NIEUWE
No. 804.
Donderdag 12 Juni 1884.
9e Jaargang.
Het budget van Z. II. den Paus.
BUITENLAND.
0,06
Een goedkoop weerglas.
Een diner in een restauratie.
HAARLEMtflï mi
ABONNEMENTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
r 0,85
1-
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
.TE^MAlNTi
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉÏT
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KUPPERS LAUREY.
Siuds den hoogst brutalen roof aan den
heiligen Vader gepleegd, wordt liet cijfer
van 't Pauselijk budget van jaar tot jaar
grooter. Deze ernstige waarheid kan den
Katholieken der gausche wereld niet ge
noeg herinnerd worden.
Toen de h. Stoel door den Piëmontee-
teesehen inval het bloeiendste gedeelte van
den Kerkelijken Staat verloren had, bracht
de offervaardige liefde der Katholieke Chris
tenheid, door weder-iuvoering van den St.
Pieterspenning, onmiddellijk hulpen onder
steuning om de groote uitgaven te dekken,
welke de leiding der Kerk en hare insti
tuten het wereldlijk bestuur van den
Kerkelijken Staat, alsmede het noodzake
lijke leger en de renten en amortiseering
der Staatsschuld noodzakelijk vereischten.
De uitgaven voor de laatstgenoemde pos
ten zijn, wel is waar, siuds het jaar 1870,
toen alle wereldlijk bezit aan den h. Stoel
door een revolutionnair koninkrijk werd ont
roofd, vervallen, doch vele andere nieuwe
uitgaven kwamen daarvoor in de plaats,
terwijl de ontvangsten niet alleen, door het
totale verlies der inkomsten uit den Ker
kelijken Staat, maar ook door de vermin
dering van den St. Pieterspenning, belang
rijk daalden.
Dit verschijnsel kan ons niet verwon
deren, als men den slechten materiëelen
toestand nagaat, die iu bijna alle landen
heerscht, en ten andere als men aan de
zware offers denkt, welke de Katholieken
in zoo vele landen door de verdrukking der
Katholieke Kerk ondervinden. In Pruisen
b. v. moesten de Katholieken, tengevolge
der Cultuurkampwetten, de grootste offers
brengen voor het bestrijden van de Kerke
lijke behoeften. Treuriger nog dan in
Duitschland is de toestand in België en
Frankrijk: de schoolstrijd eischt in die landen
jaarlijks millioenen, zoodat de vrijwillige
offers voor den h. Stoel in sommige ge
westen al zeer weinig bedragen, terwijl de
Kerkelijke toestand in Engeland, Italië en
Noord-Amerika dringend hulp en onder
steuning verricht, zoodat men ook uit die
landen niet al te veel op ruime bijdragen
rekeuen mag.
Een ander motief voor de vermindering
vau den St. Pieterspenning is gelegen in
de al te groote bescheidenheid van den
FEUILLETON.
De harmonie der kleuren.
In het Tijdschrifit voor Handenarbeid komt
een zeer lezenswaardig artikel voor van den heer
P. Evekink, ondervoorzitter van het Bestuur der
Huisvlijtschool te Arnhem, over de harmonie
der kleuren, naar aanleiding van de theorie van
Th. Seeman.
Deze theorie leert, dat de kleuren volgens een
vaste wet kunnen worden geschikt en men, even
als bij muziek, van harmonie der kleuren kan spre
ken. In de muziek worden negen octaven gebruikt,
waarvan de derde of groote octaaf overeenstemt
met de kleuren van het zonnespectrum. Bijv.
C-Rood, Cis-Scharlaken, D-Oranje, Dis-Geel-
oranje, P-Groen, Fis-Donkergroen, G-Blauw,
Gis-Donkerviolet, A-Violet, Ais-Bruin, B-Zwart.
De kleurschakeeringen om de eerste, tweede_
vierde, vijfde en andere octaven te vormen, wor
den verkregen door vermenging. Zoo worden
in de octaaf c de kleuren met een dubbele hoe
veelheid wit vermengd, terwijl in octaaf Cl rood
en blauw worden bijgevoegd. De omvang van de
kleurenschalen bedraagt ongeveer vier octaven;
maar met de kleuren van de octaven C en c,
d. i. de derde en vierde, worden reeds de
prachtigste effecten bereikt.
Dat men in de kleuren ook van acoorden, van
grond- of stam-accoorden en afgeleide accoor-
kaut van Rome; men aarzelt de behoeften
van den h. Stoel meer van nabij bekend
te maken. Eerst in den laatsten tijd is het
eeu en ander hiervan uitgelekt, waardoor
de gezamenlijke som van de uitgaven is
bekend geworden.
Den Kardinalen moeten een met hunne
hooge Kerkelijke waardigheid overeenkomend
inkomen door den h. Stoel gegeven worden.
De Nuntiaturen (gezantschappen) bij de
verschillende hoven eischen groote sommen.
Ruim twintig Bisschoppen, aan wie de
Italiaansche Regeering tot dusver nog het
exequatur en daarmede de uitbetaling der
rijkstoelagen geweigerd heeft, genieten eene
jaarwedde van den Paus. Voor het onder
houd van de Congregraties, welke met haar
groot aantal Geestelijken en ambtenaren
voor het bestuur onzer heilige Kerk be
paald noodig zijn, moet eene belangrijke
som opgebracht worden; nochtans is de be
zoldiging van de leden dezer inrichtingen
uiterst gering. Bovendien moeten er nog
groote sommen betaald worden aan amb
tenaren en militairen, die, tengevolge van
hunne trouw en gehechtheid aan den h.
Stoel, sedert de gewelddadige annexatie van
den Kerkelijken Staat door de Piëmonteezeu,
broodeloos zijn geworden.
Nog veel meer hulp wordt er, tengevolge
van de verdrukking der Kerk in gansch
Italië, van den h. Vader geëischt. Men
kan zich geen denkbeeld vormen van den
grooten nood, die er in Italië heerscht bij
de Geestelijkheid, speciaal bij de Ordens-
geestelijken en Nonnenkloosterssedert de
berooviug door de Italiaansche Regeering
gepleegd. Daar ook in Italië de Staats
scholen van dien aard zijn, dat geen recht
schapen Katholiek zijne kinderen er heen
kan zenden, moet ook de Paus jaarlijks
eene aanzienlijke som voor het onderhoud
vau Christelijke scholen besteden.
Van de hulpvaardige, milde hand van
den h. Vader wordt eindelijk het meest
gevergd door de talrijke, hulpbehoevende
Missiën. Wel heeft tot dusver het wereld
instituut der Propaganda voor het onder
houd van een groot gedeelte der Missiën
zorg gedragen, doch wij weten helaas maar
al te goed, dat deze heilvolle, zegenrijke
inrichting tengevolge van de berooviug door
de >gekroonde revolutie* weldra zal ver
vallen. Hoeveel echter door de Propaganda,
de particuliere weldadigheid en de Missie
den spreekt, zal thans reeds gemakkelijk te be-
giijpen vallen. De stam-accoorden de drie
klank, het septime-accoord en het none-accoord
zijn intusschen voldoende voor de vorming van
de kleuren-accoorden, die men in de practijk
behoeft.
Op een uitslaande plaat heeft de heer Evekink
de theorie aanschouwelijk voorgesteld en daar
ten verduidelijkend begrip gegeven van de merk
waardige harmonie der kleuren. Voor vlechtwerk,
voor borduurpatronen, voor de tajiijtdrukkers,
decorateurs enz. is deze wetenschap van groot
gewicht. Men behoeft als 't ware op het kleureu-
klavier slechts accoordeu aan te slaan om zeker
te zijn, dat men een voor ons oog harmonisch
bont geheel verkrijgt.
Dat vele kleine dieren bizonder vatbaar zijn
voor de verandering der weersgesteldheid en hunne
geheele gesteldheid reeds lang te voren veran
deringen in de temperatuur en afwijkingen van
den barometer voorspelt, is algemeen bekend.
Ook onze bloedzuiger heeft reeds sedert eeuwen
als weerprofeet naam gemaakt en wordt in
Hongarije zoowel als in Amerika door de boeren
als zoodanig beschouwd.
De inrichting van zoo'n bloedzuigersweerglas
is zeer eenvoudig: een apothekersflesch, halver
wege met water gevuld, waarin een gezonde
bloedzuiger, wien het uitkruipen moet worden
vereenigiugen werd opgebracht, het was
nog niet voldoende voor het onderhoud
der steeds aangroeiende Missiestatiën, die
aan heidensche volkeren het licht en het
geluk van het heilig Evangelie brengen.
Niet zelden kan men de klacht hooren,
dat door de velerlei vereenigingen de ge
lijkheid der verdeeling, naar gelang der be
hoeften der afzouderlijke statiën,te wenscheu
overlaat; meuige statie ontvangt van ver
schillende kanten ondersteuning, terwijl
andere in nood verkeeren. De h. Vader,
het Opperhoofd der Katholieke Kerk, zendt
hulp waar de nood het dringendst is, en
waar het meeste succes voor de eer van
God en voor de redding der zielen door
de Kerk verwacht wordt. Wij kunnen du3
iu dit opzicht onze liefdegaven niet beter
besteden, dan wanneer wij ze den h. Vader
ter beschikking stellen en aan hem de ver
deeling overlaten.
Het gezamenlijk bedrag van alle uit
gaven van den heiligen Stoel is, ondanks
de groote zuinigheid, die steeds in acht wordt
genomen, jaarlijks negen millioen franks,
terwijl de inkomsten in de laatste jaren
verre onder dit bedrag gebleven zijn.
Voor ons Katholieken is het derhalve
eene hooge en dringende plicht, den h.
Vader spoedig en afdoende hulp te ver-
leeneu, zoowel door buitengewone offerga
ven bij bizoudere gelegenheden, als door
eene verhooging van onze jaarlijksche bij
drage voor den St. Pieterspenning. De
buitengewone nood eischt buitengewone bulp.
Ieder trouwe zoon der Kerk zal dan ook iu de
vreugde zijns harten tot elk offer iu het be
lang der zwaar verdrukte, liefderijke Moeder
bereid zijn.
De offervaardigheid der Katholieken is
spreekwoordelijk; zij toone zich ook opnieuw
thans, uu de h. Vader zoo dringend den
steun zijner geliefde kinderen noodig heeft.
Er is te Berlijn een onafhankelijke socia
listische partij gesticht. Zij houdt vast aan
de oude idealen doch wil het doel langs
vredelievenden, grond wettigen weg bereiken.
In een bijeenkomst, te Berlijn gehouden,
over de op te richten Bank voor den over-
zeeschen handelverklaarden de aanwezige
bankiers en kooplieden geen cent voor die
Bank te zullen geven zoolang het wetsont-
belet, door over de opening een stuk gaas te
binden, maakt den geheelen toestel uit. Het
water moet 's zomers eenmaal per week, in den
winter eens om de veertien dagen verversclit
worden.
Is het mooi weder, dan ligt de bloedzuiger
ineengerold op den bodem der flesck; is er reger.
in het verschiet dan komt hij uit het water,
kruipt tot aan den hals der flesch en blijft daar
tot het weder schooner wordt. Is er wind te
verwachten, dan 'zijn zijne bewegingen buiten
gewoon snel: bij onweder en regen in 't verschiet,
blijft de bloedzuiger bijna aanhoudend buiten het
water en geeft aan zijn ongenoegen lucht door
heftige bijna krampachtige bewegingen te maken.
Zoowel bij voist als bij warm zonneweder ligt
de bloedzuiger op den bodem; bij sneeuw en
regen verlaat hij het water. De bloedzuiger is
derhalve zoowel een eenvoudig en vermakelijk
als zeker weerglas.
Een eenvoudig plattelandsbewoner, die geen
woord Fransch verstond, was een paar dagen in
Brussel en ging in een restauratie om te di-
neeren.
Daar hij niet onhandig wilde schijnen, nam
hij de kaart, wees den bovensten regel van de
lijst en de kellner bracht hem een boid Julienne.
De soep was zeer goed, en toen deze genuttigd
was, wees onze buitenman op den tweeden regel
werp tot iuvoering eener Verkeersbelas
ting* niet zal zijn ingetrokken.
De Minister van Onderwijs in Pruisen
heeft gelast, dat de Israëlitische kinderen,
welke de Staatsscholen bezoekendes
Zaterdags en op de Joodsche feestdagen
üiet ter school behoeven te komenin geen
geval zal van hen op Zaterdag 't verrichten
van schriftelijk werk mogen worden ge
ëischt. Slechts als de ouders 't zelf willen,
kan in 't niet naleven der Joodsche voor
schriften worden berust.
De Commissie voor het ontwerp der
herziening van de grondwet iu Frankrijk
besloot met 13 tegen 3 stemmen het rapport,
dat het ontwerp der Regeering goedkeurt,
iu te dienen in den loop dezer zitting.
Er is een ontwerp aangenomen om het
monopolie op lucifers te verleenen bij open
bare inschrijving. Het werd door het Gou
vernement bestreden.
Van de politieke houthakkerij bevat
ten de Londensche bladen wederom uit
voerige verslagenhoe Gladstone in de
Pinksterdagen op zijn landgoed Hawarden
er in geslaagd is met behulp van zijn twee
groote zoons, een eik om te hakken. Eeu
aantal whigs werden er wel niet in geslagen
maar stonden er met welgevallen bij te
kijken. De tories uit den omtrek staan voer
dit houthakken te meesmuilenhij moest
zich liever beijveren met het uitroeien met
wortel en tak van de Egyptische quaestie.
De nationalisten-vergadering, beschermd
door 1500 soldaten, is eergisteren te Newry
rustig afgeloopen, maar toen de vergaderden
stadwaarts keerdenvielen hen de Oranje
mannen aau. Daarop attakeerden de natio
nalisten de Oranje-zaal en verbrijzelden
daar alle ruiten. De Oranjemannen beant
woordden de nationalistische steenworpen
met geweerschoten waardoor ettelijke na
tionalisten gewond werden. De politie be
stormde de bezette Oranje-zaalterwijl de
troepen op straat alle samenscholingen uit
eendreven.
De 1 'imes verneemt uit Constantinopel
dat de Porte aan Engeland heeft beduid
dat het tot stand komen eener Anglo-
Fransche verstandhouding over de Egyp
tische quaestie niet per se voeren zal tot
het onvoorwaardelijk aannemen door de
Porte van de uitnoodiging ter Conferentie.
Uit Durban verneemt de limesdat de
Boeren, vergezeld van eene sterke macht
De knecht begreep liem wonderwel en bracht
hem vermicelli-soep.
„Meer soep dan me lief is!" dacht de gast;
„maar dat is zeker hier zoo de mode."
Op hoop van beter ging hij thans tot een vol
gende spijs over; steeds het lijstje volgende, en
onverwijld werd hem een portie schildpadsoep
gebracht.
Zijn eigenaardig menu begon de aandacht te
trekken, en hij zelf kon niet zeggen, dat de loop
van zaken geheel naar zijn genoegen was.
Hij nam een kloek besluit en sloeg tien regels
te gelijk over.
Lieve hemel, nu bracht men hem eeu klaren
bouillon, waarin zelfs geen rijstkorreltje dreef.
Vóór dezen was het hem onbekend geweest, dat
er zooveel soep bestond!
Zij, die om hem heen gezeten waren, begonnen
nu te veronderstellen dat zij een ongelukkige
voor zich hadden, die al zijn tanden verloren
had en onze vriend, ten einde raad, besloot
nu zoover mogelijk van de soepen af te blijven,
en met iets wanhopigs in zijne gebaren, wees hij
op den allerlaatsten regel.
De gedienstige knecht, die dadelijk zag wat
hij verlangde, overhandigde met ongemeene
vriendelijkheid hem een half dozijn tanden-
stokers.
Dat was te veel; de arme man betaalde wat
hij verschuldigd was en verdween.
