B N N E NL AND. Kerkzangers. Vondel en Milton. GEMENGDE BERICHTEN. Een Vlaming over Hollandsche zeden. Voor geest en hart. Het verraadt eene groote verwaandheid of dwaze stijfhoofdigheid van een eenmaal genomen besluit hoedanig het ook zij, nim mer te willen afwijken, en liever de dwa ling te verontschuldigen. Om gezag te verkrijgen is geeue uit stekende geleerdheid, geen hooge stand of groot fortuin noodig; neen het laat zich gemakkelijker verwerven; het is alleen te koop voor deugd en ootmoed des harten. Evenals de wijzer den loop eu in- wendigen toestand van eeu uurwerk aan duidt, zoo heeft ons ook de natuur een middel aan de hand gegeven, om 's men- schen inweudigen toestand te kennen; en dit is ziju uitwendig gedrag. De innerlijke rust is voor den mensch zeiven, de uiterlijke voor anderen goed; maar verbonden maken ze eerst den vol maakten mensch; uit die vereeniging ont staat het goede geweten en de stichting voor anderen. Grelijk een visch door het aas te grij pen, zelf wordt gevangen en door eeu slech ten ruil meer verliest dan hij wintimmers wint hij den worm, bij zelf echter gaat verloren: zoo ook de schraapzuchtige, die voor geschenken het beste deel, zijne vrij heid, verkoopt. Lof. Allerlei. STEDELIJK NIEUWS. Haarlem, 26 Nov. Voor de 2 vacaute betrekkingen van Inspecteur van Politie alhier, hebben zich 26 sollicitanten aan gemeld. Kunstnieuws- Kerknieuws. Met genoegen lazen wij eene voordracht over den kerkzang voor eenige weken door den Zaer- eerwaarden Heer Franken, Pastoor van Kraudorp, voor eene afdeeling der Caecilia-Vereeniging in een stadje der Rijnprovincie gehouden. Na doel, strekking, enz, te hebben verklaard, sluit de Eerw. spreker met eenige wenken voor de kerk zangers, aan welke wij het volgende ontleenen: nZingt in geett en waarheid" Dit vereischte heeft de Heilaud aan 't gebed gevoegd, toen Hij met de Samaritaansche vrouw aan deJacobsbron de bekende merkwaardige onderrichting hield. „God is een geest en die Hem aanbidden, moeten zulks „in geest en waarheid" doen. De zang is ook een gebed, daarom moet ook deze „in geest en waarheid" geschieden. Wat wil dat zeggen? In geest zingen beteekent„zingen met het hart, met verrukking en met verstandmet die innerlijke gewaarwording en dat gevoel, welke uit de zangstukken doorstralen. Het zingen met de lippen, waarbij het hart onverschillig blijft, vervliegt in de lucht en is zonder waarde voor God. Het verdient des Heeren scherp verwijt: „dat volk eert mij met de lippen, doch hun hart is verre van mij." Het zingen met de lippen, blijft zonder een heilzame uitwerking op het hart der geloovigen, want wat niet uit het hart komt, gaat ook niet tot het hart. In waarheid zingen beteekent, datgene, wat men zingt ook opreciit en ernstig meenen. Zon der dit, zou het gezang slechts huichelarij, leugen en laster tegen den alwetenden God zijn. Leugen taal is een gruwel voor den Heer. Ik weet niet of ik hier nog de vreeselijke bedreiging van den H. Geest in 't bizonder dien aan te halen„maledictus homo, qui facit Dei opus fraudulenter," (vervloekt zij de mensch, die een werk van God op eene gehuichelde of bedriegelijke wijze uitvoert) Wat zegt gij er van, wanneer een zanger Kyrie en Christe eleisou medeziugt en toch vóór en na dezen smeekzang recht in het aangezicht van den om medelijden gebeden Heer, zich oneerbiedig, mog lijk wel onfatsoenlijk gedraagt? Wat zegt gij er van, wanneer de eene in den Gloria „laudamus te, benedicimus te, adoramus te, glorificamus te," enz. medeziugt, en dan door praten en lachen het tegendeel of mogelijk nog veel ergers doet Wat zegt gij er van, wanneer een zanger op de woorden des priesters: „sursum corda" (verheft uwe harten), luide een plechtig antwoordt: „ha- bemus ad Dominum,, (wij hebben ze tot den Heer verheven; en dan toch, wie weet het op welken vreeselijken afstand met de gedachten zijns harten van God is verwijderd? Wat zegt gij er van, wanneer een zanger, die bij elke godsdienstoefening zoo dikwerf herhaalde gezan gen van innige en getrouwe overgeving aan God, medezingt en dan door zijn handel en wandel in het dagelijksche leven het tegenovergestelde uitoefent. Ik vermeen in uwe oogen te lezen: „dat past niet bij elkander; de eene leugen straft de andere. Neen zoo iets past volstrekt niet, dat zijn logen- achtige lippen en deze zijn den Heer een gruwel. Daarom nog eens in waarheid zingen, dat wat men zingt, oprecht meenen en denken en dat dan ook in en huiten de kerk door zijn voorbeeld en gedrag staven. Zietdaar zangers uwe leus." In de Hollandsche Maatschappij voor fraaie Kunsten en wetenschappen heeft de Zeereerw. Heer J. W. Brouwers, Pastoor van Bovenkerk, een vergelijkende studie voorgedrageu tusschen den Samson van Milton en Vondel. Milton had, zoozeide de geleerde spreker, het voor recht den Samson van Voudel te kunnen kennen, die zes jaar vroeger was verschenen, daar Milton de Hollandsche taal verstond. Milton was blind en had zijn partij ten val zien komen, 't geen met zijn ongelukkig huwelijk eene overeenkomst van toestand vormde met den Israëlitischeu rechter, die Vondel miste. In spijt hiervan komt onzen grooten landgenoot den lauwer rechtmatig toe, door hooger scheppende kracht, dat kenmerk vau 't genie. Dit blijkt zonneklaar, als men den eenen met den anderen in bizonderheden vergelijkt, b. v. in de opvatting van het spelen van Samson in Dagons tempel. Milton laat Samson kunstjes vertoonen en tours de force als een charlatan; terwijl S. bij Vondel zijn overwinnaars roert door de macht van zijn woord en de tonen van zijn lied. Spreker zet zijne vergelijking voort, ook bij de karakteriseering van de personen der historie en der phantasie. De Eugelsche Delila staat met hare streken alleen; Vondel groepeert om haar een trits toonbeelden van vrouwelijke deugd, zedigheid en godsvrucht die ons dwingen tot waardeering der vrouw. Bij Vondel muut de eenheid van personen uit, die hij, b. v. den vorst, den hoogepriester, met meesterhand als met het aangezicht naar den held der tragedie gekeerd, voorstelt. Ook de manier waarop de koningin het verschijnen van den geval len Samson op Dagons feest vraagt, en niette genstaande zijn en 's hocgepriestcrs tegenstand weet te verkrijgen, is bij Vondel een meesterstuk van vinding en uitvoering. Het slot alleen eischt reeds, r,aar sprekers meening, de eere-prijs voor onzen dichterenvorst. De Eugelsche Samson is de straks genoemde kunstenmaker, die op zijne vertoonde kunstjes bluft en ten slotte nog een tour de force aau het publiek vertoonen zal; bij Vondel heet het, na aanroeping Van den Almachtige, in fierheid en kracht: „Sterf nu mijn ziel met al de Filis tijnen.// Zoo heeft de geleerde en talentvolle Pastoor Brouwers op letterkundig gebied een nieuwen lauwer bij zijne vele andere gevoegd, door oor spronkelijke opvatting en beoordeeling van twee groote meesters in hunne werken, en daarbij den hoogen voorrang doen uitkomen van den Nederlandscheu boven den gevieraen Engelschen dichter. Een werk, verdienstelijk voor de letter- k«nde, verdienstelijk voor het vaderland, welks meesterwerken verdienen alom te worden genoten en ten hoogste gewaardeerd. Wittem (Limburg), 25 Nov. Vrijdagavond jl. hebben eenige dieven met geweld den ijzeren ofïerstok aan het missiekruis tegenover het klooster der Eerw. Paters Redemptoristen alhier openge broken en geledigd. Ook hebben zij pogingen aan gewend om de kloosterkerk binnen te dringen, waarvan sporen aan de kerkdeur zichtbaar zijn; dit is hun echter niet gelukt. De daders ziju nog niet gevonden. Doesburg, 25 Nov. Bij deze gemeente is de IJsel zoo laag, dat men droogvoets tot midden in de rivier kan komen. De scheepvaart is ge stremd. De schipbrug over den IJsel is reeds lang in eene vaste brug veranderd, doordat de schepen op het zand rusten. Een en ander veroorzaakt veel ongerief. Wageningen, 25 Nov. In onze gemeente waar reeds meermalen geklaagd werd over het ver nielen van nesten of het vangen van zangvogels, die zooveel bijdragen tot verhooging van het ge not des wandelaars, heeft thans de kantonrechter twee personen (D. H. en H. K. uit Tilburg) ver oordeeld tot eene geldboete van f 15 of 5 dagen gevangenisstraf, wegens het vangen van een nach tegaal bij het bekende uitspanningsoord „de Grebbe". Meerkerk, 25 Nov. Een inwoner dezer ge meente, die een soldaat ter inkwartiering had, doch geweigerd heeft aan dezen voeding enz. te geven, is veroordeeld tot eene boete van f 25 of 7 dagen gevangenisstraf. 's Gravenhage25 Nov. Gisteren werd op een veiling aan de Laan van Meerdervoort o. a. voor vijf-en-dertig antieke knoopjes, gemonteerd met glazen steentjes, f 312 besteed. Naar het oordeel van Lie bi gz o o verneemt De Huisvr.is havermeel bijna even voedzaam als rundvleesch en veel rijker aau stoffen, die voor de vorming van beenderen en spieren dienen, dan tarwemeel. Havermeel bevat 62 pCt. zetmeel, 18 pCt. kleefstof. 6pCt. vet, 14 pCt. water, 7pCt celstof en 3 pCt. mineralen. Uit deze samenstelling blijkt mede, dat het als een uitmuntend voedsel moet worden beschouwd. Een aftreksel van havergrutten is voor zieken een heilzame drank, eD in vele ziekten worden die grutten beter dan eenig ander voedsel ver dragen. Het natuurlijke vetgehalte in de haver werkt op de ingewanden zeer gunstig. Op de wijze van boekweit-grutten bereid, ziju haver-grut- ten voor kinderen eu volwassenen niet alleen eeri even smakelijke spijs als de boekweit-grutten, maar wat voedingswaarde betreft, verdienen zij bepaald de voorkeur. Een eigenaardig orkest wisselde bij de opening vau het congres der veefokkers te St. Louis, de werkzaamheden af. Het was nl. een „koeherders kapel", welker leden in de kleeder dracht der Mexicaansche grenzen uitgedost wa ren en op koehoorns bliezen, terwijl de directeur een met zilver beslagen pistool als dirigeerstok gebruikte. De muziek werd luide toegejuicht. In eenige van de middenstaten van Amerika wordt sedert eeuigeu tijd een nieuw opvoedingsstelsel voor jongens vrij algemeen in toepassing gebracht, 't Is namelijk den jongeling, die pas van het college komt, misschien trotsch op zijne behaalde prijzen in vakken van studie of in gymnastiek, een paar jaren naar eene der Westersche prairieën te zenden, om daar schapen of runderen te hoeden. Oppervlakkig beschouwd, schijnt dit een ruwe, bijna wreede behandeling, maar gewoonlijk blijkt het zoo heilzaam te wer ken als een koud stortbad op een outzenuwd li chaam. Een knaap, die een jaar lang deze behan deling heeft ondergaan, waarbij dagelijks al ziju moed, al zijn gezond verstand, al zijne schran derheid en kracht op de proef worden gesteld, heeft, als hij terugkomt, veel van zijne eigenwijs heid afgeleerd; hij heeft eene ruimer levensbe schouwing eu een helderder doorzicht om werke lijkheid van schijn en gekunsteldheid te onder- derscheiden, dan hij door het stadsleven na ver loop van jaren had kunnen verkrijgen. Daarbij komt nog de versterking van zijne lichamelijke krachten door het leven en hard werken in de opeu lucht. Menig bedorven eu zwak wittebroods kindje zou door een jaar naar de prairieën ver bannen te worden van den dood of een ziekelijk leven gered worden. Ten gevolge van de Internationa le Tentoonstelling te Amsterdam, heeft een Eu gelsche firma betrekkingen aangeknoopt met den heer W. Vaandrager te Charlois, een der bekroon de inzenders van boter. Te Pannerden, met een bevolking van nog geen 1000 zielen, werden in het laatste jaar ruim 11000 liters sterke drank verbruikt, d. i. nog meer dan 11 liter per hoofd, vrouwen en kinderen medegerekend. Na de invoering van de Drankwet is het verbruik er nog met circa 1000 liters toegenomen, en toch is openbare dronkenschap er een hooge zeldzaamheid! Welk een laadvermogen Leve de reclame\ Opeen kerkhof tePa- rijs vindt men het volgende grafschrift: „Hier rust de deugdzame Caroline, echtgenoote van den slotenmaker Galière; het hek van dit grafmonu ment, dat voor de braafste en beste der vrouwen is opgericht, komt uit het atelier van haren echt genoot." Transfusie van bloed, eene kunst bewerking waarbij bloed van een gezond mensch wordt gebracht in de bloedvaten van een uitge put, ziek lichaam, wordt reeds sedert jaren met meer of minder succes toegepast .De voornaamste oorzaken van mislukking bestonden tot nu toe in de moeilijkheid, om bij de operatie de lucht ge heel buiteu gemeenschap met het bloed te houden, en ten tweede in het noodzakelijk gebruik van pompen en andere tusschenwerktuigen. In Berlijn worden nu belangrijke proeven op dit gebied ge nomen en, naar men zegt, met uitmuntend gevolg. De patiënt wordt geplaats in eene afgesloten ruimte, waarin de drukking van de lucht wordt ver minderd. De persoon daarentegen, die zijn bloed I zal afstaan, wordt opgesloten in een toestel, waarin de drukking van de lucht wordt opgevoerd lot verscheidene atmosferen. Tengevolge van dit ver schil in drukkiug, dat langzamerhand ontstaat, heeft de geheele overtapping van bloed plaats met behulp van eene enkele buis, die aan de eene zijde is gestoken in een bloedvat van den gezonde en aan de andere zijde in een bloodvat vau den zieke. Bovendien wordt nog eene bepaalde hoe veelheid zuurstof in den toestel gebracht, om de circulatie van het bloed te versnellen en de trans fusie nog gemakkelijk te maken. Alweer een jongen, wiens identi- teit te vergeefs nagespoord wordt, is een vierjarig knaapje dat te Parijs zwervende is gevonden. Praten doet hij niet veel, maar hij zingt en nu hoopt men door zijn lievelingsdeuntje bij wijze van sigualemeut, in de Courant te plaatsen, op het spoor zijner ouders of bloedverwanten te komen. Een dagblad meldt de buitenge- wone merkwaardigheid, dat in een circus te Robrinks (Rusland) een kunstrijderes zich „tus- echen twee sprongen" op het paard heeft doodge schoten. Te Dodewaard, waar deze week de zalmvisscherij met den zegen weer is begonnen, heeft men in plaats van een zalm een zeekat in de netten gevangen. Jammer dat men, niet wetende wat met het vreemdsoortig dier (wegende 20 kilo) te doen, het gedood heeft. De uitgevers djer Prov. NBr. en 's Bossche Courant ontvingen dezer dagen eene quitantie voor geplaatste advertentiën onbetaald terug met 't bijschrift„Betrokkene houdt des Zaterdags be taal ,ag, doch is dannooit thuis!" Een Pruisisch werkman zat Maan- dag-avond in een kroeg te Parijs te bluffen, dat zijn patroon hem aangenomen had, omdat hij voor de helft goedkooper werkte dan de Franschen; en bij dronk hierbij zoo stevig, dat hij in slaap viel. Den volgenden ochtend werd hij door politieagenten op den Boulevard slapende gevonden. Wakker geschud, bemerkte hij dat zijn portemonnaie weg was en vond in zijn pet het volgend briefje: „Dit is het begin van het terug geven der vijf milliards". De man diende een klacht inmaar tegen hem werd tegelijkertijd geverbaliseerd wegeus dronkenschap. De Ministe r van Oorlog in Frank rijk heeft een nieuw model képi bij het leger ingevoerd, die netter en beter is dan de nu afgeschafte. Van binnen is deze képi voorzien van een karkas van vlaslinnen, die doortrokken is van een Russisch smeersel, waardoor ze bijna stijf gemaakt is. Het mensch ei ij k oog is moer aan misleidingen en dwalingen onderworpen dan het oor; zoo zal b. v. de oppervlakkige beschouwer rneeneD, dat het bovengedeelte van de cijfers en letters van den volgenden regel even groot zijn als het ondergedeelte 3333333 33 8888888888 SS8SSSS De lezer heeft slechts het blad om te keeren, om onmiddellijk te erkennen, dat zijn oog hem heeft gefopt. „Een dubbeltjes-gevecht P Wat is dat? vraagt de angstvallige lezeres (zooiezen we in de Vlaam- sche novelle: „Eeu scharenslijpersjongeu"). Nu 't is dezelfde onzin, die nog ten huidigen dage stu denten en officieren aanspoort, wegens het kleinste verschil van opinie elkanders gezichten levenslang te tatoeëeren. Voor ongeveer vijftig jaren heerschte in Holland nog algemeen de slechte gewoonte twisten en geschillen door het vechten met mes sen te beslechten. Werklieden en matrozen waren steeds voorzien van een groot zakmi» dat niet. toeslaathet wapen was dus steads bij de hand. Men vond overal hartstochtelijke vechtersbazen, die ruzie zochten en een gevecht uitlokten door het in de tafel gestoken mes. Hij, die zulk eeu mes toevallig aanraakte, gebruikte of ook maar aanzag, moest den tweestrijd willens of onwillens aannemen. Toen de Regeering tegen deze bal dadigheid te velde trok, vocht men inplaats van met zakmessen met oude afgeslepen geldstukken, meestal met de toenmalige dunne, breede en scherpe Hollandsche twee-stuiverstukken of dub beltjes, welke men tusschen de vingers vasthield en waarmee men elkander volgens bepaalde regels de aangezichten kerfde." „Vremde maniere bai die ollandse noatie zulle," zegt waarschijnlijk menig Vlaming bij de lezing van deze zedenschets. Lof zoeken is ydelheid, lof ontvangen is geluk, maar lof verdienen deugd. Lot beja gen is vruchtelooze moeite, omdat de lof geheel van anderen afhangt; maar dien ver dienen kan men altijd, d tar het van ons zeiven afhangt; dus ous daarop toegelegd. Draag zorg, dat uwe werken niet verguld ziju, maar vau goud; dat is, zij moeten goed zijnniet slechts schijnenzij moeten hunne waarde niet koopen, maar verdienen en die waarde hangt niet at van het ge zicht of het oordeel van anderen, neen zij is in u zeiven gelegen. Zoo verliest de di amant niets van zijne waarde, al wordt hij door een onkundige gering geschat; hij heeft zijn waarde in zich zelf, en is zoo veel waard als hij zwaar is. Wij kunnen ous aan het oog en oordeel van andereu niet onttrekken; daarom moeten wij ous in het openbaar zoo gedragen, dat zij in ons niets onbetamelijks of gebrekkigs zien; want zwaarder misdoet hij, die mis doet in tegenwoordigheid van anderen. Voor de balie. Rechter (tot den beschuldigde). Hebt gij dezen heer een dommen jongen ge noemd? Beschuldigde. Mijnheer de rechter, hoe langer ik dien heer aanzie, hoe waarschijnlijker het mij wordt. Aanbeveling. De burgemeester ran een dorp, wiens barbier het tijdelijke met het eeuwige heeft verwisseld, neemt het besluit voortaan zich zelf te scheren. Hij vroeg aan een vriend in de stad toezending van een scheermes. De vriend zendt hem het gevraagde en schrijft„Hiernevens het gewenschte mesde prijs is f 3.meld mij spoe dig of het naar uw genoegen is. De burgemeester maakt onmiddellijk gebruik van het scherpe mes, maar hij is nog zeer onhandig bij het scheren en snijdt zich herhaaldelijk in 't aangezicht. On middellijk zendt hij het geld aan zijn vriend en schrijft„het mes is uitmuntend ik bloed als een rund." Gekwetste majesteit. Gravin (tot den kunst schilder). Mag ik u vragen waarom u mijn voor hoofd zoo donker geschilderd heeft? Kunstschilder. Omdat er een schaduw op ligtMevrouw. Gravin. Een schaduw? Mijnheer, op onze gansche door luchtige familie ligt niet de minste schaduw. Alternatief. Gast. Kastelein, als ge mij niet spoedig eeu glas bier brengt, geef mij dan drie stuiveis, opdat ik in een ander bierhuis er een kan drinken. Ad rem. Gansch in strijd met de bestaande bepaling is de onderofficier Snaphaan in burger- kleereu gaan wandelen. Nauwelijks heeft hij zich in de stad vertoont of hij ziet in de verte ziju kapitein komen. Fluks plaatst Snaphaan zich achter een boom, die echter ternauwernood dik genoeg is, om zijne persoon aan de blikken van zijn superieur te onttrekken. Des anderen daags viaagt de kapitein bij de exercitie: „Z^g eens, Snap haan, hoe komt het, dat ik u gisteren iu burger- kleeding moest zien?" „Omdat de boom te dun was, kapitein," antwoordde de schuldige onderofficier. In. de kazerne. Sergeant. Wat is dat, wat ik hier op het bord geteekeud heb. Eerste soldaat. Ben streepie. Sergeant. Neen die volgt. Tweede soldaat. Een lijntje. Sergeant. Ook niet die volgt. Derde soldaat. De kortste afstand tusschen twee punten. Sergeant. Neen, ezels, die ge zjjt dat is een balk. Een scherpe blik. Reiziger. Mijnheer, uw dienaar, ik kom van het huis Yan Vlodderen Zonen en mijn naam is Mozes, Levie, Nathan Hersch. Patroon. Ja, dat zie ik. De eerste der vier séance» aan kamermuziek gewijd, had gisteren-avond plaats met de medewerking van den heer Jozef Cramer. Een vrij talrijk en uitgelezen auditorium vulde de bovenzaal der Sociëteit Vereeniging en liet het den artisten aan toejuichingen bij de uitvoering van het schoone programma niet ontbreken. Twee trio's (een van Von Beethovenop. 1 No. 1 en een van Brahmsop. 8) benevens een duo Schuberts Rondeau brillant, op. 70) werden door de heeren Appy% Cramer en Schleyel ten ge- hoore gebracht. In Schuberts Rondeaudat de componist zelf met het predicaat brillant zoo juist mogelijk karak teriseerde, schitterde de heer Cramer opnieuw door zijn meesterlijk spel, door zijn fijne nuaueeenng en uitmun tende opvatt ng. Van de beide andere nummers van het programma kannen wij niet dan met den meesten lof ge wagen-, zij werden met volkomen zekerheid en samen werking, frischheid en gloed meesterlijk uitgevoerd. Inder daad de vertolking dezer heerlijke toonsuheppingen leverde het bewijs dat de goede naam, waarin de kamermuziek uitvoeringen staan bij het muzikaal ontwikkelde Haar- lemsche publiek ten volle verdien! is. Wij brengen dan ook hulde aan de energie en den aesthetischen zin der heeren Appy en Schlegelwelke heeren ons iu staat stellen op 't gebiei van kamermuziek de voortreffelijkste meester stukken vaa beroemde toondichters dankbaar te genieten en daarbij het zilverreine achevé van hun spel in hooge mate te bewonderen. Z. II. Pans Leo XIII heeft benoemd tot Kanunnik van het Metropolitaan-kapittel van Utrecht den Zeereerw. heer J. G. C. Essink, Deken van Naarden en Pastoor U Maarssen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1884 | | pagina 2