N I E U W E
No. 844.
Donderdag 30 October 1884
9e Jaargang
Een woord over Seriand.
BUITENLAND.
Het Muziek-Album.
hmrlemsche miiiuu.
ABONNEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIËN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K ÏJ P P E R 8 L A U R Y.
Omgeven door de bekoorlijkheid eener
lieflijke romantiek, in het heldenlied ge
prezen, het wonderland der dichtersagen en
der heiligenlegende, was eenmaal het groene
Erin in het tijdperk der middeleeuwen. Thans
is dit eiland de verblijfplaats van honger
en ellende. Het land waarop de Ier is ge
boren, de weide waar hij zijne kudden
dreef, zijn niet meer zijn eigendom, maar
behooreu aan den Eng.lscben landlord, voor
wien de arme Ier ploegt en zaait, het vee
weidt, het wild jaagt en de zee bevischt,
om zijn jammerlijk bestaan voort te slepen
van den eenen aardappel-oogst naar den
anderen. De onderdrukking vau het Iersche
volk is een zeer lang en een der treurigste
hoofdstukken uit de geschiedenis der meu-
schelijke ellende, een cyclus van vreeselijke
drama's, een reeks van de afschuwelijkste
vergrijpen. Alle gruwelen, van welken oorlog
ook, treden op den achtergrond wanneer
men de misdaden verneemt, die in het on
gelukkige land, sinds de regeering van
Elizabeth zijn gepleegd. Tot aan den aan
vang van het bestuur dezer Koningin was
het eiland slechts gedeeltelijk onderworpen
en bestond er in het ouderworpen gebied
geen slechtereu toestand, dan elders in ver
overd land. Ierland heeft het nimmer tot
een nationaal koningschap gebracht. Zijne
kouingshelden bestonden slechts in de ver
beeldingskracht van het volk; in werke
lijkheid geboden slechts de hoofden der
stammen over het volk.
Onder de regeering der Koningin Eliza
beth kwam de religieuze afscheiding tus-
schen het Protestantsche Engeland en het
Katholiek gebleven Ierland scherper dan
ooit op den voorgrond. De nieuwe leer moest
als voorwendsel dienen voor een inval in
het naburig eiland, dat, als het naastbij
gelegen »overzeesche« gebied, door de Eu-
gelsche avonturiers juist zoo behandeld werd
als een West-Indisch eiland door Spaausche
veroveraars. De Eugelsche Regcering schonk
het land op willekeurige wijze weg, en daar
de oude grondeigenaars tegen dergelijke
hoogst onrechtvaardige maatregelen in verzet
kwamen, werd er tot een systematischen
verdelgingsoorlog tegen het Iersche ras
besloten. De methode hierbij gevolgd her
haalde zich telkens in het verloop van den
krijg onder de regeering van Jacob I,
Cromwell en Willem van Oranje. Men dwong
eerst door alle denkbare chicanes en verdruk
kingen de gentry en het volk tot een gewa-
FEUILLETON.
In een Berlijnsch blad verhaalt men de vol
gende aardige geschiedenis "Den vorigen zomer
hield onze muziekvereeniging er eene loterij op
na, die ten voordeele van een liefdadig doel be
stemd was. Ieder lid moest een stuk ter verlo
ting inbrengen. Dit was tegen den zin mijner
vrouw; zij begon even als altijd, over de veree-
nigiug, den tijd en de geldelijke bijdragen, te
velde te trekken en kwam niet eer tot rust,
dan tot ik haar beloofde, het comité der loterij
niets meer te schenken, dan hetgeen slechts een
mark waarde bezat. De huiselijke vrede was
weder hersteld. Nu kon ik als vicepresident der
vereeniging toch geen prulletje inzenden, daarom
kocht ik in 't geheim een photographie-album, dat,
als men het open deed, drie stukken speelde
//Carnaval van Venetië", „Och, nu bezit ik haar
en „de witte Dame", voor slechts 15 Mark, dus
niet te duur.
Dit kwam, omdat het album eeuigen tijd voor
het raam gelegen en op ééne plaats ietwat van
penden tegenstand tegen deze of gene ge
welddadige actemen beschouwde dan deze
locale bewegingen als een algemeeuen op-
staud en rebellie en dan nam een verdel
gingsoorlog op groote schaal te vuur en
te zwaard een aanvang. Dan was er geen
pardon voor de Ierenniet alleen werd
iedereen neergesabeld, die de wapens droeg,
maar ook allen, welke men verdacht met
de rebellen* te sympathiseeren, tot zelfs
de onschuldigste menschen, werden ter dood
gebracht. De opperbevelhebber der troepen
had het uitdrukkelijke, het stellige bevel ont
vangen, het gansche Iersche volk van den
aardbodem te doen verdwijnen. Ieder meu-
schelijk wezen, dat Iersch bloed bezat, werd
over de kling gejaagd men spaarde vrouwen
noch kinderen. Steden en dorpen werden
verwoest en verbrand. Eu opdat de bevol
king, die in de bosschen en moerassen was
gevlucht, ook zoude sneven, werden alle
levensmiddelen, voor zooverre zij niet uoodig
waven voor de Eugelsche troepen, vernie
tigd, de oogst op de velden, de kudden op
de weiden. Honderdduizenden menschen wer
den daardoor aan den hongerdood prijs ge
geven. Cromwells Puriteinen waren het
die zich aan het moorden op de gruwelijkste
en meest omvangrijke wijze schuldig maak
ten. Eugelsche geschiedschrijvers verklaren,
dat in elke der vier groote Iersche revo
luties minstens 300.000 menschen op gru
welijke wijze het leven hebben verloren. De
détails van deze oorlogen luiden even ver
schrikkelijk als martelverhalen uit den af-
grijselijksten Indianen-krijg. Slechts eeu ge
val zullen wij vermeldende moord van
Drogheda. Deze stad had zich dapper ge
weerd en bij de overgave de verzekering
ontvangen, dat het leven harer verdedigers
zou worden gespaard. Niettegenstaande die
plechtige verzekering werden er 3000 over
de kling gejaagd; de moord duurde vijf
dagen. De vrouwen en kinderen waren in
de kerk gevlucht, waar zij door de Puri
teinen werden neergesabeld. Om de onge-
lukkigen te kunnen naderen, die in de to
rens en galerijen waren gevlucht, moest
men stormladders gebruiken de soldaten
die er langs klauterdennamen kinderen
als een schild mede, ten einde verzekerd te
zijn dat zij niet met zware steenen zouden
geworpen worden. Deze heldendaad* van
Drogheda is geenszins eeu Katholieke legen
de. Zij werd door Cromwell zelf, onder
wiens oogen zij geschiedde, in een eigen
handig geschreven brief, op zalvend# wijze
verhaald.
zijne kleur verloren had, waardoor een gebrek
aan het mechaniek was ontstaan. Het was maar
altijd„Kom, o schoonegrrr" en verder
niets, maar 15 mark is ook geen geld. De dag
waarop de trekking moest plaats hebben, brak
aar. en mijne vrouw doorliep de trekkingslijst
met heet verlangen. Toen ik haar vroeg„Hebt
gij ook iets getrokken?" zeide zij weifelend:
„NeenZes weken later vierden wij mijn ge
boortedag op de gebruikelijke wijze. Wat meent
ge, dat mijn lieve hartvriendin mij schonk? Een
photographie-album met muziek, ik opende het
en daar klinkt het„Kom, o schoone
grrr," het was mijn album, mijn door de zon
verbrand album met het gebrekkige mechaniek,
dat mijne vrouw bij de trekking had gewonnen.
Gij kunt u mijne vreugde voorstellen Doch
ik zweeg. Toen het kerstfeest aanbrak, bracht
het eene omstandigheid mede, een dierbaren
zwager, die op een landgoed in Pommereu leeft,
een klein geschenk te vereeren. Mijn vrouw en
ik konden schier niets verzinnen. Ten laatste
viel mij nog eene goede gedachte in. Weet ge
wat Mizi" sprak ik tot mijn vrouw, het photo
graphie-album heeft mij reeds vele aangename
uurtjes geschonken, maar luister eens, ik ken nu
het „Carnaval van Venetië" zeer wel, wat dunkt
De strijd der Puriteinen met Ierland bad
dit land in elf jaren van zijne l1/3 millioen
inwoners meer dan een derde gekost, die
deels door het zwaard en honger omkwa
men, deels door verschillende epidemiën
den dood vonden. Na eiken grooten moord
werd het ontvolkte land aan Eugelsche
avonturiers op nieuw verdeeld .Zoo ontvin
gen b. v. Cromwells soldaten landloteu als
vergoeding voor hunne achterstallige soldij.
De bezittingen, welke nog aan Ierland ge
bleven waren, kwamen in tijd van vrede,
door de laagheid van het hoog Gerechts
hof te Dublin, in Eugelsche handen, door
dien alle bezittingen tengevolge van ver-
beurdverklarings- en scheukingsaeteu nietig
werden verklaard. Het ergste hierbij was,
dat het oude Iersche recht werd afgeschaft
en dat de grond in het uitsluitend en in
dividueel bezit kwam der Eugelsche land
lords, Daardoor ontstond dan ook de agra
rische quaestie, die Ierland sinds twee eeuwen
in de diepste ellende heeft gebracht en die,
zoolang zij niet geheel en al naar recht en
billijkheid is opgelost, Engeland nooit tot
rust zal doen komen.
Men moet er zich werkelijk over ver-
wouderen hoe zulk eene verdrukking kan
plaats hebben, zooveel ellende kan worden
aangezien, zulk een deerniswaardigen toe
stand kan wordeu bestendigd door een land,
dat zich beleedigd zoude gevoelen wanneer
men het niet zou beschouwen als te behooreu
tot de meest ontwikkelde Staten van
Europa, een land dat heinde en verre van
zijn beschavenden invloed wil doen blijken
maar doof blijft voor de wanhoopskreten van
millioenen Ieren, die eeuwen lang het sla
venjuk hebben getorscht, dat hen door on-
menschelijke overheerschers op de erger
lijkste wijze werd opgelegd.
De Belgische Moniteur bevat de samen
stelling van het nieuwe Ministerie.Beernaert,
met de portefeuille van Financiën, staat
aan 't hoofd. Dan volgen: voor Justitie/
De Volder; voor Binnenlandsche Zaken en
Ouderwijs, Thonissen; voor Oorlog, Poutus;
voor Openbare Werken, Van den Peereboom;
voor Buitenlaudsche Zaken, Caroman
Chimay en eindelijk voor Landbouw, De
Moreau.
De uitslag der herstemmingen in 92 ge
meenten is bekend. In 53 gemeenten heb
ben de liberalen en in 29 hebben de Ka
tholieken gezegevierd, terwijl in 10 gemeen-
u, als wij onzen zwager dat ding eens overzonden
Hij leeft zoo eenzaam daar buiten."
Ik geloof, dat mijne vrouw dit voorstel wat euvel
opnam, doch het recht moest zijn loop hebben.
Immers, waarom moest zij mij bedriegen en toch
het album moest iu elk geval het huis uit,
ik kon het niet meer aanzien, veel minder nog
hooren.
Het werd weer een weinig in orde gebracht,
doch de kwaal was erger geworden. Nu was het
„Kom, o schoo.en dan snorde het grrrr„
tot de wals afgeloopen was. Weg er meeIn
gepakt; adres geschreven; gefrankeerd. Den
hemel zij dank
Nu komt het ongeloofelijkste. Veertien dagen
later, het was kort voor het sluiten van den
jaarkring, ontving ik uit München van een bloed
verwant een pakket, welks afmeting en vorm
mij aanstonds met een somber voorgevoel bezielde.
Ik nam den bijgevoegden brief en las
ii Het ligt niet aan ons, als de bijgaande kleinig
heid, die als een bewijs onzer broederlijke liefde
dienen zalte laat in uwe handen komt. Het
kleine geschenk, waarmede wij u genoegen meenen
te doen, moest eerst in orde gebracht worden.
Hopendedat u deze kleinigheid zeer vele aan
gename uren moge schenke, enz. enz. enz."
ten liberalen en Katholieken zijn gekozen.
Tot dusver zijn er 14 personen te
Yport door de cholera aangetast geworden.
Van deze zijner 8 overleden en 3 genezen;
3 bleven iu behandeling. Sedert den 25sten
dezer is er geen cholera-geval voorgekomen.
Iu de Frausche Kamer heeft Zaterdag
de Bouapartistische Afgevaardigde Cuneo
d Ornana voorgesteld het Ministerie in staat
van beschuldiging te stellen wegens het
voeren van oorlog (iu China) zonder goed
keuring van het Parlement. De Kamer
echter weigerde dit voorstel, gelijk de Af
gevaardigde verlangde, ter onderzoek te
verzenden aan eene commissie.
Iu 't Londensche Hydeparh werd eer-
gistereu-middag eene, zeker door honderd
duizend personen bijgewoonde mouster-bij-
eeukomst gehouden, ten gunste der opheffing
van het Hoogerhuis. Men veroordeelde
krachtens een met algemeene stemmen aan
genomen besluit deze instelling als onnut
en gevaarlijk, en drong aan op de spoedige
afschaffing. Alles ging kalm en rustig iu ziju
werk en na afloop verspreidde zich de menigte
in goede orde.
Men was anders wel bevreesd geweest
voor ongeregeldheden en aan aanleiding tot
ergernis voor andersdenkenden ontbrak het
waarlijk niet. Niet alleen dat men troeps-
gewijze naar de plaats van bijeenkomst trok
met muziek-corpsen die de Marseillaise speel
den, maar er werden ook vuurroods vlaggen
rondgedragen, die voor de conservatieven
zeer weinig liefelijke opschriften hadden.
Overigens echter, en toen men eenmaal
ter plaatse was, kenmerkte alles zich door
kalmte en bedaardheid. De sprekers, schoon
tegenover de Lords niet vriendelijk, maan
den tot kalmte en orde aan, als het eenige
middel om te verkrijgen wat men wenschte.
Alleen wanneer de Lords de wet niet aan
namen, zou men het Hoogerhuis afgeschaft
willen zien. Men zag wel niet in, wat de
Lords voor goeds hadden uitgevoerd, in
tegendeel, zooals een der sprekers van de
menigte opmerkte, alle hervormingen had
den zij steeds trachten te keer te gaan.
Het stoomschip Ajax is te Londen aan
gekomen met 18 mannen der equipage van
de Niserodie in goede gezondheid ver-
keeren.
Te Brunswijk is bericht ontvangen,
dat de Keizer het zoogenaamde patent van
den Hertog van Cumberland heeft afgewe
zen en zijne goedkeuring heeft te kennen
gegeven over het antwoord van den Raad
van regentschap aan den pretendent.
Met verbazing zagen mijne vrouw en ik el
kander aan. „Dit is het muziek-album" riepen
wij gelijktijdig uit en zoo was het ook. Dat
drommelsche album. Ik opende het. Daarin staken
de portretten der verwanten uit München.
Hoor, wat is dat? Geheel zaeht als sferen-
muziek klonk het; uOch! nu tik grrrr,
tink, tink.Dit was het eenige teeken van
leven, dat het photographie-album nog gaf. Heden
is het mij toch nog duister hoe dat reizend al
bum in zoo korten tijd van Pommereu naar Mün
chen en van daar weder naar Berlijn kwam
Tegenwoordig zijn er toch geene afstanden meer
De adressanten hebben het geen drie dagen in
huis gehad.
Voor 't overige begin ik mij met het ding te
verzoenen. Ik heb het namelijk met geweld ge
heel tot zwijgen gebracht. Driemaal roerde ik
met de pook in het mechaniek. Men doe er nu
mee, wat men wil. Het is stil en stom geworden,
men behoeft niets meer te vreezen en ten slotte
is het nog goed om de photographieën van oude
tantes en vergeten vrienden te bevatten. Zeker
wordt net nooit meer present gegeven.
