N I E U W E
No. 805.
Zondag 15 Juni
9c Jaargang
Uit België.
BUIT h L A I).
0,06
Een schilders list.
mu
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Buiten Haarlem franco per post.
Afzonderlijke Nummers
0,85
1,-
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Janastraat Haarlem.
SDIUf
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTlEN
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPEB8 LAUREY.
Gewichtige tijdingen kwamen tot ons uit
België. De geloovige Katholieken hebben
bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer
een volledigeu triumf behaald. Met de meeste
belangstelling zullen voorzeker ook de Neder-
landsche Katholieken van die verblijdende
uitkomst der stemming in België hebben
kennis genomen. Wij hopen echter, dat die
ingenomenheid zich niet enkel bij de Katho
lieken zal voordoenmaar dat ook die
Protestanten die nog hechten aan de be
ginselen van Godsdienst en rechtin de
vreugde hunner Katholieke medeburgers
zullen deelen.
Hetgeen in de laatste jaren in België
werd gezien en door alle weidenkenden
betreurd was ergerlijk in hooge mate; het
moest ieder, die nog eeuigszins hecht aan
vrijheid, waarheid (ook op godsdienstig
terrein) eu recht tegen de borst stuiten.
De Belgische libertijnen hebben inderdaad
de vrijheid gedood. Gedreven door hun
goddeloozen kerkhaat, deinsden zij voorgeeu
middelhoe laag eu onzedelijk ook terug,
als zij het bevorderlijk rekenden aan de
bereiking hunner boosaardige bedoeling;
het omverhalen (als dat mogelijk was)
der Roomsch Katholieke Kerk.
't Spreek van zelf, dat geen geloovig
Katholiek ook maar een oogenblik de vrees
koesterde, dat de liberalen hun satanisch
oogmerk zouden bereiken. De Kerk staat
op de rots der eeuwen gegrondzij kan
wankelen noch bezwijken. Toch kunnen
de belangen der Kerk tijdelijk door men
schel ijk bedrjjf worden benadeeld, eu daarom
is het altijd zondig eu onverdedigbaar, het
lijdelijk aan te zien, dat tegeu Gods Kerk
wordt gewoed. Zoodra het hoogste en heilig
ste wordt aangerand, mag geen geloovige
daar tegenover onverschillig blijvenhij
moet gebruik maken van elk eerlijk en
gepast wapen om de aanvallen te bestrijden.
H;er moeten wij opmerkzaam maken op
een behendige eu slimme tactiek, welke
door de liberalenten aanzien van de ge-
loovigenwordt in toepassing gebracht.
Terwijl de liberalen al hun kracht inspan
nen om op elk terrein de overwinning te
verworven doen zij de stelling hoog klinken,
dat het den geloovigen eigenlijk krachtens
het Christelijk beginsel, verboden zou
zijn, voor hunne zaak op aardsch gebied te
kampen.
Door zulk een dwaze redeneering trachten
zij op goedmoedige zielen indruk te maken.
Is het nog noodig een dergelijk verminken
van een verheven waarheid te weerleggen?
Oppervlakkig zou men meenen van neen
FEUILLETON.
De terechtstelling van een olifant.
Oiuler bovenstaand opschrift ontleent een
Parijsch blad aan een brief van een officier uit
Sontay (Tonkin) het volgende verhaal eener
gebeurtenis, die kort na de bezetting van Sontay
door de Fransche troepen heeft plaats gehad.Sontay
is een groote, half Chineesclie, half Anamitische
stad en in onderscheidene wijken verdeeld, die
door muren, welke van schietgaten zijn voorz en,
van elkander gescheiden zijn, zoodat men om oen
Chineesclie stad in te nemen in den regel elke
wijk afzonderlijk vermeesteren moet. Een uur na
mijn aankomst, schrijft hij, was ik getuige van
eene terechtstelling, welke mij lievig schokte.
Sontay bezit twee oorlogsolifanten, waarvan de
oudste, in 1762 geboren, tengevolge van een
wond hinkte. Deze olifanten waren in de citadel
in veiligheid gebracht. Zij waren door de cor-
nacs er op afgericht voor de Franschen op de
knieën te gaan liggen en de sousstukken op te
doch de grootste onzin heeft wei eens bij
enkelen ingang gevonden; wij zullen daarom
het beweren der libertijnen kortelijk he
spreken.
Het Christendom bezit (wie zal liet looche
nen een geestelijk karakter. Het is in de
wereld gekomen om de zielen der menschen
voor de eeuwigheid te behouden. Dat geeste
lijk karakter van het Christendom vond
zijn uitdrukking in de geheele openbaring
van den Godmensch Wiens wieg was eene
kribbe en Wiens sterfbed een kruis is ge
weest. Er valt dus niet te twisten over de
uitspraak, dat de Kerk bedoelt de geestelijke
vernieuwing en heiliging van den zondaar.
Maar de Kerk moest zich een plaats ver
overen in de menschelijke maatschappij, wilde
zij menschen behouden en zaligen.
Naast het geestelijk karakter van Christen
dom en Kerk staat dus hun menschelijke
zijde. Dat idee wordt reeds uitgedrukt in
het woord der heilige schriftuur: »Ilet woord
is vleesch geworden.Eu daar nu de Kerk
invloed moet oefenen op de aardsche toe
standen en verhoudingen, is het een dure
plicht en een heilige roeping voor aile ge
loovigen, er voor te waken dat de Kerk
niet belemmerd wordt hare Goddelijke taak
te volbrengen.
De ongeloo7igen (liberalen) begrijpen dat
beter dan vele opperlakkige geloovigen,
waaronder er zijn, die zich inbeelden, dat
zij genoeg doen als zij hun kerkelijke plich
ten vervullen. Dat laatste is zeker noodig,
allernoodzakelijkst zelfs; het kan niet worden
verzuimd, zonder eeuwige schade voor de
ziel; doch niettemin is het niet genoeg.
Als werkelijk de liefde voor den Heiland
leeft in het hart, als het gemoed in geest
drift is ontgloeid voor de Kerk, welke de
draagster en bewaarster is der merkteekenen
O
Zijner genade en der bondszegelenwaar
mede Hij het verbond tusscheu Hem eu
zijne getrouwen bevestigde, dan voelt men
zich als van zelf godrongenalles te doen
ten einde aan de Kerk die vrijheid ver
zekerd te zien, welke zij behoeft om in vollen
omvang de uitdeelster der Genademiddelen
te zijn en te blijven.
Daar de liberalen dat alles zeer wel in
zien, trachten zij de geloovigen te belezen,
dat dezen aan elke politieke beweging moeten
vreemd blijven. De libertijnen zouden met
die lijdelijkheid der geloovigen hun voordeel
doen, gelijk zij dat, helaas! al dikwijls
reeds konden doen.
Inmiddels gaan de libertijnen voort te
woeden tegen de Kerk eu hare kinderen
tegen haar geloovige kinderen natuurlijk
bovenal. Met onverschillige Katholieken
kunnen de liberalen vrede hebben hoewel
vangen, die de soldaten hun toewierpen Om ze
gehoorzaamheid te leeren, boorden de cornacs
lien de punt van een ijzeren priem vijf centi
meter diep in een wond, die zich achter liet oor
b -vond eu die altijd open gehouden werd. Daags
toen wij aankwamen bewonderden onze lui, die
nog nooit olifanten gezien hadden, deze sterke
dieren. De geleiders lieten de olifanten den
geheelen dag werken en gaven ze brandewijn te
drinken, die uit betel, eene Aziatische plant,
vervaardigd wordt en waarvan men afschuwelijk
dronken kan worden. De oudste olifant, uitgeput
door de slechte behandeling van zijn cornac, werd
tengevolge van dronkenschap en ook doordien de
ellendeling hem zonder ophouden de ijzeren punt
in de wond drukte, woedend, pakte onverwacht
zijn vijand beet en slingerde hem met zijn snuit
in de lucht. Toen zette hij den eenen poot boven
op hem en begon met zijn snuit hem de armen
en beenen af te trekken. Den tweeden oppasser
die zijn makker te hulp wilde snellen, trof het
zelfde lot. Toen wierp de olifant zijn slachtoffers
in een poel, legde zich bij de lijken neder en
hield den geheelen dag de wacht. Niet voor den
de libertijnen zeer goed weten, minstens
konden en behoorden te weten dat er geen
onverschillige Katholieken kunnen bestaan.
Als men waarlijk Katholiek is, kan men
niet onverschillig zijn, want dan is flauw
heid zonde, ja een zedelijke misdaad.
In België hebben de liberalen ook dat
liedje der lijdzaamheid gezongen zij hebben
de geloovigen willen ontwapenen, doch het
heeft niet gebaat. De kerkvervolging be
reikte een hoogtepuntdoch God heeft het
water wel tot aanniet over de lippen
doen komen.
Uitgetart en miskend, zijn de Belgische
Katholieken op eenmaal als uit den sluimer
outwaakt en hebben een moed een geest
kracht, eeu bezieling aan den dag gelegd,
welke de bewondering van geheel de Christen
wereld moeten opwekken.
Allerlei middelen werden door de liber
tijnen bedacht en uitgevoerd, die enkel
moesten strekken om de kracht van het
Katholicisme ook bij de stembus te breken;
maar het baatte niet. Sterker dan de sterkte
van het liberalisme is de kracht van het
Katholicisme gebleken. De Katholieken be
schikken thans over een zeer groote meer
derheid in de Tweede Kamer. Zulk een
majoriteit heeft nog nooit eene richting,
ook niet de Katholieke, in de volksverte
genwoordiging bezeten.
Wij kunnen de vaderlandslievende vreugde
der Belgische Katholieken zeer goed be
grijpen. Immers zij zijn metterdaad uit liet
Egypte der libertijusche verdrukking naar
bet Kanaan van herboren vrijheid gevoerd.
Niet enkel tot meejubileereu met de Bel
gische broeders moet het gebeurde hij de
stembus in België de Nederlaudsche Katho
lieken opwekken. Na bewonderen, moet
men, als de gelegenheid zich daartoe aan
biedt, op navolgen bedacht wezen.
Gaarne geven wij toe, dat de positie der
Katholieken in Nederland, God zij dankt
beter is dau die van onze geloofsgenooteu
in België. Toch moet het worden gezegd,
dat het Nederlandsch liberalisme de Katho
lieke belangen, vooral op onderwijs-gebied
bedreigt, ja, reeds ontzaggelijk benadeeld
heeft. Het zou dit zeker reeds erger hebben
gedaan, als niet in de Tweede Kamer het
aantal versterkt was van hen, die tegen
de liberale verdrukking met kracht opko
men. Dankbaar zij het vermeld dat tusscheu
de geloovige Protestanten en Katholieken
in de Kamer al meer geweuschte samen
werking bestaat. Die samenwerking ont
breekt echter nog dikwijls bij de slembus.
Daarin kome spoedig verandering. Alle
geloovige Christenen hebben in dit opzicht,
één belang.
avond zocht hij ziju gewone verblijfp'aats op.
De resident gaf bevel het. dier te dooden. Men
vuurde driemaal met een revolvevkanon op het
arme dier; de granaten sprongen tegen de huid
van li t dier uiteen eu liet«n diepe wonden
achter, waar h:t bloed met geweld uitstroomde;
dc olifant bleef echter overeind. Na liet derde
schot ging hij stapvoets terug, evenals een sol
daat die gewond is. Langs zijn weg iormde zich
als liet ware een geheele beek van bloed. Hij
kwam heel bedaard tot dicht bij mijn volk, dat
hij zeker niet met vrede gelaten zou h-diben, als
hij eeuigszins boosaardig was geweest. Een luite
nant, die medelijden mot den olifant had, klom
op een muur en schoot hem in het oor. Er
moesten echter nog drie schoten gelost worden
eer aan het lijden van het arme dier een einde
was gekomen. Dertig man waren noodig
om den kop met de prachtige tanden weg te
brengen. Men heeft plan deze naar Parijs te
zenden. De Aanamieten zaten den geheelen dag
als raven bij het lijk. Zij deelden het in stukken
het was een wezenlijke slachting,
België leert, wat eendracht bij de stem
bus vermag. Moge die les nit eeu naburig
land niet voor de geloovigen in Nederland
verloren gaan
Er hebben Woensdag-avoud wanorde
lijkheden te Brussel plaatsgehad. Zij waren
van vrij ernstigeu aard. Den geheelen
avond bewoog zich eeu woelige, zingende
en tierende menigte door de voornaamste
wijkeu. Hier eu daar hadden vechtpartijen
plaats. Bij eeu Katholieken boekhandelaar
zijn door een woeste bende de glazen in
geworpen en de jaloeziën weggerukt. De
woestelingen ziju vervolgeus het huis bin
nengedrongen, hebben 's Pausen wapen bord
neergehaald en verdere schade aangericht.
o O
Een aantal personen zijn in verzekerde be
waring genomen.
Van de ongeregeldheden sprekende, die
Dinsdag-avond ook te Antwerpen in ruime
mate zijn gepleegd, schrijft liet Hbl. van
Antwerpen
Wat bewijst die vernieling, dat wan-
dalisme? Eens te meer dat het liberalisme
geen goudwetteïijke partij is en zij maar
al te lang, zij de overgroote minderheid,
de meerderheid des lauds heeft onderdrukt.
»Wij, wij hebben altijd de uitspraak der
meerderheid geëerbiedigd; wij toonden alzoo
uat wij de ware grondwettelijke partij zijn,
en wij zullen dit toonen iu de victorie,
zoo als bij de neerlaag.
»Wij komen niet aan het Bewind om
onze tegenpartij de vrijheid te ontnemen,
zoo als de liberalen met ons gedaan heb
ben; wij worden Gouvernement om de
Grondwet weer in eere te herstellen, om
liet: vrijheid in alles en voor allen, wier
in eere te brengen; om België weer te
doen worden wat liet moet zijn eu blijven:
het laud, waarvan men eens zeide, dat het
de meest vrije natie was der wereld
De Rijksdag heeft bij eerste lezing
in behandeling genomen liet voorstel van
den heer Windthorst tot afschaffing der wet
op de iuterneering en verbanning vanGeeste-
1 ij ken, wegens onbevoegde uitoefening van
geestelijke functiëu. Na de eerste, werd bij
tweede lezing art. 1 aangenomen met 117
tegen 40 stemmen. Ook art. 2 werd aan
genomen. Vanwege de Regeering werd er
geene verklaring ten opzichte van het voor
stel afgelegd.
Tegen het naderen der verkiezingen voor
den Rijksdag begiuneu de liberale bladen
te ijveren voor de loonsverbooging der min
dere ambtenaren. Daar hun aantal legio is,
schijnt die poging tot werving voor de libe
rale candidaten niet ondoelmatig.
Holbein, do groote kunstenaar, schilderde ook
wel eens uithangborden voor winkels, 't Was
toen een eenvoudige tijd en cle kunstschilders waren
toen niet allen groote heeren. Eens zou hij een
uithangbord schilderen voor een apotheek. Hij
werd betaald per uur er. dat bedroeg toen onge
veer de helft van hetgeen nu een huur
koetsier voor een uur rijdens neemt. De schil
der, die ziju arbeid verrichtte boven de winkel
deur, op een stellage, waarover eau zeildoek
gespannen was, had veel te lijden van dorst,
tengevolg.o van de groote hitte. Het gevolg
hiervan was, dat onze kunstenaar de lielft van
dea tijd in de naburige herberg doorbracht om
zijn dorst te lessclien. Maar om zijn werkgever
te misleiden, schilderde hij onder dc stellage een
paar beene.n die naar beneden hingen, eu zoo
natuurlijk dat de apotheker, die dikwijls op den
drempel der deur kwam kijken, telkens zeel
voldaan weer naar binnen ging, nu hij den
schilder aan zijn werk wist, ten minste gekolde.
