NIEUWE
flo. 870.
Donderdag 29 Januari 1885.
10de Jaargang
BERICHT.
Waar gaan wij heen?
B U IT fc i\ L A 1\ D.
EN VOOR HEN, DIE ZICH NOG
ALS ABONNÉS OP DE NIEUWE
HAARLEMSCHE COURANT AAN
MELDEN tegen betaling van slechts
20 Cents, verkrijgbaar. Onze geachte abon -
nés buiten Haarlem, die van deze aan
bieding wensehen gebruik te maken,
worden beleefd verzocht, het bedrag in
postzegels (plus 10 cents voor frankeer-
kosten) bij hunne aanvrage te voegen.
U44RLEIHS(!HE
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,8b
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Yoor' het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
JSK-i;
AGTTE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KUPPEES LAUI1T.
De SCHEURKALENDER van de Katho
lieke Illustratie 1885, waarvan de prijs
0,50 is, stellen wij voor onze abonnés
De moord gepleegd op den politieraad
Rumpff te Frankfort aan den Main, heeft
onlangs de algemeene aandacht van de
hoogere politiek afgeleid en was het on
derwerp van meer of minder diepzinnige
beschouwingen in de nieuwsbladen van alle
partijen. De goddelooze daad werd een
stemmig veroordeeld, en al werd ook hiel
en daar eene stem vernomen, die er op
wees, dat het slachtoffer van de snoode
misdaad, door de wijze, waarop hij zijn
ambt uitoefende, de wraak der anarchisten
dikwijls had uitgelokt, dan wilde men
daarmede de wandaad geenszins veront
schuldigen, doch slechts eenigszins ver
klaren.
Met zeldzame eenparigheid stelt de open
bare meeuiug de anarchistische leer voor
den moord op den heer Rumpff gepleegd,
verantwoordelijk. Men weet dat deze amb
tenaar van politie in het anarchisten
proces van 1881 eene belangrijke, van vele
zijden later tamelijk streng beoordeelde
rol heeft gespeeld. Men herinnert zich, dat
er reeds jaren geleden een aanslag op het
leven van den heer Rumpff werd gesmeed,
doch toenmaals door de gevaugeuueming
der samenzweerders werd verijdeld. Men
heeft nog niet vergeten, dat de naam van
dien man op de lijst der vogelvrij verklaar
den in het blad van Most {De Vrijheid)
heeft gestaan en dat hij door de leiders
der anarchistische beweging reeds sinds
angen tijd was ter dood veroordeeld.
Met huivering komt men inderdaad tot
de zekerhéid, dat in Duitschland Russische
en Iersche toestanden met reuzenschreden
naderen. Velen hadden gehoopt dat de zoo
FEUILLETON
Gedenkdagen in het jaar 1885.
Het pas ingetreden jaar 1885 is zeer rijk aan
honderdjarige gedenkdagen, die ons den blik op
merkwaardige personen en gebeurtenissen van
den voortijd doen richten.
Den 7den Januari 785 ontving Wittekind, de
heldhaftige aanvoerder der Nedersaksers, te At-
tiguy den heiligen Doop, zoodat de 7de Ja
nuari in zeker opzicht als de geboortedag van het
Germaansche Christendom kan geheeteu worden.
Drie eeuwen later zag het jaar 85 den tra-
gischen dood van een der grootste Pausen, die
met krachtige en gezegende hand de Kerk van
Christus uit het dreigende gevaar der secula
risatie en der verdrukking dcor de Vorsten redde.
Als ten huidigen dage het Katholicisme, niette
genstaande alle pogingen der wereldlijke macht
hebbers, krachtig en onbedwongen stand heeft
gehouden, dan hebben wij dit ongetwijfeld te
danken aan Gregorius VII, die den geweldigen
strijd togen Hendrik IV, den vertegenwoordiger
van het gewelddadige despotisme, met evenveel
moed als doorzicht en volharding aanvaardde.
En al werd Gregorius ook den 25stcu Mei 1086,
door de trawanten van Hendrik IV uit Rome ver
dreven,en al moest hij in verbanning, schijnbaar ge.
slagen, verlaten te Salerno sterven, toch had zijn
beginsel, de vrijheid van de Kerk, overwonnen;
vaak hoog geprezen politiek der Duitsche
Staatslieden en voor alles de tegen het
socialisme uitgevaardigde uitzonderingswet,
misdaden naar de wijze der nihilisten en
feuiaiis, zouden voorkomen hebben. De
optimistische ideeën dienaangaande hebben
schipbreuk geleden, de misdaad te Frank
fort gepleegd is bij uitstek geschikt hen
tot hen juiste begrip der tegenwoordige
toestanden te brengen, die in den waan
verkeerden, dat de biuneulandsche politiek
van Duitschland de anarchistische spook
gestalte zou doen verdwijnen. De moord
op den heer Rumpff gepleegd heeft het
terrein verlicht en het is aan geen twijfel
onderhevig, dat de politiek van Prins Von
Bismarck in den strijd tegen de roode In
ternationale zonder succes is geweest. De
socialisten-wet en de sociale hervorming
waren niet in staat aan do alom lieer-
scheude verwildering paal en perk te
stellen. Het volk wordt meer en meer af-
keerig van het Christendom, van de mo
narchie en van de sociale orde en in steeds
uitgebreider kringen gaat, bij gebrek aau
eerbied voor den Godsdienst, de achting
voor het leven en voor het eigendom der
medemenscheu verloren.
Waar gaan wij heen zoo vraagt een
ieder, die nog hart voor Godsdienst en ze
delijkheid heeft, bij het aanschouwen van
zooveel verwildering in de beschaafde*
Staten.
Inderdaad de vau zijn Christelijk karakter
ontroofde Staat kan zijn sociale taak niet
volbrengen. Hij is niet in staat misdaden,
als die in Fraukfort gepleegd, te voorkomen.
In eeu Staat, waar de Godsdienst vervolgd
wordt, zal het leven vau het individu en
het bezit niet worden geëerbiedigd. De zucht
naar genot, die niet door de vrees voor
een Eeuwigen Rechter wordt in toom ge
houden, geeft aan den ongeloovigeu rnensch
het moordstaal in de hand en de personen
vallen, die hij meent dat in 't botvieren van
zijn onheilige genotzucht feitelijk of denk
beeldig in den weg staan. Zoover heeft
het moderne régime de maatschappij ge
bracht.
Niet alleen in Duitschland, maar ook
hier en elders verdwijnt hoe langer zoo
meer de eerbied voor Godsdienst en zede
lijkheid. Men tracht schier overal het woord
God te verwijderen uit alle talen der wereld.
de opvolger van Hendrik moest zulks erken
nen. Dat was een cultuurstrijd van grooten
omvang en zwaarte, evenals de last, die nu
schier allerwege op de schouders der geloovi-
gen is gelegd. Het is mogelijk, dat wij, even
min als Gregorius, de zegepraal der Kerk met
eigen oogeu zullen aanschouwen, maar de over
winning is ook tlians, zelfs volgens bloot men-
schelijk vooruitzicht, even zeker, als toen.
Het jaar 1685 is wederom merkwaardig door
den sterfdag van een beroemden Paus, wiens
wereldhistorische verdieusten op een gansch
ander gebied liggen. Den lOdeu April 1585
stierf Gregorius XIII, de verbeteraar van den
Juliaanschen kalender, die sinds 1582 door alle
beschaafde natiën (met uitzondering van het half
beschaafde Rusland en van zijne dependentiën)
aangenomen is, in weerwil vau de aanvankelijke
tegenwerking der Protestantsche overlieden.
Hetzelfde jaar 1585 is het geboortejaar van
een der machtigste en grootste staatslieden van
Frankrijk, van den Hertog de Richelieu (gebo
ren den 5deu September), die zich ook geeste
lijke titels, ja zelfs den Kardinaalshoed wist te
verschaffen. Richelieu had geen ander doel, dan
Frankrijk groot te maken. Terwijl hij in den
dertigjarigen oorlog de Duitsche Protestanten
ondersteunde, bestreed hij het Protestantisme in
Frankrijk, om in dit land de religieuze een
heid te behouden, die hij, van een politiek stand
punt beschouwd, weuschelijk achtte.
Den 22sten Maart 1685 hief Lodewijk XIV
In Frankrijk, de Unioers betoogde het on
langs, is dat al geschied in de politieke
taal. Sedert 6 jaar heeft noch Grévy, het
hoofd van den Staat, noch een zijner Mi
nisters over God gesproken in redevoerin
gen of andere officiëele stukken. In het
parlement is er geen quaestie geweest van
God, tenzij in de wet, welke even als hier,
beveelt dat Zijn naam verdwijnen moet uit
het openbaar onderwijs. De schooltaal heeft
eveneens het woord God afgeleerd. De on
derwijzers mogen het niet meer uitspre
ken. Vele millioeneu kindereu gaan tegen
woordig ter school zonder ooit van God te
hooreu gewagen. Het jongere geslacht groeit
dus. op iu het officieel atheïsme. De geest
der schoolwet is in een groot aantal boek
drukkerijen doorgedrongen. Er bestaat te
genwoordig eene geheele verzameling van
schoolboeken, waaruit de naam van God
stelselmatig is verwijderd. Buiten de Katho
lieken schijnt het geloof aau God uit onze
maatschappij verbannen. Men gaat er groot
op atheïst te zijn. Het bestuur van vele
lauden is atheïstisch. De secularisatie, welke
door de moderne maatschappij volvoerd
wordt, is slechts de praktijk van liet atheïs
me. De nieuwere geest beweegt zich geheel
en al iu de richting der godloochening. De
grondslag der revolutie is de godlooche
ning.
De wereld heeft uooit iets dergelijks
aanschouwd als wat tegenwoordig geschiedt.
Alle volkeren hebben de Godheid erkend
en aangebeden. Het woord God was het
voornaamste vau alle talen, het gewich
tigste voor alle gewetens. Van waar krij
gen de men1 eken dien haat jegens God?
Van waar die bizonder verwoede godde
loosheid iu onzen tijd?Die algemeene aan
val van het atheïsme, aangewakkerd dooi
de secteu, begunstigd door het gouverne
ment en gesteund door alle middelen van
onderwijs en publiciteit, ziedaar het ver
schijnsel eener waarachtige waanzinnigheid.
Onze eeuw, in opstand tegen God, is eene
monsterachtigheid iu den loop der tijden.
Tot welk een staat vau barbaarschheid
zouden wij langzamerhand vervallen zonder
het Katholicisme, dat iu de wereld de ver
heven kennis van God staande houdt. De
wijsgeeren twijfelen, de geleerden weteu
niets meer; maar de Kerk gaat voort met
het zingen van haar Credo. Nevens haar
het edict van Nantes, dat aan de Protestanten
viijheid van godsdienst gegeven had, weder op.
Als wij ook het jaar 1535 willen gedenken,
van 't welk ons thans 350 jaren scheiden, dan
hebben we twee belangrijke gebeurtenissen te
releveeren. De 24ste Juni 1535 is de dag der
verdelging van de wederdoopers te Munster;
sinds dien dag is de hoofdstad van Westfalen
een bolwerk van het Katholieke Geloof en van
het Katholieke leven gebleven. Den llden
Juli 1535 stierf Joachim I, de laatste Katholieke
Keurvorst van Brandenburg, die in de verwar
ring van den tijd der zoogenaamde reformatie,
een hechte steunpilaar was vau het oude Geloof.
Voor zijn doodsbed liet hij zijn zoon zweren,
trouw te blijven aau de Roomsch-Katholieke
Kerk, maar de hebzuchtige en zinnelijke Jo
achim II liet al zeer spoedig' de reformatie
haren intocht in Brandenburg houden. Dat was
eene gebeurtenis, welke de schromelijksie en
beklagenswaardigste gevolgen had. Hoe geheel
anders zou de toestand van Duitschland zijn,
als Brandenburg in den geest van Joachim I
met de keizerlijke macht in religieuze en po
litieke eendracht ware gebleveu.
Het 85ste jaar van de zeventiende eeuw on
derscheidt zich ook door de geboorte van twee
groote meesiers der toonkunstGeorge, Frede-
rik Handel, de schepp r vau den „Messias", ge
boren den 25sten Februari 1685 en Johannes,
Sebastiaan Bach, de toonzetter der „Matthias—
passie", geboren deu 21sten Maart van dat jaar.
zal altijd het geweten van het menschelijk
geslacht staan. De belhamels van het atheïs
me kunneu met de gouvernementen de stem
der Kerk overschreeuwen, het woord God
schrappen, de eeuwigheid van het stof en
den tnensch, het noodlot van het heelal en
de goddelijkheid van het niet verkondigen,
gelukkig voor het menschdom dat die gek
ken er nooit in zullen slagen, noch de idee
van God in de harten der menscheu, noch
het leven der Kerk te vernietigen.
Hetis ons daarom onbegrijpelijk hoe
zelfs consciëntieuze staatslieden ouder de
tegenwoordige omstandigheden voortgaan
eene macht te bestrijden, die de bron en
het fundament is vau elke zedelijke orde.
Wij gruwen vau oene politiek, die de oor
zaak is vau afschuwelijke gebeurtenissen
als die vau de misdaad te Frankfort ge
pleegd en wij willen het gevraagd hebben
of de leidende machten niet spoedig tot
inkeer zullen komen en beseffen zullen, dat
hare politiek de hechtste steunpilaren van
Staat en maatschappij ondermijnt.
Wij willen het tenminste hopsn: want als
onze moderne regeeringswijsheid niet spoe
dig tot inkeer komt, wanneer men niet
wegen inslaat, die tot samenwerking vau
alle orde-machten tot oplossing vau het
sociale probleem leiden, wanneer men in
tegendeel voortgaat op de sociale wanorde
deu stempel der legitimiteit te drukken en
tegelijker tijd het Christendom bemoeilijkt
in de vervulling van zijne taak en plichten,
dan zal de spoedige ondergang van de
meuschelijke maatschappij het onvermijde
lijk gevolg eener zoo dwaze, ja misdadige
handelwijze zijn. Daar gaan wij dan heen!
In den Rijks iag is weder een langdurige
discussie gevoerd over de adresbeweging,
welke werd uitgelokt door het votum van
15 December jl., betrekkelijk een nieuwe
directeursplaats aan het Departement van
Buiteulandsche Zaken. De partijen stonden
zeer scherp tegenover elkaar. Nieuws werd
eigenlijk niet iu 't midden gebracht. Dr.
Windthorst verklaarde, dat hij ook bij de
derde lezing tegen den betrokken post zal
stemmen.
Te Frankfort a/M. en het naburige Of
fenbach is uu wegeus de jongste voorvallen
Beiden bereikten het hoogste standpunt hunner
kunst.
Een droevig beeld uit de vorige eeuw roept
de geboortedag van Lodewijk XVII te voor
schijn. Op den 27sten Maart 1785, in deu
laatsten glans van het hof te Versailles, aan
schouwde de ongelukkige zoon van Lodewijk
XVI hot levenslicht. Het leedere kind deelde
de gevangenschap zijner ouders en werd na hunne
terechtstelling aan deu '.vreeden schoenmaker
Simon overgeleverd, die het tot het jaar 1795
lichamelijk en geestelijk dood martelde.
Om dit zeer beknopte overzicht, dat natuur
lijk voor veel uitbreiding vatbaar is, met eene
anekdote te eindigen, willen we gewagen van
den Prins-Bisschop van Ermland, Graaf Igna
tius Krusicki, die 150 jaren geleden (den 3den
Februari 1735) werd geboren. Hij was een zeer
gevierd Poolsch dichter. Van zijne tintelende
geestigheid moest Frederilc 11 eens een proefje
ondervinden. Toen do Prins-Bisschop, wiens
rechten en inkomsten door deu Koning aan
merkelijk verminderd waren, op zekeren dag te
Saussouci bij Frederik II aan de koninklijke
tafel zat, zeide de ongeloovige Koning op zijne
spottende wijze: „Ik hoop toch, mijnheer de
Bisschop, dat gij mij eens onder uwen bisscliop-
p lijken mantel iu het Paradijs zult medenamen.»
„Sire," aldus antwoordde de Bisscliop, „gij
hebt' mij den mantel zoodanig besnoeid, dat ik
er onmogelijk contrabande onder verbergen kan."
