NIEUWE
No. 865,
Zondag 11 Januari 1885.
10de Jaargang
ht\
- -/C
MT BERICHT.
De verdragen en liet
Congo-tractaat
BUIT INLAND.
s
Hik van weten. En al beweren zij het te
gendeel, zij koesteren inwendig toch bit
ter weinig sympathie voor het Evangelie.
I
abosnementspb ijs
Per 3 maanden voor Haarlem i 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
- -V
B U ït E A USt. Jansstraat Haarlsm.
AG-TTE MA AGITATE.
PRIJS DEE APVERTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uit ore vers K UPPERS TA URE Y.
De SCHEURKALENDER van de Katho
lieke Illustratie 1885, waarvan de prijs
0.50 is, stellen wij voor onze abonnós
EN VOOR HEN, DIE ZICH NOG
ALS ABONNÉS OP DE NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT AAN
MELDEN tegen betaling van slechts
20 Cents, verkrijgbaar. Onze geachte abon -
nés buiten Haarlem, die van deze aan
bieding wensehen gebruik te maken,
worden beleefd verzocht, het bedrag in
postzegels (plus 10 cents voor frankeer-
kosten) bij hunne aanvrage te voegen.
Wij leven in een tijd, vvaariu men vele won
derlijke dingen ziet gebeuren. Alles staat,ook
op internationaal gebied, op losse schroeven.
Hetgeen eenmaal werd overeengekomen met
het doel om de eeuwen te trotseeren, bleek
reeds sedert lang allerminst tegen de wer
king des tijds bestand te zijn. Men zoo
kunnen zeggen, dat de Rijken van ons
werelddeel wandelen op verscheurde trac-
taten. De reden van die wankelbaar
heid der verdragen moet niet in de eerste
plaats gezocht worden in den inhoud dier
overeenkomsten zeiven, maar in den onzede-
lijken grondslag, waarop vele tractateu rusten.
Het is de macht der omstandigheden,
welke aan de verdragen een eind deed komen.
Nu zou men zeggen, als dat waar is,
dan hebben de Regeeriugen ook geen schuld
aan dat verscheuren der tractateu, dan han
delen zij onder den invloed van overmacht-
Maar die gevolgtrekking zou niet juist
wezen. Men moet eerst bepalen, wat in dit
geval, ouder overmacht moet worden ver
staan. Eu dan gelooven wij, dat de omstan
digheden, welke die overmacht iu 't leven
roepen, door het eigen toedoen der onder
scheidene Staten ontstonden. Zij waren de
oorzaak van hel ontstaan der verwikke
lingen, die al de ingrijpende veranderingen
iu het Stateustelsel deden geboren worden,
wijzigingen en omkeeringen niet met den
toestand van Europa overeen te brengen.
De beginselen, waardoor de volken (of liever
hunne Regeeringen) zich lieten leiden, ont
aardden. Hieruit vloeide als van zelf voort,
dat de zedelijke kracht der natiëu was
gebroken. Het onderlinge verkeer, de onder
linge verhouding tusscheu de Staten moest
den invloed daarvan ondervinden.
FEUILLETON.
De waterkuur.
Ga nu heen, zei de directeur van het
krankzinnigengesticht te L.... tot een student,
die aan de inrichting de liydropatische gene
zing praktisch wilde bestudeeren ga nu heen
en neem een half dozijn natte lakens cu wikkel
er dsn jonkman in, die van morgen is hierge-
komen.
Moet het water heel koud zijn? vroeg de
student, onwillekeurig rillende, want het was
Januari en het vroor hard.
Het moet worden aangewend in zijn na
tuurlijken staat, antwoordde de professor met
een vriendelijk glimlachje; en stoor u vooral
nist aan Int tegenstribbelen, zelfs niet aan het
hevigste verzet van een patiënt, wie ook.
De ineuscken hier, denk er om, zijn niet wel
bij 't hoofd dus moet ge van hunne zonderlinge
gedragingen maar volstrekt geen notitie nemen.
Het jongmensch, 't welk ik nu onder uwe be
handeling stel, zult ge vinden in No. 4.
Geheel verdhpt in de beschouwing van de
kracht des waters, ging de aspirant-do kter lie en
om de aangeduide kamer op te zoeken.
De oorlogen der moderne geschiedenis
staan iu zedelijke beteekeuis ver beneden
die van de oudere historie. Niemand zal
kunueu ontkennen, dat er ook vroeger
werd gestreden over gausch niet zedelijke
geschillen, dat heersehzuclit en hebzucht
een groote rol vervulden in de wording
der worstelingen van de volkereudoch
met dat al durven wij de stelling verde
digen, dat doorgaans voor de oorlogen van
de vroegere een beter motief bestond dan
voor die van de nieuwe tijden.
Met meer recht dan dat woord thans
gebruikt wordt, kon men vroeger spreken
van beschavingsmachten. Zonder haar zou
Europa niet zijn Christelijk aanzien heb-
beu verkregen. De oorlogen waren ourais-
O O
baar tot bereiking (wij weten 't niet juister
uit te drukken) van de historische oogmer
ken, welke men wilde verwezenlijken. Er
bestond een geschiedkundige drang, die
enkele machthebbers drong en dwong op
te treden ais werelddwingers. Wie denkt
bier niet aan Constantiju den Grooten en
aan Karei den Grooten Doch ook nog in
veel later tijden ontbrak het niet aan Vor
sten, die, de een meer en de ander minder,
zelfbewust, de onschatbaarste diensten be
wezen aan de zaak der Christelijke volks
beschaving.
Zoo stond het vroeger geschapen. En
nu? De daad verdween doch het woord
bleef. Meu spreekt ook nu nog van beseba-
viugsoorlogen. Doch alleen de oppervlak
kigheid kau zich door die leus laten mis
leiden. Wilde men werkelijk beschaven,
dan behoefde men niet ver van huis te
gaaner heerscheu nog ontzettend vele
behartigenswaardige onbeschaafdheden op
Europeescheu bodem. Het oog der beschavers
reikt echter veel verder. Iu onze dagen
zien wij zelfs dat Afrika, in zijn minst
bekende deelen, tot het terrein der bescha
ving wordt gekozen. Met geweld wil men
de Afrikaneu al de zegeningen der Wes-
tersche beschaving en outwikkeliug deel
achtig doen worden.
't Klinkt machtig fraai. Maar als men
de zaak van naderbij beschouwt, dau er
langt zij, hoe schoon ook naar't uiterlijke,
een gausch ander karakter. Was het de
wensch der machtigen van Europa om
waarlijk te beschaven, om de donkere zonen
van Afrika te verlichten, dan was daartoe
maar één middel, en wel, de verbreiding
van het Christendom. Doch de meeste
Staten willen daar zelf zoo.weinig moge-
Hij vond ze weldra en tegelijk een jongmensch,
ongeveer van zijn eigen leeftijd, die, hoewel
eenigszius bleek van gelaatskleur, in ziju uiter
lijk geen enkel spoor van ziekte verried. Deze
beantwoordde den groet van den binnentredende
met een lichte hoofdbuiging die vrij duidelijk
beteekendeWat komt gij hier doen?
Onze debutant-dokter bemerkte al dadelijk,
dat het bij dezen patiënt niet recht pluis was
iu de bovenverdieping en dienovereenkomstig
nam hij zijn maatregelen; zonder zich verder te
bedenken, draaide hij de deur op slot en stak
den sleutel iu zijn zak. Deze handelwijze had
tengevolge dat de patiënt de oogen wijd open
sperde en den bezoeker alles behalve minzaam
aankeek.
Wees zoo goed, mijnheer, mij te zeggen
waarom u de deur op slot draait, zei hij ein
delijk, zijn best doende om kalm te spreken.
Om zeker te zijn dat niemand ons komt
storen.
En waarom wenscht gij in mijn kamer
door niemand gestoord te worden? vroeg de
patiënt op vrij stroeven toon.
Ik ben voor het oogenblik belast met het
toezicht in dit gedeelte van de inrichting, zei
de ander, om den patiënt het noodige ontzag
in te boezemen.
Als de beschavers van ons werelddeel
tuk zijn op koloniën, dan is dat enkel om
iu macht en aanzien toe te nemen en
hunne bevolkingen te verrijken. Dat is het
hoofddoel, al wat nu verder uog kan wor-
O
deu verworven, is louter toegift. De belan
gen van het Christendom worden eerst na
alle andere behartigd.
Zoo is het gelegen, en daarom mag, naar
onze opvatting, niet eenmaal gesproken
worden van beschaviugsoorlogen. Engeland
heet in Egypte te gaan beschaven, doch
hoe men zich van die taak te kwijten dacht,
dat bleek uit de proclamatie van Gordou
aau de inwoners van SoedanZelfs het be
houd der slavernij werd hun toegezegd of
verleend.
Eu is Nederlaud wel geheel vrij te plei
ten van dat verloochenen van het Christe
lijk karakter der natie, ook tegenover an
dere volken? Hebben wij bij de Atjehcrs
ons doen kennen als Christenen bovenal?
De proclamatie van den Gouverneur-Ge
neraal Van Rees tot Atjeh gericht, ademt
de Christelijke sympathieën niet.
Wanneer men alles nagaat, wat thaus
om ous gebeurt in de wereld, dan gelooven
wij, dat men ons niet zal kunnen tegen
spreken als wij beweren, dat het met de
quaestie van deChristelijke beschaving slecht
gesteld staat in onze dagen.
Vermakelijk (als de zaak er niet te ern
stig voor ware) zou het tooueel kuuueu
heeten, hetwelk Afrika en eeu gedeelte van
Australië thans aanbiedt. Al de mogendhe
den komen in beweging, om nieuwe land
streken in bezit te nemen. Het ijverigst
streven vau elk van hen is slechts om de
andere een vlieg af te vangen. Met de in-
landsche Vorsten worden, langs de meest
behendige wegen, verdragen gesloten en
daarop volgt dau met groote snelheid het
ontplooien van de vlag der Natie, met
welke werd gecontracteerd.
Zoo heeft Duitschland ziju eerste koloniën
verworven. En zoo vermeerderen de andere
Staten de hunne. Ja, het is al gebeurd,
dat de geheele quaestie der inbezitneming
zich oploste in het meer of minder snel
stoomeu der schependie 't eerst kwam,
die 'c eerst nam.
Terwijl dau de vertegenwoordigers der
onderscheiden landen te Berlijn deftig zitten
te beraadslagen over de rechten der respec-
Loop naar den dwas het vrien
delijk antwoord, dat van weinig ontzag getuigde.
Ik verzoek u, mijnheer niet te vloeken,
maar u gereed te maken om mijn behandeling
te oudergaan.
Uw behandeling
Juist. Trek uit
Trek uit
Ja; trek uw kleêren uit, bedoel ik.
Ik?
Ge schijnt me zeer zwak van begrip.
En wat zijt ge van plan uit te voeren.
U achtereenvolgens in zes natte lakens te
rollen u een flink stortbad te geven, met de
voeten in het koud water; uw hoofd ook in een
nat laken to wikkelen en dan
Vergun me u te zeggen, mijnheer, dat ik
volstrekt niet gestemd ben om met me te laten
gekscheren; derhalve wees zoo goed uw biezoii
te pakken viel de patiënt hem nijdig in de rede.
Trek uw kleeren uit, dan zijt ge een beste
jongen, zei de jonge water-dokter op sussendeu
toon.
Wil je maken dat je wegkomt, of ik gooi
je het raam uitriep de patiënt woest.
Kom, laten we verstandig zijnGe zijt
hier gekomen om genezen te worden en de
professor heeft de behandeling van uw bizonder
t'eve Rijken in de Congo-streek, zetten de
agenten dier mogendbedeti hunne rooftoch
ten voort. Alles wordt haarfijn berekend
op de conferentie, alle rechten en ver
plichtingen worden duidelijk omschreven;
er ontbreekt niets aan.
Zou dat waar ziju Die vraag is van
groot gewicht voor de toekomst. Toch
durven wij niet auders dau tot haar ont
kennende beantwoording besluiten. Het
Congo-verdrag zal niet duurzamer zijn dau
alle negeutiende-eeuwsche contracten.
Men wil op de Congo eeu toestand
scheppen, gelijk die wordt aangetroffen op
de Donau. Da laatstgenoemde rivier zou
onder iuteruatiouale Europeesche hoede
worden gesteld. Wat heeft dat geholpen
in deu oorlog tnscheu Rusland en Turkije.
De Russische schepeu hebben de Turksche
vervolgd, bestookt, genomen. Niet auders
zal het op de Congo ziju. De overeenkom
sten baten niet als de zedelijke wil bij ieder
der contractanten ontbreekt, om de tracta-
ten eerlijk na te leven.
Eu iu dat gebrek aau moraliteit, iu
deu breeden zin van dat woord, ligt de
zwakheid der verdragen.
De internationale rechten zouden beter
gewaarborgd, de internationale verhoudin
gen op solider basis gegrondvest zijn, als
in de Staten van Europa de ware begin
selen van godsdienst en zedelijkheid werk
ten en heerschteii. Dau zouden de tractateu
eeu bodem bezitten, waarop zij eeuwen
lang veilig kouden rusten.
Thans beschouwou wij de internationale
verdragen als gelegenheidsovereenkomsteii
aan welke slechts een zeer tijdelijke waarde
kan worden toegeteld.
Ook het Congo-verdrag zal worden ge
ëerbiedigd tot liet tijdstip waarop eeu of
meer der contractanten de kans schoon ziet
om zich van de portie der anderen meester
te maken. Het te sluiten tractaat is enkel
een middel tot uitstel van eeu strijd over
ieders deel in Afrika. Toch zal dit we
relddeel zegen ervaren, omdat op den sol
daat en deu diplomaat, de Priester volgt
met het Kruisbeeld in de handen.
w
Opnieuw deelen de Belgische bladen mede,
dat onderhandelingen tusschen de' Nsder-
landsche en Belgische Gouvernementen
worden gevoerd over de stichting van eeu
Nederl.-letterkundige Academie, welke uit
ziektegeval aan mij toevertrouwd; dus laten we
terstond beginnen. Hier zijn, zooals ge ziet, de
middelen, die behooren te worden aangewend:
koud water, lakens euzoovoort.
Zijt ge eeu gek of een grappenmaker
vroeg (le ander grimmig.
Ik ben een zeer bescheiden volgeliug van
Priesnitz, (le apostel van de waterkuur, en ik
hcop, onder 's hemels zegen, het middel te ziju
om u in het bezit eener volmaakte gezondheid
te herstellen. Maak u gereed voor de natte lakens.
Ge zijt voor mij totaal een vreemdeling,
zei de patiënt, en 't schijnt wel dat gij onbe
kend zijt met het feit, dat ik een der hoofden
dezer inrichting ben.
De student had wel eens gehoord dat er geen
beter middel is om van gekken iets gedaan te
krijgen, dan hun gelijk te geven. Zoo deed hij
en antwoordde vriendelijkIk weet dat gij een
mar. vau gewicht zijt; maar dit doet in het on
derhavige geval niets af, noch bewijst dat ge
niet overeenkomstig de regels der inrichting moet
behandeld worden.
Intusschen had hij de lakens gereed gemaa t
en het ijskoude water droop hem tusschen de
vingers door.
(Slot volgt.)
