NIEUWE
No. 743.
Zondag 11 November 1383.
8e Jaargang.
Het kerkelijk boekengericlit.
BUITENLAND»
De Nederlandsche Bedevaart
naar Lourdes.
UAllIISCIl C0DR4NT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzjnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉB
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUREY.
Vervolg en slot.J
De bevoegheid der Congregatie van den
Index strekt zich ten opzichte der personen
uit over alle lidmaten der Kerk, ten opzichte
der zaak over alle geschriften, welke ook,
bij aldien zij ex professo over den Gods
dienst handelen. De Congregatie heeft ook
het recht, het verlof van 't lezen of van
't bezit der verboden werken aau zulke
lezers te verleenenvoor wie het lezen geen
gevaar voor hun Geloof of goede zeden op
levert. Het ongeoorloofde lezen of bezitten,
alsook het voorbedachtelijb, wetens en wil
lens, drukken van ketterschegeschriften wordt
met excommunicatie bedreigd.
Omdat het onmogelijk is, alle schadelijke
boeken, die de pers oplevert, op den Index
te plaatsen, spoorde bovendien Leo XII in
het jaar 1825 alle Bisschoppen en de overige
Kerkelijke autoriteiten aan, zelf uit eigen
beweging de geloovigen voor het lezen van
slechte boeken te waarschuwen en er met
alle kracht tegen te ageeren.
Het is dus aan geen twijfel onderhevig
dat het zware zonde is, de verboden boekeu
te lezen, te bezitten, te leenen of te ver-
koopen, omdat de Kerk het verbiedt.
Die het onmetelijk onheil kent, dat
door de slecbte pers in moreel en sociaal
opzicht'wordt gesticht, zal der Katholieke
Kerk dank betuigen, dat zij het gezag en de
kracht bezit, in spijt van alle bestrijding,
op de gevaarlijke uitwassen der literatuur
te wijzen.
Het kerkelijk boekengericht heeft zijn
ontstaan te danken aan de moederlijke be
zorgdheid der Kerk voor hare kindereu;
teedere liefde dringt haar te verbieden, wat,
ons den dood zou kunnen brengen; 't is
geenszins de vrees der Kerk voor haar eigen
bestaan of voor 't behoud harer dogma's,
zooals men de zaak meermalen tracht voor
te stellen.
't Is verwonderlijk dat men van alle zijden
zoo gekant is tegen de boeken-ceusuur der
Katholieke Kerk, terwijl toch de meeste Re
geeringen en godsdienstsecten er ook een
Index op na houden. Allerminst mag
het Protestantisme, Zwinglianisme en Cal
vinisme het wagen over het inquisitoire
handelen der Kerk den staf te breken; t
zou daardoor zijn eigen vonnis onderteeke
nen.Wat een Staats-Index beteekent, heb
ben we in de laatste tien jaren o. a. 't best
in 't naburig Duitschland kunnen waar
nemen, waar men er op uit is de sociaal-de
mocratische en kan het zijn ook de Katho
lieke pers het zwijgen op te leggen.
FEUILLETON.
Vervolg.)
De weersgesteldheid in liet Zuiden verandert
vaak plotseling; dit ondervonden ook wij, want
de regen werd spoedig vervangen door helder
weder, zoodat wij den dag mochten eindigen
met eene fakkel-processie, aan die van den
vorigen avond gelijk. Nog menige groet aan
Maria werd voor de Grot gebracht. Toen keerde
ieder terug naar de stad, om in de rust van den
tweeden nacht van ons verblijf te Lourdes, den
Zondag af te wachten.
In den morgen van dien dag zag men op den weg
naar de Basiliek onder de menigte vreemdelin
gen nu ook Lourdes' ingezetenen, in zondagsge
waad, ter kerk gaan. Volgt gij hen, die, bij de
Basiliek gekomen, de hooge trap naar den
ingang niet bestijgen maar het voorplein opgaan,
dan treedt gij al aanstonds het voorportaal bin
nen van de crypte of onderkerk en gij staat voor
Wij zullen onze beschouwingen thans
eindigen met de vermelding van eenige
merkwaardige zinsneden, die wij over
den Roomschen en den Staats-Index in het
Maimer Journal onlangs hebben gelezen:
Index! Index-Congregatie! Hoe dikwerf
heeft de klank dezer woorden den vrijzin
nigen geleerde op zijne studeerkamer, achter
zware folianten, kippevel doen krijgen, hoe
vele malen liberale lieden in de bierknijp
warm gemaakt, hoe dikwijls een gansche
schare ontwikkelden, vrijgeesten en rationa
listen, woorden van verontwaardiging over
»Roomsche aanmat;ging«,«Pauselijke tiran
nie», «geestelijke heerschzucht»«verdruk
king der wetenschap»,op de lippen gebracht.
Wat beduidt dan toch dat schrikverwek
kende woord? Index beduidt: aanwijzen,
boekenlijst en de Roomsche Index is een
Ijjst van de voornaamste geschriften en boe
ken, sinds de Hervorming verschenen, welke
dwaalleeringen bevatten en die daarom door
iederen Katholieken Christen moeten ver
worpen worden. De Congregatie van den
Index is een commissie van Katholieke ge
leerden, meestal Kardinalen, welke derge
lijke boeken, volgens de Katholieke Geloofs
leer, op grond der heilige Schriftuur, der
Katholieke traditie, der leer van de Kerk
vaders en der besluiten van algemeene Con
ciliën onderzoeken,en aangezien zij dwaallee-
ren bevatten «op den Index plaatsen.» De In
dex en de Congregatie van den Index is
in de zestiende eeuw door het Concilie
van Trente ingesteld tot bescherming van
het Katholiek Geloof en tegen de nieuwe
gevaren, die bij het uitbreken der Hervor
ming en door de uitvinding der boekdruk
kunst waren ontstaan,of met andere woorden
tot onderrichting voor het Katholieke volk
over de aanvallen, door de nieuwe dwaal
leeringen tegen de oude Kerk en het
oude Geloof gericht. De Vaders van het
Concilie van Trente hebben zulk eene in
richting noodzakelijk geacht en het is ge
bleken dat zij heilzaam en noodzakelijk is, nu
er elk jaar meer en meer boeken verschijnen,
nu de leeslust vermeerdert en het ongeloot
en de ketterijen zich algemeen verspreiden.
Dat de vijanden der Katholieke Kerk, de
dwaalleeraars, de ongeloovigen, de vrijgees
ten en de aanhangers der zoogenaamde
«vrije wetenschap,» dat allen, die hunne
subjectieve meeningen boven de besluiten
der Kerk stellen, den Index en de Congre
gatie van den Index niet geneigd zijn, is
natuurlijk. Doch, wij willen het gevraagd
hebben aan allen die zoo tegen denRoomschen
Index gekant zijn, heeft de moderne Staat,
zooals hij zich in de laatste jaren ontwik-
het bronzen beeld van den Apostel Petrus, op
Home's heiligen Stoel gezeten, aan de beeltenis
gelijk, welke in de hoofdkerk der wereld wordt
vereerd. Aan de beide einden van den muur
waartegen dit beeld is geplaatst, beginnen twee
gangen, elk aan weerszijde met altaren of biecht
stoelen bezet en getrokken om een blok van de
rots, dat 4 meters hoog, 10 breed en 27 lang
zijnde, het middenschip van de bovenkerk draagt.
Deze gangen geleiden naar de eigenlijke grot
kapel, boven welke zich het priesterkoor van de
Basiliek verheft. Priesters uit het Missie-huis
van Garaisou oefenen hun H. Dienstwerk uit in
de crypte, dienen daar de H. H. Sacramenten
toe en verkondigen Gods Woord aan de geloo
vigen. Terwijl wij daarvan getuigen waren, werd
de benedtn- zoowel als de boven-kerk met
pelgrims gevuld. Tot nog toe was onze processie
de eenige te Lourdes, maar nu kwamen de
processiën van de stad Viviers, beneden Lyon
aan de Rhone gelegen, en van Aureilhan,
Seméac-Orleix en Chis, uit den omtrek, zich
bij de onze voegen. Groot was dus de toevloed
van biddenden, die bij de Grot nederknielden,
toen daar voor ons de plechtige Hoogmis een
keld heeft, niet een veel uitgebreideven en
scherperen Index? Ziet eens, gij heeren pro
fessoren en liberalen, ziet eens naar de
verhandelingen der Gerechtshoven, die in
den laatsten tijd tegen de Katholieke pers
zijn opgericht, telt eens die vele veroor-
deelingeu van Katholieke schijvers en re
dacteurs, doorleest eens met een onpartijdig
oordeel de artikelen en geschriften, wes
halve zij veroordeeld werden en vraagt dan
uzelven eens af: welke Index ia scherper
die van de Kerk of die van den Staat? Waar
is grootere vrijheid van het gedrukte
woord, in politieke dingen of in reli
gieuze En deze Staats-Index zal nu nog
aanzienlijk verscherpt worden dooreen nieuw
wetsontwerp voor hetDuitsche strafwetboek!
Bovendien zijn het juist de straffen, die het
grootste onderscheid tusschen den Staats-
en den Kerkdijken Index vormen. Wie op
den Staats-Index komt, moet in de beurs
tasten en dikwijls belangrijke geldboeten
betalen, hij moet vaak maanden, ja jaren
lang, achter slot en grendel zitten, terwjjl
degene wiens geschriften door de Kerk op
den Index geplaatst worden, niets kwaads
wedervaart; hij heeft slechts zijne dwaling
te herroepen, de afgekeurde passages uit het
boek te nemen, dan is alles goed; weigert hij
echter zulks te doen, dan overkomt hem
nog niets, men laat hem eenvoudig zijn
hetgeen hij zijn wil en breekt met hem de
kerkelijke gemeenschap af.»
Wij vertrouwen in deze regelen de ge
schiedenis en het doel van den Index en
van de Congregatie van den Index op duide
lijke wijze te hebben verklaard. Geen zucht
tot overheersching, neen, teedere bezorgd
heid voor de zielen der geloovigen, deed de
Kerk besluiten den gezegenden Index in het
leven te roepen. De Kerk is geen tiran, de
Kerk is eene liefhebbende moeder, die steeds
een waakzaam oog houdt op het welzijn
harer kinderen. Schatten we die liefdevolle
bezorgdheid der Kerk in andere zaken hoog,
niet minder waardeeren wij die in de door
haar ingestelde Congregatie van den Index.
Aan hen, die er zich op toeleggen den
Index te belasteren en te spotten, kunnen
we gevoegelijk toeroepen: het zijn geen slechte
vruchten, waaraan de wespen knagen.
De Frausche Minister van Financiën heeft
eergisteren aan de commissie voor de be-
grooting verklaard, dat hij zich voorstelt
de leening voor het buitengewone budget
van het volgend jaar te brengen op 320
millioeu.
aanvang nam. Rondom een orgel ter zijde van
hot altaar geschaard, hadden de zangers op den
aanhef des priesters bij het Evangelie geantwoord,
toen een andere priester het spreekgestoelte besteeg
dat buiten de Grot is aangebracht. Vol aan
dacht luisterden wij naar de schoone verklaring
van de groetenis des Engels aan Maria. Doch
op eens wordt onze opmerkzaamheid verstoord
door ten wel onderdrukt, maar toch verneembaar
gerucht, onder de Frausche pelgrims bij het aan
grenzende badwater; wat meer is, een geestelijke
treedt naar den prediker toe en deze onderbreekt
zijne rede, want hem schijnt een gewichtige zaak
te worden medegedeeld; daarop hervat hij de
onderbroken predikatie, maar ongeveer in deze
bewoordingen: „terwijl ik u spreek over de macht
van Gods Moeder, heeft Maria op dit zeltde
oogenblik getoond, wat zij bij God vermag. Ouder
gindsche Fransche pelgrims bevindt zich eene
jonge dochter, die voor twee jaren het klooster
leven wilde aanvaarden, doch nauwelijks was zij
het proefjaar ingegaan, of eene ernstige ongesteld
heid verhinderde haar dit voornemen te vol
brengen. Ofschoon hare krachten afnamen, wan
kelde toch haar vertrouwen niet en zij kwam
De uitgifte daarvan zou in Maart plaats
hebben, de rente drie ten honderd bedragen
en de aflossing geschieden aan de kan toren
der Rijks-betaalmeesters en ontvangers. De
Minister zal zich ten aanzien der bank
biljetten bepalen tot het verhoogen van
het maximum, dat in omloop mag worden
gebracht.
De Commissie vau onderzoek voor het
door eenige Afgevaardigden bij de Fransche
Kamer ingediende voorstel: om het Ministerie
wegens zijn beleid tegenover Tongkin in
staat van beschuldiging te stellen, adviseert
tot het niet in behandeling nemen van dit
voorstel.
De hertog van Aumale is ernstig ziek,
zoo zelfs dat zijn toestand bezorgdheid in
boezemt.
Bij de Fransche Kamer is de aanvrage
van suppletoire kredieten voor Tongkin,
ten bedrage van 9 millioen, ingekomen. Het
wetsontwerp is naar de afdeelingen ver
zonden ter benoeming eener speciale Com-
missie.
Een der medewerkers van den Temps
heeft een onderhoud gehad met den heer
Waddington, Fransch gezant te Londen,
en daaruit is, naar het blad meldt, geble
ken dat de quaestie der vergoeding aan den
Engelschen zendeling Shaw (fr. 25000) ge
regeld is ten genoege van de beide mo
gendheden, onverschillig of Shaw zich al
dan niet er mede tevreden stelt.
Opnieuw zijn in Engeland een aantal
extra-parlementaire redevoeringen gehou
den, meest alle loopende over de quaestie
der uitbreiding van het stemrecht; het
wordt dan ook bepaaldelijk zeker geacht,
dat in de eerstvolgende Parlementszitting
reeds door de Regeering een hiertoe strek
kend ontwerp zal worden aangeboden.
Luidens de jongste Kaapsche berichten,
is Cetawayo nog steeds »de gast« een
beleefd woord voor »de gevangenevan
het Britsche Gouvernement te Ekowe.
Volgens Daily Newsheeft het onderhoud,
dat met Krugerplaats had aan het Ministerie
van Koloniën, nauwelijks een kwartier ge
duurd en was het slechts eene formaliteit.
Paul Kruger was zeer tevreden over de wijze
van ontvangst en is dadelijk met zijne mede
afgevaardigden aau het werk getogen om
een memorandum op te stellen, waar
in hij tevens de gelegenheid zal te baat
nemen, om de beschuldigingen t9 weder
leggen als heerschte in de Transvaal nog
slavernij.
De generaal-adj udant vau den Duitschen
Keizer is eergisteren-avond naar Madrid
vertrokken met een door den Keizer eigen-
naar Lourdes om door Maria's voorspraak ge
nezing af te smeeken. Eu ziet! onder de Hoogmis,
die hier opgedragen wordt, heeft zij het afge
beden herstel verworven." Diep getroffen, God
dankend en met een onbegrensd vertrouwen
vervolgden wij ouze gebeden, terwijl het
11. Misoffer werd volbracht. Later vernamen
wij dat de gelukkige herstelde, die geleden had
aan eene verlamming door al da ledematen, de
krukken, waarop zij hier gekomen was, konde
achterlaten, want gezond keerde zij huiswaartSj
teneinde zich ongestoord aan God te gaan
toewijden.
Gaarne maakten wij nu voor de pas aange-
komenen plaats bij de Grot, waarheen wij eerst
des avonds zouden terugkeeren. Dien tusschen.
tijd konden wij besteden aan het bezoeken van
een ander bedevaartsoord. Te 12 uur op den
middag wachtte de trein om ons derwaarts te
brengen. Na omtrent drie kwartier uur sporeus
hielden wij op aau een klein station, Moutaut-
Bétharram genaamd.
Wordt vervolgd.)
