NIEUWE
i\o. 779.
Zondag 16 Maart 1884
9e Jaargang.
Een misstap.
BUIT EftLAiM).
Pastoor Marchal.
{Slot volgt).
HHKLEIISIHt C0I1R4IT
ABONEEMESTTSFBUS
Per 3 maandeu voor Haarlem t 0,8b
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afz jnderl jjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B TT R E A TT St. JftQsstr&ftt Haarlom
MN TIE-?. PR ar
PRIJS DEB ADVERTENTIÊN
AGITE MA HON AGITATE.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUEET.
De Kamer van Afgevaardigden in het
koninkrijk Beieren heeft in een harer
laatste zittingen den goeden naam der echte,
Christelijke, Katholieke politiek in gevaar
gebracht. De Katholieke partij, op enkele
lofwaardige uitzonderingen na, heeft in
Munchen een wetsontwerp gesteund en me
degewerkt tot de aanneming ervan, het
welk de vrijheid van het huweljjk in Beieren
beperken zal, naardien het aan gemeente
besturen eene uitgebreide macht toekent
in zake van zekere huwelijksbeletselen. De
liberale minderheid verdedigde de vrijheid
van het huwelijksrecht en trad alzoo, zij
het ook uit gausch andere gronden, voor
de juiste opvatting van dit belangrijk so
ciaal onderwerp op, een onderwerp bij welks
regeling voor iederen Katholiek alle uiter
lijke en economische zaken onvoorwaardelijk
voor het ééue beginsel verdwijnen, namelijk
dat het huwelijk een Sacrament is en derhalve
geheel en al moet onttrokken worden aan den
invloed van den Staat. Wie er zich toe
leent om het moderne begrip van het bur
gerlijk huwelijk in bescherming te nemen,
handelt lijnrecht tegen de kerkelijke wetten.
Laten we het voorstel eenigszins nader be
schouwen. Het gemeentebestuur zou het
recht hebben het huweljjk, ter zake van
economische toestanden te verbieden. Van
het standpunt beschouwd der in onze dagen
met bizoudere voorliefde gekoesterde sociale
grondstellingen, heeft het voorstel bij den
eersten oogopslag wel iets aannemelijks.
In een tijd, waarin de Staat, gedeeltelijk
zeker met volle recht, direct in de sociale
toestanden van het volk regelend en regle-
menteerend, veredelend en verbeterend in
grijpt, zou zeker ook het recht des huwe
lijks als het fundament van elk familieleven
in zekere mate door burgerlijke wetten te
regelen en wellicht ook te beperken zijn
als niet juist het huwelijk, naar de Katho
lieke leer, eene zaak der Kerkelijke juris
dictie, in één woord een Sacrament ware. En
deze eene omstandigheid doet met onwe-
derstaanbare logica alle min of meer be
langrijke gronden verdwijnen, welke in vele
landen, zooals nu ook bij herhaling in
Beieren, en dan nog wel door eene Katho
liek en kerkelijk gezinde kamermeerderheid,
voor de beperking der huwelijksvrjjheld
worden aangegeven.
De Katholieke Kerk was en is steeds
een toeverlaat der huwelijksvrjjheidzij
heeft het huwelijk met vastberadenheid
ook tegen de beperkingen van den Staat
FE UILLETON.
De Fransche academie heeft in hare jongste
algemeene vergadering een der hoogste „prix de
vertu" (prijzen voor deugden) toegekend aan een
onbekende uit den door de „officiëele wereld"
van bet hedendaag9clie Frankrijk zoo zeer ge-
haten priesterstand. Aan den zeereerwaarden heer
Marchal, Pastoor van Rochefort, werd zulk een
prijs toegewezen. De jaarlijksche prijsuitdeeling
wekt altijd onze belangstelling in hooge mate,
omdat de eerste wetenschappelijke vereeniging
van Frankrijk alsdan geregeld, ondanks alle
ongtloof in haar midden, gedwongen wordt, die
Kerk openlijk en plechtig hare hulde te brengen^
welke alleen tot een waarachtig heroïsme des
offers en der deugden kan bezielen, 't Is een
hoogst merkwaardig feit, dat deze academie tot
nu toe niet in de gelegenheid is geweest, ook
slechts een der kleinste prijzen voor moed, zelf
verloochening en offervaardigheid toe te kennen
aan hen, die tot de aanhang'ers en vereerders
verdedigd. Wij zouden eene lange reeks
duidelijke uitspraken van Pausen, besluiten
van Conciliën en verklaringen van god
geleerden over de vrjjbeid van het huwelijk
kunnen leveren, 't Zij echter voldoende hier
de uitspraak te vermelden van het Concilie
van Trente, luidende: »het is goddeloos,
de vrijheid van het huwelijk te verhinderen.*
Deze uitspraak alleen, bewijst op de dui
delijkste wijze de opvatting der Kerk en
volgens deze opvatting is het wetsvoorstel
der Beiersche Kamer van Afgevaardigden
eene schending van het Kerkelijke recht.
Het tot in de kleinste details uitgewerkte
en vastgestelde kerkelijk huwelijksrecht,
erkent in geeneu deele het huwelijksbeletsel
dat in Beieren naar den wil der Kamer
meerderheid tot een Staatswet zou verheven
worden. De huwelijksbeletselen der Kerk
zijn enkel van moreelen en ethischen aard;
economische toestanden komen in het ker
kelijk recht niet in aanmerking. En daarom
is het gebrek aan genoegzame zelfstandig
heid, het ontbreken van een voldoenden
uitzet (twee zakeu die volgens het wets
ontwerp der Beiersche Kamer tot de hu
welijksbeletselen zouden moeten behooreu)
van een kerkelijk standpunt, geen motief
om het toedienen van het h. Sacrament
des huwelijks te weigeren. Tegen het uit
bovengenoemde gebreken voortvloeiende
nadeel moet de Staat op eene andere
wijze helpend en reddend optreden, daar
tegen zal voor alles de Christelijke opvoe
ding, de verbeterende invloed van Kerk en
Geestelijkheid een sterke dam zijn, maar
zoolang de Kerk in dit opzicht geen be
perkende maatregelen ten opzichte van het
huwelijk voorschrijft, mag ook de wetgeving
van den Staat geen beperking proclameereu.
Als het Beiersche voorstel tot wet werd
verheven, zouden daardoor de onaange
naamste conflicten met de Kerk kunnen
ontstaan. Beieren heeft met zijne vroegere
de huwelijks vrij beid beperkende wetgeving
ondervindingen opgedaan, die, dunkt ons,
voor eene herhaling dezer proefneming der
Regeering een afschrik moesten inboezemen.
Behalve het groote beslissende beginsel,
dat elke verhindering der huwelijksvrijheid
door den Staat, buiten de kerkelijke be
letselen om, ongeoorloofd maakt, moeten er
ook nog andere in aanmerking genomen
worden, welke het voorstel geheel en
al verwerpelijk maken. Wij zullen niet
spreken van de rekbaarheid en ondui
delijkheid der verordening, noch van het
afstaan van zulk een belangrijken factor
van het volks- en familieleven aan de be-
bekooren van het ongtloof en van de „vrije
gedachte," en er zal ongetwijfeld nog wel een
geruime tijd verloopen, eer het materialisme en
het rationalisme aan hunne volgelingen iets an
ders prediken dan egoïsme en onverdraagzaam
heid.
Voor ons heeft de hulde door de academie
aan het priesterdom der Katholieke Kerk toe
gebracht, nog eene gansch andere beteekenis.
Zij leert wat de Kerk door hare organen voor
de verzachting der sociale ellende en voor de
verzoening der maatschappelijke klassen, in staat
is voort te brengen, als men slechts hare hand
vrijlaat in de opvoeding en vorming dezer or
ganen, als men haar toestaat hen met dien geest
van Christelijke liefde voor God en de menschen
te vervullen, die alleen sterk maakt voor een
leven vol toewijding en geduld, vol trouwe liefde
voor de armen, 't Is de plicht der Katholieke
pen om te wijzen op voorbeelden van Christelijk
heroïsme omdat de radicale pers voor zulke heer
lijke verschijnselen oog noch ooren heeft en zich
liever verkneutert in openlijke of geheime ver
volging en belastering van Kerk en Geestelijkheid,
om op deze wijze hare eigene recepten tot ver.
wijdering van de sociale rampen te roleveeren.
slissiug vati een dorps- of stads-pacha,
noch vau andere kvvade gevolgeu, die zulk
een beperkingswet na zich zou kunnen sle
pen, maar wij willen er slechts met een
enkel woord op wijzen dat de zedelijk
heid door hst wetsontwerp der Beiersche
Kamer stellig niet zou bevorderd worden Het
zedelijk nadeel vau lichtvaardig gesloten
huwelijken verdwijnt geheel en al in de
schaduw voor de grenzenlooze immoraliteit,
die uit eene zoo ver gaande beperking der
huwelijksvrijheid ongetwijfeld volgen zou.
De aanneming van het wetsvoorstel in
de Beiersche Kamer vau Afgevaardigden
is in alle opzichten een beklagenswaardig
en droevig verschijnsel, en wel hoofdzakelijk
omdat juist de Katholieke, de kerkelijke
partij aan het voorstel de overwiunig heeft
bezorgd en omdat deze mistsap door de dei-
Kerk vijandig gezinde oppositie bij gele
genheid zeer gemakkelijk tot het in discre-
diet brengen der Katholieke meerderheid
kan worden gebezigd. Werkelijke schade
of nadeelige gevolgen zal de aanneming
van het wetsontwerp waarschijn lijk niet
hebben, aangezien de Regeering reeds
bij de verhandelingen het voorstel onaan
nemelijk heeft verklaard.
Laten we hopen dat de Beiersche Re-
geeriug hare verklaring gestand doet en het
ontwerp dus niet tot wet wordt verheven.
De macht van den Staat behoort in Beie
ren, gelijk in alle overige landen van het
beschaafde Europa en daarbuiten, ook in
dit opzicht zeer te worden gebreideld.
De heereu Philips en Lenzmauu hebben
bij den Rijksdag weder een wetsontwerp
ingediend tot het toekenneu van schade
vergoeding aan personen, die onschuldig
in preventieve gevangenschap zijn geweest.
Gelijk bekend is, hadden de voorstellers
reeds in de vorige zitting een ontwerp te
dier zake ingediend, hetwelk toen onafge
daan is gebleven. Inmiddels hebben zij ge
bruik gemaakt van de gelegenheid om het
te wijzigen naar de bedenkingen, die destijds
bij de Commissie van rapporteurs er tegen
waren aangevoerd.
De overweging der belastingwetten in de
daartoe benoemde Commissie van het Prui
sisch Huis van Afgevaardigden vordert
niet snel. Wel wordt een tal van beslis
singen genomen, maar telkens wordt de
arbeid weder geschorst. De zittingen der
Commissie hebben niet geregeld plaats. Tot
de gewichtige besluiten der jongste bijeen
komst behoort de verwerping van het voor-
De redevoering die de heer C. Rousse bij de
prijsuitdeeling over deu Abbé Marchal gehouden
heeft, geeft een gansch ander denkbeeld van het
leven der Gtestelijken dan dat, hetwelk door zede-
looze boeken, spotbladen en pamphletten dage
lijks onder het volk wordt verspreid.
De redenaar had tot onderwerp den zeereer
waarden heer Marchal, die sinds 1862 als Pastoor
in het afgelegen dorpje Rochefort (in de Voge
zen) werkzaam is. De parochie telt 400 zielen en
de terw. Pastoor geniet een jaarlijksch inkomen
van 400 franks, vau welke som hij nog een vrij
hooge belasting moet betalen, Nadat de heer
Rousse geschilderd heeft welk een voortduren-
deu strijd Pastoor Marchal voor het belang zijner
gemeente tegen de Regeering gevoerd heeft, gaat
hij tot het jaar 1874 over, met fijnen spot voor
de ontwikkelde „vrienden van het licht" der
Republiek van Gambetta.
„In die tijden van heillooze duisternis, die
reeds verre achter ons liggen, ik bedoel in het
jaar 1874," aldus spreekt de heer Rousse, „waren
er in Frankrijk nog kloosterlingen van beider
lei geslacht. Eenige dochters van den h. Fran-
ciscus doortrokken het departement Haute-Marne
en bedelden van deur tot deur om aalmoezen te
stel om de kohiereu der inkomstenbelasting
publiek ter inzage te leggen.
Uit de Pruisische Staatskas is 3edert
1879 273,992,390 M. voor spoorweg-aanleg
besteed.
De volgende maand zal voor de recht
bank te Parijs het proces behandeld wordeD
van de erfgenamen van Naundorff, die,
gelijk bekend is, zich den zoon noemde
van Lodewijk XVI, tegen de gravin van
Chambord, als erfgename van de hertogin
van Angoulême. De oudste dochter van
Naundorff, Amélie, is reeds te Parijs aan
gekomen ter zake van dit proces.
Garnier, de adjunct van Marseille, die
zich in de zaak der omnibussen gecompro
mitteerd had, heeft zich-zelf bij de politie
aangegeven.
Uit de periodieke opgave in het Regee-
ringsblad blijkt, dat de opbrengst der in
directe belastingen gedurende de maanden
Januari en Februari li1/» millioen fr. be
neden de raming is gebleven en 4'/s mil
lioen minder bedraagt dan over gelijk tijdvak
van het vorig jaar.
Eene afdeeling der Fransche troepen trok
Bacuinh eergisteren avond te 6 uren binnen
langs den wegdie naar Laugson loopt.
De Chineezen werden ontmoedigd toen de
stad omtrokken werd, verlieten alle posi
ties, en namen de vlucht langs den weg
naar Thain-ChuyaD. De vijand leed gevoelige
verliezen; de Franschen hadden 70 gewonden.
Een groote krijgsvoorraad en eene batterij
met Krupp-kanounen werden in de citadel
gevonden.
Het Departement van oorlog heeft van
Graham per telegraaf bericht ontvangen,
dat het vijauaelijk kamp na een ernstig
gevecht is genomen. Van de Engelschen
zijn ruim 70 man gesneuveld en ongeveer
100 gekwetst.
De Standard deelt nadere berichten
omtrent het gevecht bij Tamanieh mede,
waaruit blijkt dat de Arabieren vochten
met hunne gewone manhaftigheid. Zij leden
vreeselijke verliezendaar zij onbevreesd
aanvielen, woedend vochten en geen voet
weken. Bijna alle Arabieren, die aan den
aanval deelnamensneuvelden. De Engel
schen leden ook groote verliezenmeer
dan honderd doodeu en aanzienlijk meer
gewonden. Het gevecht werd tot den na
middag voortgezet, daar de vijand weder
voor het front bijeenkwam.
Verscheidene Zweedsche bladenwaar
onder de Göteborgs Handels Tidningzullen
vervolgd worden wegens hunne oordeelvel
lingen over 's Kouings houding in de Noor-
verzamelen voor het onderhoud van een huis
voor arme idioten, waar zij, midden in het Jura-
gebergte werkzaam waren; zij kwamen ook aan
de deur van den armen Pastoor van Rochefort.
Deze Nonnekens hebben een verbazende sta
tistieke kennis en een wonderbaren aanleg, waar
mede zij de menschelijke ellende op onnavolg
bare wijze weten de classificeeren. Van haar
vernam Pastoor Marchal, zonder het te willen, dat
het departement HauteMarne, bekend als een
der meest verlichte in Frankrijk, ook een der
rijkste is aan idioten en krankzinnigen van allerlei
aard. 'Toch in tegenstelling van alle ontwikke
ling en beschaving, ontbreekt het daar aan in
richtingen, om alle ongelukkigen te kunnen
opnemen, en men moet zich du» tot de Geeste
lijkheid in de naburige provinciën om bijstand
wenden. Pastoor Marchal luisterde nauwlettend
toe en werd ernstig gestemd; hij kende thans
zijn arbeid en zijn roeping; hij zag thans den
weg, dien hij moest bewandelen en hij weifelde
geen oogeublik voorwaarts te treden.
