-\T I
No. 832.
Donderdag 18 September 1884
9e Jaargang
Twee stemmen uit liet liberale
kamp over bet Katholicisme.
B T R i\' L 11\ i).
"T
Li
|ggg|f
recht.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem 1 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,—
Voor het Buitenland 1,50
Afzinderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUKEAU: St. Jansstraat Haarlem.
assfsiïs
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DES ADVERTENTIE»
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÏJPPEES LAUREY.
Vervolg en Slot.)
»Ten betooge daarvoor,zoo gaat De
Laveleye voort, hebben wij slechts te wijzen
op de revolutie van 1788 tegen Jozef' 11,
op die van 1830 tegen Willem I der Neder
landen en nog onlangs op den tegenstand
tegen de schoolwet van 1879. Het is een
feit, dat de Bisschoppen binnen den tijd
van achttien maanden in .staat waren, in
alle gemeenten, godsdienstige scholen op
te richten. De scholen van den Clerus
waren overvol, terwijl de openbare onder
wijzers geen leerlingen hadden. Hoe gering
is toch de invloed, der liberale partijverge
leken met de macht van het Katholicisme!
Velen verbeelden zich dat de Kerk in
België in verval is. 't Is mogelijk, maar
men moet hare levensvatbaarheid afmeten
naar de bewijzen van hare scheppende
kracht, en nooit, in geen enkel tijdperk
zelfs niet in de middeleeuwen, heejt de Ka
tholieke Kerk zulk een verbazend aantal Mi
stellingen: kloosters, broederschappen, ver-
eeDigingen, scholen, hospitalen, toevluchts
huizen, nieuwsbladen, enz. voortgebracht,
dan juist in onzen tijd.De professor houdt
het voor eeu buitengewoon verschijnsel,
dat het liberalisme nog niet is weggespoeld
door de stijgende golven der Katholieke
beweging. Hij voorspelt dan ook, dat het
liberalisme, verlaten van zijne oude aan
voerders, en slechts steunende op het ver
anderlijke, ongestadige element van een
gedeelte der middelklasse en op een klein
groepje revolutionnaire werklieden, zeer
spoedig slechts eene gansch onbeduidende
»factieuze minderheids zal uitmaken.
Terzelfder tijd, dat de heer E. De Laveleye
in de Contemporary Revieiv zijn hart uitstort,
bevat de Revue nouvelle eeu artikel van
Mevrouw Edmond Adam, eene schrijfster,
die veel verkeert in de kringen van de
leiders der Frausche Republiek. Wij ont-
leenen er de volgende merkwaardige re
gelen aan
»Ik heb er mij steeds ongerust overge
maakt, dat men in mijne omgeviug twee
machtige bewegingen tracht te loochenen
die namelijk van het Katholicisme en die
van het Christelijk socialisme. Naarmate
de democratie heerschzucbtiger optreedt,
wordt het Katholicisme meer vrijheidlievend,
en op hetzelfde oogenblik, dat de moderne
FEUILLETON.
Een vergeten muzikant.
Te Venetië leefde in het jaar 1700 tot 1710
eeu mail, die door de toenmalige wereld een
wonderlijke snaak genoemd werd. Hij was baard
scheerder van beroep en oefende dit vak in
den beginne met het beste gevolg uit. Eene zaak
echter moest men iu hem laken of liever daar
voor zijn reukorganen sluiten zijn huis n. 1. was
tevens de woonplaats van een groot aantal ge
vederde medebewoners, die links en rechts aan
de wanden van het eenvoudig vertrek van on
zen gladsclieerenden kunstenaar in fraai gevloch
ten kooitjes verblijf hielden. Zij verspreidden
een onaangenamen geur en waren meermalen
driest genoeg om rond de hoofden der aanwe
zigen te vliegen, terwijl zij daarenboven nog een
oorverdoovend rumoer maakten door hun ge
fluit, getjilp en geschater.
In weerwil dezer minder aangename concerten
en walgelijke geuren kwamen de klanten toch
graag bij den barbier, want steeds w ist hij den
komenden allerlei poetsen, anekdoten en nieuw
tjes, die hij zoo interessant mogelijk wist te
kruiden, op te disschen. Het kon echter ook
gebeuren, dat Apollini, na een patiënt te heb-
maatschappij het bestaan eener sociale
vraag loochent, wijdt de Katholieke aris
tocratie zich aan de oplossing dezer quaestie.
Eigenaardig feit!«
Zonder ophouden moedigt de Paus de
personen uit de hoogere standeu aau, die
met het lot der lagere klassen begaan zijn,
zonder ophouden herhaalt hij, dat men
dan eerst in den waren geest der Kerk hau-
delt, als men zich bezighoudt met het lot
der arme en lagere klassen in de maat-
schappij te verzachten.*
Vooral aan de Katholieke vereeuigingeu
voor arbeiders en arbeidsters wijdt deze
schrijfster hare bizondere aandacht en deze
schijnen haar bij uitstek geschikt om een
groot succes voor de toekomst te verkrijgen.
Zij oordeelt daarover zeer ernstig en
zegt o. a.
«Ik heb deze inrichtingen bestudeerd en
houd ze voor hoogst gewichtig. Intelligente
vrouwen, bewogen met het lot der kleinen
en armen, wijden zich er aan toe en ver
spreiden iu die vereenigingen grondstellin
gen en waarheden, die tot dusver slechts aau
ons toebehoorden een erfdeel dat de re-
puhlikeiusche vrouwen zich nimmer moesten
laten ontnemen. Maar wanneer ik tot mijne
vrienden bij het gouvernement, van libe
raliteit, en tot mijne vriendinnen van
sociale aspiratiëu spreek, dan antwoordt
men mij«de vrijheid, wat is dat
»Het socialisme, dat is het communisme!
Sinds de middelklassen zich van het volk
afwenden, naderen de hoogere standen meer
en meer tot de lagere. De Katholieke eu
Christelijk sociale bewegingen ontvangen uit
alle deeleu van Europa Dieuwe prikkels,
nieuwe aansporingen, die hun spoedig,
naar ik vreeze, eene kolossale macht zullen
verleenen. Wij kunnen den strijd niet meer
met woorden voeren; woorden hebben geen
kracht meer. Wie weet, of niet reeds morgen
die instellingen, welke de eenige vruchten
onzer ideeën uitmaakten, ons zulleu ont
nomen worden
Bij deze uitspraken zijn commentaren
overbodig. Het is de oude waarheid; het
liberalisme, egoïstisch en onvruchtbaar uit
zijne natuur, kan wel afbreken, maar iets
duurzaams «pbouwen, iets bewerkstelligen,
wat dienstig is voor de hoogste belangen
der menschheid, is niet zijne zaak. De
stemmen van E. De Laveleye en Mevrouw
Edmond Adam zullen zonder weerklank
blijven in 't eigen kamp, want het begin-
ben ingezeept, den neus van den cliënt tus-
schen duim en wijsvinger vasthoudende, plot
seling liet hoofd met de donkere, lange haren,
liet hangen, het scheermes in de rechterhand
liet zinken en dan den ongelukkige, dien hij
wilde scheren zoo verschrikkelijk in den neus
kneep, dat de cliënt ach en wee rieptot het
hem gelukte den folterstoel goedschiks te ont
komen. Op zulke dagen was er met den bar
bier geen huis te houden en de eerste klant,
wien dit lot te beurt viel, riep den. binnenko
menden toe: „Apollini heeft van daag zijn ge-
voeligen dag!" Wat dit beteekende wist ieder
een en daarom bleef op zulk een dag het lokaal
van den wonderlijken man onbezocht. Dan zat hij
met zijne vogeltjes alleen en kon uren lang met
het hoofd in de hand, zitten luisteren. Dan
droomde hij allerlei schoone en lieflijke droo-
men. En als in den r.acht alles sliep, zat hij
menigmaal tot ver in den morgen in het ach
tervertrek voor een oud klavier met den mees
ten ijver en vlijt te hameren. Veel werd in den
beginne hakkelend afgespeeld, maar vele stuk
ken ook speelde hij meesterlijk en met een fijn
gevoel. Apollini bezat waarlijk een talent, dat
hij zelf had ontwikkeld, want bij zijne behoef
tige ouders kon er van muziekonderricht nim
mer sprake zijn. In zijn ziel stroomde een me
lodieën-vloed, welks golven zich wilden baan-
sel der pseudo-liberalen is alles en allen
zooveel mogelijk te exploiteeren, zonder
zich te bekommeren wat er het gevolg van
O O
zal zijn. Après nous le déluge! Ziedaar hunne
leus. De Katholieke Kerk alleen bevredigt
de harten; zij alleen verzamelt, hetgeen
hare tegenstanders verstrooien; op haar
berust de toekomst.
Kouing Leopold van België heeft Zater
dag de door beide Kamers met aanzienlijke
meerderheid goedgekeurde schoolwet on-
o o
derteekend en bekrachtigd.
Te Berlijn lijden vele personen, meest
volwassenen, aan zware diarrhae. Ofschoon
dit aldaar in dezen tijd van het jaar geen
ongewoon verschijnsel is, heeft de president
van politie, als hoogste uitvoerende auto
riteit in zaken vau openbare gezondheid,
aau de hoofden van politie last gegeveD,
dat zij alle personen van meer dan vijf
tienjarigen leeftijd, aan die ongesteldheid lij
dende, moeten doeu onderzoeken door een
geneeskundige, waartoe 12 artsen zijn aan
gewezen. Het geneeskundig rapport omtrent
iederen lijder moet teu spoedigste bi] het
Departement van openbare gezondheid
worden ingediend. De hoofden van politie
moeten dit voorschrift ten uitvoer brengen,
onverschillig of zij al dan niet ofSciëel
vernemen, dat iemand aan de genoemde
ongesteldheid lijdende is.
Bij de gemeenteraads-7erkieziugen te
Mannheim hebben de socialisten achttien
zetels in den Raad veroverd.
Aau een fabriek te Munckeu is door de
Ckineesche Regeering de levering opgedra
gen van de affuiten voor eeu groot artil-
o
leriepark.
Het Congres der Trade Unions te
Aberdeen, heeft Zaterdag zijne zittingen
gesloten. Het verklaarde zich o. a. voor
o
afschaffing van het erfelijkheids-beginsel in
de grondwet, en voor het vrouwen-stem-
O 7
Tot opvolger van Lord Ampthill (Odo
Russel) als Eugelsch gezant te Berlijn is
Sir Edward Malet benoemd, tot nu toe
gezant te Brussel.
Lord Northbrook, de Eugelsche gevol
machtigde in Egypte, heeft den Khedive
een eigenhandig schrijven der Koningin
overhandigd, waarin H. M. de verwach
ting te kennen geeft, dat Tewfik haren
breken, verre over de dammen, verre door de
groenende velden, om als rijke stroomen de uit
gestrekte beemden te verkwikken en te begroe
ten. Waren de dammen, die den vloed besloten
hielden ook al sterk, zijne verlangens waren veel
sterker. Doch eindelijk zouden de stroomen over
de oevers heen, onophoudelijk eu vol majesteit
door de ruime vlakte zich beweger.
De vele klanten van den zonderlingen bar
bier hadden met innig medelijden bespeurd, dat
hij in den laatsten tijd niet alleeu stiller en
kuorriger, maar ook neerslachtig en bleek
geworden was. Men dacht dat hij ziek was. Op
zekeren dag bleef de winkel gesloten, en aan
stonds klonk de mare door de stad, dat Apollini
musicus was geworden, want dat hij eene opera
had getoonzet, die denzelfden avond zou worden
opgevoerd. De halve stad liep naar den schouw
burg. Eu werkelijk er werd eene opera van
Apollini opgevoerd. Maar niet ééne, neen vier
opera's van den barbier werden binnen korten
tijd ten gehocre gebracht. Hare geestige muziek
klonk zóó heerlijk en zóó gevoelvol in de ooren
der toehoorders, dat men niet moede werd naar
de lieflijke melodieën te luisteren. Door gansch
Italië vonden zijne opera's den grootsten bijval
en Apollini was een tijdlang de held van den
dag.
Eéne zaak had men vergeten. De arme man,
gemachtigde op alle mogelijke wijzen steu
nen zal.
Niet ver van de dokken te Sunderland
vonden Vrijdag eeuige spelende jongens
bij de kiel van een op stapel liggend vaai--
tuig een verdacht uitziend pakket, dat
gelijk later bleek, nitroglycerine bevatte
en den naam van de firma Nobel Co.
droeg. De politie vond later op dezelfde
plek nog negen pakjes met deuzelfden
gevaarlijken inhoud. De zaak wordt na
tuurlijk onderzocht.
- Maandag 11. werd te Skiernievice,
een dorp in Polen, met een slot van den
Keizer van Rusland, en dat aan een kruis
punt der Duitscbe en Oostenrijksch-Hon-
gaarscbe sporen gelegen is, de reeds zoo
lang besproken ^bijeenkomst der Keizers«
gehouden, Keizer Wilhelm, Keizer Frans
Jozef en den Czaar.
De Minister van oorlog iu Italië heeft
10,000 tenten gezonden, om die buiten
Napels op te slaan en de bevolking uit
de meest besmette wijken dier stad er in
te herbergen.
De Madridsche bladen maken een te
legram uit Cadix bekend, waarin bericht
wordt, dat de overheid te Arcos de la
Frontera het bestaan van een geheim ge
nootschap heeft ontdekt, welks leus is:
diefstal, moord, brandstichting. Er zijn be
langrijke papieren iu beslag genomen en
drie personen gevat, die reeds bekend heb
ben, dat zij tot het geheim genootschap
behoordeu.
Uit Constantinopel wordt van eergis
teren gemeld, dat de Porte 500 soldaten
naar Salonika gezonden heeft eu 200 naar
Scutari om de Albanen in het oocj te houden,
O
die een dreigende houding hebben aange-
norneu tengevolge van de uitgevoerde
schikking, die voor de afbakening der Mou-
tenegrijnsche grenzen gesloten was.
Het is thans bekend, welk antwoord
indertijd het Chineesche Tsung-Li-Yamen
(Ministerie van Buitenlandsche Zaken) ge
geven heeft op Fraukrijk's eischen betref
fende het terugtrekken der Chineesche
troepen uit Tonkin eu het betalen van
schadevergoeding wegens het gebeurde te
Lang-SoD.
Het was zoo ontkennend mogelijk wat
het laatste punt betreft. Onredelijk werd
de eisch genoemd eu verklaard, dat, liever
dan daaraan te voldoen, China zich tot de
Mogendheden zou wenden, om de geheele
die met zijn scheermes, ook zijne eerlijke brood
winning vaarwel had gezegd, kon niet van zijne
aria's leven en zijne bespaarde penningen waren
spoedig verteerd. Men had liem schoone beloften
gedaan, men had hem verheerlijkt, maar de arme
sterveling had beteren kost van noode. Apollini
ging het als menig ander genie, hij leed ge-
gebrek en bedelen kon hij niet. De arme mu
sicus kreeg de tering, zijne krachten namen al
lengs af, doch steeds nog klonken door den
stillen nacht de gevoelvolle tonen uit het ach
tervertrek van den componist-barbier.
Het was op een herfstnacht, dat de buren bij
den zieken man nogmaals de tonen van het
klavier vernamen, echter wilder en onstuimiger
dau voorheen. Eerst laat in den nacht werd
alles stil. Toen Apollini den volgenden dag de
deur niet ontsloot en de politie op aandrang der
buurtbewoners met geweld zijne woning binnen
drong, zat de zonderlinge man voor het klavier;
hij was gestorven, het oog nog strak op de par
tituur zijner vijfde tot nu toe nog ongekende
opera, gericht.
Dit is de geschiedenis van Salvator Apollini,
die voor meer dau honderd jaren te Venetië zijn
eerlijk ambt als barbier opgaf om later als toon
zetter te verhongeren.
