N I E IJ W E
No. 783,
Zondag" 30 Maart 1884
9e Jaargang.
Een Bisschopswoord over de
hedendaagsclie pers.
BUITENLAND.
Keizer Rudolf van Habsburg.
De wijnkelders te Reims.
Dokter wezen.
H4ARLEHStflE C0ÏR1ÏT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per B maanden voor Haarlem 1 0,85
Buiten Haarlem franco per post. 1,
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AÏNTil3 PR Ij- m
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTUËN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS k LAUREY.
In de algemeene vergadering van de
sVereenigiug der Katholieke pers« in het
Oostenrijksehe diocees Seckan, welke iu de
vorige maand plaats had, heeft Z. D. H. de
Prins-Bisschop Dr. Zwerger eene redevoe
ring gehouden over de hedendaagsclie pers,
aan welke rede wij het volgende ont-
leenen.
De Kerk Gods, aldus sprak Z. D. H.
is steeds vervolgd geworden, zij wordt ook
thans vervolgd, en zij zal vervolgd worden
tot de laatste bazuin ons voor het gerecht
zal roepen. Iu de laatste jaren is de pers
eerst datgene geworden, wat zij thans is:
eene stem des roepende met millioeuen
tongen. lederen dag, eiken morgen, iedereu
avond gaat zij uit en predikt om den mensch
te verleiden en om hem op een dwaalspoor
te brengen. Wanneer dus in onzen tjjd de
vijanden der Kerk een nieuw wapen hebben,
de slechte pers, en als dit strijdmiddel ge
vaarlijker is dan de vroegere, dan moeten
wij er ons ook op toeleggen om, naar de
mate onzer krachten, ter verdediging op te
trekken, om te trachten het licht der waar
heid onder de meuschen te brengen, hen
voor dwaling te behoeden, of hen uit de
dwaling te verlossen, om hart en wil des
mensehen voor verleiding te bewaren en
zoo ze reeds vergiftigd zijn, heu de medi
cijn te geven, die hen genezen zal. De slechte
pers is de grootste misdaad van onzen tijd
omdat zij alles in zich bevat en tot alles
aanhitst en nog oneindig veel kwaads in
haar schild voert; deze pers is een mon
ster niet gelijk aan dat, hetwelk de Apostel
in de Openbaring ziet, den draak met zeven
hoofden, maar met 100,000 hoofden en
100,000 tongen. De slechte pers is slecht,
omdat zij het goede vervolgt, hetwelk zij
echter niet met recht vervolgen kan, omdat
zij het goede bestrijdt en belastert. Geheel
haar leven bestaat in de vervolging van de
Kerk en in den strijd tegen de werkdadig-
heid der Kerk. Zij streeft steeds naar het
geen slecht is. Daarom is het een groote
misdaad, de slechte pers te lezen, te betalen,
haar te verspreiden en haar in bescherming
te nemen, hare wegen te bereiden eu het
is een groote misdaad zijne hulp eu steun
FEUILLETON.
Op zekeren dag kwam eeii koopman zich bijKeizer
Rudolph beklagen, dat hij een kastelein iu Neu
renberg een zak met geld (600 mark) in bewaring
had gegeven, wat de kastelein loochende. Er
waren geen getuigen bij geweest, en daar de
kastelein een rijk man en nog al in aanzien was,
kon hij niets tegen hem uitrichten. Er verliep
eenige tijd; de Keizer kwam te Neurenberg, de
stad zond eene deputatie om hem te begroeten,
en onder die deputatie was ook de aangeklaag
de kastelein. De Keizer sprak met allen zeer
vriendelijk, maar tot den kastelein zeide hij:
//Wat heb je daar een mooien hoed op, vriend,
ik geef er u gaarne den mijnen voor." De kaste
lein was daarmede zeer in zijn schik, hij gaf zijn
hoed, eu de Keizer gaf hem daarvoor den zijnen.
Toen de deputatie heenging, verzocht Rudolph
den waard nog even te blijven. Vooraf had hij
echter aan de vrouw van den kastelein den hoed
van haar man gezonden, met ue boodschap hem
den lederen zak, die er zoo en zoo uitzag, te
zenden, en ten bewijze, dat de boodschap werke
lijk van hem kwam, zond hij haar zijn hoed.
Tegelijk had de Keizer den koopman ontboden,
wier. het geld onthouden was, en deze moest
zijne aanklacht in het gezicht van den kaste
lein herhalen. Deze behield echter al zijne koel
aan de goede pers te onttrekken of baar,
op welke wijze ook, te beuadeelen. De vij
anden der Kerk zijn in een voortdureuden
strijd tegen de Kerk; en wie is de Kerk?
Zij is niet de een of audere goede of nut
tige instelling, die onze achting of vereering
verdient, maar zij is onze Moeder, zij be
vat alles wat de Goddelijke Heiland voor
ons heil van den Hemel heeft gebracht en
alles, wat Hij voor ons beil op aarde heeft
verdiend, ingesteld en nagelaten. Die dus de
slechte pers steunt, de slechte pers, die
strijd voert legen zijne heilige Moeder, de
Kerk, die levert haar oorlogscontributie
opdat zijn eigene heilige Moeder des te
feller kan vervolgd worden.
Juist omdat dit nieuwe strijdmiddel tegen
de Kerk Gods in de laatste jaren zoo mach
tig geworden is eu zijne macht nog immer
meer en meer uitbreidt, zijn er voor
ons pliebteu te vervullen tegenover de goede
en slechte pers. Tegenover beide hebben
we plichten, zooals de bewoners van een
land, dat door een onrechtvaardige»!
krijg wordt geteisterd, plichten hebben te
genover de onrechtvaardige vijanden, name
lijk hen tegenstand te bieden naar kracht
en vermogen, en plichten tegenover die
vrienden, welke heu beschermen en verde
digen en hen naar hunne krachten ter hulpe
komen. Daarom heeft ook de heilige Vader
Paus Pius IX z. g. in zijne eerste Ency
cliek, die hij na zijne verkiezing aan de
Katholieke wereld richtte, over de slechte
pers gesproken en over haar geklaagd,naar
dien hij zijn innig leedwezen te kennen
gaf ten aanzien van de afschuwelijke be
smetting, welke door een enorm aantal
slechte geschriften in de wereld wordt ver
spreid. Met list en sluwheid geschreven,
worden zij met enorme kosten tot groot
bederf onder het Christelijke volk verspreid
en strooien zij hun vergift heinde en verre
in alle deelen der wereld. Zoo bederven zij
de harten en geesten dergenen, die zich
niet voor hen in acht nemen en brengen
aan den Godsdienst het grootste nadeel toe.
De heilige Vader Pius IX heeft het gezien,
hoe de strijd tegen de heilige Kerk zich
heeft uitgebreid en welk een schrikbarende
schade de slechte couranten hebben ver
oorzaakt en welk een nut de goede bladen
kunnen stichten door de verhindering van
bloedigheid, en zeide, dat de koopman een gek
was eu zonderlinge inbeeldingen had; bij hoog
en bij laag verzekerde hij, dat hem niets in
bewaring was gegeven. Toen hield de keizer den
bedrieger de., lederen zak voor, die intusschen
gezonden was.
Sidderend en doodsbleek bekende de kastelein
zijne misdaad, deed een voetval en smeekte om
genade. Rudolph legde hem eene zware boete
op en beval, dat den koopman de geheele schade
vergoed zou worden, hetgeen natuurlijk ge
schiedde.
Een correspondent van de Times beschrijft
het bezoek aan den beroemden wijnkelder te Reims
als volgt. De stad Reims bezit een Europtesch
wonder in haar kelders, die de bewaarplaats van
den champagne zijn, waar dtze door het daar
heerschende onovertroffen wijnklimaat zijne
volle lijpheid verkrijgt. Toen ik onlangs door de
kelders van een der voornaamste handelshuizen
liep, kwam ik in eene gewelfde ruimte, die meer
dan vijf morgen besloeg, en die als een der beste
in Reims beschouwd mag worden; het bezit van
deze kelders (die slechts beperkt in getal zijn) is
de grondslag van de groote handelshuizen in
champagne. De merkwaardige uithollingen had
den oorspronkelijk ten doel materiaal (kalksteen)
voor de nu ouderwetsche stad te verkrijgen, eu
de werklieden van dien tijd haalden er eiken
dag zooveel uit als hun mogelijk was, zonder
onder het puin bedolven te worden. Toen de
bet slechte. Hij lieeft daarom ontelbare
malen in zijne aanspraken altijd, en altijd
opnieuw gesproken van de noodzakelijkheid,
de goede pers te bevorderen, te verspreiden,
te ondersteunen en de slechte te weren.
Daarom heeft hij ook de medewerkers, de
schrijvers van goede geschriften, die klasse
vau zielzorgers genoemd, welke thans in
onzen tijd eene eigene afdeeling vormen,
welke vroeger in 't geheel niet bestond,
die echter thans te noodwendiger is, en die
door hare goede geschrif en eene noodzake
lijke en heerlijke Apostolische werkzaam
heid kan voortbrengen.
Dat hebben maunen, die jaren geleden
onze Katholieke pers-vereeuiging gegrond
vest hebben, geweten, dat hebben ze met
hu une oogen aanschouwd en daardoor zijn
zij op het denkbeeld gekomen, hulp te
verschaffen. Het medelijden met de arme
menschen die door de slechte pers verleid
worden, de deernis welke zij voor de Hei
lige Kerk gevoelden die daardoor bena
deeld wordt, deze heilige iinpulsie heeft
die mannen aangespoord onze Katholieke
pers-vereeniging te stichten. »Waar twee
of drie in mijn naam vergaderd zijn, daar
ben ik in hun midden,heeft de Heer ge
zegd. Welnu, deze mannen hebben onze
vereeniging opgericht in den naam van
God en daarom is de Heer er ook bij ge
weest, ook Hij is een van de stichters
dezer vereenigingHij was de beschermer
eu Hij is het nog ten huidigen dage, want
slechts aan Hem hebben wij den grooten
zegen te danken, dien onzen vereeniging
heeft mogen oudervinden. Ik smeek alzoo
alle aanwezigen en ook alle afwezigen,
onze Katholieke pei's-vereenigiug in hare
schoone taak te steunen. Ik smeek dit,
niet ten gunste der pers-vereeuiging, d. w. z.
niet ten gunste der mannen, waaruit de
vereeniging bestaat alleen, maar ten gunste
van allen. Daar de heilige Vader Pius zoo
herhaaldelijk gezegd heeft dat de ware
werkzaamheid der goede pers een sooit
nieuwe en voortreffelijke zielzorg is, en
ook de heilige Vader Leo, tot wien bijna
elk jaar deputaties van honderden redac
teurs van goede bladen komen, om be
richten te geven, vragen te stellen en om
den zegen te smeekeu, zich in denzelfden
zin heeft uitgelaten, aangezien nu de Pau-
teclmiek hun te hulp kwam, maakten zij er
boogvormige gangen en gewelven van, zoodat er
eene onderaardsclie stad ontstond, die met kalk
bedekt was. Wel zou een scheepsbevrachter of
een Londensch pakhuismeester meenen dat hier
in die pi-achtige kelders veel ruimte verspild was;
maar het tegendeel is waar: die ledige ruimte
(gemiddeld 70 voet diep) heeft werkelijk een
groot voordeel, want het geheele jaar door
heerscht er eene gelijkmatige temperatuur die geen
drie graden afwisselt, lielgeen juist het echte
wijnklimaat is, waarin de jonge champagne zijne
rijpheid verkrijgt. De gangen in die kelders
zijn met ongeveer twee millioen flesschen bezet;
bovendien liggen er nog 2000 a 3000 groote
vaten wijn.
De kelders, zegt de correspondent, die ik in
Epernay en Arize had gezien, waren ook iu
kalkgrond, maar vertoonden tunnels eu soms
van baksteen gemaakte gewelven, terwijl de
hooggewelfde ruimten in Reims nergens hare
wederga hebben.
De New- York Medical Record beschrijft als
volgt het leven vau een geneesheer:
Bezoekt hij patiënten, wanneer zij gezond zijn,
dan doet hij dat om den broode; doet hij het
niet, dan bekommert hij zich niet genoeg om
zijne patiënten.
Legt zijne vrouw geene bezoeken af, dan is zij
trotsch; doet zij dit wel, dan maakt zij voor haren
man jacht op patiënten
sen van den tegenwoordigeu tijd zoo lioog
ingenomen zijn met de bevordering der
goede pers om op deze wijze de macht der
slechte pers zooveel mogelijk te fnuiken,
zoo is het niet meer dan mijne plicht, ais
eerste zielzorger in dit diocees, allen te
daukeu, die zich de goede zaak van het
begin af aan hebben aangetrokken en voor
haar gewerkt hebben, ook aan hen, die
ons reeds zijn voorgegaan naar de audere
wereld. Ontvangt dus mijn oprechte dank
betuigingen als mijne medearbeiders en ik
verzoek u allen op de dringendste wijze
ook in de toekomst onvermoeid eu met een
hart vol blijdschap u verder aan uwe schoone
en verheven taak te wijdenwij hebben
uit het verslag vernomen hoe het met onze
vereenigiug staat eu wij hebben zeker vele
redenen God den Heer te danken. Alles
is echter nog niet, zooals het behoorde te
zijn, wij hebben eene tamelijk langen weg
reeds afgelegd eu zijn een goed eind ge
vorderd, doch een nog grooteren weg moeten
wij nog bewandelen, een ruim arbeidsveld
staat nog voor ons open. Laat ons moedig
voorwaarts streven eu ook iu de toekomst
onzen plicht trachten te vervullen, want
nu alles door de slechte pers bedreigd eu
benadeeld wordt, moeten wij nog meer dan
ooit de goede iu bescherming nemen.
De Rijksdag nam, na de heropening
der zitting, iu de eerste en tweede lezing
zonder debat, het wetsontwerp betrekkelijk
Je prijsgerichteu aanen eveneens het
tractaat met België tot bescherming van
den letterkundigen eigendom.
De Reichsanzeiger meldt: Bij besluit van
het staatsministerie is voor den gauschen
omvang van het Aartsbisdom Keulen de
uitbetaling opnieuw bevolen, te rekenen
van 1 Januari 1884, der vroeger geschor
ste bijdragen van staatswege.
Uit het verslag, uitgebracht door den
secretaris, den raad vau legatie dr. Hepke
in de algemeene vergadering van den Vater-
laudischen Frauenverein (de vereeniging van
het Roode Kruis), Dinsdag avond onder
persoonlijke leiding der Keizerin gehouden,
blijkt dat in het jaar 1883 aan vrijwillige
bijdragen ontvangen is M. 127,470 tegen
Schrijft hij voor iedere klei ïigheid geen recept
voor, dan is hij zorgeloos; doet hij dit wel, dan
overstelpt hij de patiënten met medicijnen.
Zoekt hij gezelligheid, dan smeert hij den lie
den honig om den mond, om hen geld af te
zettenjis hij terughoudend dan is hij een duitendief.
Is zijn paard vet, dan heeft hij niets te doen;
loopt het kreupel, dan heeft hij er niet genoeg
zorg aan besteed.
Rijdt hij hard, dan wil hij den lieden wijs ma-
keu dat hij een ernstigen patiënt heeft; rijdt hij
langzaam, dan stelt hij geen belang in den
toestand van de patiënten.
Is hij onderhoudend, dan heet het: //Wij houden
niet van een dokter, die alles vertelt, wat hij
weet," of ,/hij is te familiaar"; is hij stil: „een
dokier moet ook een beetje vertrouwelijk zijn."
Komt hij niet terstond, wanneer hij geroepen
wordt, dan neemt hij de zaken te licht op; stuurt
hij de rekening, dan heeft hij zijn geld noodig.
Schrijft hij hetzelfde geneesmiddel voor, dan
helpt het niet; geeft hij echter gedurig iels an
ders, dan trekt hij provisie van den apotheker.
Begeeft hij zich veel in consult met andere
collega's, dan toont hij dat hij niets weet; is hij
echter geen liefhebher van het eeuwige consul
teeren, omdat hij zijne zaak zelf verstaat, dan
vreest hij zich aan beterwetenden te verraden.
Krijgt hij betaling voor slechts de helft zijner
visites, dan mag hij van geluk spreken.
Welk een geluk dokter te zijn!
