N I E W E
No. 693.
Zondag 20 Mei 1883.
8e Jaargang.
Actucele opmerkingen.
BUITENLAND.
De kracht der zonnestralen.
Munten.
Lange nagels.
HÜRLMCM (IIII111.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afz ouderlijke Nummers
0,81»
1 -
0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÊN
Van 1^—6 regels.30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUREÏ.
Er zijn bij de eerste ontmoetiug tusschen
de nieuwe Ministers en de Tweede Kamer
zeer harde woorden gesproken van de ban
ken der volksvertegenwoordigers. Men heeft,
't valt niet te loochenen, het nieuwe Ka
binet bejegend op eene wijze, welke niet
goed te vereenigen is met de betamelijk
heid, die ook in 's Lands raadzaal dient
te worden aangenomenwil althans de
volksvertegenwoordiging in overeenstem
ming blijven met de volksovertuiging.
Het komt ons niet overbodig voor bij
deze gelegenheid eens te wijzen op de nood
zakelijkheid, dat alle factoren van Be
stuur en wetgeving zich houden binnen
de grenzen hunner bevoegdheid en dus
ook binnen de grenzen eener gepaste po
lemiek.
Den Koning is bij de Grondwet het recht
verleend om zijne verantwoordelijke Raads
lieden (de Ministers) naar welgevalle i te
benoemen. Hij behoeft dus niet vooraf aan
de Kamers, veel miuder nog aan een van
haar leden, te vragen: wie hij nu wel tot
de waardigheid van dienaren der Kroon
verheffen mag.
Wij drukken op de woorden dienaren
der Kroon, daar zij zeer duidelijk de quaestie
stellen, reeds door wijleu Mr. Thorbecke
geposeerd, hebben wij een parlementair of
een koninklijk Ministerie. Thorbecke was,
gelijk bekend is, van oordeel, dat in Ne
derland, volgens onze Grondwet een konink
lijk Bewind bestaat. Later weken zij, die zich
geestverwanten van dien grooten staatsman
noemen, geheel af van zijne opvatting;
men legde de Constitutie zoo uit, alsof zij
den Koning geen ander recht gaf dan om
naar 't welgevallen der Kamers zijn Mi
nisters te benoemen.
Het ligt voor de hand dat zulk een
practische exegese der Grondwet moet lei
den tot de omverwerping der bestaande
staatsinstellingen. Om die reden hebben
wij het zeer betreurd, dat bij de eerste
aanraking welke plaats had tusschen de
nieuwe Ministers en de leden der volks
vertegenwoordiging, woorden werden ge
sproken, die niet te rijmen zijn met dien
eerbied, welke men aan een Kabinet dooi
den Koning, volgens het grondwettig
recht, aangesteld, onmiskenbaar verschul
digd is.
Wanneer tdch de Staten-Generaal hunne
bevoegdheid overschrijden, dan verliezen zij
het zedelijk recht om te protesteeren, als
(hetgeen wij schier onmogelijk achten,
FEUILLETON.
Hoeveel kracht ontwikkelen de zonnestralen
op een helderen zomerdag? Het antwoord op
deze vraag heeft een bekend Franscli natuur
kundige, de h< er Deprez, op de volgende wijze
gegeven.
Indien de zon helder schijnt, stooft zij de aarde
dermate, dat zij uit een oppervlakte gronds, ter
grootte van een vierkanten meter, gemiddeld
genomen per uur een kilogram vocht doet ver
dampen. Frankrijk heeft een oppervlakte van
500,000 vierkante kilometer, zoodat naar den
gegeven maatstaf op een fraaien zomerschen dag
een hoeveelheid water van 500 milliard kilogram
verdampt.
Aangenomen dat men deze massa water moest
doen verdampen in stoomketels, want een enkelen
stoomketel daarvoor te leveren zou wat veel be
zwaar in hebben, dan zou men daartoe noodig
hebben 60 millioen ton steenkolen. Met andere
woorden, men zou tot dat einde moeten verbruiken
een vijfde gedeelte van de gansche massa steen-
doch alleen onderstellen ter wille vau de
kracht van ons betoog) de Kroon haar
bevoegdheid 'tegenover de Kamers te bui
ten ging.
De hevige aanval, waaraan de Ministers
blootstonden, was geheel ongewettigd, daar
in de taal, welke door hen bij de ontmoe
ting met de Kamer geuit, volstrekt niets
lag, dat ook maar in de verte aanstoot
kon geven. De Minister Heemskerk had er
zich blijkbaar (ook volgens het eenparig
getuigenis der hpm niet gunstig gestemde
pers) op toegelegd, om elk debat te ver
mijden. Zijn officiëele introductie vau het
nieuwe Bewind was zoo kleurloos (te weinig
getint zelfs) mogelijk.
Door den Minister werd een beroep ge
daan op de welwillende medewerking van
de Kamer. Geen andere houding was tegen
over die miuisteriëele uitnoodiging de aan
gewezene, dan die van een bescheiden
afwachten. De meerderheid der Kamer
toonde dan ook in 't minst geen ambitie
om nu reeds oppositie te voeren. Wij we
ten natuurlijk niet wat de heeren Kamer
leden in hun binnenste overlegden, in hoever
daarin gedachten woelden van verzet tegen
de Ministers, doch naar buiten kwamen
die gevoelens bij nagenoeg allen niet.
Het is zelfs merkwaardig, dat ditmaal
de liberalen niet het initiatief voor een
bepaalden aanval op de groene tafel waag
den. De wanklank van een ongewettigde
oppositie kwam dezen keer uit de gelede
ren der rechterzijde.
Die omstandigheid vooral is het, welke
wij innig betreuren. Zij toch, die beweren
overtuigd te zijn geworden van de dwa
lingen der revolutie, moeten zich met nauw
gezetheid wachten van elke revolutionnaire
daad.
Waar moet het heen, als de tegenstan
ders van de liberale heeren, zich even al
gemeen schuldig gaan maken, aan de po
litieke zonden, welke zij tot hiertoe enkel
op rekening stelden der radicalen? Het
schijnt ons toe, dat wij dan met onrust
wekkende snelheid zullen nederploffeu in
dien afgrond des verderfs, waarin audere
volken reeds lang verzonken liggen.
Zoodra men overtuigd is van de ont
zettende macht der revolutie, welke ook
het allerheiligste, ja zelfs den Allerheiligste
niet ontzie*, dan moet men alles doen
wat in zijn vermogen is, om tegen de re
volutionnaire theorie e i practijk te
strijden.
Dat deed men niet van de zijde, van
welke in de Kamerzitting van 10 Mei met
kolen, die de nijverheid, de stoomvaart, enz.,
enz., over de gansche wereld per jaar noodig
heeft De zonin stralen, welke Frankrijk koesteren,
zijn in staat om 80 millioen locomotieven, ter
gezamenlijke hoeveelheid van 40 milliard paar-
dekrachien, in beweging te brengen.
't Behoeft niet gezegd, dat Frankrijk, hoewel
een groote, krachtige Staat, slechts een verbazend
gering gedeelte is van de opjiervlakte der aarde,
want deze bedraagt niet minder dan 507.166.165
vierkante KM. Voor hoeveel honderden millioenen
locomotieven en locomobielen zou de zou wel
stoom maken op de gansche aarde op een enkelen
dag? Die berekening laat zich uit de gegevens>
hier vermeld, gemakkelijk opmaken.
De geschiedenis vermeldt, dat reeds bij de
oudste volken het gebruik bestond uit edele en
onedele metalen-munten te slaan. De Spartanen
hadden ijzer geld, de Syracusnnen hadden het van
tin; andere volken bezaten gouden, zilveren,
koperen en zelfs blikken munten.
De oorsprong van munten is bij het voornaam
ste handelsvolk der oudheid, de Phoeniciers, te
zoeken, hoewel deze voornamelijk gestempelde
zulk een bijna ongekende heftigheid tegen
de Ministers werd uitgevallen. Verblijdend
was het daarom, dat van dieuzelfde rech-
terkaut, vanwaar de zoo bedenkelijke op
positie werd gevoerd, tegen haar onmid
dellijk werd geprotesteerd. Dit neemt ech
ter niet weg, dat de indruk, door dit in
cident teweeg gebracht, niet gunstig bij
alle onpartijdigen kan wezen.
De volksvertegenwoordiger, die zoo de
duidelijke leer en wil der Grondwet kan
voorbijzien, draagt niet bij tot het verhoo-
gen van 't prestige van het college waarvan
hij deel uitmaakt.
Ons verzet tegen machtsoverschrijding
van de zijde der Kamer wordt ons niet
ingegeven door besliste sympathie jegens
ee:i Bewind, waarvoor wij evenmin besliste
antipathie gevoelen. Wij wenschen de daden
van het Kabinet af te wachten; wij doen
dat in de hoop, dat het Ministerie ons
moge bewaren voor liet volgen van eene
staatkunde, welke wij niet beter weten
aan te duiden dan als een water-en-melk-
politiek. Het Ministerie bezit bepaalde be
ginselen; welnu, het hebbe den moed ze,
natuurlijk met verdrag en verstand, toe te
liassen. De geschiedenis van het Kabinet
van Lijnden heeft opnieuw bewezen, dat
dankbaarheid niet behoort tot de eigen
schappen van de liberalen; zij accepteeren
alles, doch reciproceeren niets. De liberalen
zijn lieden, 't is overbekend, die 't best
worden gekarakteriseerd als men van
hen getuigt: zij hebben liéber (zelfs 't liefst)
alles.
Wil men nu het drijven van die lieden
zooveel mogelijk onschadelijk maken, dan
moet streng aan de behoudende beginselen
ook in de politiek, worden vastgehouden,
Daartoe behoort zeker wel in de eerste
plaats dat elke macht in deD Staat niet
strève naar de oppermacht welke haar niet
toekomt. Was dat beginsel door ieder Ka
merlid in het oog gehouden op 10 Mei,
dan zou een tooneel, dat een bedenkelijk
karakter droeg, niet zijn aanschouwd, 't Is
nu nog maar te hopen, dat het gebeurde
leerzaam voor velen zal blijken; dat men
er althans die winst mee zal doeu, dat
men voor het vervolg zich zal wachten voor
dezelfde dwaling.
En wat nu het Kabinet aangaat, zoo
wenschen wij in het belang van Land en
Koning, dat het den moed en de kracht
zal bezitten om aan eiken inconstitutiouee-
leu aanval weerstand te bieden, doch te
vens, dat het bereid zal worden bevonden,
om, zooveel dat binnen de grenzen zijner
zilverstaven gebruikten. De Grieken en Romeinen
voerden werkelijke munten in, waarop afbeel
dingen van dieren gestempeld waren. Later liet
Julius Cesar de munten met zijn eigene beeltenis
stempelen en zijne opvolgers deden bet ook. Zoo
kwamen er hoe langer hoe meer verschillende
munten, en tegenwoordig vinden wij er bij dui
zenden in de groote muut-verzameliugen, met de
afbeeldsels van goden, helden, vorsten, wijzen en
zelfs van beroemde vrouwen. Op de oudste mun
ten staat volstrekt geen schrift, maar op de latere
wel, en daarom zijn die voor deskundigen voor
werpen van belangrijk onderzoek. Eerst van
lieverlede kregen de munten ook bepaalde namen.
De eerste munten in Duitschlnnd waren de R»
meinsche Solidi en Denarii. De eerstgenoemden
waren dikwijls maar op de eene zijde gestempeld,
grof en onsierlijk en bestonden uit zilver of goud.
Van de Solidi is de Duitsche schelling afgeleid.
De Denarii werden later penningen genoemd: zij
werden zelden uit goud, veelal uit zilver, maar
mec3t uit metaal van minder waarde geslagen.
De eerste dukaten liet Koning Rogerius van
Sicilië voor het hertogdom (Dukatus) Apulië in
1140 slaan, en zoo moeten zij aan hun naam ge
komen zijn; anderen leiden dien af van zekeren
bevoegdheid ligt, alles te doen, wat de
kern der Natie verlangt, 't Weerstaan vau
nationale rechtvaardige wenschen is eeu
politieke 'fout, waarop voor eeu Kabiuet,
naar de parlementaire geschiedenis leert,,
spoedig deii dood volgt.
Op de eerste aanvraag van het Bestuur
der Algemeene Muziekvereeniging hebben
81 muziek- en zangvereeuigiugeu in het
groothertogdom Luxemburg hare mede
werking toegezegd voor de feestelijke ont
vangst vau H.H. M.M. de Koning en Ko
ningin in de hoofdstad op aanstaanden
Maandag. Van wege het Gemeentebestuur
worden aan de openbare gebouwen ver
sieringen aangebracht.
Men wil dat de Pruisische gezant
bij het Vaticaan, de heer Vou Schlözer,
met drie maanden verlof Rome zal ver
laten. De Germania voegt aan dat bericht
de opmerking toe, dat de gezant gerust
met onbepaald verlof Rome zal kunnen
verlaten, zoo de Pruisische Regeering er
niet toe komt, om tot een geheele her
ziening der Meiwetten over te gaan.
Op Pinkstermaandag werd in Hyde-
park eeu volksmauifestatie gehouden ten
voordeele van het sluiten der herbergen op
Zondag.
Een individu had Dinsdag-namiddag op
't oogeublik dat de Prins en de Prinses van
Wallis het Gaiety-theater verlieten, waar
zij een weldadigheidsvoorstelliug hadden
bijgewoond, de flauwe grap om zich op
hun weg te plaatsen en te roepen: »Leve
de Republiek! Weg met de Koninklijke
Familie!« Hij had er echter niet op ge
rekend dat die grap hem zeer duur te
staan had kunnen komen. Het volk be
antwoordde onmiddellijk de manifestatie met
den man ouder den voet te loopen en de
aanrukkende politie had groote moeite,
hem uit de handen van de woedende me
nigte te bevrijden. Zoo kwam de »grappige
republikeiner echter niet af: onder een
oorverdoovend gejuich voor den politie
rechter gebracht, werd hij stante pede ver
oordeeld om f 24 boete te betalen.
Sedert eenigeu tijd overstroomden de
anarchisten de kazerne van Saint Germain
en Laye met revolutionnaire brochures en
trachtten vele soldaten in hun netten te
verstrikken.
De Paris zegt, dat er reeds eenigeu dier
oproerkraaiers gearresteerd zijn.
Naar men verneemt is het programma
Duca, dat wil zeggen vorst, in Ravenna, Lugino
genaamd. In Zwitserland lieeten de ducateu scliild-
frauken. De eerste guldens waren de Florini.t
eene gouden munt, die in het jaar 1252 te
Florence geslagen werd en al spoedig ook in an
dere landen in omloop kwam.
De Chineezen hebben, zooals men weet, veel
eigenaardigheden: onder anderen besteden zij bi-
zor.der veel zorg aan hunne nagels. Zij beschou
wen het als een bewijs dat iemand een fatsoenlijk
man is, of ten minste dat hij niet met handen
arbeid zijn kost moet verdienen, als hij lange
nagels heeft. Soms laten zij die groeien tot de
buitengewone lengte van acht of negen duim.
Om ze niet te beschadigen, is elke nagel in een
soort van koker van uitgehold bamboes g. stoken,
zoodat de zoo zonderlinge versierde hand bijn;l
onbruikbaar is.
De Chineesche dames inzonderheid dragen veel
zorg voor het behoud van hare nagels, die soms
op al de vingers een of anderhalve duim lang
ziju. De kleur er van heeft veel- overeenkomst
met eene gedroogde krab, en als zij in lengte
toenemen, krullen zij aan de einden om.
