I E U W E
No. 754.
Donderdag 20 December 1885,
8e Jaargang.
De Katholieke Kerk in
Engeland.
Kfels Mmv®
De Nederlandsehe Eedevaart
naar Lourdes.
HUH
ABONNEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG enZATERDAG
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
1 0,85
1
0,06
k Tarrsirir
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÈN
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uiterevers K UPPERS EAU RET.
Het is geenszins eene ongewone ge
beurtenis wanneer Katholieke geloovigeu
van zekere gewesten van de Katholieke
Kerk afvallig worden of in hun ijver ver
slappen; gelukkig echter vertoonen zich in
hunne plaats door de aanhoudende jeug
digheid der Kerk, steeds nieuwe en krach
tige spruiten. Zoo weinig verblijdend een
blik op de zoogenaamde Katholieke Staten
van Europa en Zuid-Amerika is, zoo hart
verheffend is het, Engeland in zijne ker
kelijke gisting te beschouwen. Nergens op
aarde heelt het Christendom op gelijke
wijze ziju intrede gehouden als in Ierland:
zonder strijd ging het gansche volk in den
loop van één menscheuleven over tot de
heilvolle leer; toen de heilige Patricius, de
groote Apostel van Ierland, zijne ziel aan
den Schepper terug gaf, was Ierland Chris
telijk voor altijd. Het groene eiland Erin
verwierf zich terecht den grootschen naam
van »eiland der Heiligen.
Geheel anders echter is het in Engeland
gegaan. Iu geen ander land heeft de Katho
lieke Kerk zooveel wisselvalligheden on
dervonden dan in Groot-Britaunië. Twee
maal werd zij totaal afgebroken twee
maal werd zij wederom opgebouwd. Het
hedendaagsch Katholicisme in Engeland
dateert van den heiligen Auselmus van
Canterbury, wiens missie aan Engeland
het geloof bracht en de Angelsaksische
hiërarchie in 't leven riep. Doch ten hui-
digeu dage bezit de Katholieke Kerk geen
van de Kathedralen of parochiekerken, in
't algemeen niets meer van de kerkelijke
goederen, die eenmaal aan de voorvaderen
hadden toebehoord. Gedurende twee ge
slachten was de Katholieke Kerk in Enge
land zonder tempels en Bisschoppen eeu
handvol Priesters zorgde voor de religieuze
behoeften der trouwe Katholieken, wier
aantal tegen het einde der achttiende eeu w
tot 30.000 was gedaald. In de eerste helft
der zeventiende eeuw stond aan de spitse
van den Katholieken Clerus een Aarts
priester, later kwam een Apostolisch Vi
caris op diens plaats. Nog later werd
dezen een tweede waardigheidsbekleder
van dezelfden rang toegevoegd, vervolgens
een derde, eindelijk een vierde. In latere
tijdperken telde men zelfs acht Apostolische
Vicarissen. Eindelijk, in het jaar 1850,
zag Eugelaud de Katholieke hiërarchie,
bestaande uit eeu Metropolitaan- en twaalf
Suffragaan-Bisschoppen, hersteld.
FEUILLETON.
Vervolg.)
Daartegenover vertoont zich een groep van
grijze rotsen, hier en daar begroeid met ver
wilderd struikgewas en afgewisseld door de
overgebleven muren der abdij, wier vroegere
luister door het nog staande gothiek portaal
verkondigd wordt. Nevens t-n over deze rotsen
dwalend hadden wij reeds veel van de belang
rijke plaats gezien, toen de HoogE. Kanunnik
naderde, zich op eene hoogte begaf en van daar
ons eene verklaring van hot oord wilde geven.
Wij zagen in de rots vooreerst de kapel door
den H. Martiuus aan de Moeder Gods toegewijd
en waar zeven zijner leerlingen begraven liggen,
die allen op denzelfden dag stierven en na hun
nen dood de gelaatskleur van levenden behiel
den zoodat zij diensvolgens „de zeven slapenden"
genoemd werden. Daarnaast is de crypte van
Als ook de Katholieke Kerk in Enge
land uitt in materiëele continuïteit staat
met de kerkelijke bezittingen der zes
tiende eeuw, dan toch is de geestelijke
continuïteit ongeschonden. De stam van
Katholieke leeken is nimmer geheel en al
uitgestorven; de opvolging der priesters
heeft geen storing ondervonden, vermits
de hoogste jurisdictie van het Opperhoofd
der Kerk, de ontbrekende bisschoppelijke
macht verving. De hedendaagsche Kerk is
O O
in geloof en leer, iu jurisdictie en tucht,
iu Sacramenten en eeredieust met de Kerk
van den heiligen Auselmus vaii Canterbury
identiek. Jaarlijks viert zij op dezelfde dagen
het feest van den grooteu Aartsbisschop
Thomas van Canterbury, die als martelaar
voor de vrijheid der Kerk stierf en vele
andere Heiligen uit Koninklijk en Saksisch
bloed, wier namen slechts nog in de gebe
den eener duizendjarige traditie voortleven,
terwijl het overige Engeland hen vergeten
heeft.
Nimmer heeft een ander gedeelte der
Katholieke Kerk dergelijke wisselvallighe
den ondergaan. De Kerk van Ierland is
sinds den heiligen Patricius tot heden, in
't onwrikbaar bezit van haar Geloof en van
hare jurisdictie geweest en heeft nooit op
gehouden, de Kerk van het Iersclie volk
te zijn. De Afrikaausche Kerk is te gronde
gegaan en niet weder opgestaan. De Kerk
in Spanje werd wel is waar gedurende eeu
zekeren tijd door het onzalige Arianisme
geteisterd, doch zij reinigde zich van dit
onkruid en heeft nimmer opgehouden te
bestaau. Het Katholieke Geloof en de Ka
tholieke Kerk zijn in Engeland tweemaal
vernietigd geworden en toch zijn zij twee
maal weder hersteld en staan thans in on
zen tijd, heerlijk en vlekkeloos en veiliger
dan te voren.
Het behoort iu onze dagen tot de tak-
tiek der niet-katholieke pers om op bui
tengewone wijze van de reusachtige vor
deringen van het Katholicisme iu Eugelaud
te spreken. Zooals men met een zeer goed
te onderscheiden bedoeling spreekt van de
uitbreiding en machtsontwikkeling der Ka
tholieke Kerk in Frankrijk, Nederland en
Duitschlaud, aldus redeneert men ook over
Eugelaud. Volgeus den een is Engeland op
dit oogenblik het paradijs van het Katho
licisme, volgens den ander bloeit het Ka
tholicisme iu geen ander land zoo vrij en
ongedeerd dan in de vereenigde Staten van
Groot-Britaunië en Ierland. De Loudensche
'limes bejammert het zelfs dat het Roma
nisme in Engeland eene steeds grooter
een anderen leerling, den H. Gatianus, die in
deze ruimte de Christenen voor de heidenen ver
borgen hield, terwijl hij des Zondags het H.. Misof
fer voor hen opdroeg.
Dan volgt de grot, waarin de H. Leobardus
22 jaren lang woonde. Vervolgens de grot dei-
boetvaardigheid van den H. Briccius, den opvol
ger van den H. Martiuus op den zetel van Tours.
Wat verder ter zelfder zijde zagen we de waterbron,
welke de hand van Martiuus gegraven heeft en
van daar op onzen weg terugkeer, nde, ontmoeten
wij een heiligdom, „de rustplaats van den H.
Martiuus" geheeten.
Met een wenteltrap komen wij in die kleine,
maar nog geheel nieuwe kapd. De vloer, waarop
wij staan, is de plaats, die den 11. Martiuus
tot nachtrust diende; de omtrek binnen de mu
ren is daarenboven door eene hemelsche ver
schijning geheiligd. Op zekeren dag toch sloot
de Heilige zich hier op; twee zijner volgelingen,
die bij de deur bleven wachten, zoo verhaal
Sulpicius Scverus, hoorden op eens een geluid
van stemmen, aan een zoet lied gelijk. Verbaasd
vroegen zij den Heilige, toen hij twee uren la
ter dit verblijf verliet, naar de oorzaak van dit
wordende landplaag is, waarmee alle kringen
der maatschappij worden besmet. Nog
andere Engelsche bladen zooals de Saterdag
Review, Spectator enz. scheuken hun bijval
aan die jammerkreten en weuscheu voor
Engeland een Von Bismarck, want bet
land kon wel wederom met dezelfde ge
varen te kampen krijgen, als onder Eli
zabeth, als er niet spoedig paal en perk
gesteld wordt aan het tot in de hoogste
kringen voortwoekerende ultramontanisme.
Op 't gevaar af, bij velen een heerlijke
illusie te verstoren moeten we toch der
gelijke overdrijvingen tot de juiste grenzen
brengen, 't Is voldoende slechts vluchtig
kennis gemaakt te hebben met den een of
anderen Geestelijke in Engeland, om alras
uit de schilderingen van land en volk de
tendentieuze voorstelling als eeu beeld der
phantasie te onderscheiden. De bekeeringeu
onder de Eugelsche niet-katholieke bevol
king, hoe verblijdend en menigvuldig ze
ook zijn, komen toch iu verhouding tot de
gezamenlijke bevolking slechts sporadisch
voor. Daarbij mag men de keerzijde niet
overzien. Als men iu staat was, eene juiste
controle te houden over de Katholieken dei-
arme, verwaarloosde klassen, die iu den
strijd des levens, iu den nood bezwijken
en hun Geloof met de gemakkelijkere Pro-
testantsche confessie verruilen, als men in
zonderheid ai de verwaarloosde kinderen
kon opsommen, die in openbare werkhui
zen geplaatst, daar zonder Katholieke op
voeding en zonder Priesterlijke hulp in de
armen van het Protestantisme geworpen
wordendan zou het wellicht twijfelachtig
zijn, of de Katholieke Kerk niet meer van
hare leden verliest, dan zij door den over
gang van andersdenkenden aan leden wint.
Met de bekeering van Engeland is het niet
anders dan met de bekeeriug van elk ander
land en volk, sinds de Heiland op deze we
reld verscheen. Het is een door en door
moeilijk en tijdroovend werk, dat slechts
langzaam vooruitgaat en dat steeds slechts
zoo volkomen zijn kan, als ruimte, tijd en
omstandigheden zulks veroorloveu. Enge
land biedt hetzelfde schouwspel, hetwelk
men in Frankrijk, Duitschlaud, Nederland
en de gansche wereld kan waarnemen.
Naast de prediking der waarheid verheft
zich overal de hardnekkige, fanatieke pro
paganda van de dwaling. Het auti-chris-
teudom iu onze dagen is nog juist het
zelfde als in de dagen van een Tacitus,
Piinius, Celsus, Libanius en Lucianus.
Met het Katholieke ouderwijs staat het
in Engeland, in weerwil van de reusach-
verschijusel en Martiuus bekende, dat, vergezeld
van de H. H. Agues en ïkecla, de A. H. Maagd
Maria hem had bezocht. Dat bij het vernemen
van deze gebeurtenis ook de Verschijning te
Lourdes ons voor den geest bleef staan, behoeft
nauwelijks go zegd te worden. Met de onuitvvisch-
bare gedachte aan de Vlekkelooze Hemelkoningin,
zooals zij voor bijna vijftien eeuwen aan
den H. Martiuus eu in den laatsten tijd aan
Bernardette verschenen is, besloten wij dan hier
onze bezoeken aan Erankrijks heiligdommen.
Naar de stad terugkeerende vonden wij de
welwillende li eren weder, die ons te Tours met
hun vriendelijk geleide ter zijdestonden. Wiens
rijtuig verdwenen was, werd den weg of wel den
tramwagen aangewezen. Ook bleven de beide
hangende bruggen over de Loire niet onopge
merkt en zoo bereikten wij tegen 5 uur ons
verblijf, om ons nogmaa's reisvaardig te maken.
Niet steeds wordt een gebed op die wijze
verhoord, zooals onze kortzichtigheid zich voor
stelde, maar dikwerf gaat eerst na lat.gen tijd
het liclit op, waarin wij een geheel anderen,
maar veel beteren weg zien, welken de Voor
zienigheid volgde, om ons meer te verleenen,
tige inspanning en werkdadigheid van het
Catholic School-Commitee nog niet al te best
geschapen, alles verkeert nog in eeue pe
riode van ontwikkeling. Niet veel beter is
het met de Katholieke pers. Tot helen vindt
men in Engeland ternauwernood een of
twee groote Katholieke dagbladen, ofschoon
het Eugelsche publiek in het algemeen als
leesgraag te boek staat.
De buitengewone armoede staat de ge
dijende ontwikkeling der Katholieke Kerk
i i Engeland zeer in den weg. Overal, doch
daar inzonderheid, is onze Kerk de Kerk
der armen. Wel is waar vindt men ouder
hare leden eeue uitgebreide rij beroemde
namen, zelfs uit de hoogste standen der
Britsche monarchie, doch ongetwijfeld be
hoort eeu vijfde gedeelte barer aanhangers
tot de armsten van het land. Daar komt
nog eene andere omstandigheid bij. De zes
tiende eeuw is iu hare wreedheid zoo ver
gegaau, de Kerk niet slechts van al hare
bezittingen, maar ook van het recht des
bezits te berooveu. Er bestaat in Enge-
land geene godsdienstige corporatie, die
meer dan de Katholieke op het begin
sel der vrije vereeniging steunt. Hare
kerken en scholen zijn vaa de aal
moezen der geloovigeu gebouwd. De Bis
schoppen en Priesters moeten bijna alle
iu hun leveusonderhoud voorzien uit de
liefdegaven hunner diocesanen eu paro
chianen. Men kan veilig aannemen, dat
eeu groot aantal Priesters hoofdzakelijk
vau de aalmoezen leeft, die eiken Zondag
iu de kerken verzameld worden. Met uit
zondering der grootste kerken in de steden,
hebben de meeste parochiën eu missiën een
inkomen, dat niet toereikende is tot dek
king van de jaarlijksche uitgaven. Overal
moet de offervaardigheid der geloovigeu
jaarlijks het evenwicht herstellen. Geen cor
poratie leeft zoo in vertrouwen op de Godde-
lijkeVoorzienigheid dan de Katholieke Clerus
iu Engeland. Deze toestand oefent echter op
de Katholieke Geestelijkheid en op het volk
den meest weldadigen iuvloed uit. Beiden
zijn door een ongestoord vertrouwen eu
wederzijdsche liefde innig aan elkander
verbonden; beiden hebben het bewustzijn,
dat alle kerkelijke werken gemeenschappe
lijke plichten en gemeenschappelijke belan
gen zijn. De achting en de onafhanke
lijkheid der Geestelijken lij it er hoegenaamd
niets ouder. Priesters noch leeken zouden
deze wederzijdsche geestel jke eu materi ëele
diensten niet wenschen te ruilen, zelfs niet
voor de r jkste en meest schitterende staats-
dotaties.
dan wij gevraagd hadden. Gewis, tot aller
vreugde keerden er met onze pelgrimsscliaar naar
het vaderland weder wier vroeger verzwakte
lichaamskrachten hersteld of werkelijk versterkt
waren, toen wij Lourdes verlieten, maar meer
deren toch gingen terug met de verwachting,
dat hun het te Lourdes afgesmeekt herstel later
geschonken of hunne beproeving door eene
rijkere genade zoude vergoed worden. Dit ver
trouwen leeft tevens zoo krachtig in de edele
Vereeniging, die zich te Lourdes aan de kran-
kenzorg wijdt, dat niet weinigen harer leden de
schitterende zijde van vorstentronen verlaten
hebben, teneiude bij de Grot van Massabielle,
waar de Hemelkoningin zich op aaide een
zetïl heeft gesticht, zich zoo geheel ten dienste
te stellen van Haar, die het Behoud der kran-
ken is, dat zij niet alleen de lijdenden bijstaan,
maar her. ook opwekki-n tot volharding in het
gebed, indien zij niet aanstonds schijnen verhoord
te worden.
Wordt vervolgd).