NIEUWE No. 701. Zoodag 17 Juni 1883. 8e Jaargang. Een protest tegen de lauwheid. BUITENLAND. HilRUMCOE OOVRiiT ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem Buiten Haarlem franco per post. Afzonderlijke Nummers 0,85 1,— 0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BÏÏBEAÏÏ: St. Jansstraat Haarlem. MAIN Ti ENDÏLir— AGHTE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIËN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers KÜPPERS LAUREY. De liberale eaudidaat heeft in ons dis trict gezegevierd. Wij zullen wel niet be hoeven te verzekeren dat die uitkomst ons leed doet. Het pijnlijkst van alles in deze zaak is echter wel dat het de schuld der anti-liberalen zeiven moet heeteu, dat hunne zaak bij de stembus van 12 Juni niet triumteerde. Voordat de verkiezingsdag aan brak, hebben wij tegen die lauwheid en flauwheid gewaarschuwd; wij hebben een beroep gedaan op de vaderlandsliefde van de kiezers in ons district. Niets heeft kun nen baten; de slapendeu bleven slui meren Ons district telt 3046 kiezers en van die ruim drieduizend kwamen er maar 1361 op. Bijna 1700 toonden zich ware Gallio's die door hun wegblijven bij de stem bus als het ware willen te kennen geven wat gaat ons de Staten-Geueraal, de volks belangen, de handhaving, ook in de Kamer van -de alleen rechtvaardige beginselen van een gezond behoud toch in 's hemels naam aan? Door die onverschilligheid was de ver kiezing mogelijk van een man, die naar 't eigen oordeel der liberalen tot de onbe duidendheden behoort, 't Ligt volstrekt niet in onze bedoeling om iets tén nadeele van den heer De Meyier als bizonder persoon te zeggen, wij constateeren alleen dat hij, uit een politiek oogpunt, allerminst een bizonder persoon is. De eenige verdienste van dien afgevaardigde zal wel, in 't oog der liberalen, wezen dat hij zich een getrouw volgeling van het liberalisme in Nederland betoonde. Doorgaans behoort de heer De Meyter tot de zwijgende sieraden der Kamer, onze afgevaardigde houdt zich blijkbaar aan de gulden spreuk, dat spreken zilver en zwij gen goud is Zeer zeldzaam mengde zich de heer De Meyier in 't debat, en als hij sprak, dan kon van zijn adviezen worden getuigd: »niet vee), zaaks. Dat alles is zoo waar, dat vele liberalen begonnen te begrypen: »heb wordt tijd dat wij in de Kamer althans door een dragelijke politieke figuur worden verte genwoordigd;* men besefte in vele libe rale kringen, dat Haarlem niet waardig aan zijn staatkundig verleden in 's Lands Raadzaal optrad. Wanneer men dus van anti-liberalen kant eendrachtig had willen samenwerken dan zou er werkelijk kans zijn geweest FEUILLETON. De blinde Getuige. Vervolg.) Eene omstandigheid was er echter die tot zijn voordeel sprak, namelijk het getuigenis van den blinden bedelaar. Gilpin verklaarde ten stelligste dat Pratt niet de man was, met wien hij op de brug in de kloof had gesproken. De beklaagde had wel is waar een ruwe maar ook een bizondere en boerschc manier van spreken, die zeer sterk verschilde van de ruwe, scherpe stem van den man op de brug, die buitendien niet als een boer, maar als een stadsbewoner gesproken had. Hoewel deze stellige verklaring eenigen indruk maakte op de rechters, kon zij nochtans hunne overtuiging niet doen wankelen. Men nam aan dat de oude man zich vergiste, of dat Pratt, in wiens bezit men daarenboven nog een pistool vond, in den nacht van den moord, op de brug zijne stem veranderd had. Alle verdachtsgronden, behalve de verklaring van den bedelaar, spraken te overtuigend tegen den ongelukkige. De dag der terechtzitting op welken de groote den anti-liberalen caadidaat te doen ze gevieren. Die lauwheid in stembuszaken bestaat helaas! niet enkel onder ons. In een tal van andere plaatsen van ons vaderland viel hetzelfde treurige verschijnsel waar- tenemen. Men zou bijna geneigd worden te vra gen: wordt men dan nimmer wijs? De rampzalige vruchten van die stembus-stilte blijven natuurlijk niet uit. Onze tegen standers zijn oneindig actiever. Hiermee willen wij niet geacht worden blind te zijn voor den ijver in sommige districten ge toond, waar de goede gevolgen van die eendrachtige en veerkrachtige samenwer king dan ook heerlijk werden gezien. Erkentelijk die uitzonderingen waardee- rende, kan de treurige regel niet sterk ge noeg worden gewraakt. Onverschilligheid is een der gevaarlijkste en afkeurenswaar digste ondeugden. Zonder aarzelen noemen wij haar een ondeugd, een groot kwaad zelfs. Als de goedgezinden niets doen, kunnen de kwaadgezinden feitelijk alles. Buiten de Nederlandsche grenzen kan men waarnemen waartoe dat indifferentisme leidt. Het voort- wroeten in 't politiek bederf, moet aan die richting, als men het niets-doen nog een richting kan heeten, geweten worden. Of zou men meenen, dat ooit de commune te Parijs tijdelijk had kuuuen zegeviereu, als de stille burgers* eens niet de rust hadden gehouden, doch cordaat naar de wapenen hadden gegrepen vóór de commuuemannen zich meester hadden gemaakt van de wa penen, om er de zaak der orde mee te be strijden. Die Parijzeuaars zagen evenwel lijdelijk toe, rookten hun sigaar, snelden van 't eeue genot naar 't ander en inmiddels beraam den de vijanden der maatschappij hun aau- slagen. Dat die samenzweringen doel trof fen, daarvan getuigt het ontzettend juk der anarchie, waaronder men maandenlang ge bukt ging. Zoo gedroeg zich het deftig Parijs aan den vooravond der commune, zoo hande len de welgestemde burgers meest altijd en overal. De kindereu dezer wereld zijn voor zichtiger dan de kinderen des lichts. Die woorden uit het Evangelie worden telkens op politiek gebied bewaarheid. Terwijl zij, die de revolutie voorstaan, altijd arbeiden voor hunne zaak, blijven onze politieke vrienden er rustig bij nederzitten. Kan en mag dit zoo blijven? zoo vragen wij nogmaals en ieder Christen vaderlander zal met ons beslist antwoorden: neen. Jury over schuld of onschuld, over leven of dood van den beklaagde de beslissende uitspraak zou vellen, was aangebroken. Alle banken en tribunes van de groote gerechts zaal waren opgepropt met nieuwsgierigen, die met spanning het einde van het merkwaardig rechtsgeding verbeidden. Doch er was er geen onder hen allen, die aan de onschuld van den beklaagde geloofde dan alleen de blinde vioolspeler Gilpin, die ook in de zaal gevoerd was, om als getuige bij de slotacte van het drama tegenwoordig te zijn. De twaalf gezworenen, waaruit de Jury be stond hadden tot hun voorzitter, Mr. David Linton gekozen, een bleeke heer met zwarten baard, van omstreeks vijftigjarigen leeftijd. Hij was een van de aanzienlijkste burgers der stad, die als koopman het algemeene vertrouwen ge noot. Vele eere-ambten werden door hem be kleed: hij was kerkmeester, armverzorger en bewindvoerder van vele weduwen en weezen. De beklaagde betuigde ook in deze laatste zitting hardnekkig zijne onschuld en beriep zich op de verklaring van den blinden bedelaar; doch er was klaarblijkelijk geen hoop op redding meer voor hem, want de bewijzen tegen hem waren Vloeit die betuiging uit het hart, dan kan zij leiden tot iets goeds in de toekomst. Niemand, die gewoon is, verder dan de oppervlakte der dingen te zien, zal kunnen ontkennen, dat de dagen welke wij beleven hoogst ernstig moeten worden genoemd. Vroeger werd er ook strijd gevoerd op po litiek en parlementair gebied, doch men liet althans de grondslagen der samenle ving onaangeroerd. Daariu is nu helaas ook al verandering gekomen. De socialisten en communisten, om de nihilisten en de anarchisten niet eens te noemen, bedreigen en ondermijnen al wat bestaat. Zij wroeten als het ware in de ingewanden der maat schappij. Nu zou men als eenvoudig burger deuken, dat tegenover zulke woelingen en aanslagen allen, die iets te verliezen heb ben, zich zouden vereenigen, maar dat is niet het geval.De heeren liberalen zien er zelfs niet tegen op, om, uit haat jegens den gods dienst vooral, in de kaart der socialisten enz. te spelen. Wij bezigden daar een woord, waar de liberalen van rillen, wellicht omdat het een maal zoo ontzettend tegen hen zal getui gen; wij bedoelen het woord Godsdienst. Tegen den Godsdienst mag alles onderno men worden, de Priesters, de hechte steun pilaren der maatschappij, worden vogelvrij verklaard, de geloovigen worden gesmaad, bespot en gehoond. Nu zou men meenen, dat alle geloovigen zich tegen de vijanden van den Godsdienst zouden vereenigeu; maar helaas! ook dat is het geval niet. Velen oordeelen in hunne rampzalige oppervlakkigheid, dat de zaak »zoo'u vaart niet zal nemenen dat de vijandige bewegingen wel tot bedaren zul len zijn te brengen. Tegen God en Zijne heilige Kerk vermag ten slotte de wereld niets, dat weten ook wij zeer goed; doch dit neemt niet weg, dat tijdelijk door de vijanden der hoogste waarheid veel nadeel aan hare zaak kan worden toegebracht. Het blijft dus Christen en burgerplicht tegen hel liberalisme in Kerk en Staat te ijveren, het zijn macht te betwisten. Daartoe wekken wij op, mede als moraal der jongste stembus-uitkomst. Verloren hebben wij niet, dat is waar, doch wij hadden moeten winnen, dat zou beter geweest zijn. Met nadruk protesteeren wij daarom tegen de lauwheid, door maar al te velen nog O bij de Juni-stembus geopenbaard. Alles wordt bedreigd, waaraan een Chris ten, een goed staatsburger gehecht is; allen, die het heil van Kerk en Staat voor oogen zoo verpletterend, dat de Jury hem schuldig verklaren moest. Inderdaad kwamen de gezworenen, die ter beraadslaging de zaal verlaten hadden, na ver loop van nauwelijks een kwartier uurs weder terug en hun voorzitter maakte zich gereed om de uitspraak te verkondigen. Doodelijke stilte heerschte in de met meuschen opgevulde zaal, toen hij met doffe, ruwe en ongewoon bewogen stem sprak: Volgens eer en geweten verklaren de gezwo renen den beklaagde Thomas Pratt zonder verzachtende omstandigheden schuldig aan voorbedachten moord, gepleegd op Samutl Rogers van Bristol! Daar klonk plotseling een kreet van de ge tuigenbank. Allen wenden de oogen naar die zijde, ook de bleeke beschuldigde. De blinde bedelaar Gilpin had zich in zijne volle lengte in de bank opgericht en scheen aan een heftige gemoedsbeweging ten prooi. Zijne doffe oogappels rolden akelig in hunne kas sen en met de rechterhand hield hij zijn stok uitgestrekt, terwijl hij recht naar de plaats wees, vanwaar de stem des voorzitters zich had doen hooren. hebben, moeten zich dus tot een lecer ver- O eeuigeu, om den gemeeuschappelijken vijand te bekampen. Moge dat voortaan worden gezien De Rijksdag heeft het eerste gedeelte van het voorstel-Liugens betreffe ide de Zondagsrust bij den postdienst met 127 tegen 82 stemmen aangenomen. Mitsdien zal aan den Rijkskanselier worden verzocht, den dienst zoodanig te doen regelen, dat op Zou- en feestdagen alleen brieven, brief kaarten en de in postdebiet genomen cou ranten worden aangenomen, verzonden en besteid, terwijl drukwerken, pakketten, monsters, gelden en postwissels tot Maandag blijven liggen. Het tweede gedeelte van het voorstel, ten doel hebbende voor telegram men op Zon- en feestdagen 20 penningen meer te doen betalen, is met 111 tegen 101 stemmen verworpen. Sobbe, veroordeeld wegens moord, ge pleegd op een brievenbesteller, is Maandag ochtend ter dood gebracht. De commissie voor het kerkelijk-politieke wetsontwerp heeft art. 1 aangenomen met 17 stemmen, art. 2 met 15 stemmen en art. 3 eveneens, na eene wijziging, door Bruel voorgesteld, dat het verzet tegen de benoe ming van Geestelijken niet door de regee ring, maar door den Oberpraesident gedaan zal wordenArt. 4, waarvoor zich 8 stem men verklaarden, werd verworpen. Naar aanleiding van de toenemende oplichterij door advertentiën en réclames in de bladen, die daartegen, elk mid del vaD controle missende, natuurlijk niet kunnen waken, heeft de Prefect van Politie te Parijs vijf beambten speciaal aangewezen om een uittreksel te maken van alle réclames, waarbij een betrekking aangeboden wordt tegen het stellen van cautie of het storten van gelden of die, waarbij huwelijken aangeboden worden, geld op hypotheek, enz. Yerder moeten zij een lijst opmaken van alle verdachte agent schappen, wier hoofdzaak is speculatie op de lichtgeloovigheid van het publiek. Het proces van den oplichter De Rays i3 een der oorzaken waarom deze dienst in het leven geroepen is. In het Hoogerhuis zeide Derby, dat de Regeeriug besloten heeft de vroeger bestaan hebbende betrekking van Basuto- land tot het Britsche Rijk te hernieuwen, onder de volgende voorwaardeneerstens, dat de Basuto's werkelijk eenstemmig die Nu, wat moet dat beduiden? vroeg de opperrechter streng. Wat wil de oude? Ziet deu man aan, schreeuwde Gilpin in hevige opgewondenheid. Dat is waarlijk het oordeel Gods! Ziet deu man aan, die zoo even de uitspraak der Jury bekend maakte en op wien mijn staf wijst! Nu, wat zou dat? Ik herken die stem! Gij wilt toch niet beweren dat de ach tenswaardige lieer David Linton van Upton Ik keu zijn naam niet, maar ik zweer bij den almachtigea God daarboven, dat hij de man is, met wieu ik op de brug sprak? Mensch ge raaskalt! Neen, neen! Het is de stem! Heet de man David Linton, dan is David Linton de moordenaar en Thomas Pratt is onschuldig, gelijk ik steeds verklaard heb. Op dit oogeublik klonk de kreet van de banken der gezworenen: Helpt! Mr. Linton valt in onmacht! Werkelijk zakte de voorzitter der gezworenen bewusteloos ineen en viel met een doffen slag op den vloer. Slot volgt.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1883 | | pagina 1