N I E U W E
i\o. 749.
Zondag 2 December 1383.
8e Jaargang
Geen budget-ver werping,
flTl T tMiAMI.
HM
De Nederlandsche Eedevaart
naar Lourdes.
Als men zou staan tegenover eeu Bewind,
van hetwelk bepaald verderfelijke maatre
gelen van bestuur alzoo van uitvoerende maeht,
ware te wachten, daden mitsdien waartegen
de wetgever niet anders preventief kan hau-
delen, dan door begrootiugs-verwerping,
dan zou aan zulk een Bewind eeu budget
moeten worden geweigerd. Dit geval be
staat echter thans niet. Integendeel heeft
het Bewind meermalen blijk gegeven van
eerbied voor de rechten der minderheden,
de werking der schoolwet wilde het min
stens verzachten, ja, daartoe ging het zelfs
reeds over. Uiterste middelen behoeven dus
niet tegenover het tegenwoordig Kabinet
te worden aangewend. Met vrijmoedigheid
kan ieder onpartijdig Kamerlid ziju stem
aan het budget geven. Wij zijn dus be
paald van meening dat de tegenwoordige
tijdsomstandigheden eischen, dat de hoofd
stukken der begroot,ing worden goedgekeurd.
ABONNEMEWÏSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem J 0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
nc MAÏS TIEN MUI
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER AlDVERTEHTIEK
Van 1—6 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS 7, A U R TC T.
Bij dit Nummer behoort een Bijvoegsel.
De Indische begrooting voor 1884 is
verworpeu. Tengevolge van dien is de Mi
nister van Koloniën, de heer Van Bloemen
Waanders, afgetreden. Het spreekt van zelf
dat door die uittreding van een zijner leden,
liet bewind in een groote moeilijkheid werd
gebracht. Allermerkwaardigst is het feit,
dat er onder hen, die tot den val van den
Minister Waanders medewerkten, zoo velen
waren, die verklaarden, dat zij toch ver
trouwen in den Minister stelden.
Voor een eenvoudig meusch is die han
delwijze niet recht duidelijk. Zij behoort
ongetwijfeld tot de geheimen der hoogere
politiek. Eu nu werd wel door de bewuste
loden verklaard, dat zij tegen stemden om
dat de budget-cijfers nog te hoog waren,
maar die bewering rechtvaardigt toch nog
geenszins hun votum, omdat er zeer be
langrijke bezuinigiugsamendementen door
de Kamer waren aangenomen en de Minis
ter bovendien persoonlijk de begrooting
ook l.og had besnoeid. Men kon immers
iu billijkheid niet van den Minister eischen,
dat hij, pas eenige maanden aan het be
stuur, dadelijk een geheel stelsel van be
sparing op het budget voor 1884 zou toe
passen Die eisch ging alle palen van recht
vaardigheid te buiten.
Naar onze bescheiden meening is dan ook
de Minister Waanders niet door de Ka
mermeerderheid behandeld gelijk dat beta
melijk moest worden geacht. Gedane zaken
nemen echter geen keer, men moet, of men
wil of niet, iu de voldongen feiten berus
ten. Thans staat men evenwel voor het
Kabinets-bezwaar, hetwelk uit de porte-
feuille-quaestie is gerezen. De Regeering,
iu haar geheel, bleef nog aau. Zij zal echter
alleen dan zich kunnen handhaven in het
gezag, als de meerderheid der Tweede Kamer
haar het regeeren mogelijk maakt.
Er zijn gunstige teekeneu welke de hoop
wettigen, dat de uitkomst der beraad
slagingen over de Nederlandsche begrooting
bevredigender zal ziju dat die vau het
Indisch budget. Onder die lichtpunten heb
ben we o. a. de verklaring van den heer
Schaepman, dat hij, wegens den ernst van
het politiek oogenblik, zal stemmen voor
al de hoofdstukken der begrooting. Ver
moedelijk zullen, nu de heer Schaeptnan
zóó handelt, ook die enkele Katholieke leden,
welke met hem medegingen toen hij het
Indisch budget hielp afstemmen, zich bij
hem voegen als hij de Nederlandsche be
grooting zal helpen aannemen.
FEUILLETON.
Vervolg.)
Nauwelijks was deze godviuchtige bijeenkomst
outbonden, of de een na den andere knielde al
spoedig nogmaals neder op liet voorplein der
(trot, want steeds korter werd de tijd, waarop
wij dit machtige aantrekkingspunt van Lourdes
konden bezoeken. Derwaarts gaande mochten
veler onzer zich buigen onder de zegtnende hand
van Z. D. 11. Monsr. Jourdan, Bisschop van
Tarbes, terwijl de hoogwaardige prelaat, wiens
herdersstaf heden liet Diocees van Maria bestuurt,
te voet de Grot der Verschijning verliet. Oplet
tend. luisterden daar de Prantchen naar hunnen
gewijden redenaar. Aan den zwarten mantel,
wiei.s breede plooien de bewegingen des pre
dikers over ziju wit habijt gestadig volgden,
ei kenden wij terstond een Zoon van den H. Do-
minicus en de woorden, die gloeiende van zielen-
Maar ('t is een bekende spreuk) die het
doel wil, moet ook de middelen aanwenden
om het te bereiken. Hier ligt het op
onzen weg om ons gevoelen te vertolken
nopens het Bewind. In verhand hiermede
constateeren wij al terstond, dat wij die
zienswijze zijn toegedaan, volgens welke
eene begrooting moet worden beschouwd
op zich zelve, dus afgescheiden van alle
politieke overwegingen tenzij dan de aller
gewichtigste, die steeds mag, ja moet gelden.
Wat toch is een budget? Het omvat die
voorstellen der Regeering welke strekken
O O
om te voorzien iu de eischen der huishou
ding van den Staat.Nu zullen sommigen wel
licht zeggen: dat is eene waarheid, die geen
herinnering behoeft, doch daarentegen mer
ken wij op, dat die zeer eenvoudige waar
heid, welke zoo vast staat als een rots,
thans rnaar al te dikwerf wordt voor hij
gezien of miskend. Men plaatst zich tegen
over de begrootingswetten alsof men die
maar zoo gemakkelijk kan verwerpen, alzoo
zonder dat er groote moeilijkheden zouden
ontstaan. Een zeer verkeerde en gevaarlijke
opvatting. De ervaring heeft geleerd dat
eeu budget-afstemming altijd leidt tot zeer
bedenkelijke administratieve gevolgen.
De Grondwet heeft zelfs niet eenmaal
voorzien iu het geval, dat er geen be
grooting zou wezen. Toen men die leemte
door de practijk outdekte, nam men zijn
toevlucht tot het ontwerpen van crediet-
wetten. Dat is echter niets dan eeu zeer
gebrekkig hulpmiddel. De taak der admi
nistratie wordt door dergelijke extra-con-
stitutioneele uitwegen zeker niet vergemak
kelijkt.
Welke Regeering nu ook tijdelijk het
bewind in handen hebbe, altijd zal ia de
Staats'oehoefteu moeten worden voorzien.
Die behoeften staan toch bepaald wel boven
de partijen.
Uit deze zeer eenvoudige redeneeriug,
volgt dat als regel de begrootingen niet
wegens politieke redenen mogen worden
verworpen.
Ja, maar (zoo hooreu wij ons toeroepen)
vele Kamerleden willen het budget afstem
men omdat de cijfers te hoog zijn, ook vol
gens hun opvatting heeft dus de staatkunde
niet met de begrooting van doen.
Zullen we oprecht zijn, dan komen we
er eerlijk voor uit, dat bij sommigen, vol
strekt niet bij allen, door wie dat politiek-
looze der budget-verwerping wordt volge
houden, toch wel degelijk staatkundige con-
sideratiën wegeu. Eu wat de cijfers betreft,
daaromtrent geyen wij toe, dat bezuinigen
plicht is. Al wat dus met verstand te be
ijver zijne lippen verlieten, boeiden de aandacht
zijner toehoordeis aau eeu der Geheimen van den
Rozenkrans. Na de verklaring van elk Geheim
herhaalde de schaar het Gebed des Heeren en
tienmaal bun groet aan Maria. De ingetogen
houding der biddende menigte bracht ons Ber-
nardette voor den geest, zooals zij weleer op
diezelfde plaats, welke nu door een inschrift in
den grond nauwkeurig is aangegeven, den Ro
zenkrans bad tijdeus de bezoeken der kemelsclie
Vrouwe en, alsof de H. Inste'ler van het Ro
zenkransgebed in bet gewaad van zijn volgeling
voor de eerste maal deze wijze van bidden aan
het volk leerde, dachten wij aan do lauweren,
die mi t dit wapen van Maria ook hier in bet
Zuiden van Frankrijk eenmaal op de vijanden
van Gods Kerk zijn behaald. Dan rustte onze
blik als van zelf op de paarhn van den Rozen
krans, die aan een gouden snoer gehecht, afban
gen van den rechterarm der beeltenis, welke in
de nis van de hoven-grot de Verschijning der
machtige Maagd vertegenwoordigt. Ofschoon
Maria's lippen zich niet bewogen, toch zag Ber-
nardette de blanke kralen tusscheu hare maagde
lijke vingers gaan en dit voorbeeld, door Gods
spareu z.al wezen, moet van de begrooting
worden afgenomen. De Regeering gaat
reeds voor en kapt hier en daar takken
van het ontwerp-budget af.
Tegenover die zucht tot bezuinigen, moet
echter ook gewaarschuwd worden tegen
het ontwikkelen van te grooten ijver. Het
onmogelijke mag niet van een Gouverne
ment, welk ook, gevergd worden. Zij dus,
die oprecht zijn in hun betuiging dat zij
de Regeering niet tot aftreden willen nopen,
moeten er zich van onthouden te veel,
tegeu den wensch der Regeering tot weg
kappen over te gaan.
Dit alles zeggende, hebben wij reeds nitt
onduidelijk te verstaan gegeven, dat wij de
begrootiug niet willen zien aangenomen
uit besliste liefde voor bet Bewind. Ons
standpunt tegenover het Kabinet weten wij
niet beter uittedrukkeu dan door deze wooi-
denhet deed ons tot heden geen goed
genoeg om er veel van te houden en het
deed geen kwaad, dat ons doet wenschen
het weg te willen hebben. Bovendien zou
den wij gelooven dat alleen reeds met het
oog op die onmisbaarheid van het Bewind,
zijn handhaving noodzakelijk moet geacht
worden. Zoolang de meerderheid in de Kamer
nog liberaal is, zien we er werkelijk een
buitenkansje iu als er nog een Ministerie
aan de groene tafel gezeten is, dat min
stens niet vijandig staat tegenover onze
wenschen en eischen. Deze zeer practische
en nuchtere quaestie beheerscht dus hier de
positie der anti-liberalen ten opzichte van
het Kabinet: is er beter te wachten als
men het ten val brengt? Eu nu ziju wij
het nimmer eens geweest met Dr. Schaep-
rnan dat eeu MinisterieKappeyue of Tak
verkieslijker ware geweest dan het tegen
woordige. De groote Apostel der heidenen
heeft reeds geleerd, dat men het kwade
niet mag doen om daaruit het goede te
doen voortkomen. Gelukkig redeneert Dr.
Schaepmau nu nog al verzoenend waar hij
dezer dagen opmerkte: »ik had eene andere
solutie der crisis in 't voorjaar gewenscht,
maar nu de Ministers er zijn, zal ik hunne
budgetten niet afstemmen. <t
Wij hopen dat er een voldoende meer
derheid voor al de hoofdstukken van de
begrooting zal gevonden worden.
Ten slotte komen wij terug op een uit
drukking zoo even door ons gebezigd. Eeu
overweging, schreven wij, moet altijd bij
de begrooting gelden. Iu zoover zijn wij
dus geen absolute voorstanders der leer
dat eeu budget niet mag worden verwor
peu om redenen er buiten gelegen. De con
sideratie, waarop wij het oog hebben is deze:
Moeder zelve ggsven, trekt heden nog alle
pelgrims te Lourdes als met omvederstaanbare
kracht tot het bidden van den Rozenkrans. Dit
was ook ons geliefd gebed, en het is niet onver
hoord gebleven.
De middag was verstreken. Bij de twaalf fon
teinen, die liet bronwater onder de pelgrims ver-
deelen, vond een voortdurend gaan en komen
plaats, dat vooral door de onzen werd te »v eg
gebracht. Veldflesschen en ander te dragen vaat
werk, tot dat einde verkrijgbaar, werden ten
boorde met liet kostbaar water gevuld. Ieder
wenschte liet als een schat te Ik zitten en bij
zijne te huiskom-t te kunnen voldoen aan liet
godvruchtig verlangen \au bekenden of beproef
den, die gewemeld hadden van dit water te
bezeten. Wie er meer van begeerde mocht liet
zich laten nazenden door de zorgen van do broe
ders, aau wie deze verzending opgedragen is.
Allen, velen zelfs in groote mate, hadden zich
ook voorwerpen van godsvrucht aangeschaft,
welke zij zoo gaarne eene poos inde Grot lieten
verwijlen, opdat zij hen later des te levendiger
aar. die gezegende plaats zouden herinneren. Zoo
zagen wij daaronder meer, tal van heelden staan,
Tüans is do verlenging van den kleiueu
staat van beleg tot 30 Sept. 1884 ook
voor Berlijn, Potsdam en Charlotteuburg
afgekondigd.
Binnen kort vertrokken weder verschei
dene Pruisische ambtenaren naar Japan,
om bij de Regeering aldaar iu dienst te
treden. Ditmaal zijn het personen iu be
trekking bij het rechtswezen, hij de finan
ciën en bij het algemeen bestuur.
De algemeene secretaris der Duitsche
Vereeuiging tegen misbruik van sterken
drank heeft in eene vergadering te Berlijn
geconstateerd, dat het drankverbruik al
daar in eene schromelijke mate is toe
genomen, zelfs zoo dat er thans op elke
1)0 inwoners een dranklokaal is. De Obtr-
Afedizinalrath Mehlhauseu, directeur der
zoogenaamde Charité-inrickting, voegde
hierbij, dat ook het aantal gevallen van
delirium iu de laatste jaren aanmerkelijk
is vermeerderd. Yan 1874 tot 1881 be
droeg liet alleen bij eie inrichting reeds
3526 namelijk 3384 mannen en 142 vrou
wen. Van de mannen zijn 277 er aau be
zweken. Na deze en verdere mededeelingen
heeft de zeer talrijke vergadering zich ge
constitueerd als afdeeling van de genoemde
Vereeuiging.
In eene vergadering van de Uiterste
Linkerzijde der Prausche Kamer en iu de
Tongkin-commissie, Lad men't eergisteren
over het dreigend conflict met China.
Door eerstgenoemde vergaderiug werd
besloten den Heer Clémenceau af te vaar
digen, teneinde aan de Regeering te vra-
of het waar was, dat Franscke troepen
die bij den laatsten omgang in de Grot mo esten
medegedragen worden. Gedurende den tij I, die
ons nog overbleef, maar die met elk oogen blik
kostbaarder werd, was liet ons aan te zien, dat
wij nogmaals ieder onze belangen met dringend
vertrouwen der Onbevlekte aanbevolen. Dan
sloeg de laatste stonde; wij werden er aan her
innerd, door dat een der priesters van Lourdes
bet hekwerk der Grot deed openen, plechtig den
zegen uitsprak over alle voorwerpen, welke wij
gewijd wensckten en toestond aan onze pelgrims-
schaar, om, zooals ons herhaaldelijk te beurt
gevallen was, elkander volgend de Grot door te
gaan. De omgang begon aan de met bloemen
beladen zijde, waar de hooge kaarsendrager steeds
van waslicht schittert; dan werd de plek vereerd,
die bet meest nabij aan de Verschijning was ge
weest; voorts trad men achter liet altaar henen
voorbij de plaats waar de Bron ontspringt, om
onder de gulden lamp, vóór aan het gewelf der
Grot, uit te treden. Zoo ooit, dan hebben wij
toen Maria gesmeekt:
„O, stort met moederhanden"
„Uw zegen op ons nêer."
Wordt vervolgd.)
