NIEÜ W E
No. 818,
Donderdag 31 Juli 1884
9e Jaargang
De onafhankelijkheid der
Tiare.
Klimop.
Een goed maal.
Duët van zingende vogels.
Beleefd advies.
HURL!
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUKEAIT: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NOW AGITATE.
LOIIRU
PBIJS DEE ADVEBTENTIÈN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUREY.
Weinige dagen geleden werd door de
nieuwsbladen het bericht verspreid, dat Ko
ning Humbert van Italië pijnlijk getroffen
was geworden door eene verklaring van
den Katholieken Spaanschen Minister van
openbare werken, den heer Pidal, in de
Cortes, ten gunste van het wereldlijk gezag
des Pausen. Dat deswege door Humbert
voldoening gevraagd zou worden, was te
deuken. De Italiaansche Minister Mancini
was er zelfs voor, dat de Italiaansche gezant
uit Madrid zou teruggeroepen worden, in
dien het Spaausche Kabinet wegens die zaak
geen volledige voldoening aau Italië zou
geven. De openhartige en cordate verklaring
van den Spaanschen Minister had inder
daad de gemoederen van het Italiaansche
Kabinet pijnlijk aangedaan. De zaak liep
echter met een sisser af. De Spaansche Re-
geering, waarschijnlijk bevreesd voor een
casus belli, gaf onmiddellijk aan haren gezant
te Rome bevel, Italië's Minister van buiten-
landsche zaken, den hoogst gepikeerden
heer Mancini, Spanjes verlangen te kennen
te geven om aan het incident tot genoegen
van Italië een eind te maken. Om dat doel
te bereiken werden er onderhandelingen
gevoerd en wist de Spaansche Regeering
er zich met een Jantje van Leiden af te
maken, door de verklaring dat de woorden
van den heer Pidal verkeerd naar Italië
waren overgebracht en daar onjuist waren
verstaan. De Spaansche Regeering, dus ver
klaarde de President van den Spaanschen
Ministerraad, erkende in Italië de voldongen
feiteu (in casu: 'tverlies van 's Pausen wereld
lijke macht) en wenschte niets liever dan
de bestaande hartelijke betrekkingen te
handhaven. En hiermede liep deze zaak
ten einde.
Men heeft in Spanje aan de woorden
van den heer Pidal eene verkeerde inter
pretatie gegeven om zich tegenover Italië
uit de verwikkeling te redden. Voor ons
echter was de verklaring,door den Spaanschen
Minister in het openbaar uitgesproken,onder
toejuiching van de meerderheid der Cortes,
een ongewoon, schitterend feit. Wij hechten
dan ook aan die woorden de beteekenis die
de geachte spreker er aau vastknoopte.
't Is voor de eerste maal dat een Minister
van een groot land zich openlijk verklaarde
voor de wereldlijke macht van den Paus.
De onafhankelijkheid der Tiare is steeds
een van die quaestiën waarin de gansche
FEUILLETON.
Onder de slingerplanten bekleedt het klimop
eene eerste plaats. Het is bestemd om zich op
alle mogelijke wijze boven den grond te ver
heffen.
Tot dat einde dienen de uitwassen, die het aan
zijne stengels heeft. Hoe hoog het kan klimmen
is niet bekend; het bereikt de hoogste rotsen,
hoornen en torens, zoodra het geen hindernis
ontmoet.
Al spoedig, nadat het als eene kleine plant uit
zijn omhulsel te voorschijn komt, begint het zich
in gesplitste bladeren te ontwikkelen, soms drie-,
soms vijfdeelige. Heeft die plant de hoogte be
reikt, die zij bereiken kan, dan verandert zij
geheel. Zij ontwikkelt dan geen uitwassen meer,
en in plaats van de dunne, slingerende ranken,
groeien er takken als die van een boom aan.
De bladen zijn alle meer of minder eirond,
harder en gladder.
De oorzaak van die verandering is blijkbaar
het gemis van een steunpunt. De plant kan niet
hooger klimmen, en hare takken nemen eene
wereld een buitengewoon belang stelt. Te
vergeefs heeft de Italiaansche Regeering
haar willen begraven. Het probleem kan
verdaagd, maar niet vermeden worden.
Thans was het een Minister van een
groote mogendheid, die het vraagstuk aan
de orde van den dag bracht. De woorden
door den heerPidal gesproken, openen nieuwe
gezichtspunten voor de toekomst der Ro-
meiusche quaestie en veroorloven aan de
Katholieken alle hoop op een volledig succes
niet te laten varen. Voor ons was het voorval
eene reden om ten aanzien van de onaf
hankelijkheid der Tiare, eenige nadere be
schouwingen op te stellen en deze aan onze
geachte lezers en lezeressen ten beste te
geven. We laten ze hier volgen.
De Prelaten, die in het jaar 1862 te
Rome verzameld waren, verklaarden in eene
feestelijke toespraak aan den h. Vader, dat
de wereldlijke macht van den Paus nood
zakelijk is, dat zij gegrondvest is op den
Goddelijken wil en bij den tegeuwoordigen
staat der menscbelijke toestanden noodig is
voor het welzijn der Kerk en voor de vrije
leiding der zielen. De Bisschop van Rome,
het Hoofd van alle kerken, mag nooit de
onderdaan, zelfs niet eens de gast van den
een of anderen machthebber zijn. De wereld
lijke onafhankelijkheid, zoo proclameerden
de eerbiedwaardige Prelaten, is noodzakelijk,
omdat in het belang der volkeren en Vorsten
het Orakel der gerechtigheid en waarheid
vrij moet blijven van partijdigheid en wille-
keurigeu invloed. Lang voor de verklaring
van deze Herders der Kerk had reeds Na
poleon I de even geestige als onpartijdige
getuigenis afgelegd: »Het is waar, de Paus
behoort niet in Parijs, noch in Madrid, noch
in Weenen. In Rome, waar hij is, kan men
zijn gezag staande houdenzoo denkt men
ook te Madrid en te Weenen. Meent ge, dat
Oostenrijkers en Spanjaards zijne decreten
zouden aannemen, als hij te Parijs resi
deerde? Het is gelukkig voor ons dat
er een Paus is en dat hij te Rome verblijf
houdt. Daar is hij buiten het bereik zoo
van den Keizer, als van de Koningen van
Frankrijk en Spanje. Van Rome uit, is hij
steeds bereid zijne stem ook tegen de mach
tigste vorsten te verheffen, wanneer dezen
het er op toeleggen tirannen te worden.*
Beschouwen we deze uitspraak met welke
de geschiedenis der Christelijke eeuwen over
eenstemt, eenigszins nader, dan blijkt
het uit den aard der zaak, dat de Kerke-
horizontale richting. Als men de steunende lijn,
waar zij zich tot dusverre aan gehecht heeft, ver
lengt, dan slingeren zich uit de takken weêr
dadelijk nieuwe stengels met gesplitste bladen
naar boven ea breiden zich, wanneer zij hunne
hoogte bereikt hebben, als te voren uit. Eene
andere eigenaardigheid is, dat de loodrechte tak
ken nooit vruchten dragen, en de horizontale
altijd. Diezelfden plant levert den klimmenden
en den vruchtdragendeu vorm. In plaats van zich
in het onbepaalde te verlengen, groeien er uit
den vruchtdragenden vorm uitspruitsels van een
paar duim of een voet lang, waarvan elk in eene
knopdragende kruin uitloopt, die zich in Sep
tember en October tot aardige, grijze bloesems
ontwikkelt, waarop spoedig eene kleine ronde
vrucht volgt, die in den winter rijp wordt en
eene zwarte of donkerblauwe kleur aanneemt.
Charles Dickens placht te zeggen, dat hij de
inrichting van het huishouden beoordeelde naar
het olie- en azijnstel op de tafel.
Als de mosterd versch was, het azijnfleschje
zuiver en helder, het zilver schitterend, en de
peperbus recht stond, dan verwachtte hij een
goed, welopgedischt maal, met goeie manieren
lijke Staat noodzakelijk is voor de onaf
hankelijkheid en vrijheid van het bestuur
der Kerk. Niets toch is eenvoudiger. De
Godmensch zeide eenmaalGaat en onder
wijst alle volkeren, doopt hen en leert hen
alles onderhouden, wat ik u bevolen heb;
weidt mijne lammeren, weidt mijne scha
pen.* Geen volk, geen Staat, niemand is
uitgezonderd, zelfs geen Koning of Vorst.
De Paus is bij God voor allen verantwoor
delijk. Hij moet aan Vorsten en onderdanen
de reine waarheid verkondigenhij moet
hen alles leeren wat de Heer bevolen heeft
hij moet er voor waken dat zij den rechten
weg bewandelen, die naar den Hemel leidt.
De Paus is de algemeene Vader vau alle
Christenen, ook van hen die regeeren. Zal
hij zijne positie handhaven en de daaraan
verbonden plichten volbrengen, dan moet
hij noodwendigerwijze onafhankelijk zijn,
onafhankelijk van alle menschen, onaf
hankelijk van Vorsten en Koningenhij
moet allen leiden, terechtwijzen als Gods
onmiddellijke en algemeene stedehouder en
plaatsvervanger. Hij is slechts aan God ver
antwoording verschuldigd en is dus ook
aanDiens wetten en wil gebonden.Eeu onvrij,
afhankelijk stadhouderschap zou een carri-
catuur zijn, een smaad voor de Goddelijke
Majesteit. Een Paus als onderdaan van een
wereldlijken Vorst, zou gelijk ziju aau een
vader, die door zijn zoon ouder cura-
teele wordt gehouden. Zal de Kerk Gods vrij
zijn en niet optreden als eene dienares van
den Staat, dan moet de Opperste Herder
der Kerk onafhankelijk en vrij ziju van
alle Koningen en machthebbers, vrij en
ouaf hankelijk van alle menschen. Wat zou
het voor eene vrijheid zijn van den stede
houder van Christus, Van den leeraar en
rechter der gansche wereld, als het een of
ander gerechtshof hem voor de balie kon
dagen, een parlement hem kon bevelen, een
tiranniek machthebber hem in den kerker
kon werpen? Met recht zegt derhalve Dr.
O'Brien: »De Paus moet vrij zijn van elke
controlehij mag geen onderdaan van een
Koning zijn, hij is aan geen meerdere ver
antwoordelijk, hij staat onder geen enkele
menscbelijke wet. Deze onafhankelijkheid
is onafscheidelijk van het Pausdomzij is
eene vorstelijke eigenschap, die niet prijs
mag gegeven worden, een recht dat aan
het Goddelijk ambt verbonden is, een middel
dat noodzakelijk is voor het doel.
Deze onafhankelijkheid en vrijheid is
het eerste en voornaamste doel van Petrus'
erfgoed, van den Kerkelijken staat, van 't be
er bij. Als daarentegeu het olie- en azijnstel vuil
en niet in orde wasdan wist hij wat hij te
verwachten had, en zelden zag hij zich in zijne
verwachting bedrogen. En werkelijk de hoeda
nigheid blijkt uit de eenvoudigste zaken. De
smaak ven eene goede keukenmeid blijkt niet
uit den koek dien zij kan bakken, uit de heer
lijke sausen of de smakelijke puddings, die zij
kan maken, maar uit hare gekookte aardap
pelen, hare lamseoteletten, haar gebraden len
denstuk. Zulke eenvoudige zaken vereiachen zorg
en oordeel, en zijn de grondslag van een goed
maal.
In de Savanna's der hoogliggende streken van
Zuidwestelijk Afrika komt een vogelsoort voor,
die tot de familie der steenvalken behoort, on
geveer de grootte van een spreeuw heeft en zich
door haar gezang op eene merkwaardige wijze
van andere vogels onderscheidt. De melodie be
staat uit vijf tonen, waarvan het mannetje den
eersten toon fluit, waarop het wijfje er dan een
zingt, die een terts hooger is. Het man
netje herhaalt dan den eersten toou, dien het
vrouwtje een half octaaf hooger beantwoordt, eu
zoo gaan zij door totdat het mannetje het
gin af aan geweest. Met de grondvesting
van dezen Staat was de onafhankelijkheid
van den Pauselijken Stoel in de uitoefening
zijner geestelijke macht in 't aanzijn ge
roepen; met het verlies ervan is deze on
afhankelijkheid vernietigd en loopt de
vrijheid van het bestuur der Kerk groot
gevaar. De groote Pausen Pius IX eu
Leo XIII hebben onophoudelijk de herstel
ling der wereldlijke macht van den Paus als
hoofdvoorwaarde der onafhankelijkheid en
vrijheid in de uitoefening van hun Apos
tolisch ambt gereclameerd. Treffend sprak
de groote Pius z. g. in Maart van het
jaar 1877»In Rome is de Paus of lieer-
scher of gevangene.Sinds het patrimo
nium van den h. Petrus door roovershand
aan den Apostoliscuen Stoel is ontstolen,
is de Paus een gevangene in het Vaticaau,
die zich niet kan vertoouen zonder aau de
grofste en tergendste beleedigingeu te zijn
blootgesteld. Sinds Petrus' erfgoed geroofd
is, moet Christus' stadhouder met gebonden
handen het roer hauteeren. De verschillende
geestelijke orden der stad zijn verwoest eu
de groote schatten van talent en ondervin
ding, die daar bewaard werden, zijn voor de
ondersteuning der Kerkelijke Congregatiën
verloren gegaan. De voortzetting van het
Concilie is door den roof der Kerkelijke
Staten eene onmogelijkheid geworden. Ker
kelijke akten, zooals de heiligverklaring
van uitmuntende helden in de deugd, kun
nen slechts bij nacht en in 't geheim plaats
hebben, zooals geschied is den 8sten De
cember 1881, toen Leo XIII verklaarde:
Wij waren ter liefde van orde eu zekerheid
gedwongen, de feestelijke ceremoniën dezer
heiligverklaring binnen de muren te doen
plaats hebben.* Daardoor werd de pracht
eu de glans der ceremoniën veel minder,
en het aantal Bisschoppen, die er aau deel
namen, zeer beperkt.
Steeds brutaler zijn de aanslagen op de
waardigheid van den geheiligden persoon
des stedehouders van Christus in Rome's
straten en zelfs onder de vensters van liet
Vaticaau geworden, sinds de Paus opge
houden heeft Koning van Rome te zijn.
Steeds verdere heeft de Savooische leeuw
zijne klauwen uitgestrekt en zich onlangs
nog vergrepen aan het Instituut der Pro
paganda en dat nog wel onder het laffe
zwijgen van bijna alle mogendheden. Op
de meest directe en gevoeligste wijze is
daardoor de Apostolische vrijheid van den
Oppersten leeraar op den aardbodem bena
deeld geworden. Inderdaad de wereld heeft
lied met den grondtoon besluit. Dikwijls hoort
men het wijfje een poos den eersten toon zingen,
totdat het mannetje komt aanvliegen eu dadelijk
met den tweeden toon invalt, waarop het gezang
uren lang, dikwijls met variation wordt voortge
zet. Als twee paren in al te dichte nabijheid
met elkander wedijveren, geraken de zangers
wel eens in de war.
De wetenschappelijke naam van die vogels is
Dryoscopus majoren hunne kleuren ziju zwart
en wit.
Iemand die voor veel geld een „ouden mees
ter" van zeer twijfelachtige echtheid gekocht had,
raadpleegde een vriend, die er verstand van had,
over de plaatsing.
„Ik zou 't niet ophangen, als ik jou was!"
adviseerde deze, zoodra hij bespeurde, dat ziju
vriend was beetgenomen.
„Wel, waarom niet?" vroeg de eigenaar wan
trouwig.
„Omdat de geest der eeuw er tegen is. Ik zou
liever zeggen in dit geval: levenslange, eenzame
opsluiting."
