NIEUWE
No. 852.
Donderdag 27 November 1884
9e Jaargang
De Sociaal-Democraten in
den Rijksdag.
BUITENLAND.
Europeesche en Afrikaansche
rechtspleging.
RIEMHOH
ABONjVEMEWTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem j 0,8b
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,—
Voor het Buiteulaud 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
'fV'i,
AGHTE MA NOW AQTTATE.
PBIJS DBB ADVEB.TENTIÉH
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K P P E R S LAUSET.
De buitengewone toeneming der sociaal
democratie, welke wij in den laatsten tijd
hebben waargenomen en die ook onlangs
bjj de verkiezingen voor den Duitschen
Rijksdag daghelder is gebleken, baart groote
zorgen voor de toekomst. De sociaal-de
mocraten, die in den vorigen Rijksdag
door 10 afgevaardigden waren vertegen
woordigd, hebben dezer dagen wederom
een belangrijk aantal mandaten veroverd.
Den 28sten Oct. van dit jaar hebben de
sociaal-democraten 550,000 stemmen uit
gebracht, terwijl dit aantal in 1877 493,477
bedroeg, in het jaar 1878 537,158 eu in
het jaar 1881 slechts 311,961 stemmen-
Deze getallen leveren het bewijs, dat de
pogingen der Regeering om aan de sociaal
democratische denkbeelden paal en perk
te stellen, niet met gunstigen uitslag zijn
bekroond geworden. De stroom heeft zich
een baan gebrokeu, langs welke hij met
ongebreidelde macht en met verdubbelde
woede zijn vernielingswerk voortzet.
Door de leden van het Centrum is zoo
wel bij de beraadslagingen over het wets
ontwerp tegen de woelingen der sociaal
democratie, alsook later bij de voorge
stelde verlenging van den termijn voor de
geldigheid der wet en bij vele andere ge
legenheden op ernstige en overtuigende
wijze geconstateerd, dat de Staat zijn we
zenlijkeu steun in de Katholieke Kerk bezit
en dat het bemoeilijken of verhinderen van
hare gezegende werkdadigheid door den
cultuurstrijd, noodzakelijk de uitbreiding
der sociaal-democratie, moet ten gevolge
hebben, ondanks alle uitgevaardigde wet
ten en nog te nemen besluiten.
Het betoog van het Centrum en het
feit dat in de Katholieke streken van het
Duitsche Rijk de sociaal-democratische
denkbeelden omtrent Staat en maatschappij
tot nog toe geen ingang hebben kunnen
vinden, werden niet in aanmerking ge-
genomen; de Katholieke Kerk, of zooals
men pleegt te zeggen, het »ultramonta-
nisme* werd veeleer ook verder als de
eigenlijke vijand van den Staat beschouwd,
een vijand, die met alle mogelijke middelen
van geweld, welke de moderne Staat weet
aan te wenden, moet worden onderdrukt.
De steeds aangroeiende sociale nood dwong
den Staat op zijne wijze tot het positieve
Christendom terug te keeren, om den ar
beider, naar de uitspraak van den Rijks
kanselier, tegen de wisselvalligheden van
FEUILLETON.
Een Europeaan wa. naar Algiers gegaan en
aldaar was hem een kistje met goudstukken
ontstolen. Derhalve ging h^j naar den kadi Sidi
Guendusz, tot vvieu hij zeideDe Franschen
hebben u opgedragen, het recht te handhaven;
ik heb van uwe rechtvaardigheid en bekwaam
heid gehoord. Mij is een kistje ontstolen en ik
wend mij tot u, om weder in het bezit van mijn
goed te geraken.
Hebt gij u tot den officier van justitie ge
wand?
Ja, maar hij heeft den dief niet ontdekt,
en daar ik een zekeren Moor er voor houd, ver
zoek ik u thans mij in deze te willen helpen.
Guendusz glimlachte en vroeg: Hoe moet
ik de zaak behandelen? Op Fransche of op
Turkache wijze?
Deze vraag scheen den klager eenigszins ver
legen te maken, tot hij na een poosje talmens^
antwoordde: Naar de Fransche wetten.
Goed! Kom dan over acht dagen terug
het noodlotc te beschermen. Deze sociale
hervorming zetelt nu iD eeue ziekte-, on-
gevals- en iuvaliden-wet, zij laat echter
de regeling van den toestand der arbei
ders aan de onbegrensde concurrentie over,
eu bevredigt de sociaal-demoeraten slechts
weinig. Zulk eeue sociale hervorming is
dan ook totaal ongeschikt op de plaats te
treden der Christelijke Charitas eu een
verzoenenden invloed op die kringen uit
te oefeueu, welke, naar Gods ondoorgron
delijke wijsheid, bij voorkeur geroepen zijn,
de gevolgen der eerste zonde aan de mensch-
heid voor oogen ie houden en in bet zweet
des aanschijns hun brood te eten.
En wat heeft men thans bij de onlangs
gehouden verkiezingen voor den Rijksdag
in Duitsehland zien gebeuren? Dezelfde
partijen, die de uitbreiding van sociaal
democratische leerstellingen en agitaties
door strenge wetten willen voorkomen en
ijverig voor de verlengiug van den termijn
dier wetten opkwamen, reikten aan de
sociaal-democraten de hand om, vereeuigd,
in die kiesdistricten, waar eeu Katholiek
in herstemming kwam, een tegenstander
van het Centrum de zegepraal te doen
behalen. De revolutionnairen en dynamiet-
helden, werden, waar er sprake was van
Katholieke Candidateu, door de liberale
dagbladen, ordelievende vlijtige arbeiders
en burgers geheeten. De haat tegen Rome
maakte alleu blind voor de gevaren, die
de maatschappij bedreigden door de woe
lingen der sociaal-democraten, welke hun
doel hopen te bereiken door de omverwer
ping van de bestaande orde. In hunne
verblinding pochen zij op de kracht, waar
mede een goed gedisciplineerd leger de
voortgaande beweging elk oogenblik
kan stuiten en noemen hem een »dwaas«,
die, met het oog op de macht van den
Pruisischeu en Duitschen Staat, eeue om
wenteling langs den weg des gewelds meent
te kunnen tot stand brengen, zij vergeten
echter dat het leger ook diegenen in zijne
rijen opneemt, die den 28sten October van
dit jaar reeds met 550,000 stemmen van
hun aanzijn een niet twijfelachtig teeken
hebben gegeven.
Wij zullen tot besluit het in vele op
zichten zeer juiste oordeel vermelden van
een liberaal blad, met name de Müncliener
Allgemeine Zeitungwelk blad omtrent de
verkiezingspolitiek o. a. zegt;
»De baat is nu eenmaal sterker dan liet
politieke overleg. Men gunt den eenen te
genstander het mandaat niet en speelt het
liever een anderen, wellicht nog onver-
dan zal ik u met den uitslag mijner nasporingeu
bekend maken.
De bestolene kwam na acht dagen weder en
vroeg den kadiHebt ge den dief uitge-
vouden? Weet gij waar het kistje is?
Ik heb geen bewijzen, antwoordde de kadi
bedaard over eeuigen tijd kunt ge nog wel eens
aanvragen.
Zoo verliepen drie maanden en de bestolene
kreeg immer ten antwoord: Ik heb geen be
richten.
De Europeaan verloor ten laatste zijn geduld en
zeide Nu, doe dan alsof ik een Muzelman
ware; ga uw gang op zijn Turksch en bezorg
mij mijn geld terug.
Verdenkt gij iemand? Noem hem mij.
Ik ging veel om met mijn buurman, een
koopman, die mij druk bezocht. Sedert mijn
geld verdwenen is, zie ik hem nog maar zelden.
Op den avond, toen ik bestolen werd, zag men
hem uit mijn huis komen. Hij heet Taïb Ben
Omar, en hem houd ik voor den dief.
De kadi keerde zich tot een zijner dienaren
en gelastte hem, terstond den genoemden koop
man te halen. Dit geschiedde, en de kadi sprak den
sidderenden Taïb Ben Omar met deze woorden aan
zoenlijkeren in de baud. De gevolgen van
zulk eene verkiezingspolitiek kunnen niet
uitblijven. Heden schijnt het niet gevaar
lijk bij eene herstemming zijn votum op
een sociaal-democraat uit te brengen; bij
eene volgende verkiezing zullen de kiezers
het misschien niet gevaarlijk achten bij de
eerste stemming voor de sociaal-democraten
te voteeren. Is de sociaal-democratie eene
politieke partij, als elke andere, waartoe
dient dan eene socialisten-wet? Wie voor
eeu sociaal-democraat stemt, verklaart de
wet op de socialisten als overbodig. De te
genstanders dier wet blijven dus in dit
geval consequent, niet echter de voorstan
ders dier verordeningen. Men zegt wel dat
de liberalen vijanden zijn van de politiek
der sociaal-democraten, maar die uitspraak
gaat in 't algemeen niet op. Hebben de
de sociaal-democraten in den Rijksdag voor
de ongevalswet gestemd of meent men dat
zij ooit hunne medewerking zullen verleenen
aan de invoering eener wet van dien aard?
Men vergist zich dan schromelijk. De mo
narchale Staat mag volgens buune meeniug,
de sociaal-politieke quaestiën niet oplossen,
dat blijft den socialistischen Staat voorbe
houden. Het aantal sociaal-democratische
leden is in den Rijksdag bij de jongste
verkiezingen aanzienlijk vermeerderd. Wordt
de strijd op de thans begonnen wijze voort
gezet, dan zal men het beleven, dat bij
elke nieuwe verkiezing de sociaal-democra
tische fractie meer en meer invloed krijgt
en ten slotte de heerschappij erlangt in
den Duitschen Rijksdag. Dat is natuurlijk
d« hoop, de verwachting, het ideaal der
sociaal-democraten eu we moeten het he
laas! erkennen, naar de ondervindingen in
de laatste jaren opgedaau, schijnt ons de
hoop der sociaal-demoeraten geenszins over
dreven.
De nieuwe Rijksdag telt 152 leden, wel
ke niet in den vorigen Rijksdag zitting had
den. Aan nieuw bloed ontbreekt het dus
den Rijksdag niet; of het gezond bloed is,
zal eerst later kunnen blijken.
Bij den Rijksdag is een petitie ingediend,
van 300,000 handteekeningeu voorzien,
waarbjj de verhooging der graanrechten
wordt verlangd.
Het Centrum heeft eeu wetsontwerp
bij den Rijksdag iugedieud tot weder-iu-
voering van het hooger beroep in straf
zaken.
Van dezelfde zijde kwam eeu wetsontwerp
Gij hebt dezen mau eeu kistje met goud
ontstolen.
Na lang talmen antwoordde de koopman
Ik versta u niet.
Geef hem vijftig stokslagen, zeide de kadi
tot zijn gerechtsdienaar.
Taïb kreeg zijn vijftig slagen, zonder te klagen
en zonder op te houden, zijn onschuld te be
zweren.
De kadi rookie bedaard voort en scheen niet
te letten op al wat er buiten hem omging.
Eerst toen de vijftig slagen toegeteld waren,
keerde hij zich langzaam om en zeideBreng
hem in de gevangenisals hij morgen het kistje
niet afgeeft, krijgt hij honderd stokslagen.
Gij hebt gelijk, sprak hij nu tot den klager,
hij heeft niet gejammerd, hij is de dief. Kom
morgen terug de honderd slagen, die hij te
wachten heeftzullen hem wel tot andere ge
dachten brengen. Gij zult uw geld terug krijgen.
Zooals men denken kan, kwam de bestolene
op den bestemden tijd terug. De kadi liet den
gevangene voor zich brengen en sprakGij
hebt het geld gastolen waar is het
Sidiantwoordde de beschu ldigde dezen
nacht heb ik een droom gehad. Mij ver
in, waarbij de handhaving van de Zon
dagsrust worde mogelijk gemaakt. Daarin
wordt o. a. bepaald, dat vrouwen en kinde
ren op Zondag niet mogen arbeiden. Bij een
ander wetsvoorstel wordt de tijd bepaald,
dien de werkmau dagelijks in de fabriek
zal mogen doorbreugeu.
Men had bericht, dat de sociaal-demo
craten het voorstel tot opheffiug van de
socialistenwet bij den Rijksdag zouden ter
tafel brengen.Thans wordt echter verzekerd,
dat de keeren socialisten zoo wijs zullen
zijn om bedoeld voorstel niet in te dienen.
Zondag II. had te Parijs een bij
eenkomst plaats van 5000 werklieden
zonder werk. Na eeuige zeer heftige rede
voeringen besloot men tot het houden van
een monster-meeting in de open lucht, op
een nader te bepalen plaats. Bij het uit
eengaan zongen eeuige manifestanten de
Marseillaise. De politie kwam tusscheubeide,
tengevolge waarvan eenige agenten en een
commissaris van politie kwetsuren bekwa
men. Dertig personen werden in hechtenis
genomen.
De correspondent van le Temps te Aden
bericht, dat Mohamed Ben-Akmed, Sultan
van Tadjoerak, ofliciëel afstand gedaa n
heeft ran zjju grondgebied aan Frankrijk
en zich door den Resident een Fransche
pas heeft doen afgeven.
De berichten aangaande groote over
winningen der Franschen op Formosa zijn
verzonnen. De tijdingen omtrent het succes
der Fransche wapenen in Tongkin zijn
overdreven. De Cbineezeu hebben in Tong-
kin eu op Formosa eene aanvallende hou
ding aangenomen.
Bij het debat is de Kamer van afgevaar
digden over de credieten voor Tongkin eu
de daaraan verbonden interpellatiën heeft
de heer Delafosse, na een breedvoerig
vertoog vau den heer Lockroy tegen de
koloniale politiek, geëischt dat het mi
nisterie in staat van beschuldiging zou wor
den gesteld.
Blijkens een telegram van Brière, uit
Hanoi van 23 dezer, heeft Duchesne de
behaalde voordeelen voortgezet. Den 20 de
zer heeft hij, zonder nieuwe verliezen, drie
versterkte dorpen rondom Tuyenquau ver
overd eu het proviand van den vijand ge
nomen of vernield. De zwartvlaggen en ge
regelde Chineesclie troepen in Yuuau zijn
in volle wanorde in wouden en bergen te
ruggetrokken.
scheen een zwarte man, die tot mij zeide: Gij
zijt een waar geloovige gij zult niet lijden als
een dief. Begeef u op de Arabische begraafplaats.
Zes schreden van den oostelijken hoek zult gij
een langen steen zien; licht dien op, daaronder
zult gij het kistje vinden.
Breng ons bij dien steen, gelastte de kadi.
De koopman bracht den kadi en den aan
klager naar de aangeduide plaats en daar vond
men het kistje met het goud. Nadat de bestolene
zijn eigendom had teruggekregen, vroeg de kadi
den dief
Hebt gij niet gezegddat de man die u
dezen nacht verschenen is, er zwart uitzag
Ja! antwoordde Taïb; bij was zeer lang en
geheel zwart.
Dan was het stellig de duivel, sprak de
kadi, die aan zijn dienaar een wenk gaf en er
bijvoegde: Geef den man nog tweehonderd
stokslagen, omdat hij met den duivel verkeert.
Wat zegt gij van onze justitie? vroeg hij
den Europeaan. Deze gaf hem een handvol
van het wedergevonden goud, en de kadisielde
zich met dit antwoord tevreden.