NIEUWE \o. 848. Donderdag 13 November 1884. 9e Jaargang HM m De Katholieke Missiën der !9de eeuw. BUITENLAND, In een schrijven uit Abyssinië aan La Républ. frangaise wordt volgehouden, dat Gordon, door den Mahdi gevangen is genomen. De correspondent van dat blad te Massowah verzekert, dat de voornaamste Muzelmansche stammen, die tusschen Kas- sala en de Roode Zee ziju gelegerd, zich voor den Mahdi hebben verklaard, die daardoor den weg van Khartoem naar de zee in handen heeft. Genoemde stammen zijn in massa naar het grondgebied ge trokken, dat door Egypte en Abyssinië zou worden afgestaanzij hebben daar alles in brand gestoken en verwoest en tot zelfs de Katholieke Fransche Kerk te Keren ge plunderd. HAiRLMMHE (DIILllï. ABONNEMENTSPRIJS Per 3 maanden voor Haarlem r 0,85 Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1, Yoor het Buitenland 1,50 Afzonderlijke Nummers0,06 Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem. AGITE MA NON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIÉN Van 16 regelst 30 Cents. Elke regel meer5 Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant. Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers KÜPPEK8 k L A U B, E Y. De buitenlandscbe Missiën der Katholieke Kerk hebben in de negentiende eeuw een groote uitbreiding ondergaan. Pius IX vooral heeft, gedurende zijne lange en glorierijke Regeering, dit heilige werk met de grootste zorgvuldigheid en met den rijksten zegen bevordert en meo kan niet een der oorza ken noemen, die tot den bloei van de Ka tholieke Missiën hebben bijgedragen, zonder niet ook den lof en de verdiensten van dezen grooten Paus te verkondigen. Hij toch zond boden des Geloofs naar alle landen en vermeerderde de Bisdommen, de Apostolische Vicariaten eu de Prefecturen in alle deelen der wereld. De Kerk had onder zijne leiding ook in Engeland eu Noord- Amerika een onverwacht succès. De Missiën in Afrika en Oost-Azië werden door Pius beschermd en krachtig gesteund. Zelfs de Poollanden ontvingen onder Pius IX 8ene Prefectuur. En als we dan van tijd tot tijd zulke troostrijke berichten lezen over de uitbreiding van het Geloof, dan gevoelen we in ons hart eene dankbare herinnering aan het Pontificaat van een Paus, die tot zooveel goeds de fundamenten legde. Wat Pius IX heeft gezaaid zal nog na verloop van eeuwen vruchten dragen en zegen verspreiden. In den graad, waarin de kerkelijke zin der Katholieken zuiverder, levendiger en krachtiger werd, nam ook de zorg voor de buiteulandsche Missiën toe. In den aan vang onzer eeuw hadden de verwoestingen en ongelukkeu, door veeljarige oorlogen en door de stormen der revolutie ontstaan, in alle edele geesten de liefde voor de Kerk, de eenige redster der maatschappe lijke orde, opnieuw ontvlamd.Juist in Frank rijk, dat verreweg't meest de bitterheid van den revolutietijd had gesmaakt, sloten zich, nadat de zinsverbijstering voorbij was, de be tere elementen met innige toewijding aan de Kerk. Frankrijk gaf voor het werk der Missiën de meeste arbeiders en hetgeen deze onversaagde en offervaardige boden des heils gedaan en geleden hebben, kan door geen pen beschreven worden. Dezelfde natie, die zoo vaak eene leermeesteres van dwalingen en dwaasheden was, heeft een rechtvaardig oordeel moet zulks erkennen in hare besten zonen de heerlijkste voor- FEUILLETON. Een avontuur in Britsch-Indië. Vervolg en slot). Het was een zeer merkwaardig schouwspel voor de officieren, die zich in de haudah, zoo als men de op den rug van den olifant bevestigde open tent noemt, bevonden, en de arem-mahaut of olifantdrijver moest zich, wilde hij niet op den grond gesmeten worden, stevig aan de haudah vasthouden. De officieren konden geen gebruik maken van hunne buksen, zonder gevaar te loo- pen, dan olifant tegelijkertijd te treffen. De officieren, die op den anderen olifant zaten, konden evenmin hulp verleenen, want het zou voor hen zeer gevaarlijk zijn geweest vuur te geven, daar de olifant, die met de tijgerin vocht, geen oogenblik in dezelfde houding bleef staan. Gedurende dit gevecht maakte de mannelijke tijger, die zwaar gewond was, rechtsomkeert en nam, zoo schielijk als zijne wonden het hem toe lieten, de vlucht. Nadat men hem eenigen tijd had achtervolgd, vond men hem in een ontoegankelijk hol. Toen hij daar was uitgedreven door naar binnen ge worpen zwermen, deed hij een geweldigen sprong en viel op een der inlanders aan. Gelukkig hield deze den tijger nog bij tijds zijn schild voor en ofschoon hij door de zwaarte van het dier on middellijk op der. grond werd geworpen, ont beelden vau onbaatzuchtigheid, van offer vaardigheid eu vau heiligen ijver aan de Kerk geschonken. Behalve een nieuw ontwaakt geloofsle ven hebben nog vele nuttige inrichtingen vau den laatsten tijd het verheven Missie werk ondersteund. Daartoe droeg vooral bij de betere organisatie van de Congre- gratie der Propagande, aan welke de op perste leiding der Missiën is toevertrouwd. Pius IX z. g. splitste deze in 1802 iu twee afdeeliugen, waarvan de eene de zaken van den Latijnschen Ritus, de andere die van den Oosterschen Ritus behartigde. Voor de opleiding van uitmuntend ontwikkelde en offervaardige boden des Geloofs werden een aantal seminariëu gesticht, zooals de door Pius IX in 't aanzijn geroepen colleges voor Noord- eu Zuid-Amerika (1858) en voor Poleu (1866).Voor Oost-Iudië eu China stichtte Augelo Ramazotti (in 1862 als Patriarch van Venetië gestorven) een Mis siehuis te Milaaneveneens voor China stichtte de abbé Verbiest in 1863 het se minarie te Brussel en tegelijkertijd richtte de Bisschop vau Salford, Vaughan, een se minarie op voor de bekeering der negers, hoofdzakelijk in Amerika. Voorts hebben wij ook nog te gewagen van het zeer in bloei toenemende Missiehuis te Steijl bij Tege- len, dat ten doel heeft de opleiding van Mis sionarissen voor de heidensche provincie Zuid-Schantong in China,*) en van het door Alberich de Foresta in 't leven geroepen »werk der Apostolische scholen,* waarmede in 1865 te Avignon een begin werd ge maakt. Dergelijke Scholen vindt men ook te Poitiers en Amiens in Frankrijk en te Grand Coteau in Louisiana. Ook de Missionarissen van de Sociëteit van Jezus hebben aan het Missiewerk der 19de eeuw een krachtige impulsie gegeven, zooals wij uit de geschiedenis der laatste 60 jaren kunnen gewaar worden. De vereenigingeu voor intellectueele en materiëele ondersteuning der Missiën heb ben zich in de laatste tientallen jaren uit muntend ontwikkeld. De vereeuiging te Lyon, de grootste en beste van alle, werd in 1822 gesticht. In dat jaar kwam de Dit district heeft tegenwoordig reeds 8 Missiona rissen en 2 leekebroeders uit Steijl. in den loop van het vorige jaar werden 1234 heidenkinderen in doodsge vaar gedoopt en 43 volwassen heidenen, terwijl het aantal der Kateshumenen tot 192S is gestegen. ving hij toch slechts eenige lichte kneuzingen. De man die naast hem stond zooals wij reeds vroeger zeiden hadden zij zich paarsgewijze te weêr gesteld stiet den tijger zijn piek in het lijf', en liet er dien in steken, waarna hij snel de vlucht nam. Nadat de tijger met de grootste gemakkelijk heid het einde van den piek had afgebroken, liet hij van zijn ter aarde liggenden vijand af, en vervolgde den vluchteling. De drijver, die zich in de nabijheid bevond, riep den vluchtende toe, snel links af te wen den, en deze volgde dien raad op. De drijver slingerde met vaste hand zijn speer naar den tijger, een andere inboorling deed hetzelfde, en beiden troffen den tijger zwaar en deze stortte nu ter aarde. De inlanders sneldan naar hem toe om hem geheel af te maken, doch moesten spoedig van hun voornemen afzien, want bij hunne komst stond de tijger weer op, en maakte zich gereed den strijd opnieuw te beginnen. Nu besloot de aanvoerder den tijger zelf eens aan te pakken. Met dit doel bleef hij onbewe gelijk staan, totdat de tijger hem bijna bereikt had; toen sprong hij snel op zijde, en terwijl het dier hem zoodoende voorbijschoot, stiet hij hem zijn mes in den nek. Die stoot was doodelijk, want de tijger stortte onmiddellijk levenloos neder. Men bond zijn pooten aan elkander vast en stak daartussche n Vicaris-Generaal van den Bisschop Duboury vau New-Orleans in deze stad, om aalmoe zen voor zijne arme dioceze te verzamelen. Den 3deu Mei vereenigden zich daar ter stede twaalf mannen en ontwierpen een door de Bisschoppen goedgekeurd plan tot oprichting van een groote vereeuiging tot ondersteuning der Missiën in alle wereld- deelen. Deze maatschappij ontving de Pau selijke bekrachtiging en breidde zich zoo spoedig uit, dat zij in 1845 reeds over vier millioen franks kon beschikken. Zij vond elders navolging; in vele landen werden dergelijke vereenigingen gesticht, die alle met succès werkzaam zijn. De spoedige en heerlijke ontwikkeling van het Missiewerk is een glansrijk bewijs van de werking des h. Geestes in de Kerk der negentiende eeuw. Meer dan in de acht tiende eeuw, toen de Kerk rijker was aan aardseke goederen, heeft de Katholieke Christenheid van onzen tijd geofferd ten bate der Missiën, en daarom ook grootere genade verworven, die in het nieuw ont waakte geloofsleven haar vruchten draagt. Ook de in vele landeu woedende cultuur strijd zal men gemakkelijker als een beschik king der Goddelijke Voorzienigheid beschou wen, als men nagaat welk groot nut de buitenlandsche Missiën daarvan hebben ge noten. Immers deze ontvingen veel nieuwe en volijverige arbeiders, die het Evangelie des Kruises in de heidensche lauden gingen verkondigen. Velen van hen zullen, wij koesteren dienaangaande eene gegronde hoop, de plaatsen van hun vroegeren her derlijken arbeid terug zien. 't Komt ons voor dat dit tijdstip niet meer verre is. De nood en drang des tijds zal hun terugkeer wel gebiedend noodzakelijk maken. Inderdaad, wanneer wij de kolossale uit breiding van het Missiewerk in onze eeuw aanschouwen, dan stemt ons dit verschijnsel niet alleen tot innige dankbaarheid, maar het geeft ons opnieuw de overtuiging dat juist in tijden, waarin de Katholieke Kerk het meest wordt vervolgd, haar macht en heerlijkheid zich ook het krachtigst open baren. Blijkens de officiëele statistiek vau het Duitsche Rijk zijn erin September uit Duitsch- land over Duitsche havens en Antwerpen een dikken stoktwee inlanders droegen hem op deze wijze voort en daarna keerde men naar de plaats terug, waar de overigen waren. De pogingen der tijgerin, om den kop van den olifant te bereiken, waren intusschen door den moedigen tegenstand gedurig verijdeld ge worden. Zij kroop nu langzamerhand naar de andere zijde vau den olifant en het gelukte haar hem op den rug te springen. Een der officieren, luitenant Mildmay, had nauwelijks tijd genoeg om een kreet van ontzet ting te uiten en werktuigelijk zijn buks cp te heffee, toen het beest op hem toesprong, met de tanden zijn buks greep en er een hevigeu ruk aan deed, waardoor zij het evenwicht verloor, omver tuimelde en den officier, die zijne buks nog steeds vasthield, met zich mede van den olifant op den grond trok. Hem daarna tusschen de tanden te nemen, en weg te vluchten, was het werk van een oogenblik. De andere officieren waren door het schouw spel, dat zij zoo even aanschouwden, om zoo te zeggen verbijsterd en verlamd. Een van hen echter herkreeg spoedig zijne tegenwoordigheid van geest en besloot eene poging in het werk te stellen, tot redding van zijn makker. Hij was een uitmuntend schutter, ja, hij stond in het pre sidentschap voor den bekwaamstee bekend. Nadat hij den mahaut bevolen had, den olifant zoo stil mogelijk te houden, en zijne makkers had ver zocht, geheel stil te gaan liggen, legde hij op vertrokken 11,092 landverhuizers, en in de negen maanden van het tegenwoordige jaar te zameu 122,345. Het cijfer over de zelfde negen maanden in 1879 bedroeg 25,546, in het daaropvolgende jaar 79,957, waarna het in 1881 klom tot 172,584 en vervolgens tot nu toe is verminderd. De Norddeutsche Allg. Zeitung maakt eene circulaire opeubaar, den 4en dezer door den Hertog van Cumberland aan de Duitsche Vorsten, maar niet aan den Keizer en ook niet aau de vrije steden, gezonden. Hij doet daarin mededeeling van zijne briefwisse ling met het Brunswijksche ministerie over het contrasigneereu van besluiten enz. en verklaart, dat al moge hem op 't oogen blik de uitoefening der regeering over Bruus- wijk worden verhinderd, zijn recht op den troon toch krachtens de grondwet des lands, zoowel als krachtens de familieregeliug vaststaat. De correspondent ziet in die feiten den weerslag van gewichtige overwinningen, welke de Mahdi, ondanks de tegenspraak der Engelsche autoriteiten, te Khartoem moet behaald hebben. Aan het Journal des Débats wordt het volgende uit Londen geseind: »Eene schikking tusschen Frankrijk en China schijnt zeer waarschijnlijk. China zou het tractaat van Tientsin uitvoeren; Frankrijk Kelung bezetten totdat de Chineesche troepen Tongkin geheel en al ontruimd hebben; China zou geen schadevergoeding aan Frankrijk betalen, maar het is moge lijk dat China bereid zal worden bevonden om aan de betrekkingen van de Militairen die bij Bac-lé gesneuveld zijn, zekere som uit te keeren.« de tijgerin aan en wachtte op een gunstige ge legenheid om te vuren. Gelukkig hield de tijgerin stand, toen zij haar jong bereikt had, en bood, toen zij zich om keerde om in het bosch te vluchten, een goed mikpunt voor de buks van den officier. Het schot knalde en trof de tijgerin dicht achter het oor, zoodat zij onmiddellijk ineenzakte, eu zich in de stuiptrekkingen van den dood heen en weder wentelde, ofschoon zij den officier nog steeds vast tusschen de tanden geklemd hield. De andere officiereu klommen nu snel van den olifant af en renden buiten adem naar de plaats alwaar zij tot hunne vreugde de stem van hun vriend vernamen, die tot hen zeide „Ik bon ongedeerd, maak mij echter zoo spoe dig als gij kunt los." Dit geschiedde dan ook en toen de officier gered was, werd hij zoo door zijn gevoel over weldigd, dat hij bewusteloos nederzonk. Toen hij weder tot zijn keanis kwam, bevon d men, dat hij door de tanden der tijgerin niet het minste letsel had bekomen, en dat zij hem alleen bij de kleederen gepakt had. Van den zoon van den armen grasmaaier vond men ongelukkig geen enkel spoor. Zekei had de tijgerfamilie hem reeds eenige uren te voren verscheurd en opgegeten.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1884 | | pagina 1