N I E U W E
No. 810,
Donderdag 24 Juli 1884
9e Jaargang
Moderne industrie.
BUITENLAND,
r
'ê&Mm!
Het handschoenxnaken.
Gladstone in zijne schooldagen.
Zwaarwichtige posten.
lijke vergunning van den Duitschen am
bassadeur te St. Petersburg, of van eenigen
Duitschen consul in een der Russische zee
plaatsen gevestigd.
Aangename manier van reizen.
HAARIMSOIII C011RAMT.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzrnderljjke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B UEE Aïï: St. Jansstraat Haarlem.
0,85
1-
1,50
0,06
MAlNTjENDJU/-"
AGITE MA NON AGITATE.
PKIJS DEE ADVEBTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Sinds de anarchisten den politieken moord
als tot hunne leer behoorende, hebben ge
proclameerd en speciaal in Oostenrijk door
het vermoorden van agenten van politie
hunne misdadige theoriëen in practijk hebben
gebrachten sinds langzamerhand de Iersche
fenians door allerlei dynamiet-aanslagen in
gansch Engeland schrik en ontzetting hebben
verspreid, is onze buitendien toch al zenuw
achtige maatschappij nog zenuwachtiger
geworden. Het kan ons dus geen verwon
dering baren, dat er van tijd tot tijd in de
nieuwsbladen sensatie berichten verschijnen
omtrent bestaande plaunen van moord
aanslagen. Den Hemel zij dank waren deze
geruchten tot dusver zeer overdreven. Zoo
is onlangs nog te Ems waar de Duitsche
Keizer vertoefdeeen jonkman gearresteerd,
die verdacht werd een moordaanslag op het
leven van Keizer Wilhelm te hebben willen
wagen. Men zegt dat de gearresteerde in
het bezit was van een revolver, een aantal
patronen en een dolkmes. De jonge man
kwam van Coblenz en had zich op zijne
wandelingen naar Ems in een bosch met
schietoefeningen vermaakt. Waarschijnlijk
heeft men dus een niets kwaads in den
zin hebbenden jongeling voor een misda
diger aangezien.
Dat echter de politie-autoriteiten alle
reden hebben een waakzaam oog te houden
op voorgenomen aanslagen, vindt zijne oor
zaak daarin, dat de fabrikatie van helsche
machines in de Vereenigde Staten van Noord-
Amerika een belangrijke tak van Ameri-
kaanscbe industrie geworden is. Men kan
met zekerheid aannemen dat een groot
gedeelte der duivelsehe stoffen, die men in
de gansche wereld verbruikt, in de Ver
eenigde Staten worden vervaardigd en van
daar naar elders verzonden worden. Zoo
bleek het onlangs dat het apparaat, hetwelk
in Canada was gebruikt om het parlements
gebouw in de lucht te doen springen, den
stempel droeg van eene fabriek te Chi
cago.
Het onpartijdige blad Iron Age bevestigt
in alle opzichten het hier aangevoerde en
geeft eenige nadere mededeelingen en ont
hullingen die in zooverre van algemeen
belang zijn, als zij duidelijk bewijzen welk
eene kolossale uitbreiding het fabriceeren
van helsche machines heeft verkregen. Het
gemelde blad zegt o. a.
FEUILLETON.
Wie in den winkel een paar ;;zeven en drie
kwart" vraagt, denkt er weinig bij welk eene
bewerking een handschoen ondergaat eer hij zoo
ver is dat hij aangepast wordt.
Het handschoenmaken is uitsluitend een vak
voor vrouwen, en de groote firma Dent Co.
heeft tien a vijftien duizend werksters, waarvan
slechts 300 a 400 in de beroemde Worcestersche
fabriek zelve en de overige thuis. Om het benoo-
digae materiaal voor de handschoenen, die deze
enkele firma verkoopt, te leveren, worden er
jaarlijks bijna vijf millioen geiten en lammeren
geslacht. Jaar in jaar uit worden er eiken werk
dag 16000 van die arme onschuldige dieren van
twee maanden oud voor de handschoenfabriek
van Dent Co. opgeofferd. De meeste van die
slachtoffers zijn van Eransche, maar sommige
ook van Iersche geboorte.
Het leder wordt door mannen gelooid, bereid,
in eierdojers geweekt waarvoor drie millioen
eieren 's jaars gebruikt worden gespannen,
geperst en in den vorm gesueden, eer het vrouwen
werk begint. Verreweg de meeste handschoenen
worden door vrouwen thuis genaaid, en de vrou-
»In New-York en Philadelphia worden
helsche machines van elk soort gefabriceerd
en in vele gevallen onder de oogen der
overheid. Eiken dag worden uit de havens
dezer beide steden ongeveer twee dozijn
toestellen verzonden, waarvan elk dezelfde
kracht bezit, als die, welke kort geleden,
in het gebouw der regeering in Londen
moesten ontploffen. Nu en dan wordt er
een machine bij het inladen ontdekt, maai
de andere ontsnappen aan de controle.
De gewone vorm der helsche machines
is die van een uurwerk. Zij worden van
blik vervaardigd en met een soort kruit
gevuld, dat bij ontploffing een groote vlam
verspreidt en tweekonderdmaal grootere
kracht ontwikkelt dan het gewone buskruit.
De ontploffing kan op de minuut at nauw
keurig bepaald worden. Houdt men het oor
aan een der zijden van den toestel, dan
kan men het uurwerk hooren gaan, daarom
worden de helsche machines meestentijds
in een ander voorwerp verpakt, waarmede
zij gerold en geworpen kunnen worden,
zonder gevaar voor het werk. De toestellen
zijn waterdicht.
De vreeselijkste machine is bekend onder
den naam van de »achtdagen-machine.
Zulk een toestel is 14 cM. hoog en 6 cM.
breed en bezit eene kracht van nagenoeg
3000 pond buskruit. Ook deze machine is
volkomen waterdicht en kan dus in een
vat wijn of petroleum verborgen worden.
Een zeer gevaarlijke machine is »de kleine
verwoesterLittle Exterminator). Zij is
2 cM. hoog en 4 cM. breed, van dun blik
vervaardigd en van binnen en buiten ver
nikkeld. Zij is gevuld met een soort gas
dat doodelijk is voor dengene, die het in
ademt. Katten b. v. sterven bij het inademen
van dit gas binnen twee a drie seconden.
Het gas is nog op vijf en twintig meter
afstands levensgevaarlijk.
Een ander soort wordt gefabriceerd ouder
den naam van de »flesschenmachine.« De
uitwendige vorm is die eeuer gewone bier-
flesch, alzoo zeer gemakkelijk te vervoeren.
Zulke flesschen worden in groote hoeveel
heden naar Rusland gezonden en zouden
bp de kroning van den Czaar hebben
moeten dienst doen.
De nieuwste uitvinding, die zooals
het heet in St. Petersburg veel opgang
maakt is »de hoed-explodeur.Zulk een
toestel wordt in het hoofddeksel bevestigd.
Het weegt slechts 16 ons, heeft echter de
wen en dochters in de graafschappen Worcester,
Hereford, Oxford, Somerset, Devon en Gloucester
vinden daarin eene niet onbelangrijke bron van
inkomen.
Op die wijze heeft de firma Dent Co. recht
streeks 10,000 vrouwen aan het werk, terwijl de
andere de handschoenen maken, die zij verkoopt,
maar waarvoor zij het leder niet zelve bereidt.
De firma heeft ook groote fabrieken te Parijs,
Grenoble en Brussel. Het Engelsche werk wint
het in sterkte en duurzaamheid van dat uit elk
ander land. Het loon is in Engeland echter 30
percent hooger dan overal elders, behalve in
Parijs, hoewel er in de werkuren weinig verschil
is. De prijs van het handschoennaaien wisselt af
van twee-en-een-halven schilling tot zes-en-
een halven schilling per dozijn, al naar het soort
van handschoenen is, en of het uit de hand of
met de naaimachine gedaan wordt. Tien jaar
geleden werd alles nog uit de hand gedaan. Nu
geschiedt het meestal met de machine, maar de
handschoenen, die uit de hand genaaid worden,
blijven toch altijd hun roem behouden als de
beste.
„O, die rekenboeken! Zij waren de zwakke
zijde van velen onzer," zegt Hildebrand in zijne
„kinderrampen."
Zelfs groote mannen hebben die zwakke zijde
kracht van 80 pond buskruit eu ontploft
bij het vallen van den hoed.
Ook het fabriceeren vau handgranaten
wordt in New-York op groote schaal ge
dreven. Voorts worden er helsche machines
gemaakt in den vorm van kolen. Zij ont
ploffen, als men ze in het vuur werpt.
Zelfs in de zolen van schoenen heeft men
springstoffen verborgen. Wee den drager,
die er een zekere tijd op wandelen gaat.
Men vroeg onlangs een fabrikant, welke
uitwerking de verscherpte wetten op zijne
zaak hadden. Hij antwoordde: »niet de
minste! Mijne toestellen zijn eerst helsche
machines, als ze geladen zijn en ik kan
alles tot eene helsche machine makeneen
rok, een hoed enz. euz.«
De vraag naar helsche machines is voort
durend stijgende. In New-York wonen ver
tegenwoordigers van alle revolutiounaire
vereenigingen, niet slechts van Europa,
maar ook van Mexico en Zuid-Amerika*
Een groot aantal toestellen waarvan het uur
werk acht a dertig dagen loopt, worden van
Philadelphia naar San Domingo en Haïti
verzonden.
Tot zoover Iron Ape. Engeland eu Duitsch-
land hebben, zooals bekend is, getracht
door het uitvaardigen vau drakonische dy
namiet-wetten, zich tegen misdadige aan
slagen zoo mogelijk te beschermen. De
Engelsche dynamiet-wet heeft echter niet
kunnen verhinderen dat onlangs in Londen
wederom kolossale dynamiet-ontploffiugen
hebben plaats gehad. Toch keureu wij het
goed dat op het misbruik en onbevoegd
bezit van springstoffen zware straffen ge
steld worden eu zouden wij het een ver-
standigen maatregel onzer Regeering heeten
wanneer zij het voorbeeld van Engeland
eu Duitschlaud in casu volgde. Men weet
niet tot welke middelen eene zekere partij,
die al driester het hoofd opsteekt, eenmaal
hare toevlucht zal nemen. Bestaan er wetten
tegen het dreigend gevaar, dan heeft men
tenminste eenige rustvooral als men kan
aannemen, dat de wetten streng worden
gehandhaafd.
Tegen het einde van Augustus zal te
Crefeld een congres der Duitsche Katho
lieken worden gehouden.
Russische onderdauen zullen niet te Ber
lijn mogen verblijf houden zonder schrifte
met de Hollandsche jongens van Hildebrand
gemeen; want in eene levensbeschrijving van
Gladstone staat als eene bizonderlieid van hem
vermeld, dat de jonge William zeer weinig aan
leg voor rekenkunde had, zoodat hij zijn leer
meester, Jones genaamd, menig lastig uur be
rokkende, terwijl liij daarentegen veel talent voor
poëzie aan den dag legde, eu ook later op het
college te Eton een scholierkrant uitgaf. Het
schijnt dus dat men juist niet altijd een groot
rekenaar behoeft te zijn om in de wereld vooruit
te komen. Immers wie het tot Eersten Minister
brengt, heeft zeker geen slechte rekening gemaakt.
De post van opperkok bij een Oostersch Ko
ning moet alles behalve een gemakkelijk baantje
zijn, naar de mededeelingen van reizigers in het
Oosten te oordeelen. De kok van Koning Jan
van Abessinië behoort onder de hoogste waardig
heidsbekleders aan het hof; maar daarentegen
is hij, op straffe des doods, verplicht een in alle
opzichten onberispelijk leven te leiden. Aan het
hof van Siam wordt de post van opperkok te
genwoordig vervuld door eene vrouw, de zuster
vau den geneesheer des Konings. Na de spijzen
voor de koninklijke tafel toebereid te hebben,
verzegelt zij die in afzonderlijke pakken en zendt
ze over de rivier naar het paleis, waar zij den
„proever" van den Koning worden ter hand ge-
De Seuaats-commissie voor het ont
werp tot herziening der Fransche grond
wet vereenigde zich daarmede, uitgezonderd
alleen het artikel waarbij de financiëele
bevoegdheden van den Senaat aan eene
beperking worden onderworpen.
De Fransche Kamer heeft Zaterdag, on-
O I
danks het protest van Mgr. Freppel, de
wet tot weder-iuvoeriug der echtscheiding,
met de wijzigingen daarin door den Senaat
aangebracht, definitief aangeuomeu.
Uit goede bron wordt verzekerd, dat de
moeielijklieden tusscheu Frankrijk en China
zullen worden geregeld, zonder dat men de
toevlucht tot de wapenen behoeft te nemen.
De toestand is minder verontrustend.
Z. H. de Paus heeft 20,000 fr. aan
den Bisschop van Marseille gezonden om
ouder de armen van Marseille eu Lyon
uitgedeeld te worden.
Na eene verklaring van den heer Peyron
in de Kamer van Afgevaardigden ten gunste
eeuer bezetting van Madagascar heeft de
heer Raoul Duval het aangevraagd crediet
bestreden, als leidende tot gewaagde onder
nemingen. De heer Goblet vroeg duidelijke
iulichtiiigen. De heer Ferry antwoordde,
dat hij wel een plan had ontvangen met
aanvraag om verwezenlijking daarvanmaar
dat hij het onmogelijk in eene openbare
zitting kon mededeelen, zoodat hij de Kamer
moest verzoeken, met vertrouwen het ver
langde crediet toe te staan. Nadat de heer
Raoul Duval aan het Gouvernement deze
verzwijging van het plan had verweten,
zijn de artikelen en het ontwerp in zijn geheel
aangenomen met 372 tegen 83 stemmen.
In het Lagerhuis heeft sir Charles
Dilke medegedeelddat de invoer van
lompen uit Marseille en Toulon is verboden,
maar dat de Regeeriug niet voornemens
is, den invoer van lompen uit geheel Frank
rijk te verbieden.
De Times heeft berichten uit Durban,
dat een korps vrijwilligers uit de Boeren
uit Pretoria is opgerukt om Monsioa aan
te vallen. De Transvaalsche Volksstem deelt
een brief mede van Niekerk aan Mackenzie,
waarin de eerstgenoemde weigert mede te
werken tot de benoeming van een onder
commissaris voor Stellaland en tegen Mac
kenzie's tusschenkomst protesteert.
steld, die achtereenvolgens van al de gerechten,
dikwijls twintig of dertig in getal, moet eten.
Het zal wel niet noodig zijn er bij te voegen
dat de post van proever zeer dikwijls vacant is-
In Engeland wordt de diligence als een der
aangenaamste vervoermiddelen beschouwd, mits
op goede wegen en bij zomerweder natuurlijk-
Onlangs kwam het gesprek daarop in een gezel
schap, waarbij ook eenige Australische heeren
waren. Een hunner, een Queenslander, roemde
er op dat de streek, waar hij woonde, het van
elke andere bekende plaats op de wereld won
wat aangenaamheid, gemak en afwisseling van
het reizen per diligence betrof. „Ja, aan afwis
seling ontbreekt het niet!" riep een ander, die
in Victoria thuis behoorde. De afwisseling, die
ik er ondervonden heb, toen ik er laatst reisde,
was deze: Men kon plaats nemen als passagier
eerste, tweede of derde klasse. Waar de wegen
hobbelig en vol kuilen waren, hadden de passa
giers eerste klasse het voorrecht van te voet
vooruit te mogen gaan; de passagiers tweede
klasse moesten bij de paarden loopen om hen
met lange takken voort te zweepsn, terwijl de
passagiers derde klasse de diligence van achteren
duwden."
