N I E U W E
i\o. 694.
Donderdag 24 Mei 1883
8e Jaargang.
Merkwaardige getuigenissen.
BUITENLAND.
De blinde Getuige.
haam
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 0,8b
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzuuderlijke Nummers 0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUK. EAU: St. JansstraatHaarlem.
mi
MNT1ENDPv.4i
AGITE MA NOU AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters wordeu berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUREY.
Geen tak der wetenschap heeft voor den
studeerende grootere aantrekkelijkheid, dan
het gebied der geschiedenis. Evenals er in
den mensch eene zekere neiging bestaat
om de toekomst uit te vorscheu en de
vraag op te lossen:wat zal er geschie
den?zoo gevoelt de mensch ook een ze
keren aandrang om te onderzoeken, hoe
de zaken in den verleden tijd geschapen
stonden. Het zal voor velen, dunkt ons,
niet geheel en al van belang ontbloot zijn,
eenige historische aauteekeningen te ver
nemen, die de behartiging wel waard
zijn.
Voor heden zullen wij er ons toe be
palen eens te informeeren naar den histo-
rischen duur der oude, reeds te gronde
gegane volkeren en zien of en in hoeverre
die duur met dien van de Katholieke
Kerk kan worden vergeleken. Uit de bij-
belsche geschiedenis zullen onze lezers on
getwijfeld kennis gemaakt hebben met het
volk der Babyloniërs, Perzen, Romeinen,
Grieken enz. Wanneer en hoelang echter
die volkeren hunne macht ontwikkeld en
gebruikt hebben, zal aan velen niet met
zekerheid bekend zijn.
Ernst Lasaulx heeft in zijn werk:»Phi-
losophie der geschiedeniszeer belangrijke
datums en feiten, betrekking hebbende op
de i duur van afzonderlijke volkeren, aan
gehaald, waaruit wij het volgende ontleenen:
Het machtigste van alle Aziatische
voorchristelijke wereldrijken, het Babylo
nisch- Assirische Rijk bestond van Ninus
tot Sardanapalus (2040823) dus circa
1240 jaren. De grootste Europeesche
wereldmacht, het oude Rome, van Ro
mulus (754 voor Christus) tot Romulus
Augustulus (474 na Christus) dus 1230
jaren; -het nieuw Romeiusch-Byzantijnsi h
Rijk van Constantijn den Groote (330 na
Christus) tot Constantinus Paleologus (1453
na Christus), dus in 't. geheel 1123 ja
ren; het vroegere Duitsche Rijk van
Karei den Groote van 800 na Christus tot
1806, alzoo 1006 jaren.
Zeker, voor menschelijke instellingen zijn
dit respectabele cijfers en in onze dagen
waarin tijd, omstandigheden en verhoudin
gen met bliksemssnelheid veranderen, schij
nen ze ons bijna ongelooflijk toe. En toch,
in vergelijking met den duur der Katho
lieke Kerk zijn ze onbeduidend. Wij zullen
dienaangaande in 't kort drie mannen
laten spreken, die zeker niet verdacht kuu-
FEU1LLE TON.
I.
Iu het begin dezer eeuw woonde in Upton,
een klein stadje in het Engclsche Graafschap
Worcester, een oude blinde vioolspeler, William
Gilpin genaamd, die reeds sedert jaren in zijn
levensonderhoud voorzag, door regelmatig de
jaarmarkten der in den omtrek liggende steden
en dorpen te bezoeken en ouder de opgeruimde
menigte zijne vroolijke of treurige deuntjes te
laten hooreu. Was zijne kunstvaardigheid ook
gering, zijn ongeluk roerde toch veler hart.
Menig stuk geld viel in den hoed van den oude,
wanneer hij zijne eentonige bede stamelde: „Om
Gods wil eene aalmoes voor den armen, blinden
vioolspeler! En wanneer hij dan een aalmoes
ontving, riep hij even eentonig: „God zal u
duizendmaal loonen!"
Afgezien echter van de aalmoes die men hem
uit medelijden gaf, betuigde hem zijne ïnede-
menscheu weinig deelneming. Hij stond toch ge
heel alleen in de voor hem voor eeuwig in
duisternis gehulde wereld, zonder familie of
nen worden sympathieke gevoelens voor
den Katholieken Godsdienst te koesteren.
De eerste is de Protestantsche Engelsche
geschiedschrijver Macaulay. Deze zegt: »Er
bestaat op aarde geen werk der mensche
lijke politiek en nimmer heeft er een be
staan, dat in zoo hooge mate eene studie
verdient, dan de Roomsch-Katholieke Kerk.
De geschiedenis dezer Kerk verbindt twee
groote tijdperken der beschaving, de oud
heid en den nieuwen tijd. Er bestaat geen
andere instelling in Europa, die ons tot
den tijd terugvoert, waarin de rook van
het offer uit het Pantheon (een afgoden
tempel in Rome) opwaarts steeg. De oudste
Koningshuizen zijn in vergelijking met
de lange rij der Roomsche Pauzen, als van
gisteren.
In de negentiende eeuw kroonde een
Katholieke Paus Napoleon den Eerste; dui
zend jaren vroeger kroonde een Katholieke
Paus Karei .den Groote en achthonderd
jareu voor Karei den Groote liet Keizer
Nero den Katholieken Paus Petrus te Rome
aan het kruis nagelen.
»Als ik denk aan de vreeselijke stor
men,zegt dezelfde Macaulay, welke de
Katholieke Kerk heeft doorgestaan, dan
valt het mi] moeilijk een weg te vinden,
die'tot haren ondergang zou kunnen leiden.
Het Duitsche Rijk is weg, de Hoi'iandsche
Republiek heeft opgekoudeu te bestaan, de
Raad van Venetië, het Zwitsersch Verbond,
het Huis Bourbon, Fraukrijks parlement
en zijn adel, zij zijn verdwenen. Maar de
onveranderlijke Roomsch-Katholieke Kerk
staat nog in vollen glans en glorie.
Aan dit grootsch en eerlijk getuigenis
over den duur en de verhevenheid der
Katholieke Kerk, geboekstaafd door een
beroemden, Protestautschen geleerde, voe
gen wij de uitspraken van twee Protes
tantsche vorsten, die eveneens zeer behar
tigenswaardig zjjn. Frederik Willem IV
van Pruisen zeide: »Vier en veertigmaal
zijn de Pausen reeds uit Rome verdreven,
maar allen, die ten nadeele der Pausen,
Rome zijn ingegaan, zijn er weder uitge
trokken; de Pausen echter, die er uit verdre
ven waren zijn er allen weder teruggekeerd.
En Frederik II, Koning van Pruisen,
schreef aan VoltaireDe Paus krijgt altijd
zijne soldaten terug. Hoe zulks geschiedt?
Gij, heeren philosofen, spant al uwe krach
ten in om tot uw doel te gerakeu, maar
de Paus zal op één dag alles om verwerpen,
wat gij met moeite en zorg in twintig
jaren hebt opgebouwd.
naastbestaanden. Niets bezat hij, clan de armzalige
bedelaarsplunje waarin hij stak, een oude viool
en eindelijk een trouwen, kleinen poedel, die
zijn eenige vriend was en hem op zijne moei
tevolle zwerftochten als verstandigen wegwijzer
diende en voor gevaren behoedde.
Op zekeren schoonen, helder door de maan
verlichten Septemberavond van het jaar 1805
keerde hij van Tavistok, na afloop van de daar
plaats gehad hebbende jaarmarkt, naar Upton
terug.
De weg is slechts drie Engelsche mijlen lang
en loopt door een heuvelachtige, bosclirijke streek.
Op zeker punt omstreeks halfweg tusschen bet
dorp en de stad, worden de heuvelen steil en
en een duistere holle weg loopt door de kloof
op welks boclem een bergstroom vloeit die
iets verder door de Severn opgenomen wordt.
Een eenvoudige, houten brug is er over heen
gebouwd.
I)e blinde schreed op zijne gewone, voor
zichtige manier, maar toch zorgeloos door de
kloof; hij was deze menigmaal op zijn zwerf
tochten doorgegaan en daarbij kou hij op de
waakzaamheid van zijn poedel vertrouwen, wiens
kort leidsel om ziju linkerpols vastgemaakt was.
Er lag geen door stormwind en regen van de
Een heerlijk en waar woord! »De Paus
zal op één dag omverwerpen, wat zijne
vijanden in twintig jaren met moeite en
zorg hebben opgebouwd
Mochten toch deze woorden ingang vin
den in de harten van de vijanden der Kerk
van Christus, van hen die er dagelijks op
uit zijn, de Kerk, haar Opperhoofd, hare
Bisschoppen en Priesters te bespotten, te
belasteren en te beleedigen en die geen heilig
Sacrament, geen nog zoo eerwaardige in-
richtiug der Kerk onontheiligd kunuen laten.
Mochten echter ook zoogenaamde groote
geleerden, aangespoord door zulke getui
genissen, met meer toewijding zich met de
daarin verkondigde waarheden bezighou
den, dan zouden zij zeker niet tot de be
wering komen, die men helaas in onzen
tijd vaak hoort uiten, dat er slechts ééne
macht op aarde bestaat, de Staat namelijk,
en dat aan die macht de Kerk van Christus
is onderworpen.
Hunne Majesteiten, de Koning en Ko
ningin deden Maandag-namiddag te twee
uur hun intocht in Luxemburg onder
heerlijk weder. De Koning droeg als ge
woonlijk een huzaren-uniform, de Koningin
een perzikkleurig kostuum. De zanggezel
schappen defileerden voor het paleis en
brachten H.H. M.M. den wellcomsgroet. Er
heersehte groote geestdrift. De Koning, de
Koningin en de Regeeriug verschenen op
het balkou. Tot het gevolg behooren de
heeren Van A.uerongen van Woudenberg,
kamerheer; Van Amerongen van Natewisch,
secretaris; De Ranitz, referendaris; Gevers
Deynoot, secretaris; De Villers; en de hof
dames Van de Poll en van Ittersum. De
Koning schonk een prachtigen welkom
beker aan het schutterskorps als vertegen
woordigende de burgerij en als erfgenaam
van de vroegere francs-arcliers. De stad is
zeer levendig; de illuminatie zal fraai zijn.
De Koning heeft, naar men zegt, verklaard
dat de vesting genoegzaam gesloopt is naar
het Londensche tractaat, en zal ze zelf
dezer dagen bezichtigen. Palen wijzen aan,
hoe hoog vroeger de werken waren.
Bij de Fransche Kamer is Zaterdag
het rapport ingekomen van de commissie
voor de nieuwe wet op de rechterlijke or
ganisatie. Het is dringend verklaard en zal
reeds Donderdag a. s. in behandeling wor
den genomen.
De commissie voor de begrooting van
hoogten mede gevoerden steen of boomtak in den
weg, welke de schrandere hond niet zoo zorg
vuldig zou vermeden hebben dat zijn meester er
niet over struikelen kon. De oude viool droeg
Gilpin in een zwarten wasdoeken overtrek op den
rug en in de rechterhand hield hij een langen
dunnen staf, dien hij als wandelstok gebruikte.
Nog had hij de brug niet bereikt, doch naar
zijne berekening kon hij er niet ver af zijn. Hij
placht namelijk steeds zijn schreden te tellen,
wanneer hij op den Weg was om door dit hulp
middel zijn geheugen zulke kenttekem-n in te
prenten, welke hij door gehoor en gevoel kon
waarnemen.
De straatweg was zeer eenzaam en lag als
uitgestorven. Sinds een uur had Gilpin geen
menschelijke ziel bespeurt, zoo min als het ra
telen van een rijtuig of het snuiven van een
paard.
De bezoekers en kooplui der jaarmarkt uit
Upton, die Tavistock voor pleizier of voor zaken
bezocht hadden, waren al reeds lang huiswaarts
gekeerd. De oude blinde kon slechts langzaam
en omzichtig voortgaan en hij had tot stelregel
aangenomen de jaarmarkt-bezoekers grootendeds
te laten vertrekken, alvorens hij zich zelven op
weg begaf. Hoe eenzamer zijn pad was, des te
Eeredienst heeft slechts 443,000 franks
daarop geschrapt, in plaats van de 7 a 8
millioen, die door sommige leden waren
voorgesteld.
Bij de onlangs plaats gehad hebbende
verkiezing in het zestiende arrondissement
van Parijs is de legitimist Calla met 3036
stemmen tot afgevaardigde gekozeu. Bou-
teillier verkreeg 2999 en Renaud, oppor
tunist, 1134 stemmen.
Te Lyon is de uitgever van het socia
listenblad La Lutte tot twee jaren gevan
genisstraf veroordeeld omdat hij in een
artikel tot het vermoorden van den Czaar
had opgewekt.
De Standard verneemt uit Durban
dat Cetawayo andermaal verslagen is. Zijne
volgelingen moeteu sterk verminderen.
Zondag-avond om 6 uur zijn de Kei
zer en de Keizerin van Rusland met hunne
kinderen en de Grootvorsten Alexis en Paul
van Gatchina te Moskou aangekomen en
door de bevolking met gejuich ontvangen.
Zij namen hun intrek iu het Petrowsky-
Paleis en zullen daar blijven totdat zij hun
nen intocht in het Kremlin houden. De
toevloed van vreemdelingen is zeer groot
en overal heerscht de beste orde.
De bizondere berichtgever van DailyNeu-s
meldt, dat alle menschenmogelijke voor
zorgsmaatregelen voor de veiligheid van
den Gzaar genomen zijn. Duikers hebben
zelfs de wateren van de Moskowa onder
de wallen van het Kremlin onderzocht, en
hij gelooft dan ook dat het feest goed zal
afloopen en zelfs slagen zal.
De Nihilisten zouden aan den Czaar
hebben doen weten, dat ze de kroning
zonder incident« zullen laten afloopen,
maar dat men dan ook maatregelen van
clementie verwacht.
De Keizer en Keizerin ontvingen Maan
dag-namiddag de gezanten en het corps
diplomatique, die voltallig waren opgeko
men. Iu de stad heerscht eene buitenge
wone levendigheid en eene onbeschrijfelijke
geestdrift. Naar het Kremlin dringen nieuws
gierigen in menigteom de deputatiëu en
de vele vreemde kleedingen en uniformen
te zien. De vertegenwoordigers der buiten-
landsche pers ontvingen heden vergunning
om de kathedralen en het Kremlin binnen
te gaau, ten einde de toebereidselen voor
de kroning in oogenschouw te nemen en
de kronings-insigniën te bezichtigen. Al
de journalisten zijn voorzien van een zil
veren herkenningsteekeu, alsook van een
passage-biljet met hun photographisch
minder dreigde hem gevaar door voorbijrijdende
wagens omgeworpen, door wilde paarden ver
trapt of door beschonken voetgangers aange
rand te worden.
Zoo stapte de arme blinde nog een poos met
zijn trouwen poedel voort, door den helderen
nacht, die voor hem echter zoo pekdonker was
als zijn geheel met gestadige duisternis omfloersd
leven.
Plotseling begon zijn hond zacht te brommen,
een teeken hetwelk Gilpin dadelijk verstond.
Aha! er ziju menschen op den weg, zeide
hij, geef acht, Karo, en gedraag u naar behooren!
De poed el gaf door hernieuwd knorren ant
woord, alsof hij de vermaning verstaan had en
hield zich daarna doodstil."
Middelerwijl vernam het sterk geoefende ooi-
van den blinde (1e voetstappen van twee menschen,
die denzelfden weg gingen en hem binnen
weinige minuten zouden inhalen. De stappen
van den eenen persoon klonken hard en zwaar,
die van den anderen lichter en zachter. Een
oogen'lik later onderscheidde hij ook duidelijk
twee mannenstemmen.
Wordt virvolgd.)
