NIEUWE
No. 839.
Zondag 12 October 1884.
9e Jaargang
De anarchisten in Oostenrijk.
BUITENLAND.
Vader Matthias.
mm
m
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
jj
AGHTE MA NON AGHTATE.
PRIJS DER ADVERTENTIEN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K ÏJ P P E R S LAUREI.
Weinige dageu geleden is de anarchist
Kammerer te Weenen op het schavot ter
dood gebracht. De 22-jarige jonge man
weigerde, evenals ziju geestverwant Stell-
macher, geestelijke hulp en godsdieustigen
troost. Dag en uur der terechtstelling waren
wederom geheim gehouden en eerst in den
loop van den dag werd de bevolking met het
droevige feit in keu uis gesteld, welk bericht
door haar zonder de minste opgewonden
heid werd ontvangen. Van eeue medelijdende
deelneming in het lot van den fauatieken
moordenaar was geeu zweem te ontwaren.
Integendeel hier en daar betuigden zelfs
velen hunne tevredenheid over het feit dat
de maatschappij thans van zulk een monster
wa3 bevrijd. Overigens werd er over deze
treurige gebeurtenis weinig gesproken, of
schoon de nieuwsbladen kolom menlansre
berichten gaven over deu laatsteu gang
van deu rampzaligen anarchist. Aangezien
het der bevolking bekend was, dat Kam
merer voor den krjjgsraad een volledige
bekentenis had afgelegd, dat er dus aan
zjjue schuld geen twijfel meer kon bestaan,
zoo beschouwde men hem als een gewone
moordenaar, die zijn verdiende straf had
ondergaan.
Volgens de acten van den krijgsraad
was Kammerer ook medeplichtig aan de
misdaden hem en Stellmacher ten laste
gelegd, nameljjk den moordaanslag op een
koetsier te Straatsburg, het vermoorden
van een soldaat in die stad, deu aauslag
op deu geldwisselaar Heilbronner en op
Ottinger in Stuttgart, het vermoorden van
den agent van politie Blöch en Hlubeck
te Floridsdorf bjj Weenen en eiudeljjk den
afgrjjselijken moord gepleegd op den ban
kier Eisert en diens familie. Deze gru
welijke misdaden geschiedden volgens Kam-
merers bekentenis in den dienst der anar
chistische partijaan welke het gestolene
geld en goed moest worden afgeleverd.
Hjj bekende verder, dat hij bij den aan
slag in Stuttgart geholpen was door Stell
macher en een zekeren Kumitsch. De namen
van zjjue medeplichtigen bij het vermoor
den van den bankier Eisert, weigerde hij
echter op te noemen.
Tot het laatste oogenblik liet de fana
tieke moordenaar eene groote mate ver
waandheid blijken, hjj scheen de zekerheid
te hebben, dat een groot aantal geestver
wanten in Weenen en in de wijde wereld
zijue denkbeelden deelden en zjjn heldhaf
tigs gedrag met bewondering beschouwden.
Dat hjj zich op dit punt schromelijk ver
giste, had hjj kuunen waarnemen, ware
FEUILLETON.
//Och kom, vader Matthias, vertel ons nog
eens eene geschiedenis, kom, vader Matthias, als
't u belieft."
Vader Matthias, met zijn houten been, en zijn
steek op als Napoleon, met zijn oude en geborstel
de kapotjas aan, waarvan de kuoopen blonken
als de tinnen schotels in een uitdragerswinkel,
had aan eenige snuiters uit de buurt vergund,
in zijn tuintje te mogen komen, en die dreu-
messen, die zoo graag vertelsels hoorden, plaag
den hem telkens zoolang, om er hun weder een
op te disschen, als de jongens van eene dorps
school den meester het hoofd warm maken, om
hun toch een dag vacantie te geven.
«Nu dan, jongens, stilte in de gelederen!
de boterhammen in den zak en goed geluisterd,
en anders één, twee, drie den tuin uit, en
acht dagen thuis blij yen."
Toen dit gezegd was, ging vader Matthias met
hem daartoe de gelegenheid gegeven, als
hij het oordeel der Weener bevolking, de
arbeidende klasse niet uitgezonderd, had
vernomen, tjjdeus hij nog in de gevange
nis was. Zelfs zijne oude moeder, die te
Floridsdorf bjj Weenen woont, weigerde bij
herhaling haren zoon in de gevangenis te
bezoeken; zij wilde van deu moordenaar niets
weten zjjue broeders en zusters evenmin.
Zijne bloedverwanten behooren trouwens tot
eeue arbeidersklasse, die niets gemeens heeft
met de partij waarvan Kammerer en Stell
macher deel uitmaakten. Terloops zjj aan
gemerkt, dat beide moordenaars zich aan den
arbeid al zeer weinig lieten gelegen liggen.
Kammerer bezat alle eigenschappen om
als opperhoofd eener internationale moor
denaarsbende te fuugeeren en feiteljjk gin
gen van hem de bevelen uit, die stipt ten
uitvoer werden gebracht. Zoo gaf hij o. a.
aan Stellmacher bevel den agent van po
litie Blöch te vermoorden, terwjjl hij zelf
naar Zwitserland terugkeerde om over een
nieuwe ouderuemiug« met zjjue geestver
wanten te beraadslagen. Men weet dat Stell
macher zich stipteljjk van zijne taak heeft
gekweten. Te Weenen teruggekeerd pleegde
Kammerer den moord op Hlubeck en op de
familie Eisert. De voortzetting hunner po
litieke propaganda der daad,« zooals zjj
hunne gruweldaden noemden, zou geleid
hebben tot het vermoorden van een groot
aantal menschen, om op den met bloed ge-
drenkten bodem het rjjk der anarchisti
sche broederliefde en humaniteitop te
richten. De burgerlijke eu militaire rechters
koudeu iutusscheu moeilijk besluiten het
politieke karakter vau zulk een rjjk te er
kennen, en zjj veroordeelden Kammerer en
zijne maats als gewone moordenaars en
roovers.
Het is ons doel niet de bizonderheden
der terechtstelling hier te vermelden. Alles
geschiedde even als bjj Stellmacher in de
grootste orde eu rust, terwijl de tegen
woordigheid van een groot getal soldaten
de illusie deed verdwjjuen, die Kammerer
tot zjjn laatste oogenblik had, nameljjk
dat zjjue geestverwanten nog een poging
zouden in 't werk stellen om hem te be
vrijden. Een Geestelijke had hem des nachts
herhaalde malen bezocht, om hem op den
laatsteu gang voor te bereiden en door
godsdienstige toespraak hem te troosten.
Kammerer wilde echter van de Kerk noch
van de Priesters iets weten. Hij wilde noch
van God noch van den Godsdienst iets
hooren. Een in psychologisch opzicht zeer
treurig symptoom bij een joukman vau 22
jaren
Te oordeeleu naar zjjn intelleetueeleu
militaire waardigheid, op zijn stoel zitten, als een
president in den gemeenteraad, streek zijn grijzen
knevel wat op, en begon
//Jongens, als ge ooit soldaat zijt, past dan
op je tellen, en zorgt, dat ge geen politiezaal
krijgt; ge krijgt dan niets van moeders pappot,
en geen tarwe-boterhammen, maar een stuk van
een razende koe, met de soep, die ze er van
gekookt hebben, en dan kunt ge je gezicht af
likken. Onthoudt dat wel, boor't Was eens
na den veldslag, van Priedland, en dat was mo een
slag jongeluiwat hadden we de Pruisen en
bun gezelschap van de taart gegeven! Nu, er
werd toen vrede gesloten, en daar mijn regi
ment maar op drie dagen afstand van mijn land
lag, had ik om een klein verlofje gevraagd, om
eeus naar mijn dorp te gaan, en mijne moeder
eenige gele schijfjes in den zak te steken, die
in den mijne ruzie hadden en er uit wilden. Ik
reisde dan in mijn gewonen postwagen, dat wil
zeggen, met mijn eigen paarden, op mijne twee
beenen, dat begrijpt ge immers, en ik had er
een paar in dien tijd, zoo vlug als een haze
windhond; doch sedert zoo'n ronde kaatsbal er
aauleg kon hij door eeu zelfstandig deuken
niet tet een atheïstisch standpunt zijn ge-
komeu. Zjjue »outwikkeliug« had tot fun
dament de lectuur van triviale en onzede
lijke persproducten, die in Weenen ver
schijnen en welker inhoud hoofdzakelijk eene
vjjandige richting bevat tegen de Ka
tholieke Kerk. De hoon en spot, waarmede
bij elke gelegenheid de Kerk en hare Die
naren overladen worden, zijn nu juist de
geschikte middelen niet om godsdienstige
en zedeljjke gevoelens onder het volk te
verspreiden, eu te vermeerdereu. De ver
wildering, die in godsdienstig en zedelijk
opzicht bjj een gedeelte van het Oostenrjjk-
sche volk, ook in de arbeiderskringen,is waar
te nemen, moet dan ook grootendeels on
voorwaardelijk op rekening der oppervlak
kige en hateljjke pers gesteld worden, die
er zelfs niets op tegen heeft wanneer men
haarde auti-christeljjke noemt. Wij kunnen
niet nalaten dit punt te releveeren, als ver
schijnselen, geljjk de genoemde, de naasten
liefde en elk meuschelijk gevoel trachten
te verstikken. Wij willen het echter ge
vraagd hebben; vanwaar nemen die organen
het recht om op de godsdienstige overtui
ging te smalen. Van waar nemen zij het
recht, hunne beste medeburgers, den besten
steuu te ontrooveu welke hun door kuune
ouders en meesters eu door de Kerk, op den
levensweg werd medegegeven.
Als karakters geljjk Kammerer eu Stell
macher tot dusver tot de sporadische ver
schijnselen behooren, dan moet men de
euorme kracht bewonderen van de moreele
beginselen en vau het godsdienstig funda
ment, welke het Oostenrjjksehe volk schier
overal, nog werkelijk bezit. Iu Oosteurjjk
kouden de anarchisten niet dien bjj val vin
den gelijk de nihilisten dieu iu Rusland ge
nieten, omdat de bevolking Katholiek is; zoo
dra zjj echter deze eigenschap verliest, dau
verliest zij haren zedeljjken basis eu zeker
zou meu eeue verdere ontwikkeling op
den verderfelijkeu weg niet dan met groote
bezorgdheid mosten aanschouwen.
Op het initiatief van eenige socialisten)
die, uit Berljju eu Hamburg verbannen,
naar Amerika waren vertrokken, heeft zich
aldaar eene commissie gevormd, om de so
cialisten in Duitschland met geld te onder
steunen in huuue werkzaamheden voor de
ophanden zjjnde verkiezingen. Tot nog toe is
er ingezameld een bedrag van 10,700 mark,
zijnde nagenoeg evenveel als in 1881 door
de socialisten Pritzsch en Viereck tot het
zelfde doel was bjjeeugebracht.
een weggenomen heeft, heb ik er maar één meer
overgehouden zooals je weet. Nu, dat maakt ook
niets uit. Ik was dan op marsch naar mijne
moederik had al eeu dag stevig doorgeloop eu,
en binnen een dag of drie moest ik in Frankrijk
komen. Maar wat gebeurt er? Toen ik uit zeker
dorp ging, verdwaalde ik op een drommelschen
weg. Ik weet niet, of het uit de grap was of
niet, maar, als ik deu schelm van een vent, die
hem mij wees, bij zijn kladden had gehad, eu
ik ben anders een kalf van eeu kerel dan
zou ik hem den ransel uitgeklopt hebben, zoo
waar Matthias mijn naam is. Die weergasche
weg werd steeds langer en ik kon niet aan het
eind komen. Ik liep maar altijd voort, nu r echtsaf,
dan weer links, en van 's morgens zeven uren
tot vijf uren 's avonds had ik nog niets tusschen
de tanden gehad. Ik had de gesp van mijn
pantalon al wat aangetrokken; dat maakte mijn
buik wel dunner, maar bracht er toch niets iu.
Tegen zeven uren begon de avond te vallen, en
ik viel bijna ook, toen ik, op een paar honderd
passen, een schijnsel of een lichtje zag. Sapper
loot, ik was even blij, als op den dag van eeu
Het gerucht wordt verspreid, dat de Rijks-
Regeering een wetsontwerp bjj den Rjjks-
dag zal indieueu, waarbij al de Pruisische
spoorwegen in eigendom aan het Rijk zulleu
worden overgedragen. De Regeeringsraad
Meuz heeft iu een verkieziDgsrede te Brom
berg ook van dit voornemen der Regee
ring gewag gemaakt.
Te Muuchen hebben een groot aantal
officiereu eu militaire beambten onlangs
eene vergadering gehouden, om te beraad
slagen over deelneming aan de verkiezingen
voor den Rijksdag. Er werd toen besloten,
vooreerst fe wachten totdat er candidateu
zouden zjjn gesteld. Daar dit nu heeft plaats
gehad, hebben zjj eeue tweede vergadering
gehouden, waarin besloten werd, alle kame
raden uit te noodigen, aan de verkiezing
deel te nemen en hunne stemmen uit te
brengen op de candidateu der vereenigde
liberale partijen.
Te Kiel zouden vier groote bjjeeukomsten
van sociaal-democraten gehouden worden.
De politie heeft ze echter verboden.
Er had eergisteren-ochtend in de
nabjjheid van Brussel eeu tweegevecht plaats
tusscheu Tardieu, redacteur van de Indé-
pendance beigeeu Volders, van deu National.
Geen hunner is gewond.
Op eeu werklieden-vergadering te
Lyon, waarop de daar heerschende arbeids-
crisis behandeld zou worden, is het rumoerig
O
toegegaau eu heeft die eeuwige perst het
het moeten misgelden. Een der burgers*
viel haar met woeste gebareu aau eu zeide,
dat de pers door alle middelen gedwongen
moest wordeu om de waarheid te zeggeu.
Havas maakt een telegram uit Shau-
hai vau 8 dezer 's avonds 7 uur openbaar,
volgens hetwelk het bombardement van
Tamsui den 2den dezer begonnen is en den
6den nog voortduurde. Alle forteu zijn ver
vernield en in de muren van de huizen der
Europeanen zitten tal van kogels, maar de
inwoners zjjn ongedeerd gebleven. De Chi-
neezen zjjn sterk verschanst.
Eene officiëele dépêche uit Hauoi beves
tigt het bericht, dat de Chineezeu deu 6
dezer gesiageu zijn aan de Loochnau en
1000 man verloren hebben. De kolonne,
onder bevel van generaal Négrier, is de
Phulaug opgevaren om te trachten de Cki-
neesche troepen den terugtocht af te snijden.
Négrier tastte eergisteren 6000 Chineezeu
aan, die zich bij het dorp Kep verschanst
haddeu. Het gevecht duurde vau 9 uur
's morgeus tot 2 uur 's namiddags. Nadat
hunne retraite-linie verbroken was, vlucht
ten de Chineezeu naar Drogau. Dit dorp
werd stormenderhand genomen, na nevigen
wederstand. Zeshonderd Chineezen sneuvel-
veldslag, wanneer we het vijandelijk leger iu het
gezicht kregen. Gezwinde pasvoorwaarts
marsch!!! Ik kwam bij het lichtje, het was in
de hut van eeu houthakker. Dat is geen huis,
zooals dat van den burgemeester hier, of van den
notaris; het heeft meer van een geitenstalletje.
Nu, ik ging die kazerne binnen. Drie kleine
schoorsteenvegers en eene vrouw, die bij het
vuur zaten, sprongen op. „Goeden avond,
beste menschen, verschrikt niet, ik ben een oude
snorrebaard van Napoleon, wees maar gerust."
„Vader! grootvader," schreeuwden die zwart
koppen. De houthakker komt met zijn ouden
vader binnen, die juist zoo'n valsch gezicht had
als de wandelende jood.
„Ileeren, ik ben een jongen van den klei
nen korporaal, ik ben op reis gegaan, moet je
weten ik ga naar mijn land terug, maar
ik ben verdwaald geloopeu op eeu betoverden
weg, die wel een jaar lang is. Ik kom hier niet
om je op te eten, maar ik zou toch graag zelf wat
hebben, want mijn maag jeukt geweldig."
(Slot volgt.)
