BUIT h L A i\ 1).
it i i\ i<; aTa i).
Oorlogskosten.
GEMENGDE BERICHTEN.
genomen door het verwerven of uitbrei
den van koloniaal bezit. Ons eigen vader
land kan ten bewijze strekken van die
waarheid.
Wat heeft ons het verkrijgen van Atjeh
gebaat? Bracht de Atjeh-oorlog ons niet
vloek in plaats van zegen? En als wij
ten slotte Atjeh waarlijk in ons bezit er
langden, zouden wij daardoorals volk,
van beter conditie worden? Wie zou dat
durven beweren? Wie zou het voorstel dur
ven doen om voor Yau der Putten en
Loudon een monument te stichten? Of 't
moest zijn eeu gedenkzuil van ouze na
tionale ellende!
Neeu, niet in koloniale heerlijkheid (zoo
dit woord ook met recht kon worden ge
bezigd) schuilt de bron van de vernieuwde
welvaart, in zedalijkeu en stoffelijken zin,
van Europa. Dat oude werelddeel moet
zich weer onderwerpen aan de altijd nieuwe
en vernieuwende kracht, welke uitgaat van
het Kruis van Golgotha. Door buigen tot
heerschen dat moet het levensprogramma
van de volken van Europa worden.
Het stofvergodeu bracht niet dan jammer
en ellende; telkens dreigen nieuwe gevaren
door die godloochenende richting.
De wijsgeeren (maar niet van de echte
soort) verkondigen, dat de rede de menseh-
heid redden zal, haar vernieuwen en vol
maken; de ongeloovige staatslieden droomeu
van eeu nieuwe aarde, waarop zekere theo
rieën zullen beschaving voeren, door de
sfeer de± revolutie bedacht en gekweekt;
de koloniale agitators verwachten uitkomst
in het vestigen van nederzettingen in
andere werelddeelen; maar de Christeu ziet
de redding alleen tegemoet van den levenden
God, aan Wiens dienst de volken op nieuw
zich moeten wijden.
Dumont deed in de Belgische Kamer eeu
voorstel om inkomende rechten te heffeu
van de levensmiddelen. Beernaert en Jakobs
verklaarden dat zij dit voorstel zullen be
strijden. Zonder tegenstand werd besloten
het in overweging te nemen.
Sedert eenige dagen wordt te Berlijn
onderhandeld over het deliuitief sluiteu vau
het handelsverdrag tusschen de Transvaal
en Duitschland, waarvan reeds tij leus het
bezoek der Transvaalsche deputatie ver
leden jaar de grondtrekken zijn overwogen.
Voor Duitschland voert graaf Herbert
Bismarck de onderhandelingen. De Trans
vaal wordt vertegenwoordigd door den
O O
heer Beelaerts van Blokland.
Bij gelegeuheid van ziju 73sten ver
jaardag zijn Dr. Windthorst 300 telegram
men van gelukwensching toegezonden, voor
't meereudeel van vereeuigiugeu en cor-
D T.5
poratiën, alsmede een groot getal van
feestgedichteu en bloemruikers.
Bij het Oosteurijksche Huis van Af
gevaardigden is thans eene Socialisten
wet ingediend, veel strenger nog dan
de Duitsehe van 1878, welker vruchten men
heeft kunnen waarnemen bij de jongste
Rijksdag-verkiezingen.
In de Zweedsche troonrede wordt de
oprichting aangekondigd van eene afzon
derlijke Regeerings-Atdeeling voor Handel,
Nijverheid en Laudbouw.
De militaire oefen-plichten de getalsterkte
der vloot zal worden uitgebreid, en de
bezoldiging der ouderwijzers verhoogd.
Als eeu bewijs der verbeterde ver
houding tusschen Japan en China kan
dienen, dat de Mikado onlangs de Chiuee-
sche Keizerin geluk weuschte met haren
vijftigsteu verjaardag,ouder betuigiug zijner
eeuwige vriendschap voor de dynastie. Het
schrijven moet eeu uitstekenden indruk heb
ben gemaakt.
Behalve den buiteulandscheu oorlog met Alj< h,
die nu in het dertiende jaar zijn bestaan rekt
en misschien een paar honderd millioen gekost
heeft, voeren de liberalen ook een verbitterden
binnenlandschen oorlog,
Den schoolstrijd.
Deze kostte in 1878 f 3.168 438; in 1879
f 3.596.689; in 1S80 f 4.686.797; in 1881
f 7.202 445; in 1882 f 8 648.651; in 1883
f 9.775.885.
Van 1884 liggen ons de opgaven niet voor de
hand. Maar zij ziju hooger, natuurlijk.
Dat zijn de onkosten van het llijk. Behalve de
anderhalf millioen voor hooger ouderwiis en
eenige bijkomende aardigheden, die het Rijk ge
heel en al voor zijne rekening neemt, vertegen
woordigen bovengenoemde cijfers niet meer dan
30 percent, die het Rijk aan de gemeenten res
titueert. Aan Rijk eu Gemeenten beide kost de
biunenlandsche oorlog over het lager onderwijs
wel zoo ongeveer 20 millioen. Eu dat ondanks
de geloovigen in bet land deu schoolmeesterenden
Staat reeds 150.000 kinderen van zijue scholen
hebben gehaald. Anders zou het budget van uit
gaven van Rijk en Gemeenten samen zeker nog
met 4 millioen moeter. verhoogd worden.
Dat kost de biunenlandsche oorlog. In dien
strijd ht-bben de liberalen den Sta t geleerd om
voor het onderwijs der lagere schooljeugd meer
geld uit te geven, dan dat ergens ter wereld
plaats heeft.
Ook hier blijkt weder, en met minder duide
lijk, dan in de boven aangehaalde cijfers, welke
vreeselijke oorlogskosten het arme vaderland voor
den overmoed der liberalen heeft moeten betalen.
Meer dan aan millioenen heeft de wet van '57
en hare verscherping van '78 gekost, aan de
eensgezindheid eu welwillendheid en daardoor
aan de kracht van het Nedcrlandsche volk. Een
verlies, dat zich niet onder cijfers brengen laat,
en helaas! niet zoo gemakkelijk als de millioenen
wordt verevend!
In de Arnh. Ct. lezen wij reeds de goed
gestileerde, doch vau weinig aandoening ge
tuigende lijkrede op de Liberale Unie. De be
grafenis beeft dus plaats geliad. Executeurs-tes
tamentair zijn niet benoemd. Er zijn geen erfge
namen opgekomen. Er zal niet worden gerouwd.
De lijkrede beschrijft de doode als een Uni-
verseele Juie, zijnde eene „aansluiting van alle
soorten van liberalen tot alle nuances om
vattend pan-liberalisme."
Wij weten niet, zegt De Gelderlander, of we
hier met Grieksch dan wel met eeu woord, uit
deu mond des volks opgevangen, te doen hebben,
want lang voordat de Unie genoemd werd,
verzekerden ons liberalen, die zich met hoogere
staatkunde niet ophouden, en over liuuue ontred
derde partij te spreken kwamen: /,'t Is me een
pan, hoor
Het lijvige advies van den Raad van Slate
over de voorstellen tot grondwetsherziening is
dezer dagen van ivege Z. M. den Koning aan
den Ministerraad gezonden.
Een wetsontwerp houdende een nieuwe
wijziging van de wet op den kleinhandel iu ster
keu drank is door de Regeeriug aan den Raad
van State verzouden.
Amsterdam, 23 Jan. De aanvraag van for
mulieren tot het tijdelijk vernrijgeu van werk
heeft sinds eenige dagen eene nieuwe vlucht
genomen; gausche scharen werklieden bieden
zich weder aan.
Hoogland, 23 Jan. Gisteren-ochtend is de
23 jarige timmermansknecht R. de O. alhier
dood aan deu weg gevonden. De strenge koude
wordt als hoofdoorzaak beschouwd. De ongeluk
kige was kostwinner voor zijne moeder, eene
bejaarde weduwe.
Alkmaar, 23 Jan. De jaarlijksche paasch-
tentoousirlling van vee enz., zal dit jaar alhier
gehouden worden op Vrijdag 27 Maart.
Breda, 23 Jan. Alhier is een jongeling, die
eeuigeii tijd ongesteld was, op eeu gegeven
oogeublik aan de hoede zijner bewakers ontsnapt
en uit eeu raam gesprongen. Men vond hem bij
het nieuw stedelijk ziekenhuis deerlijk gehavend
liggeu. Toen hij naar zijne woning werd getrans
porteerd is hij eenigeu tijd later overleden.
Rijswijk, 23 Jan. Gisteren-nacht heeft er
alhier eene poging tot inbraak plaats gehad in
de Roomsche kerk. De dief, door deu uacbtwacht
betrapt, is ontvlucht in de richting van Wate
ringen. Hij heeft getracht het paneel der kerk
deur uit te zagen.
Amersfoort, 23 Jan. Het lijk van den seder
11 dezer alhier vermisten Eraus Kraau, is nu ua
Vele vergeefsche pogingen gevonden, en uit een
der biunengrachten opgehaald.
Princenhagon, 23 Jan. Aan het R. K.
armbestuur alhier is door wijlen C. Talboom de
som van ƒ4000 vermaakt, met bepaling dat het
armbestuur de renten daarvan jaarlijks zal uit—
keeren aan den Pastoor der parochie, die daar
over vrij eu zonder verantwoording ten behoeve
van armen zal beschikken.
Kapitein Boyton, de vermaarde
zwemmer die, reeds zoo vaak door berichten
uit Amerika dood verklaard werd, komt weer
eens „boven water". Hij is niet dood, maar in
tegendeel zoo gezond als ooit. Dezer dagen schreef
hij uit New-York een brief aan eeu vriend te
Nantes, waarin hij berichtte, dat hij zich einde
lijk gevestigd heelt, gehuwd eu vader vau eeu
fliukeu jongen is.
Volgens bericht uit de streken
van Suza en deu Mout Cenis, zijn een honderdtal
personen gedood door de neerstortende lawines.
Sedert een paar dagen is het te-
leplionisehe afrijd-signaal voor de tramwagens op
de lijn Dam-Sarphaiistraat te A msterdam iu wer
king. Aan het einde der lijn iu de Sarpha-
tislraat is een paal in lautaarnvorm geplaatst,
met het opschrift „telephoou". Dit is, uieenen
wij, de tweede, die gebrutkt wordt; intusschen
worden binnenkort alle lijnen van dit signaal
systeem voorzien, teneinde iu het tramverkeer
de meeste regelmatigheid te bereiken.
Eene dame te Boston doet het
voorstel om een fonds te beginnen met een in
schrijving van f125,000, waarvan de jaarlij csche
opbrengst gebruikt zal worden voor verzorging
van de tanden der schoolkindereu.
Naar het Vaderland verneemt, heeft
de Minister van ouitenlaudsche zaken aan den
Eugeisehen gezant kennis gegeven, dat in zake
de ouheusehe bejegeuiug van twee Eugelsche
dames een onderzoek heeft plaats gehad eu dat
de zaak ter verdere vervolging in handen is ge
stel van het hoofd der politie. De burgemeester
van Don Haag, hoofd der politie, moet intus
schen geen reden gevonden hebben om de betrok
ken politie-beambten te straffen, daar zij te goeder
trouw hebben gehandeld.... Of zij zelf geen
verontschuldigingen behoeven aan te bieden aan
de beleedigde dames voor de lompheid, waartoe
overdreven eu blinde dienstijver hen verleidde,
is niet bekend.
Door den Minister van water-
staat, handel en nijverheid is bepaald, dat de
dienst der rijtuigen met coupé—lits en der slaap
wagens tusschen Parijs en Amsterdam kali worden
hervat.
Buffon was van gevoelen, dat
het menscheuleven het tot 150 jaren kou en ook
behoorde te brengen. Deze bewering steunde op
den volgenden grondslag: De normale levensduur
der dieren is op deze wijze te berekenen, door
de jaren van wasdom 6 a 7 malen te verveel
voudigen. Een kameel behoeft 8 jaren om zijn
vollen wasdom te verkrijgen en leeft 40 jaren;
het paard groeit 5 jaren en wordt 25 jaar oud;
de meuscii heeft minstens 20 jaar noodig om tot
vollen wasdom te komen eu hij kan 't derhal
ve tot 100 a 140 brengen. Maar Buffon kende
de sterfte-tabellen niet, die wij thans hebben.
Hoe zelden de 100 jaren worden bereikt, leeren
ons die tabellen; want slechts één op de 3500
bereikt dien ouderdom. Als vrij juist mag nog
de volgende berekening worden beschouwd: Van
de 1000 menscheu sterven gemiddeld 74 tusschen
de 60 eu 70 jaren, 60 tusschen de 70 en 79
jaar, 24 tusschen de 80 eu 90 jaar en slechts
4 tusschen de 90 en 100 jaar. Men zal derhal
ve deu leeftijd vau 70 a 80 jaren dooreenge-
nomen als deu hoogsten levensduur des menscheu
behooreu te btschouwen, zooals dan ook reeds
wordt gelezen in den 90ste Psalm: „Ons leven
duurt 70, of, zoo wij zeer sterk ziju, 80 jaren."
Eene aalmoes in natura. Naar men
iu de Gil Bias leest, wendde dezer dagen eene
groote kunstenares, die iu den uitersten nood ver-
keerende, zich tot Gounod om eene som van
500 frs. hare bede klesdeude in een gedicht.
Gounod, de som niet ter beschikking hebbende,
componeerde eene georkestreerde melodie op het
gedicht en verwees haar daarmede naar ziju uit
gever. Deze betaalde er 1000 frs. voor.
Te Steenwijkerwold doet zich
eene eigenaardige quaestie voor op het terrein
der „vergunning." W. V. uit Assen koopt vau
H. D, te Steenwijkerwold met alle lusten en las
ten eeu woonhuis, waarin eene tapperij wordt
uitgeoefend. Dat tot lusten hun recht van ver
gunning gerekend wordt, is in de akte niet uit
drukkelijk vermeld. De tapperij brengt niet zoo
veel op, als waarvoor verkooper heeft ingestaan.
De verkooper zou iu dat geval ƒ500 schadever
goeding geven maar na eenig geschil wordt
de zaak voor f 150 afgemaakt. Verkooper is bij
nader inzien nog niet tevreden. Nu komt hij om
100 voor de toestemming tot de overdacht van
't vergunningsrecht en, toen deze geweigerd Werd,
moest de tapperij gesloten worden. Verkooper
had het recht tot 1 Mei '85 te tappen, maar,
bij gemis van opdracht van den gerechtigde, kan
door Burg. en Weth. aan het verzoek vau deu
kooper om veiguuning geen gehoor gegeven
worden. De heereu kunnen nu gaan procedeeren,
maar duurt het proces drie maanden, dan kan
blijkens de tweede bepaling van art. 9 de ver
gunning wel eens geheel Worden ingetrokken.
Hetis gebleken dat er te Luik
3000 piano's zijn. Wat betreft eene belasting op
de piano's, wel is die door een lid van den
gemeenteraad ter sprake gebracht, maar er is
nog niets bepaald, ook niet iu beginsel. Er is
echter veel voor te zeggen en voorwaar niet al
leen te Luik!
Men berekent, datdagelijkseen
millioen tonnen (L,000,000,000 kilogram) steen
kolen uit den schoot der aarde te voorschijn ge
bracht en ongeveer een gelijke hoeveelheid ver
bruikt wordt tot verwarming, verlichting en het
verschaffen van beweegkracht.
Een bizonder groote doode w a 1 -
visch is aangespoeld op de oevers van de Eu
gelsche rivier de Severn. Hij is ongeveer 23 me
ter lang en ruim 40.000 kilogr. zwaar.
De heer W. Ort, fortificatie-op
zichter le kl. te Vlissingen, die dezer dagen zijn
55ste dienstjaar herdacht, is volgens de Midd. Ct.
niet alleen de eenige onderofficier, maar de eenig
actief dienende militair iu het leger, die met het
Metalen Kruis is versierd; bovendien is hij de
oudste soldaat.
Wegens de mishandeling, die jl.
Zondag-avond eenige jongelieden uit den aanzien
lijken stand in de koffiekamer van den schouw
burg in Den Haag hebben gepleegd jegens deu
heer De Hondt, is door deu mishandelde bij den
officier van justitie eene aanklacht ingediend.
Een viert al gevaarlijke valse he
munters, die te Parijs uit la Roquette naar een
andere gevangenis gabraclit werden, zijn op klaar
lichten dag, 's morgens te tien uren, uit het rij
tuig, waarmee men hen vervoerde, ontsnapt, zon
der dat iemand weet hoe. Hunne bewakers had
den niets van de vlucht bemerkt; zij ontdekten
eerst bij de aankomst op de plaats hunner be
stemming, dat de vogels gevlogen waren.
Te Duitse li - Altenburg, in N e -
der-0 rstenrijk, is dezer dagen door arbeiders, die
bezig waren aan kauaalwerken aldaar, een nieu
we warme bron ontdekt. Onmiddellijk uit den
Danau springt een waterstraal ter hoogte van 1
meter op, die een sterken zwavelreuk en eon
temperatuur van 27° R. heeft. Er werd daar
sinds lang te vergeefs naar warme bronnen ge
zocht, en men is over de ontdekking van dit
//nieuwe Karlsbad" zeer verheugd.
Te Dortmund is een treurig o n-
geluk gebeurd. Een jong meisje, dat bij een
vleeschhouwer in dienst w ts, is do >r een luik
uit een kamer boven de slachtplaats gevallen
iu een groot vleeschmes. Zij werd vreeselijk ga-
wond en overLed binnen weinige oogenblikken.
Een „Vrouwen-mishandeling-as-
^urantie-maatschappij" mag zeker tot de nieuwste
proeven van handelsgeest worden gerekeud. Zulk
een maatschappij, ofschoon naamloos, schijnt te
bestaan in het E igdsche graafschap van Lanca
shire. Een mijnwerker in dit „zwarte land" was
door den reenter veroordeeld om zijne vrouw,
vau wie hij gescheiden was, een wekelijksche
toelage van 8 shilling uit te keeren. Toen de
mijnwerker in dit bevel ten achteren was geraakt,
bracht de vrouw hem weer voor den magistraat
om hem tot betaling van het achterstallige te
doen noodzaken. De vrouw had zich thans over
grove mishandeling te beklagen, en voegde den
rechter toe, dat voor haar man een geldboete
niets baten zou, daar de mijnwerkers van hel
district onder elkaar een verzekering3fonds hadden
tegen dergelijke eventualiteiten. De vorige boete
was o. a. voor den man uit de kas van dit fonds
betaald. De remitter veroordeelde den vrouwenbeul
nu tot betaling van het verschuldigde weekgeld
en tot een maand gevangenisstraf met dwangar
beid hard labour).
In de Fransche wapenfabriek te
Etienne worden tegenwoordig proeven genomen
met een nieuw geweer, dat in twee tempo's ge
laden wordt waarmede dertig schoten iu du minuut
kunnen gelost wordeu. 't Is een uitvinding van
den heer Picard, neef van deu Generaal van dien
naam.
De ramp van het vergaan der
stoomboot Oude Maas II heeft grooter omvang
dan men aanvankelijk meende. Althans uit Oud-
Beierland wordt ons gemeld, dat er alleen uit
die gemeente minstens acht menscheu daarbij
ziju omgekomen, waaronder man, vrouw en kiud
uil één gezin.
Door 87 uitgevers en boekhan-
delaars, boekdrukkers en uitoefenaars vau aan
verwante vakken, allen wonende te Amsterdnm,
is aan de Tweede Kamer bij adres te kennen
gegeve.n, dat zij met volkomen instemming in
de bezwaren deelen, door de Vereeniging ter
bevordering van de belang in des Boekhandels eu
bet Ned. Uitgevers-bond ingebracht tegen het
tractaat met Duitschland.
Het is bekend dat bijna alle aard-
appelen en bizonder de zoogenaamde voorjsars-
aardappelen, die virsch, buitengewoon melig en
smakelijk ziju, na den winter waterachtig en
minder smakelijk worden, waarbij nog komt de
ontwikkeling der vergiftige solanine. Prof.
Artus geeft ter voorkoming van dit ongerief aan,
om den aardappel in 't voorjaar vóór bet koken
in bet midden van zijne schil te ontdoen; men
schilt namelijk een ring af, waarna hij als ge
woon gekookt wordt het vruchtwater verwijderd
en meu verkrijgt als in den herfat een meligen,
smakelijken aardappel, niet te ouderscheiden van
een verschen. Voegt men bij 't koken eenig keu
kenzout er bij, dan wordt door de verhooging
van 't kookpunt ook de vergiftige solanine ver
wijderd, welke altijd in de „uitloopeu" der aardap
pelen aanwezig is. Op deze wijze kan men zonder
nadeel aardappelen eten, totdat de nieuwe ge
reed ziju.
Verleden week zijn in het Hotel des
Invalides te Parijs twee oude snorrebaarden over
leden, die de oorlogen van het eerste Keizerrijk
hadden meegemaakt. Een hunner, die in 1786 ge
boren was, werd zelfs in den veldtocht naar Rus
land zwaar gewond. Hij was 50 jaren laug iu ge
noemd Iu/alideuhuis verbleven.
De zieken, die naar het Zuiden
zijn gereisd, om er in dezen winter van een zacht
klimaat te genieten, komen ongelukkig bedrogen
uit. Iu Spanje sterke sneeuwval, in de Cautabri-
sclie Alpen staat alle verkeer stil. Hetzelfde te
Nimes en in bijna geheel Zuid-Frankrijk. Te Can
nes was bet vreeselijk weder. Te Nizza bizouder
hoosr water en onweder. Te Marseille hevige
sneeuwbuien. In N.-Amerika heeft liet reeds laug
sterk gevroren, le Montreal zal op het einde van
Januari een carnaval op het ijs plaats hebben.
Een kunstmatig en prachtig ijspaleis wordt o. a.
te dien eiude gebouwd.
Te Brussel zal eerstdaags ee"
anarchistisch blad worden uitgegeven, getiteld:
l' Insurgé politique, social et litteraire.
Sedert een paar dagen houden
eenige lieden zich onledig met het uitspoelen in het
water vau den Buiteu-Amstel »ao een partij ca-
caohoomen, aan den kant op hoopen gelegd en
door opkoopers uit de afgebrande fabriek der firma
Blooker aangekocht. Tenzij de eigenaardigheden
aan den walkant en bij de aanraking mot het
Arastelwater opgedaan, bij de verdere bereiding-
processen mochten verloren gaan, is het vooruit
zicht voor de verbruikers van goedkoope choco
lade of cacaopoeder zoo min heuglijk als sma
kelijk.
De gedachtenlezer Cumberland
zal binnenkort ons land bezoeken o. a. séances
geren in Den Haag, te Rotterdam eu te Am
sterdam.
Zooals men uit het volgende zien
zal, zijn de Amerikanen niet alléén excentriek.
Een Russisch letterkundige, onlangs overleden,
heeft zijn geheele bezitting, nl. zijn lijk, aan da
geneeskundige faculteit van Kasau vermaakt,
en wel om de volgende redenen: „Mijne oogen,
schreef hij iu de beschikking, zulleo kunnen
dienen tot studie der geleerdeuik heb er ge
bruik eu misbruik van gemaakt, in strijd met
alle geneeskundige voorschriften, door bv. in
halfdonker te lezen en geheele nachten in met
tabaksrook gevulde koffiehuizen door te brengen
enz., ei toch heb ik tot mijn acht-en-zestigste
jaar eeu uitmuntend gezicht behouden. Mijn
schedel is ook eigenaardig; hij heeft bijna de
afmeting van dien van deu Apollo van den Bel
vedère en toch, ondanks deze buitengewone
hoeveelheid hersenen, heb ik mijn geheele leven
laug slechts dwaasheden gedaan".
