N I E II W E No. 871. Zondag 1 Februari 10de Jaargang lluslasnl iii Azië. B U T F N LAND. SMsfe. Onze goede vriend. i 0.8ü P^>2SSipsM ^&N'iPN*r, raafmmm- Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. Voor liet, Buitenland Afa jnderlijke Nummers Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BÜKEAÜ: St. Jansstraat Haarlem. tf 3 n, AGITE MA HON AGITATE. PKIJS DEB ADVEBTENTIÉN Van 16 regels30 Cents. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrij dag avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers KÜPPEKS LAUREY. Wanneer er twee aan 't kibbelen zijn, wrijft een derde zich vergenoegd de handen. Zoo gaat het tegenwoordig ook in Oost-Azië. Cliina en Frankrijk zijn thans slaags; men weet niet, wie tot dusver aan de winnende baud is, maar dat weet men, dat het Rijk der Czareu tot nu toe het meeste voordeel van den oorlog genoten heeft, voordeel in den handel, in politieleen invloed eu in grondgebied. Rnslauds handel met Oost-Azië breidde zich tengevolge vau het bombardement van Foe-tschoe en Formosa verbazend uit, want onder het bulderen der kanonnen en bij het gezicht van de Fransche schepen, haddeu de Chineezen weinig lust om hunne jonken eu koopvaardijschepen te bevrachten. Ook John Buil weeklaagt, dat hij sinds het begin van den oorlog geen zaken meer kan doen met de zonen van bet »Heinelsche Rijk.t De Chiueesche handel heeft zich naar het Westen des Rijks gericht en de oude karavaan-wegen door Middel-Azië weder opgezocht, zeer in 't belang van Rusland, daar dit Rijk alle eind-stations der drie karavaan-wegen, Turkestan, Amur- land en Kiachta in zijne macht heeft. Geen wonder dat Rusland zijne telegrafen en spoorwegen met koortsachtige haast door Middel-Azië bouwt en niet rusten zal al- voreus het daarmee den Stillen Oceaan heeft bereikt. Men schat den Russisch- Chiueescheu handel van 1884 op minstens het dubbele van het jaar te voren. Terwijl de steden Shanghai, Canton, Hongkong bijna te niet gaan, wordt de kolossale handel op de karavaanwegen naar Middel- FEUILLETON. Onze vriend Hendrik was de goedheid zeLe. Men heette hem vrij algemeen „de goede Hen drik", en juist omdat hij te goed was, keefi men van zijne goedheid altijd misbruik gemaakt. Terwijl verreweg de meesten zijner studie makkers het tot hooge betrekkingen hadden gebracht, was Hendrik altijd in een beschei den werkkring gebleven. De hoogste sport op de maatschappelijke ladder, die hij bereikte, was de betrekking van reizend postbeambte. Reizen! Dat was steeds zijn zielsverlangen, zijn ideaal geweest en aangezien zijne middelen het niet veroorloofden, om zich, onder het ge- genot eener Havannah, rustig in een coupé eerste klasse neer te vleien of zich op een prachtig zee kasteel in te schepen, ten einde eene reis om de wereld te maken, zoo nam hij zijne benoe ming als reizend postbeambte gretig aan. Sinds meer dan vijftien jaren reed htj dagelijks van X. naar N. Hij kende den weg als zijne beurs. Nu zou men meenen dat een kleine afwisseling hem aangenaam moest zijn; geenszins. De wag gon was hem lief geworden; hij had er zich zoo half en half huiselijk ingericht. De afdeeling, die als kantoor diende, had een vrij somber ui terlijk. Men zag er de loketkast met de namen der verschillende stations, die ouder Hendriks ambulant kantoor ressorteerden. Op de smalle tafel, waarop een halfsleetsoh wasdoek lag, ston den een inktkoker, een kandelaar, peuneu, lak en de noodige poststempels, 't Was een siga renkoker veroorloofd de strenge eenvormigheid eenigszins te breken. Deze sigarenkoker met zijn bleek geworden geborduurden rand, zou eene gausche gebeurtenis kuunen vertellen, als hij eene indiscretie wilde begaandoch hij gaf er de voorkeur aan te zwijgen. Slechts met groote moeite kon men nog de letters ontcijferen, die er op geschreven stonden„gij mijn alles." Hendrik hield er t.iet vanals men den koker al te nauwkeurig beschouwde. De tweede afdeeling van den waggon vormde de woning van ouzen vriend. Hier trok hij zich terug als hij geen dienst had. Het kleine vcr- Azië, een goudstroom voor de Russische natie. Ook de politieke invloed vau Rusland heeft in Peking veel gewonnen. Vroeger haddeu Frankrijk eu Engeland daar heel wat in de melk te brokken; maar sinds de oorlogsverklaring heeft eerstgenoemde macht natuurlijk al haren invloed verloren. Eu dat Engeland in Peking ook niet veel meer te zeggen heeft, zulks kou men reeds zien uit het mislukken zijner pogingen tot een vreedzame bemiddeling tusschende oorlog voerende Rijken. De Rus speelt nu bij den Chiueescben Keizer de eerste viool. Aan de Oost-Aziatische kust bevindt zich thans eeue Russische gepantserde vlootdie zich met de Fransclie in de Chiueesche zee zeer goed kan meten, terwijl boven dien Rusland met Japan een verdrag heeft gesloten;men mag dus met recht zeggen dat de Russen in liet Noordelijk gedeelte van deu stillen Oceaan algebieders zijn ge worden. Daarom richten zich bij de ge beurtenissen in Oost-Azië aller blikken naar Rusland. Nauwelijks was onlangs het oproer in Corea uitgebroken, of men verwachtte dat Ruslaud toe zou grijpen. Evenwel liet het Departement van Buitenlaudsclie zaken te St. Petersburg door de dagbladen be kend maken, dat slechts een gedeelte der Russische pers er op aandringt om Corea in bezit te nemen, eu dat men in de re- geeringskringen er niet aan dacht aan dien o O O drang gevolg te geven, vermits men de moeilijkheden van de onderneming, de ver wikkelingen met China, Japan eu andere machteu, voorts de ondoelmatigheid van eene vermeerdering vau Aziatisch grond bezit maar al te goed besefte. Boven trek van onzen postbeambte vertegenwoordigde in zijne bescheiden afmeting de plaats van salon, slaapvertrek, eetzaal en leeskabinet. Als't laatst genoemde was het trouwens niet slecht gestof feerd. Zooals wij reeds vermeld lmhben, was de be trekking, die Hendrik bekleedde, niet in har monie met de opvoeding welke hij had genoten. Zijne ouders hadden hem voor de diplomatie bestemd doch door een samenloop van omstan digheden moest men van dit plan afzien. De betrekking van reizend postbeambte was ruim schoots voldoende voor de bescheiden eerzucht van onzen vriend en als hij hier of daar van schitterende ambten las, tot welke zijne vroe gere speelgenooten werden benoemd, dan was hij er verre af daarover nijd of afgunst te ge voelen, integendeel hij verheugde er zich over. Ik had in langen tijd onzen vriend niet ge zien. Gewoonlijk kwam hij des Zondags in onze kegelclub; thans was hij er in twee weken niet geweest. Juist toen ik het voornemen maakte, hem den volgenden dag te gaan bezoeken, werd mij een brief overhandigd; hij was van Hen drik. „Sinds veertien dagen moet ik het bed houden schreef hij, „als ge kunt, kom mij dan eens bezoeken." Ik begaf mij onmiddellijk op weg naar den zieke. Hij woonde zeer ver. "Wat scheelt je, beste jongen?" vroeg ik, toen ik op zijne kamer kwam. Hij zag er zeer lijdend en vermagerd uit. „Niets bizonders," antwoordde hij, mij de bami reikende, „maar toch genoeg, om mij te ver hinderen mijn dienst waar te nemen." „Heb je een dokter?" „Neen, 't is de moeite niet waard; niet om dat ik vrees gevaarlijk ziek te zijn, verzocht ik u mij te komen bezoeken, maar 't kon toch wel eens gebeuren, dat ik op zekeren dag eene groo- tere reis te doen had, dan mijne gewone, en in dit geval wilde ik u iets toevertrouwen." „Kom, kom, zet die muizenissen uit je hoofd. Je bent betrekkelijk jong eu zeer sterk, waarom moet je nu al aan vriend Hein denken P" „Men kan niet te voorzichtig zijn. Juist als men lijdend is, houdt men het liefst zich met dergelijke zaken bezig. Ik gevoel behoefte u mijn geheim moe te doelen. dien vereischte de opstand in 't Kuldscha- gebied eene vermeerdering der Russische strijdkrachten aldaar. Dat was nu weer eens echt Russisch ge huicheld en gelogen. Integendeel Ruslaud verwacht zeer stellig een aanzienlijke uit breiding van grondgebied als gevolg vau deu Cbiueesch-Franscheu oorlog. Een ver meerdering van Aziatisch grondbezit* wordt door Rusland wel degelijk beoogd. De opstand in 't Kuldscha-gebied, die wellicht door Rusland zelf is geprovoceerd, biedt juist de beste gelegenheid tot vermeerdering der Russische strijdkrachten aan de Chi- neesche grens. Reeds lang wilden de Zun- gaarsche stammen, die er verblijf houden en die het regime der Mandarijnen moe zijn, tot de Russen overgaan, even als hunne stambroeders, die reeds sinds driejaren aan aan den Czaar gehoorzamen. Thaus, nude beste troepen van China tegen de Fran- schen moeten gebruikt worden, is er in den Noordwestelijken hoek van het Rijk wat lucht gekomen. De Zuugareu zijn in op stand geraakt, de Russen hebben hunne bezettingen vermeerderd natuurlijk moet 'er nu, om anarchie te voorkomen, in het oproerige gebied worden binnen gedrongen. Het overige laat zich gemakkelijk raden. Het is in Ruslands belang dat de oor log tusschen China en Frankrijk zoo lang mogelijk wordt voortgezet; immers dan lijdt Engelauds handel groote verliezen en inmiddels kan Rusland in het Noorden aan de oude plannen uitvoering geven. Het Chiueesche Rijk zal nog menige provincie in het Noorden aan het imposante nieuw- Aziittische Rijk, dat wil zeggen aau Ruslaud, moeten afstaan. Een on weerhoudbare drauur O "Welnu, bet zij zoo. Ik zag hem oplettend en deelnemend in 't bleeke aangezicht. „Ik heb eeno dochter," zeide hij. „Een lief kind, dat nu reeds twaalf jaren telt, de dier baarste nalatenschap van mijne hier staakte hij voor eenige oogenblikkeu het gesprek, ter wijl de tranen hem langs de wangen biggelden.... van mijne vroeg gestorven, lieve vrouw." "En waar is de kleine?" vroeg ik. Zij is voorloopig goed onder dak en zal zulks nog wel eenige jaren blijven. Zij is op eene kost school te M., waar zij hare opvoeding krijgt, maar als deze nu voltooid is, eu als ik dan niet meer in leven ben i. Maar, beste jongen, wat bazelt ge toch, is zoo'n klein beetje koorts al voldoende om uw brein met doodsgedachten te vullen „Ik zeide u daar straks, dat men nimmer te voorzichtig kan zijn, en er zijn plichten, die men geene seconde mag verzakeu. Luister dus, beste vriend, in geval mijne dochter alleen blijft, wees gij dan haar beschermer. Over vier jaren zal zij de school verlaten en trachten als gouver nante zich een bestaan te verschaffen, dan zal het oogeublik gekomen zijn, over tiaar te waken." „Geloof me, beste jongen, ge ijlt. Over vier jaren zou ik uwe dochter moeten beschermen; zou het niet tijds genoeg zijn mij uwe wenschen na verloop van dat tijdperk te openbaren „Ge begrijpt mij niet," zeide hij zachtjes; „voor de komende vier jaren heb ik gezorgd. Van mijn salaris heb ik zooveel overgelegd dat ik het noodige bedrag bezit om hare opvoeding te kun nen doen voltooien, voorts heb ik nog eene kleine som, voor haar eerste uitzet, als zij in de we reld treedt. Denk niet, dat ik haar te uwen laste zal achterlaten." „Bedaar, goede vriend, voor de kleine zal gezorgd worden en gij zult de eerste zijn, die haar weder onder uwe beschermende vleugelen zal nemen." „God geve het!" zuchtte rle patiënt. Na van Hendrik afscheid te hebben genomen was mijn eerste werk Dr. H. te vragen deu zieke te bezoeken. Hij braebt mij geruststel lende berichten: gewone koorts, zonder gevaar. Binnen eenige dagen had Hendrik zijn dienst hervat. naar de heerschappij over Azië is in de Russen gevaren; zij hebben in den afgeloo- pen zomer eeue commissie gezonden om on derzoekingen te doen in Tibet eu in de binnenlanden van China onder bet com mando van den overste Prjevalsky. De on versaagde mannen drongen duizend kilo meters in het binnenland van China, tot aan de bronnen der gele en tot de oevers van de blauwe rivier; zij werden door de Chi neezen niet lastig gevallen en moesten slechts tweemaal aau de bronnen der gele rivier gebruik maken van hunne wapens, niet tegen Chiueesche beambten, noch tegen de inboorlingen, maar tegen rooverbenden, die bet slechts om plundering te doen was. Iedereen weet nu, wat dergelijke geogra- phische opnemingen van Russische zijde te beteekeneu hebben. China is i 't oog van het Russische Rijk afgeleefd en zijn totaal verval nabij. Loerend zit bet Czarenrijk bet op de schouders om bij de eerste de beste gelegenheid een zoo groot mogelijk stuk meester te worden. Dat is de taktiek van Rusland in Azië. In den Rijksdag kwam de quaestie ter sprake van liet verkoogen der belasting op den brandewijn. Door meer dan een spre ker werd de wenscbelijkbeid betoogd, dat deze belasting mocht worden verhoogd. Dr. Bukl deed o. a. uitkomen, boe van een vocht, door welks misbruik zooveel ellende werd gesticht in Noord-Duitsclilaud be draagt de comsumtie 9 liter per ziel veel meer voordeel door den Staat kan worden genoten dan thans bet geval is. De Ongeveer een maand later ontving ik van den postdirecteur een brief, waarin hij mij verzocht hem zoo spoedig mogelijk met een bezoek te vereeren. Ik werd door hem zelf op het bureau ontvangen. Hij toonde mij een voorwerp, dat ik niet aanstonds herkende. Eindelijk zag ik, dat het een zilveren horlogekast was, waariu het uurwerk als 't ware ineengeperst zat. En wat heeft zulks te beteekeiien?" vroeg ik ten hoogste verbaasd. „'t Is een treurig aandenken," sprak de post directeur. „Uit de papieren van Hendrik Haak zien we dat. gij zijn beste vriend waart, daarom verzocht ik u te mijnent te komen." „En Hendrikp" riep ik hevig ontsteld. "Wat is er met Hendrik geschied?" „Daar is alles, wat van hem overbleef." „Ik viel in zwijm, de directeur wiesch mij het voorhoofd en gaf mij te drinken. //Verklaar u nader," sprak ik, na een korte pauze. „Uw vriend heeft een menschenleven gered en het zijne opgeofferd. Op het station te P. is het ongeluk gebeurd. De trein was in beweging en Hendrik stond op de trede, toen hij bemerkte dat eene bejaarde dame, die vau iemand in een waggon afscheid genomen had van de trede wilde stappen. Zij viel op den grond doch rolde van het perron af naar de rails. Haak was haar red. der. In een oogwenk was hij aan hare zijde, gaf haar een duw, waarvan de kracht haar buiten gevaar braebt, maar de arme Haak viel, kwam ouder de waggons en de verdere beschrijviug zult gij mij wel willen sparen." Ik weet niet hoe ik dien dag naar huis kwam. Die arme, goede, beste Hendrik! Wat zal er in dat vreeselijk oogeublik, in die seconde wel in zijn brein zijn omgegaan? Zeker ook wel de ge dachte aan zijn kind Het duurde langen tijd voor dat ik van deu schrik bekomen was. Thans, na jaren, neem ik de zilveren kast voor de eerste maal uit miju lessenaar en beschouw haar met dieps smart. Zijn kleine, thans zijne volwassen Agnes, heeft de kostschool verlaten. Zij behoeft geen gouver nante te worden. De oude dame, die door Hen drik werd gered, heeft haar als kind aange- nomen.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1885 | | pagina 1