N I E W E
No. 720.
Donderdag 23 Augustus 1883,
8e Jaargang
Alexander Sli en Diderot.
BUITENLAND.
Verhuizende planten.
De Japansche volksbloem.
Een aartsvrek.
I MILIUM
ABONNEMENTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
j 0,85
1,—
0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B UB. EAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTENTIÉN
Van 16 regeis30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentie n worden uiterlijk Dinsdag- en Vrij dag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Hoe zeer Rusland door revolutionaire
ideeën ondermijnd wordt en hoe zeer het
te vreezen is dat die ideeën ieder oogenblik
tot uitwerking kunnen komen, dit alles heb
ben de laatste jaren zeer duidelijk gecon
stateerd. De vader van den thans regee
renden C/aar verloor door een gruwelijken
moordaanslag op vreeselijke wijze het leven.
Ontelbare aanslagen hebben sinds dien tijd
plaats gehad en de gerechtshoven waren
overladen met eindelooze schandaalproces
sen, zonder dat men ook maar in 't minst
de zekerheid had het gevaar meester te
worden; integendeel op zekere gronden mag
men aannemen, dat er nog meer in 't duister
verborgen ligt, dan er in 't openbaar bekend
geworden is. In den jongsten tijd heeft men
dan ook wederom verschijnselen kunneu
waarnemen, die een energiek optreden der
Nihilisten doen vermoeden. De regeering
van den tegenwoordigen Czaar onderscheidde
zich in den aanvang door vele verzoenende
handelingen, waaronder net zoogenaamde
tolerantie-edikt eene voorname plaats be
kleedt. Het was bestemd om aan de Rus
sische Kerk zoo althans willen wij het
secten-conglomeraat van Rusland betitelen
den vrede te schenken. Toch vreezen wij
dat de nihilistische partij daardoor opnieuw
voedsel gekregen heeft, zoodat eene strengere
handhaving der orthodoxe Russische kerk
leer, van meer lieilzamen invloed zou ge
weest zijn.
De Russische clerus is, op enkele gun
stige uitzonderingen na, zeer verwaarloosd
in zeden en beschaving, zoodat van hem
geen heil te verwachten is. Misschien kan
de thans met Rome gesloten vrede voor
den Russischen clerus van veel nut, zijn, wij
althans gelooven dat het van zijne boeien
ontdane Katholicisme en zijne Priesters door
hun voorbeeld een weldadigen invloed zullen
uitoefenen op de Russische Geestelijkheid.
Zooals van zelf spreekt kan de noodwen
dige wedergeboorte van Rusland slechts door
de bizondere medewerking van het Chris
tendom geschieden, doch daarvoor zal het
dan ook noodzakelijk zijn dat er zoo spoedig
mogelijk paal en perk gesteld worde aan
de valsche beschouwingen en aan de zeer
verwerpelijke, onzedelijke leeriugen van het
sektewezen in den Noordschen kolossus.
Dezelfde tegenstellingen als in de opvat
ting van het Christendom vinden we in
Rusland ook in de maatschappij. De Russen
uit de lagere standen der samenleving zijn
geloovig, doch dikwijls bijgeloovig,en zij ver-
F E U1LLE TON.
Met de landverhuizers, die uit Europa naar
verre streken trekken, worden ook andere pas
sagiers geheel kosteloos en onopgemerkt overge
bracht, namelijk allerlei planten. Als kleine zaad
korrels, die geen plaats innemen, verschuilen
zij zich zelfs in de koffers en de zakken der
reizigers, en als zij over de zee in een ander
werelddeel geland zijn, wachten zij eene gunstige
geh genheid af om vrij te worden en zich te ves
tigen.
De Yankees klagen er dikwijls ove- dat zij
door de Duitschers verdrongen worden, en er
zijn plaatsen waar de Amerikaansche landbouwer
werkelijk voor den Duitschen boer het veld heeft
moeten ruimen. De planten voeren ook zulk een
strijd om het bestaan en menige Duitsche plant
heeft reeds op den inheemschen plantengroei ter
rein veroverd. Reeds hebben de Mariadistel eu
de artisjok in de Banda-oriental, volgens pro
fessor Cohn, de cactussen en ananassen overwon
nen; in Yirginië heeft het gemeene speerkruid
zich in zulke massa's verspreid, dat in den tijd
afschuwen de westerscbe beschaving.De Rus
sen uit de boogere klassen daarentegen heb
ben geen Geloof meer; zij ziju meestal ruwe
encyclopaedisten. Welke houding Alexan
der III tegenover het Christendom aanneemt
is ons onbekend; aangezien hij echter zijne
opvoeding in de laatst genoemde kringen
ontving, kan men er weinig goeds van
verwachten. Beslissend echter voor ons oor
deel is het feit dat de Czaar onlangs eene
aauzienlijke bijdrage heeft gegeven voor de
oprichting van een standbeeld of monument
voor den Franschen pliilosoof Diderot. Do
derde Franscbe Republiek kan zich de ge
woonte, mouumentalen onzin te debiteeren,
nog niet afwennen. Voor Voltaire heeft men
een monument opgericht,voor Rousseau even
eens; Diderot, d'Alembert en andere cory-
pheeën van hetzelfde kaliber, mogen dus
niet vergeten worden, nu men eenmaal met
die dwaasheid begonnen is. En in dit opzicht
is de Fransche Regeering onovertrefbaar.
Diderot moge een geuiaal man geweest zijn
en veel belangrijks geschreven hebben, maar
zijne beginselen waren afschuwelijk; hij toch
beweerde dat er dan eerst heil en welvaart
op onze planeten zouden komen, »als de
laatste Koning met de darmen van deu
laatsten, ontweiden Priester zou zijn ge
wurgde Hoe het nu mogelijk is dat een
Czaar, een zelfheerscher, een man wiens
wil als eene wet geacht wordt, dengene,
die zulke hemeltergende gedachten uitsprak,
een monument wil helpen oprichten, ver
klaren wij niet te begrijpen. Hoe moeten
de Russische nihilisten zich verheugen nu de
Czaar zich zoo onbevooroordeeld toont; hoe
zullen zij jubelen, dat hij hun drijven billijkt
en met hunne denkbeelden sympathiseert.
Waarom, zoo vragen we thans, moest de
Russische Czaar deelnemen aan de dwaas
heden der Fransche Republiek? Al is de ver
standhouding tusschen Rusland en Frank
rijk in de laatste jaren nog zoo intiem ge
worden en al legt de vriendschap ons zekere
verplichtingen op, het kan toch nooit voor
iemand plicht worden om met een dol ge
worden vriend te razen, zijn eigen begin
selen, zich zeiven te verloochenen.
Toen Czaar Nieolaas I het kostbare mar
mer schonk voor het graf van Napoleon I
te Parijs, handelde hij, wel is waar, ook
niet als Rus, maar de wereldhistorische
grootheid en beroemdheid van den man
verklaart eu motiveert het geschenk. Daarbij
bezat Napoleon strenge regeeringsbegin-
selen; den Frauschen wijsgeer ontbreekt het
echter totaal aan wereldhistorische beroemd
heid, of men moet willen beweren, dat
van zijn bloei de geheele gezichteinder een blauw
tapijt schijnt. Het gele vlaskruid is eerstin 1814
in de Vereenigde Staten gekomen, en nu is het
er reeds eene onuitroeibare plaag geworden. In
den tijd van tweehonderd jaar hebben 260 Euro-
peesche planten zich in Amerika het burger
recht toegeëigend; in Australië zijn er reeds vijftig.
In de vorige eenw werden onze aardbeziën in
het Kafferland geplant; sedert dien tijd hebben
zij zich daar zoo vermenigvuldigd, dat in den
tijd van hare rijpheid geheele vlakten schitteren
van die roode vruchten. Op St. Helena, eindelijk,
hebben de planten die per scliip uit Europa over
gebracht zijn, de oorspronkelijk op het eenzame
rotsachtige eiland groeiende, waarvan een-en-
zestig soorten zijn, bijna geheel verdrongen.
De kersebloesem is de volksbloem van Japan.
Kerseboomen worden er bij duizenden gekweekt,
maar alleen om hunne fraaie bloesems, want
rijpe kersen ziet men er nauwelijks. De takken
zijn echter beladen met bloesems, dikwijls zoo
groot als eene roos. Picnics heeten in Japan
„uitgaan om de bloemen te zien." In Juni gaat
het volk bij zwermen naar buiten om onder de
goddelooze, lichtzinnige uitspraken, die
gansche volkeren verleiden en tot onder
gang voeren, een man groot en beroemd
kunnen maken. Niet alleen heeft de Czaar
door het geschenk voor het monument van
den Franschen wijsgeer, die, zooals wij reeds
aanstipten, een verklaard vijand van alle
gezag was, een soort zelfmoord begaan,
doch hij heeft zich daardoor ook het wan
trouwen der overige monarchale Staten van
Europa op den hals gehaald. Want
ieder politicus zal moeten erkennen dat er
gewichtige gronden moeten geweest zijn,
die den Czaar tot zulk eene handeling heb
ben aanleiding gegeven.
De republikeinsche bladen in Frankrijk
proclameeren en thans ongetwijfeld met
een zeker rechtin enthusiastische uitdruk
kingen, een verbond tusschen Frankrijk en
Rusland. Uit dit oogpunt beschouwd verkrijgt
de samenkomst van Keizer Frans Jozef eu
Keizer Wilhelm, die den achtsten Augus
tus jl. plaats had, eene belangrijke betee-
kenis. Zoo lang de twee groote Rijken
(Oostenrijk en Pruisen) die het midden vor
men van Europa, vereenigd optreden, is
eene Fransch-Russische alliantie van weinig
beteekenis. Ontegenzeggelijk is de uitmun
tende verstandhouding die er in den laatsten
tijd tusschen Oostenrijk en Pruisen valt
waar te nemen, een gevolg van de tusschen
Frankrijk en Rusland ontstane intimiteit,
die zich in het geschenk van den Czaar
voor het monument van een der meest ra
dicale vrijdenkers en republikeinen ten volle
heeft geopenbaard. Yoor Oostenrijk en Prui
sen heeft die betuiging van sympathie van
den Czaar voor de Fransche Republiek eu
voor de zoogenaamde wijsgeeren van de vo
rige eeuw, die de eerste Fransche revolutie
hebben geprovoceerd, hare goede zijde ge
had.
Wij sidderen echter als we denken welke
gevolgen zulk eeu hoogst gevaarlijke han
deling hebben kan voor het reeds zoo diep
gezonken, rampzalige Rijk der Czaren.
Volgens een gerucht zou prins Von
Bismarck de verlenging der socialisten-wet
niet voordragen; hij zou zich van het on
voldoende van die wet tot bestrijding van
de sociaal-democratie overtuigd hebben.
Het bericht komt voor in liberale bladen.
Voorzichtigheid zij dus aanbevolen.
Een Poolsch edelman is te Parijs aan
gekomen, die van de Regeering het baga
telletje van twee millioen komt eischen.
kerseboomen te zingen, te lachen en te spelen,
of „de sneeuwbuien die niet uit de lucht val
len", op te vangen. Tienduizenden gedichten zijn
op den kerseboom gemaakt. Sommigen van het
volk zijn zoo verrukt over de fraaie bloesems,
dat zij zelfs beroemde oude boomeu godsdienstig
vereeren.
De Vandille, die in de helft der vorige eeuw
leefde, is zeker wel een van de sterkste voor
beelden hoever de dwaasheid van iemand, die
ziju geheele hart op het geld h eft gezet, gaan
kan. Hij was te Parijs bekend wegens zijn rijk
dom en zijne gierigheid.
Vroeger was hij magistraat te Boulogne ge
weest. Zijn stelregel scheen te zijn dat alleen het
bezit van goud leven is en het verlies er van de
dood. Op zestienjarigen leeftijd bezat hij niet
meer dan twee franks, die in 1795, toen hij twee-
en-zeventig jaar was, aangegroeid waren lot het
ontzaglijk vermogen van omstreeks 24 millioen.
Op een warmen zomerdag had hij zich te veel
verhit door zelf een zwaar pak naar huis te dra
gen; eene hevige koorts was er het gevolg van,
en voor 't eerst in zijn leven liet hij een chirur-
Eeu zijner voorouders zou ul. aan Lode-
wijk XIV een som van 280 000 livres ge
leend hebben. Men zegt, dat de schuldbe
kentenis nog bestaat en aan President Grévy
vertoond zal worden.
Het Engelsen Parlement en vooral
het Lagerhuis werkt wat het kan om den
25steu a. s. met zijn arbeid gereed te
wezen. Zaterdag hielden de Commons zitting
tot twee uren na middernacht en deden
de begrooting van uitgaven en, in derde
lezing, het ontwerp betreffende de Iersche
tramwegen af.
De wreedaardige sport van het duiven-
schieten is door het Hoogerhuis in bescher
ming genomen. Het Lagerhuis had dat
middeleeuwsche vermaak veroordeeld door
aanneming van de bill, houdende verbod
van die sport, met 195 tegen 40 stemmen.
Het Huis der Lords daarentegen verwierp
de wet met 30 tegen 13 stemmen.
Jlie Standard zegt, dat deze beslissing
niemand verrassen zal. Zeer vele pairs zijn
geïncarneerde liefhebbers van het schieten
op duiven en zij waren natuurlijk in vollen
getale opgekomen om het votum van het
Lagerhuis ongedaan te maken.
Volgens het jongste officiëele telegram
omtrent de cholera in Britseh-Indië, maakt
die epidemie in Bombay snelle vorderingen.
Binnen de 14 dagen, die 7 Juli eindigden,
overleden 32 lijders; in de daarop volgende
14 dagen 106; en nu in de jongste twee
weken werden niet minder dan 202 per
sonen door de ziekte weggerukt.
De Standard verneemt uit Durban dat
afgezanten van Cetawayo te Maritzburg
zijn aangekomen. Zij berichtten dat hun
Koning gezond en wel is, en dat hij een
onderzoek verlangt.
Eene te Londen ontvangen dépêche uit
Hongkong bevestigt niet alleen het bericht
aangaande de overwinning, door den kolonel
Badens den 7deu dezer op de Annamieten
of Zwartvlaggen voor Nam-Dinh behaald,
maar de dépêche voegt er bij dat de ko
lonel, zijne overwinning willende voort
zetten, op nieuw een gevecht heeft geleverd
aan de Annamieten, die in grooten getale
waren teruggekomen om hunne verlorene
stellingen te hernemen, en dat toen de ko
lonel deu vijand andermaal geslagen heeft.
Bij deze en de vorige ontmoetingen zouden
de Annamieten niet minder dan 1500 man
verloren hebben.
Generaal Bouet, die uit Hanoi getrokken
was, had zijnerzijds een gevecht met de
ongeregelde Chineesche troepen, en was
overwinnaar gebleven.
gijn komen oin zich te doen aderlaten. De chirur
gijn kwam eu Vandille vroeg wat hij voor de
aderlating zou rekeuen. De chirurgijn zeide het
hem. Dieu prijs vond hij schandelijk hoog, en de
chirurgijn moest onverrichter zake heengaan. Nu
liet hij een barbier komen, die een diploma had,
dat hem de bevoegdheid tot aderlating gaf, en
vroeg hem zijne voorwaarden. De barbier zeide
dat hij hem elke keer voor één frank zou ader
laten; en hij zou zeker wel drie latingen noodig
hebben. „Driemaal aderlaten!" riep de oude vrek.
„En hoeveel bloed neemt gij mij dan telkens af"?
„Zes a acht ons tegelijk", antwoordde de bar
bier. „En dus zoudt ge voov eenige onsen bloed
meer of minder drie franks willen hebben? Dat
is al te gek. 't Is veel te veel. Dat is iemand
bestelen. Ik wil het naar mijn eigen zin gedaan
hebben. Ik zal u één frank geven, en daarvoor
neemt ge mij de geheele hoeveelheid tegelijk af".
Dat wilde de barbier niet doen, maar de patiënt
drong er op aan, en eindelijk kreeg hij zijn zin.
Hij verloor twintig ons bloed tegelijk, en den
volgenden dag was zijn rijkdom het erfdeel van
den Staat, waaraan de oude Vandille zijn ge
heele vermogen had vermaakt.
