NIEUWE
No. 764.
Donderdag 24 Januari 1884
9e Jaargang.
Het nihilisme in Rusland.
BUITENLAND.
's Lands wijs, 's lands eer.
Eene reeks van verrassingen-
Beroep en gemoedsgesteldheid.
HURLEMf
ABONNEMENTSFB IJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzjnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUREY.
De Russische Regeering trachtte in den
laatsten tjjd door hare persorganen in het
binnen- en buitenland de meening te ver
spreiden, dat de kracht der revolutionnaire
partij gebroken is, gebroken door de ijzeren
hand van den .almachtigen Minister.Men
kan niet aannemen dat Tolstoï zich wer
kelijk zulk eene illusie gevormd heeft, even
wel bewijst de verspreiding van dit sprookje
dat de Regeering meende, met behulp der
genomen voorzorgsmaatregelen de nihilis
tische beweging een tijd lang met succès
te hebben in toom gehouden. De laatste
daad van geweld der nihilisten, het ver
moorden van Sudeikin, het opperhoofd der
geheime politie te St. Petersburg, bewijst,
dat de nihilisten, ondanks de arrestaties
welke plaats hebben gehad, ondanks het
bjjua volmaakte spionnen-stelsel, niets van
hunne werkdadigheid verloren hebben. Met
Sudeikin is het hoofd der kolossale ver-
volgings-organisatie tegen de nihilisten ge
vallen. Op eene onlangs gehouden verga
dering werd op formeele wijze het dood
vonnis van den wegens zjjue wreedheid ge-
haten man uitgesproken, en hij, die door
zijner verbazende lichaamskracht gevreesd
was, werd door vier gewapende mannen in
het huis van een zijner ondergeschikten
overvallen en ten slotte vermoord. De aard
en wijze van de volvoering dezer misdaad
is karakteristiek voor de houding der Re
geering tot de nihilistische samenzwerin
gen. De moordenaar, die den gefingeerden
naam Jablonski voert, is een vroegere ni
hilist, die reeds in het jaar 1880 te Odessa
ter dood was veroordeeld. Aangezien hij
een ambtenaar der Regeering beloofde, ge
wichtige nihilistische geheimen te openba
ren en zich bereid verklaarde, spiondieusten
te verrichten, werd hem bij het transport
naar Siberië de vlucht gemakkelijk gemaakt.
Jablonski werd toen een zeer bruikbaar
lid der geheime politie en verried niet al
leen de plannen der samenzweerders, maar
ook de samenzweerders zeiven. Men zegt
ook dat een aanslag op 's Keizers leven,
ongeveer zes weken geleden door de hulp
van Jablonski is ontdekt geworden.
't Zij dat Jablonski zijn verraad slechts
pleegde, om de regeerings-organen gerust
te stellen, dat hij dus in het belang der
zaak eenige nihilisten ten offer bracht, 't zij
dat dezen in den laatsten lijd zijn leven op
ernstige wijze bedreigden, om zich op zijn
afval te wreken, Jablonski wist den chef
FEUILLETON.
Niemand ouder ons wil gaarne bij deu neus
genomen worden, noch in overdrachtelijken, noch
in letterlijken zin. Dr. Blackmore verzekert ech
ter, dat de Arapakoes gewoon zijn, zoo vaak zij
een vreemdeling begroeten, diens neus te nemen
tusschen duim en wijsvinger. Aan dit gebruik
ontleenen zij hun naam. Wanneer bij ons een
boer zijn landheer aanspreekt, blijft hij eerbiedig
staan met den hoed in de hand, zoo ook een
dienstknecht, als zijn meester hem te woord
staat. De Maleiers en Polynesiërs gaan echter
zitten als hun meerdere hen aanspreekt, en de
Chinees zet zijn hoed op. Onze acteurs begeeren
allerminst gefluit wanneer rij optreden. En wie
wenscht er uitgefloten te worden' Maar Kaf
fers, bewoners van Mallicolli, en andere stam
men drukken juist door fluiten hun bewondering
uit. Het schoone geslacht onder de meest be
schaafde volken tracht vooral niet het gelaat te
bedekken. Zekere soort van bedekking schijnt er
zelfs op uitgedacht te zijn, om er te meer de
aandacht op te vestigen. In andere werelddeelen
der geheime politie in zijne woning te lok
ken onder voorwendsel dat hij hem belang
rijke mededeeliugen had te doen, en 't was
daar dat Sudeikin zijne onvoorzichtigheid
met den dood moest boeten. Hij viel niet
alleen als een offer van het nihilisme, maar
ook als een offer van het door de Regee
ring ingestelde afschuwelijke systeem van
het eerloos verraad en van het spionnen-
stelsel, 't welk de vermoorde, ongeveer een
jaar geleden, in eene oproeping, onder aan
bieding van groote belooningen, had in
't aanzijn geroepen. De middelen die met
elk menschelijk gevoel in strijd zijn, doch
waarvan de Russische politie gebruik
maakt om haar doel te bereiken, hebben
het opperhoofd der geheime politie in zijne
eigen netten verstrikt.
Wij willen gaarne gelooven dat de Kei
zer zeer ontsteld is tengevolge van de jongste
nihilistische gruweldaad; eu als men aan
neemt dat het ongeval 't welk den Keizer
onlangs op de jacht is overkomen, ook wel
een aanslag kan geweest zijn, die geheim
gehouden werd, dan ka'n men zich den ge-
drukten gemoedstoestand van den mach
tigen alleenheersclier zeer gemakkelijk voor
stellen. Alexander III wordt van dag tot
dag meer eu meer gewaar, dat de door hem
en zijne Regeering ingevoerde maatregelen
van geweld tot onderdrukking van het re-
volutiounair element, geen doel treffen,
doch er slechts toe bijdragen om de gis
tende ontevredenheid onder het volk te doen
toenemen en Ruslauds macht eu aanzien
zoowel in het binnen- als buitenland te
doen verzwakken.
De positie vau den Russischen Keizer
was reeds van het begin zijner regeering
af geeu benijdenswaardige. Nochtans moet
men hem verwijten dat hij in zijne abso
lutistische denkbeelden slechts van het ruwe
geweld de redding van het gezonken aan
zien eu de gefnuikte macht der Regeering
verwachtte en dat hij nauwelijks een en
kele schrede gedaan heeft, om de door zijn
vader ontworpen hervormingen in te voe
ren hervormingen die wellicht algemeene
tevredenheid in het land hadden kunnen
brengen. Het ontslaan van een aantal trou-
welooze ambtenaren was niet voldoende om
aan het bederf en de gewetenloosheid van
het Russische ambtenaarsleger paal en perk
te stellen. Het eenige, wat ter bestrijding
van het hoogst ontevreden volk gebeurd is,
was de kolossale uitbreiding der politie,
hoofdzakelijk die der geheime politie,
want Rusland bezit (Siberië, Polen, de
omhullen de vrouwen het gansche gelaat. Iemand
den rug toekeeren, wordt voor eene onbeleefd
heid gehouden. Doch de bewoners van sommige
gedeelten van Hindostan, van Afrika en van
eilanden in de Stille Zuidzee houden het voor
een teeken van eerbied, wanneer men zich voor
iemand omdraait.
Yoor de zeden en gewoonten der menschen
bestaan geen regelen, die over de geheele aarde
geldig zijn.
Een kameel berijden dus schrijft een En
gelse h reiziger in zijne „herinneringen" is
niet moeilijkmaar het dier heeft voor een
nieuweling eenige aardige verrassingen. De ka
meel ligt op den grond met alle vier zijn pooten
onder zich als een dichtgeknipt zakmes. Gij gaat
op het breede zadel zitten, en slaat uwe beenen
voor den zadelknop over elkander. Voordat gij
dit gedaan hebt, begint er iets als eene aard
bevingonder u. De kameel licht eensklaps zijne
achterpooten op, en werpt u voorover op zijn
nek; en eer gij van dien schok bekomen zijt
richt hij zich overeind, en geeft u een ruk dat
gij achterover naar zijn staart valt; en terwijl gij
Oostzee-provinciëu eu deu Kaukasus buiten
rekening gelaten) ruim 670,000 politie-be-
ambten, die aan het volk meer dan vier
en dertig millioen roebels kosten. Deze
enorme machtsontwikkeling in den strijd
tegen de geheime samenzweerders, heeft haar
toppunt thans bereikt; aldus zal de Re
geering langzamerhand moeten bekennen,
dat hare middelen uitgeput zijn en dat zij
machteloos staat tegenover de woelingen
van het onzalige nihilisme. Spoedig ook
zal het aan mannen gaan ontbreken, die
den moed hebben, in het vooruitzicht ver
moord te worden, zich met het uitroeien
der nihilisten bezig te houden, 'tls dan
ook eene alles behalve aangename werk
kring.
De noodzakelijkheid om behalve aan in
trekking der besluiten betreffende het strenge
toezicht op het moordlustige nihilisme, ook
aan eene verbetering en hervorming der
constitutie te denken, doet zich meer en
meer gevoelen. Dat in Rusland geen con-
stitutioneele instellingen volgens onzen geest
kunnen ingevoerd worden, willen we voor
het oogeublik eens aannemen, maar men
mag in de beoordeeling der politieke on
rijpheid der Russen de feitelijke grenzen
niet overschrijden. Ons dunkt dat het Rus
sische volk toch wel op eene andere wijze
kan geregeerd worden, dan juist met den
knoet en den politie-sabel. Voor een vrij
zelfbeheer zijn de Russen wel is waar nog
niet rijp; dat zij echter te rijp zijn, om
zich in 't vervolg eene zoo onwaardige ti
rannieke willekeur te laten welgevallen,
zooals helaas sinds onheugelijken tijd in Rus
land schering en inslag is,zulks hebben, naar
onze meeuing, de woelingen der nihilis
ten ten duidelijkste bewezen. In de ont
wikkelde kringen vau Rusland heerscht
geenszins het geloof aan de politieke on
rijpheid der Russen; het aantal van hen,
die de instandhouding van de autocratische
regeering verlangen, is zeer gering. Die
meening vindt men slechts bij de oud-
Russische, met de Panslavistische nauw
verwante partij, welke in Moskau haar
hoofdkwartier heeft. De groote meerderheid
verlangt vurig naar eene afdoende verbe
tering der regeeriijgstoestanden, zij wenscht
voornamelijk eene strenge controle over den
willekeur der Russische beambten.Deze echter
is niet te verkrijgen door eene volksvertegen
woordiging en evenmin door een vrije pers.
Alexander II heeft reeds een begin gemaakt
tot verbetering der toestanden door de op
heffing der lijfeigenschap. Ook moet hij
nog niet recht weet wat er met u gebeurd is,
zet hij zich in beweging met een ongelijken stap
die u in het ruime zadel heen en weer, en voor
en achterover doet zwaaien. Daar uw ruggegraat
niet voor deze beweging geschikt is, geelt gij
den kameel de zweep om hem zijn gang te doen
veranderen. Daartoe is hij niet onwillig, en eens
klaps gaat hij in een snellen draf, die u bij
eiken stap een voet hoog opwipt, u van den
eenen kant naar den anderen smijt, u door elkaar
schudt en uwe tanden al» castagnetten doet ram
melen. Een heerlijke lichaamsbeweging voorze
ker, maar men moet er van houden
Beroepskwalen hebben reeds dikwijls het on
derwerp van wetenschappelijke beschouwingen
uitgemaakt. Een Fransch geneesheer heeft nu
ook beproefd den physiologischen invloed der
verschillende beroepen na te sporen, en in eene
onlangs verschenen brochure, getiteld: „Beroep
en gemoedsgesteldheid," worden de uitkomsten
van dit onderzoek medegedeeld.
Volgens de opmerkingen van dezen geleerde
zijn banketbakkers, bonbonverkoopers, kortom,
allen die met zoetigheden omgaan, verdrietige
menschen; de omgeving van papier moet stil
aan 'teiud van zijn leven het plan gehad
hebben een constitutioneelen regeerincsvorm
o rj
in te voeren. Men zegt dat hij eenige
uren voor ziju dood eeue ukase heeft ou-
derteekeud, in welke hij de samenstelling
van eene volksvertegenwoordiging gelastte.
Wij beschouwen dezen stap niet als een
roemrijke daad van den vermoorden Czaar,
want het was minder de rechtvaardigheid
dan wel de vrees voor het nihilisme, die
hem de pen in de hand gaf om met de
ergerlijke toestanden langzamerhand te
breken. Ook hebben wij natuurlijk nooit
beweerd, dat in Rusland eene constitutie
naar het voorbeeld der Westersche buren
moet worden ingevoerd, doch het instellen
van een raadgevend lichaam zou reeds eene
greote tegemoetkoming aan den algemeenen
wensch der natie zijn. Alexander III heeft
echter in zijne bijna tweejarige regeering
nog niet het minst van de hoogst primi
tieve plannen zijns vaders in praktijk ge
bracht. De politie-stok is bij hem slechts
het middel tot verzoening der ontevreden
en zwaar verdrukte bevolking. Ook heden
bestaat er nog geen vooruitzicht, dat Alex
ander III aan de wenschen zijner naar
vrijheid hakende onderdanen zal voldoen.
Men kan dus veilig aannemen dat de Russen
zeiven te gelegener tijd een einde zullen
maken aan de autocratische regeering, eeue
gebeurtenis, welke ook voor andere lauden
niet zonder groot gevaar zal zijn.
De Luxemburgsche Kamer heeft een
wetsontwerp aangenomen, regelende de be
palingen onder welke de exploitatie, bij
wijze van verpachting, van de telegraphische
of Ulephonischt lijnen wordt voorbehouden
aan deu Staat. Deze exploitatie kan het
onderwerp uitmaken van concesssiën
krachtens wettelijke bepalingen.
Zaterdag nam het Pruisische Huis vau
Afgevaardigden een besluit in zake Rei-
chensperger's voorstel tot herstel van die
artikelen der grondwet, welke indertijd zijn
afgeschaft om de invoering der Mei-wetten
mogelijk te maken. Het voorstel werd helaas
verworpen.
Door alle partijen in de Tweede Kamer
vau het koninkrijk Saksen, met uitzonde
ring van de socialisten, is een voorstel ge
daan om de Regeering te verzoeken, een
wetsontwerp in te dienen, waarbij de uit
oefening van Let bedrijf van tapper, dans
huishouder enz. wordt verboden aan ieder,
maken, en zoo laat het zich verklaren, dat boek-
verkoopers en papierhandelaars bij al hunne be
leefdheid toch niet veel spreken. De zachtmoe
digste en geduldigste lieden vindt men in de
handschoenenwinkels; over 't algemeen werken
lederwaren verzachtend op het gemoed. Stoffen,
inzonderheid zijden stoffen, moeten toegevend
maken, en zoo ook bezitten gezichtkundigen eene
bewonderenswaardige bedaardheid De spraak
zaamheid en voorkomenheid van de barbiers is
bekend, en de kwaadsprekendheid van den scha
renslijper en de eeuwige dorst van den borstel
maker zijn bijna tot een spreekwoord geworden.
Veel met tabak te doen te hebben bevordert d«
vriendelijkheidvan daar, dat de sigaren- en
tabaksverkoopers altijd zoo beleefd zijn. (Aan de
Amsterdamsche beurs hebben inderdaad de „ta-
bakslui" den naam van bij uitstek vroolijk te
wezen. Red.) Zenuwachtig, prikkelbaar en on
geduldig zijn, volgens de verzekering van den
geleerden onderzoeker, porseleinverkoopers; bi
zonder geduldig en toegevend daarentegen gra
veurs, enz.
leder vergelijke deze opmerkingen met zijne
eigene ervaring, om de juistheid er van te be-
oordeelcn.
