N I E W E
Zondag 16 September 1883,
8e Jaargang.
De eeuwige stad.
BUITENLAND.
No. 727.
Het is een machtige, geheimzinnige aan
drang, die jaarlijks duizenden uit alle streken
naar de stad der zeven heuvelen trekt, al
hebben deze duizenden niet altijd dezelfde
beweegredenen, oogmerken, doeleinden en
wenschen; in de eeuwige stad is echter bijna
alles vereeuigd, zoodat aan de meest ver
schillende belangen kan voldaan worden,
zoowel aan die van den geleerde en kunste
naar als aan die van den eenvoudigen, ge-
loovigen, vromen pelgrim.
Macht van eenvoudige muziek.
De bevolking van Londen.
Bouwkundige merkwaardigheid.
Fransche benamingen.
ABONNEMENTSiPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afz mderlijke Nummers
j 0,8b
1-
0,06
Dit "blad verschijnt
Elken WOENSDAG en ZATERDAG
BUEEAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NOH AGITATE.
PBIJS DEB AD VERTEN TIEN
Van 16 regels30 Cents
Kike regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Diusdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Rome is onder de wereldsteden van Europa
de oudste. Voor dat Parijs, Londen, Berlijn
en Weenen bestonden, was Rome reeds groot
en zijne grootheid en wereld-historische be-
teekenis heeft het zes en twintig eeuwen
staande gehouden. Groot door de dapperheid
zijner legers, door de beproefde staatkunde
zijner bestuurders, door de soliditeit zijner
bouwwerken, door de uitoefening van het
recht, door eene rij van burgerdeugden die
door God niet onbeloond zijn gelaten, was
het heidensche Rome als hoofdstad der wereld
geëerd, gaf het aan ontelbare volken wet
ten en werd het 't brandpunt der beschaafde
wereld, terwijl het zich langzamerhand uit
het heidendom verhief om de heilige plaats
te worden waar de opvolgers van deu groo-
ten Petrus hun zetel zouden vestigen. Rome
is eene wereldstad van gansch bizonderen
aard en wegens haar universeel karakter
met geen andere wereldstad te vergelijken.
Niet door eene massa moderne gebouwen
is Rome eene ware wereldstad, maar door
zijne onvergelijkelijke geestelijke macht, om
dat het door den Stoel van Petrus, hoofdstad
van den aardbol is geworden en door deu
Godsdienst eene nog uitgestrektere heer
schappij ontving als ooit door de wapens,
of door aardsche heerschappij werd ver
worven.
Rome is de meest leerrijke stad der wereld.
Wel geven ons de ruïnen van Ninive,
Babylon, Thebe en Memphis ernstige lee
ringen; wel heeft Jeruzalem ook na zijne
verwoesting en na het verlies van zijn tem
pel de heiligste herinneringen door het graf
van de* Verlosser; maar nergens spreekt
de geschiedenis zoo juist en duidelijk dan
hier in het Sion van het Nieuw Verbond;
nergens is het bestuur der Voorzienigheid
over de gausche menschheid zoo glansrijk en
glorievol dan in deze door God als het
middelpunt zijuer Kerk uitverkoren stad.
Het is onmogelijk de gedenkteekenen
F E U I LL ET ON.
Chirurgie iu de Zuidzee.
De geneesheeren op (le Zuidzee-eilanden heb
ben veel overeenkomst met de toovenaars bij de
Indianen. Maar al maken zij ook veel hocus-pocus,
toch weten zij werkelijke genezingen en chirur-
gicale operaties met goed gevolg ten uitvoer te
brengen. Onlangs verhaalde W. Powell van de
inboorlingen van het eiland Nieuw-JBrittanuië, die
nog tegenwoordig menscheneters zijn, dat hunne
chirurgicale instrumenten uit obsidiaan of haaien-
tanden bestaan. Als er een arm of been gebroken
is, wordt het vleesch met deze instrumenten tot
op het been doorgesnedendit wordt dan terecht-
gelegd en een stuk bamboes er naast ingevoegd
om het recht te houden. Daarop wordt do wonde
verbonden. Als het been weder aaneensluit, komt
het bamboes uit de gemaakte wonde, en deze mag
nu genezen. «Ik heb lieden gezien," zegt Powell,
„die deze operatie ondergaan hadden, en met
gemak verder gingen. Ik heb ook een man ge
zien, wien nieuwe, van paarlemoer gemaakte
tanden ingezet waren. Dat was op de volgende
wijze gedaan. Het tandvleesch werd op de plaats,
Waar de nieuwe tauden noodig waren, in de
lengte tot op het been doorgesneden: dan werd
des ouden tijds, de heerlijke schatten van
oude en nieuwe kunst, de woudervolle ont-
dekkiugeu in de catacomben, ook maar in
't kort aan te duiden; moge het voldoende
zijn op de ruïnen der heidensche wereld te
wijzen, die zoo luide verkondigen dat de
vooruitgang in materiëele dingen en de be
schaving van het leven, de volken en Staten
niet voor verval en bederf behoedt, zooals
dat in deu Romeinschen keizertijd is waar
genomen. Wij hebben gezien dat de moreele
kracht de physische overwint, dat de tem
pels, de paleizen, de amphitheaters, detriumf-
bogen en obelisken der heidensche wereld
aan het Kruis dienstbaar moesten worden,
aan het Kruis dat vereerd en gehuldigd werd
door Keizers en Koningen, die dan gezegend
werden door God, als zij hunue beloften
getrouw vervulden, die door Hem verlaten
werden als zij hunne beloften niet gestand
deden. Tallooze weldadige en nuttige in
richtingen werden in Rome door de vader
lijke regenten, de Pausen, in het leven ge
roepen, welke aanleiding gaven tot het
stichten van soortgelijke instituten in de
overige Christenheid. Als een heerlijk voor
beeld voor vorsten en volken beoefenden
de Pausen de werken van barmhartigheid,
vestigden zij scholen, bibliotheken, rjjke
verzamelingen en prachtige Godshuizen,
opdat de van Gods- en rechtswege aan den
Stedehouder van Christus en door hem aan
de gezamenlijke Katholieke wereld toebe-
hoorende stad ook de waardige hoofdstad
der gansche Christenheid zijn en blijven kon.
Rome is ook de heiligste stad der wereld.
Geen andere stad kan zooveel wonderen der
goddelijke genade aanwijzen, geen andere stad
bracht zooveel bloedgetuigen van Christus
voort, zooveel helden des Geloofs en der
Hoop, zooveel offers der Liefde en dat nog
wel tot deu huidigen dag. Laten we ons
niet verblinden door den uiterlijken schijn.
De heilige zielen zoeken de eenzaamheid,
de verborgenheid, de deemoedige deugd leeft
in de stille cel, de misdaad daarentegen
vertoont zich op markten en pleinen. Maar,
zal wellicht deze of gene vragen, wij zien
in het hedendaagsch Roineiüsche volk niets
heiligs. Men denke daarbij echter wel op
de omstandigheden. Immers de hartstochten
der begeerlijkheid, het voorbeeld van andere
groote wereldsteden, de door de revolutie
geslagen wor.deu, de verleiding van de met
aardsche middelen rijk voorziene scheur
makers, 't zijn alle zaken die het Katholicis
me bestrijden en het af breuk trachten te doen.
een stuk paarlemoer vau de noodige grootte en
vorm ingezet, dat op het heen rustte, waarna
het tandvleesch weder met een klein toestel van
bamboes werd samengedrukt. Gedurende de ge
nezing moest de patiënt een zacht voedsel
gebruiken om de genezing niet te storen."
De zwarte inboorlingen van Nieti w-Brittannië
laten zich bizonder veel aderlaten. Als iemand
hoofdpijn heeft, binden zij hem een doek om het
hoofd en snijden dan diepe schrammen in de
huid totdat er veel bloed vloeit. Heeft dat genoeg
gevloeid, dan stremmen zij verdere bloedvloeiin
door aanwending van gebrande kalk. 't Is iets zeer
gewoons menschen te zien, die in het gezicht, op
de borst, de armen en beenen met de littee-
kenen van zulke chirurgicale operatiën bedekt
zijn.
Von Bismarck, dus verhaalt de zanger Scaria,
die langen tijd bij hem verblijf hield, is op mu
zikaal gebied geen vriend van Richard Wagner.
Ook met andere groote componisten dweept hij
niet. Zijne geheele liefhebberij voor muziek be
perkt zich eigenlijk tot eenige studentenliederen
en het sentimenteele couplet uit den Waffen-
schmieduEinst war ich ein Jüngling mit locki-
gem Haar." Het laatste stuk heeft de Vorst den
Doch niettegenstaande den hevigen strijd
dien de Kerk te strijden heeft, hield de kern
van het oude Romeinsche volk zich steeds
vast aan de beginselen en tradities der
vaderen en verreweg de meerderheid van
(j
het Romeinsche volk verdient ook nog in
onze dagen den lof dien het ruim achttien
honderd jaren geledeu van den grooten
Apostel ontving met de woorden: »Uw Ge
loof, wordt in de gansche wereld verkon
digd.*Evenmin als de onheiligheid vau
o r*
enkele leden schade doet aan de heiligheid der
Kerk, evenmin kan zij schade doen aan haar
voornaamste deel. Rome heeft echter ook den
naam van heilige stad door de heilige
Roomsch-Katholieke Kerk, door den heiligen
Stoel, waarop het Opperhoofd der Kerk re
sideert, de toeverlaat der gerechtigheid, de
wachter der heiligheid, de stem der waar
heid, zonder wien, zooals eenmaal de h. Ber-
nardus tijdens de verbanning van Eugenius
III schreef, Rome niets ware dan een lichaam
zonder hoofd, een aangezicht zonder oogen.
Hopen we dat door Gods goedheid Rome,
waar de opvolger zetelt van Hem, die de
sleutels van het Hemelrijk ontvangen heeft,
die licht en kracht naar alle kanten ver
spreidt, ten spoedigste moge verlost wor
den van de overheersching waaronder het
thans, dank zij der onzalige revolutie, jam
merlijk gebracht is.
Eene depeche uit Weenen meldt dat de
Grootmarschalk van het hof het testament
van den Graaf van Chambord niet openbaar
zal maken. Zooals wij reeds meldden, zal ieder
belanghebbende kennis krijgen van het ge
deelte dat hem aangaat.
De correspondent van Figaro* beweert
echter het testament gelezen te hebben en
deelt hieromtrent het volgende mee:
Het stuk draagt de dagteekeuing van
4 Juni en is geschreven door den Graaf
zelf, na zijn terugkomst uit Görz te
Frohsdorf. Het bevat geen enkel woord
politiek en er is ook geen spraak in van
troonopvolging. Don Carlos en don Alfonso
van Spanje zijn er insgelijks niet iu ge
noemd.
Het testament begint met de woorden.
»Ik sterf als goed Christen, als Roomsch
Katholiek. Ik haat niemand; ik vergeef
»aan allen die mij kwaad deden en smeek
>om vergiffenis aan al de personen welke
»ik zou kunnen beleedigd hebben. »Ik
zanger herhaaldelijk verzocht hem voor te zingen,
en de ijzeren Kanselier moot er zoo door getroffen
zijn geweest, dat de tranen hem in de oogen ston
den. Prins Friedrich Karl, die anders juist niet den
naam heeft voor teedere indrukken vatbaar te
zijn, laat zich bijna eiken avond door een zijuer
adjudanten, die trouwens een zeer goede stem
heeft, volksliederen voorzingen, 't Moet meer
dan eens zijn voorgekomen, dat de Vorst daardoor
ten diepste werd bewogen.
Bij de laatste volkstelling is gebleken, dat
Londen 43/< mdlioen inwoners heeft. Dat is het
dubbele vau de geheele bevolking van Dene
marken, met inbegrip van Groenland, bijna het
driedubbele van de bevolking van Griekenland,
meer dan aclittienmaal meer dan het getal zielen
iu Montenegro, eenige duizenden meer dan het
dubbele van het getal in Bulgarije, drie vierden
millioen meer dan iu Nederland, meer dan er
in Zweden, of Noorwegen, of Zwitserland zijn.
Op den rechteroever van de Trauu bij Lam-
bach in het Salzkammergut staat de merkwaar
dige Wallfahrtskirche Caura. Daarin is het mys.
terie der h. Drieëenheid op zeer naïeve wijze
bid den Almachtigen God om het heil
mijner ziel«.
Verder neemt de Prins schikkingen aan
gaande zijn roerendeen onroerende goede
ren. De fortuin van den Graaf van Chambord
aan roerende goederen beloopt ongeveer acht
millioen florijnen of 20 millioen frank iu
verschillende obligatiën. De onroerende for
tuin bestaat uit de goederen te Chambord
en te Sint-Hubert in liet Banaat; het goed
in Gallieië, dat te Frohsdorf en eindelijk
het kleine landgoed iu Stiermarken, waar
de hertogin van Berry overleden is.
De Gravin heeft tot aan hareu dood het
vruchtgebruik vau alles. Zij moet nochtans
aanstonds de legaten uitbetalen. Na haren
dood wordt de fortuin verdeeld tussehen de
hertogen vau Panna en dieus broeder, den
hertog vau Bardi eu wel, zóó als wij reeds
gemeld hebbende eerste krijgt 2/3 en de
tweede 1/3.
De legaten zijn teu getale van zeven:
De Groothertogin Alice vau Toscane
krijgt 500.000 fraDk. De hertogiuMarguerita,
gemaliu vau Dou Carlos, 500.000 frank.
Voor het werk tot Voortplanting des Ge
loofs te Lyon 400.000 frank. Een gelijke
som voor den St. Pieterspenning. 100.000 fr.
voor de armeu van Parijs. 20.000 frank,
zegt de Graaf, voor de gemeente waar ik
de oogen zal sluiten (Frohsdorff).
De Graaf laat ook eeu zekere som voor
ieder zijuer dienstboden achter en eene
andere voor het lezen van H. Missen.
Markies Tseng, de Chineesche gezant,
vertoeft op 't oogeublik met zjjn gezin te
Folkestone, van waar hij niet eer naar
Parijs zal terugkeeren vóór hij van Challe-
mel Lacour een telegram ontvangen heeft,
dat de Fransche Regeeriug de voorstellen
van China met betrekking tot het Tonkin-
vraagstuk aaugenomen heeft.
De Fransche Minister van Ouderwijs heeft,
om de beoefeuiug der Duitsche taal vooral
iu de scholen van uitgebreid lager onder
wijs aan te moedigen, besloten, dat een zeker
getal leerlingen der normaalscholen ver
scheidene maanden buitenslands zullen door
brengen, eu wel aan de normaalschool van
Küssnacht bij Zurich. De kweekelingen
zullen worden aangewezen na een verge
lijkend examen, waarbij zjj een Duitsch
thema en eene vertaling uit het Duitsch
zullen moeten maken.
Deze maatregel is zeker wel van betee-
kenis voor de toekomst.
De correspondent van de Daily News
voorgesteld. De kerk is, in de jaren 17131725
gebouwd, in deu vorm vau eeii driehoek, en
heeft drie deuren en drie vensters. Er zijn drie
altaren, drie sacristiën, drie orgels eu drie
biechtstoelen in. De binnenmuren zijn met drie
verschillende marmersoorten belegd, en drie
schilders hebben de schilderijen tot versiering
van het godshuis geleverd, welks geheele her
stelling door den bouwmeester Michael Dreyer
voor de som van 333.333 florijnen werd aange
nomen.
De Franschen hebben een goeden think van
andere volken, zooals blijkt uit het Boulevard-
Fransch, waarvan trouwens nog geen woordenboek
is uitgegeven. Iu die taal beteekent een Grec
een valsche speler, eeu claqueur heet eeu Romain>
eeu jaloersohe een Espagnol, een schuldeischer
een Anglais. Meu bedrinkt zich als een Polonais,
men is stijfhoofdig als een Breton of een Hollan
dais eu listig als een Normand. Een zonderling
wordt een Chinees genoemd, een man, die onge
regeld leeft, een Bohemer, een domkop een Waal,
een twistzoeker een Kozak, een fijne epicurist
een Athener, en een woekeraar een Jood.
