsche wijze plaats; 5000 zan
ders, die uit alle streken van Engeland
waren op komen dagen, die de zaugstuk-
W tehuis hadden geleerd en op dien dag
yoor de eerste maal bij elkander kwamen,
zongen met bewonderenswaardige juistheid
zeer moeilijke koren, die voor dit feest
opzettelijk waren vervaardigd en waarvan
de tekst deels de verheerlijking van het Tee
totalisme, deels eene dankzegging aan God
deels een verzoek om verderen bijstand be
vatte. Tusscheu beide concerten had de
verwelkoming plaats van de afgevaardigden
der matigheids-genootschappen van het vas
teland.
Daarna werd in de groote eetzaal van
het kristallen paleis een lunch* op-
gedischt, waarbi] natuurlijk alle geestrijke
dranken door hunne afwezigheid schitter
den. Wat op de vreemde gasten een bizon
der goeden iudruk maakte, was de aan
dacht waarmede de piesident en alle disch-
genooten bet gebed verrichtten. Na het
eten begaven de gasten zich in de kolos
sale zalen van het schitterend verlichte
kristallen paleis, waar het aan tal van
amusementen geenszins ontbrak.
De volgende dag 6 September, was hoofd-
FEU1LLETON.
Vervolg
In Amerika leerde Holberg den bedrieger
kennen; hij had met den geachten naam mijns
echtgenoots gespeculeerd. Frank bedreigde Hol
berg dat hij indien hij hem nog langer lastig
viel, zou doen arresteeren, op grond der valsche
rekening-courant, die slechts tot bedriegelijke
handelingen gemaakt was. Daartegen was mijn
man wel gewaarborgd door den brief, in welken
Frank hem om zulk een bewijs van bezitting
verzocht had. Maar hoe groot was zijne ontstel
tenis, toen hij van den bedrieger in zijn loge
ment terugkeereiule, den brief niet meer vond!
Hij had hem mede genomen, om hem, indien
Frank het mocht verlangen, tegen de rekening
te verwisselen. Terwijl hij bij Frank was, had
men hem den brief en eenige andere papieren
■ontstolen.
Een jong mensch was, zonder dat men de
reden daartoe vernomen had, in het logement en
op de kamer van mijn man gezien.
zakelijk gewijd aan de vreemdelingen. Des
morgens te tien uur had er eene interna
tionale meeting plaats, waaraan de vreem
delingen en de aanzienlijkste leden der
Engelsche matigheidsvereenigingen deelna
men. Op het programma stond de vraag,
of het goed zou zijn, alle vereenigingen
der wereld, wier taak het is, het alcoho
lisme te bestrijden, tot een internationalen
bond te vereenigen. In beginsel werd de
vraag bevestigend beantwoord; over den
aard en de wijze liepen de gevoelens ech
ter zeer uiteen. Er werden verschillende
besluiten genomen, onder welke dat van
Dr. Yaucleroy uit Brussel grooten bijval vond
en aldus luidde: »de bij gelegenheid van
het vijftigjarig jubilé van bet Teetotalisme
den 6den September 1882 te Londen ge
houden internationale conferentie der ma
tigheidsvereenigingen, drukt den wensch uit,
dat het voorstel eeuer vereeniging van alle
matigheidsgenootschappen door elk op
zich zelf staand genootschap worde onder
zocht en dat de uitslag van dat onderzoek
op het congres ter bestrijding van het alco
holisme, 't welk in 1883 zal plaats vinden,
worde openbaar gemaakt.
Na afloop van deze meeting werd voor
de vreemdelingen een lunch opgedischt ih
een matigheids-hotel d. w. z. in een van
de in Londen reeds talrijk bestaande ho
tels, waar geen sterke drank verstrekt wordt.
Het feit dat het aantal dezer hotels dagelijks
toeneemt, dat de eigenaars even goede
zaken maken als de overige hotelhouders,
spreekt ontegenzeggelijk zeer in het voor
deel van het Teetotalisme. Een overtuigend
bewijs ook, hoezeer men in alle kringen ge-
dwongeu is rekening met het Teetotalisme
te houden, is het besluit der Britsh me
dical Associationwaarbij in de toekomst
bij de vergaderingen tweeërlei wijnkaarten
zullen worden uitgereikt, een voor de
Teetotalers en een voor de overige leden.
Na het frugale lunch bezocht men twee
inrichtingen, die eenig in haar soort zijn
en wegens hare merkwaardigheid vermel
ding verdienen; te weten: een matigheids
hospitaal en eene fabriek van ougegisten
wijn. In het hospitaal worden niet alleen
kranke leden van matigheidsgenootschap
pen, maar ook andere zieken opgenomen.
Het merkwaardige bestaat daarin, dat in
deze inrichting geen druppel alcohol wordt
gebruikt, noch door de zieken, noch door
het dienstpersoneel. Intusscben staat er
een artikel in het reglement dat den artsen
toestaat, alcoholische dranken voor te schrij
ven, wanneer zulks onvermijdelijk is. Van
Vermoedelijk was het de zoon van Frank ge
weest. Mijn man werd het thans duidelijk, in
welke handen hij gevallen was. Hij keerde naar
Duitschland terug. Het is u bekend, wat Holberg
heeft moeten doen om zich voor aanzienlijke
schade te hoeden. Die ongelukkige gebeur
tenis heeft niet slechts mijn man, maar ook mij
schier allen lust in het leven ontnomen."
Thans was mij het raadsel opgelost, hoe de brief
van Frank in bezit van zijn zoon was geko
men.
„En," vervolgde mevrouw Holberg, „met die
bedriegelijke aanspraak ons half vermogen en nog
meer, eindelijk ons kind vorderende, kwam, zoo
als wij meenden, de zoon van den bedrieger
tot ons, maar het was een ander, een noglaag-
hartiger bedrieger, zoo als wij thans vernomen
hebben, een ellendige moordenaar. Hij bespiedde
weken lang alles, wat er in en om ons huis
plaats had; onze bedienden, onze betrekkingen,
en liet zich eindelijk dreigende woorden ontval
len; toonde ons dagelijks het doodende, zelfs do
eer vernietigende, zwaard boven onze hooiden;
roofde mijn arme man allen lust en krachten,
om eindelijk meer dan ons vermogen, van ons
hart te eischen, ons geheel en al te verdelgen.
deze uitzondering is sinds het vijftienjarig
bestaan der inrichting slechts eenmaal ge
bruik gemaakt en nog wel zonder goed gevolg.
Niettegenstaande vele ernstig zieke lijders
en zwaar gewonden in dit hospitaal zijn
opgenomen, toont de statistiek uitstekende
resultaten. Daaruit ten minste zou men
kunnen opmaken dat het gebruik van alco
hol in de geneeskunst nutteloos is. 't Schijnt
derhalve beter, het gebruik van sterken
drank geheel en al te vermijden, omdat
het dikwijls voorkomt dat totaal genezen
dronkaards weder in hunne vorige ge
woonte vervallen, als hun gedurende hunne
ziekte door den geneesheer sterke drank
wordt toegediend. Dientengevolge hebben
de Engelsche geueesheeren het gebruik van
alcohol zeer beperkt, ja velen hebben, zon
der lid van een matigheidsgenootschap te
zijn, de aanwending van alcohol geheel en
al uit hunne praktijk verbannen.
Niet minder merkwaardig is de fabriek
van ongegiste wipten. Deze nieuwe indus
trie heeft een dubbel doel. Teneerste zal
het mogelijk zijn eenige afwisseling in de
eentonigheid der dranken te brengen; ver
der dient deze soort wijn ook voor reli
gieuze doeleinden, want er zijn, zooals men
weet, religieuze secten, die onder beide ge
daanten commuuiceereu. Deze gelegenheid
schijnt zelfs voor ex-dronkaards het gevaar
aan te bieden in de oude kwaal te her
vallen; door het gebruik van ongegiste wijn
wordt dit gevaar voorkomen. De vervaar
diging dezer wijnen is uiterst interessant.
Men laat voor dit doel uit de wijulanden
druiven komen, wascht deze zorgvuldig,
perst ze uit in opzettelijk daarvoor ver
vaardigde kuipen, filtreert het sap en brengt
dit tot eene hitte van 170 graden Fahren
heit, zoodat elke gistingskiem, die er zich
in mocht bevinden, uitgeroeid wordt. Nadat
het vocht koud geworden is wordt het in
gedesinfecteerde flesscben getapt. Men laat
de vloeistof eenigen tijd rusten, klaart ze
en tracht door vermenging, wijn van ver
schillende kleur, verschillenden reuk en
smaak te verkrijgen. Wright, de uitvinder
dezer wijnen, fabriceert Medoc, Muskaat
wijn, Madera, Lacrymae Christi enz. Zij
die er van geproefd hebben, verklaren dat
men weinig van den smaak der gewone
wijnen in deze fabrikaten vindt, met uit
zondering wellicht van den Muskaat-wijn.
Het hoofdgebrek dezer wijnen bestaat in
hunne al te groote zoetheid; want juist
het gistingsproces verandert de suiker in
alcohol. Wright hoopt echter middelen te
vinden om dat gebrek te verbeteren.
Gisteren heeft hij dien eisch gedaan.
i,0 mijn vriend, ik had u alles niet gezegd.
De vreeselijkste augst maakte het mij onmoge
lijk. Mijn man heeft mij het onderhoud met den
Amerikaan medegedeeld. De ellendige hoonde
mijn braven man op eene tergende wijze; hij
noemde hem een bedrieger en vorderde de beta
ling der som. welke zijn vader nog te vorderen had.
Mijn man had hem de straatdeur gewezen.
De Amerikaan had hem uitgelachen.
„Bah, sir, gij hebt in Amerika gewonnen en
niet gewonnen. Maar mij zult gij betalen; ik
heb het bewijs in handen. De brief van mijn
vader, welke dat bewijs zou kunnen vernietigen,
is u ontstolen, zegt gij, en gij zult wellicht willen
beweren, dat ik de dief
„Die ellendige zijt gij!" riep mijn man.
„Bewijzen, bewijzen sir, ha! hebt gij bewijzen?"
„Schurk
„Met scheldwoorden redt men zich niet. Men
heeft hier een voortreffelijk gerecht, en ik zeg
u, dat uwe millioenen mij behooren; u intus-
schen sir, het tuchthuis. Ik wil mij echter laten
afkoopen.
Gij hebt een beminnenswaardige dochter."
„Onbeschaamde booswicht!"
De feesten werden besloten met een
schitterende avond-meeting den vreemde
lingen aangebodeu door Dr. llicbardson
een der meest beroemde geueesheeren van
Londen. Ook in deze bijeenkomst schitterde
de alcohol op de rijk voorziene buffetten
door zijne afwezigheid. In een geestige
speech wekte de achtenswaardige gastheer
de afgevaardigden ophet voorbeeld van
Engeland in den strijd tegen het alcoho
lisme na te volgen om aldus aan de maat
schappij met alleen op religieus en moreel
maar ook op intellectueel en physiscb ge
bied een grooten dienst te bewijzen.
Als men ons thans de vraag zou doen
of in andere lauden, waar de groote steden
en industriëele streken ouder den verder
felijke!) invloed van het alcoholisme lijden,
ook het Teetotalisme dient gepredikt te
worden of dat het beter is zich met de
matigheid tevreden te stellen d. w. z. ont
houding van sterken drank te eischen doch
het matige gebruik van wijn en bier toe
te staan, dan willen wij, zonder nu juist
een beslissend oordeel te vellen, ten ant
woord geven dat het, ook met het oog
op de vervalsching der drankenzeer
verstandig zal zijn, zich van het gebruik
des alcohols totaal te onthouden. Want aan
gezien vooral de arbeidende klassen onder de
tegenwoordige omstandigheden op goed
koopheid letteu moeten, zijn zij meestal
niet in staat, zich andere dan vervalschte
dranken te verschaffen, die niet door den
alcohol, maar door andere vreemde bestand-
deelen hunne gezondheid vergiftigen.
Het moreele succes, dat door zulk eene
onthouding zou verkregen worden, is, dunkt
ons, onbetwistbaar.
In de Fransche Kamer van afgevaar
digden is het debat over de hervorming
der rechterlijke inrichting geopend. De
minister van justitie ontwikkelde zijn ont
werp, ten doel hebbende: afschaffing van
de onafzetbaarheid der rechters, verminde
ring van personeelbenoeming vau rech
ters door den minister van justitie oprich
ting van een hooggerechtshof ter behan
deling der gevallen van straf baarheid van
rechters. Hij bestreed het stelsel van ver
kiezing der rechters. (Op verschillende ban
ken heerschte rumoer.)
Er loopt een gerucht dat de Senaat zou
worden geconstitueerd als hooggerechtshof
om uitspraak te doen omtrent prins Na
poleon.
„En ik bemin baar
„Geen woord meer!"
„En, sir maak u niet driftig, ik kan van
bier rechtstreeks naar bet gerecht gaan en
sir, ik verzoek u hiermede om de band uwer
dochter
Mijn man had de deur geopend.
„Hm, sir, ik zal gaan. Ik zie dat gij hierop
uw kasteel geen man zijt om te handelen. Op
uw kantoor in de stad zult gij handelbaarder
zijn. Morgen middag zal ik daar bij u wezen,
om uw vaderlijk jawoord te lialeu en onze zaak
af te doen. Gij hebt dan te kiezen mij als
uw schoonzoon of het tuchthuis voor uw
verblijf
Na deze bedreiging vertrok hij. Onder den in
vloed van dat gesprek vond ik mijn man. Hij deelde
het mij mede; het verlichtte hem niet. Hij ging
in het park, ik kon hem niet terug houden. Dat hij
dien booswicht ontmoeten zou, vermoedde ik niet.
En mogen wij er wel aan twijfelen, dat er eene ont
moeting tusschen hen heeft plaats gehad? Mogen
wij er wel aan twijfelen, dat mijne arme man, tot
het uiterste gedreven ach, een paar uren
later, hoe gelukkig waren wij dan niet geweest!
