NIEUWE
No. 872.
Donderdag 5 Februari 1885.
10de Jaargang
De ontploffingen in de
Engelscbe hoofdstad.
BUITENLAND.
Hummen
abonnbmentspb ijs
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenlaud 1,50
Afzrnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B U EE A St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEK ADVEBTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitatevers KÜPPEKS k LAUREY.
't Schijnt wel dat er bijna geen week
kan voorbjjgaan, zonder dat men van een
nihilistischen, anarchistischen of feniau-
schen aanslag hoort gewagen. Zoo be
leefden de bewoners van de Engelscbe
hoofdstad den 24sten Januari 11. eene
dynamiet-ontploffing in het parlementsge
bouw en in den Tower, de oude, aan
historische herinneringen zoo rijke, voor
malige citadel van Londen. Ongetwijfeld
hebben we hier weer te doen met eene
even lafhartige als duivelsche misdaad van
de internationale anarchisten. Politieke
gevolgen kouden zij van den aanslag niet
verwachten, want op het tijdstip waarop
de ontploffing geschiedde, had er geene par-
lementszittiug plaats; Ministers noch Af
gevaardigden kou men dus in de lucht doen
springen. Men kan alzoo slechts vernielings
woede en boosaardig leedvermaak als de
beweegredenen voor dezen snooden aanslag
aannemen. Dat bij zoo'n gelegenheid hon
derden onschuldige menschen hun leven
kunnen verliezen, daarover bekommeren
zich de lafhartige misdadigers niet. Het
leven van den meusch wordt door hen al
zeer weinig geacht.
De drie ontploffingen te Londen hebben
in geheel de beschaafde wereld afgrijzen
en verontwaardiging opgewekt. Ierland, wij
twijfelen er geen oogenblik aan, zal ook
ongetwijfeld deze gruweldaad verafschu
wen. Het Iersch nationaal verbond heeft,
zooals bekend is, alle gemeenschap met
O'Donnovan Rossa van de hand gewezen.
Het zou dus eene schreeuwende onrecht
vaardigheid zijn het feniauisme te verwarreu
met de nationale Iersche beweging en het
terugeischeu van ontnomen rechten van den
eene, verantwoordelijk te stellen voor de af
schuwelijke aanslagen van den andere. Het
feniauisme is een der verscheidenheden van
de cosmopolitische omwentelingen; evenals
het Russische nihilisme, het Duitsche anar
chisme, het Erausche communismo vormt
het een der groepen der dynamiet-partij,
die hare rampzalige vertakkingen over de
ganscae wereld uitspreidt en die een strijd
op leven en dood tegen de beschaafde maat
schappij heeft gezworen. Het feniauisme heeft
niets gemeens met de Iersche patriotten,
die op wettigen en parlementairen weg,
verbetering van den staatkundigen en maat-
FEUILLETON.
O, tempora!
Mijnheer A. zit 's morgens met zijne familie
aan het ontbijt. De knecht komt binnen en over
handigt Mijnheer een kistje. Mijnheer A. geeft
den knecht een dubbeltje om als fooi aan den
brenger van het kistje te gevenhij opent het
pak en 25 kievietseieren vertoonen zich aan de
nieuwsgierige blikken.
„Ozegt Mijnheer A., „dat komt van B. Jawel,
daar heb je zijn kaartje en tot zijn vrouw
je weet wel, B., dien ik qualitate qua verleden
jaar aan dat sinecuurtje heb geholpen."
De 25 kievietseieren zijn dus een fooitje.
Als het geschenk is weggezet, zegt Mijnheer
A.S n A propos, vrouw, help me onthouden dat
ik een briefkaart schrijf aan C., om hem een anker
wjjn te bestellen, als Sophie wordt aangenomen.
Dan is dat meteen een rendu, omdat hij D. op
mijn verzoek heeft voortgeholpen.
Het anker wijn zal een dubbel fooitje zijn.
„Papa,„ zegt Sophie, ,,ik ga van middag bij
de E.'s eten. Zoudt u me twee kwartjes willen
geven voor de meid?"
„Jawel, kind," zegt de vader.
En de meid van de E.'s zal 50 ct. ontvangen,
want ket gebruik brengt mee, dat een fatsoenlijk
schappelijken toestand van het zwaar ver
drukte Eriu trachten te verkrijgen.
De fenians zijn, in werkelijkheid, de
grootste vijanden van Ierland. Het doel dat
zij beoogen, is Ierland te compromitteereu
en dit land verachtelijk te maken in de
oogen van Engeland, om het zoo doende
in de armen der revolutie te doen vallen.
Maar het Katholieke Ierland laat zich niet
verschalken, het ontwijkt den gespannen
strik; het zal getrouw blijven aan de stem
zijner Bisschoppen en Priesters, het zal verre
blijven van eenige medeplichtigheid aan de
daden van de partij van het dynamiet en
van den moord. In Engeland zal de openbare
meening, hopen wij, terugkomen van den
indruk van 't eerste oogenblik en, men zal
een ouderscheid weten te maken tusschen
hen, die met wettige middelen eene recht
vaardige zaak verdedigen en degenen, die
haar bezoedelen door gruwelijke moordaan
slagen. Wij verwachten zulks te meer, nu
er in den laatsten tijd een omkeer ten
goede in Ierland valt waar te nemen. De
agrarische misdaden immers worden zeld
zamer, en de leiders van de nationale
partij streven er meer en meer naar, om
de beweging langs wettigen en constituti-
oueelen weg te doen plaats vinden. En
als er iets is, dat hen kan aanmoedigen
om in die verstandige houding te volhar
den, dau zijn het ongetwijfeld de afscliu-
lijke aanslagen van de partij der fenians.
Hoe meer men in Engeland en daar buiten
overtuigd is, dat Ierland niets gemeens
heeft met de fanatieke partij, die in de
Vereenigde Staten van Noord-Amerika
haren zetel heeft, des te meer zal Ierlauds
zaak daarbij winnen in waardigheid, achting
en sympathie.
De openbare meaning dringt in Engeland
aan op nieuwe en scherpe verordeningen
tegeu de dynamiet-partij. Dat de maat
schappij zich tracht te verdedigen, wie
zou zulks wraken Dat Engeland instemt
met de gevoelens van hen, die inDuitschland,
in Rusland en in Oostenrijk eene strenge
wet hebben uitgevaardigd tegen het soci
alisme en het anarchisme, dat is zijn on
vervreemdbaar recht. Maar men zal ons
wel willen veroorloven hier op te merken
dat eene beteugeling, door de wet alleen,
vruchteloos, krachteloos, onvoldoende is.
Twee jaren geleden heeft het Engelscbe
Parlement eene wet uitgevaardigd tegen
het gebruik van ontplofbare stoffen; men
mensch, als hij ergens gegeten heeft, de meid
een halven gulden in de handen stopt, ter ver
gelding van al de moeite, die zij wel zoo vrien
delijk was te nemen.
„Ik ga met den tram van 10.5 0", zegt Wil
lem, die bij zijne tante in E. zal gaan logeeren.
Na een kwartiertje gaat het gezin uiteen.
Mijnheer naar zijn bureau.
Hij belt de bode komt.
„Och, bode, zou jij me een plezier willen doen?"
„Dienaar, Meneer."
„Kijk eens, dan moest je even naar Mijnheer
en Mevrouw H. gaan en vragen of ze plezier
hebben overmorgen familiaar liij ons te komen
dineeren. Zeg aan je vrouw dat ze bij Mevrouw
een japon kan komen halen."
„Bestig, Meneer, Dienaar, Meneer."
En de man, die toch niet door het Rijk be
taald wordt om families te inviteeren, stapt ge
willig weg, en waarom ook niet. Een japon voor
vrouwlief is het fooitje dat A. hem geven zal.
'tWerd tijd, denkt deze, dat wij de H.'s vroe
gen, want wij moesten wel wat aan hen doen
na de beleefdheid tegenover Sophie.
Het diner was ook al een fooitje.
Willem steekt een sigaar op en gaat nog even
met Hector de deur uit. Hij is net de straat
uit, als hij merkt dat hij vergeten heeft Hector
den halsband met den penning om te doen.
Daar staat een agent.
ziet wat er het resultaat van is geweest;
uooit waren de dynamiet-aauslageu zoo tal
rijk, als sinds de invoering van genoemde
verordening.
Neen, niet de wetten alleen zijn vol
doende. Engeland moet evenals alle andere
Staten aan den Godsdienst en de zedelijk
heid de eereplaatseu in de maatschappij doen
innemen, welke aan deze machten toekomen.
Het staatkundig nihilisme is het product
van het nihilisme op 't gebied van Gods
dienst en zedelijkheid; de dynamiet-partij
heeft slechts aanhangers kunnen winnen
in die kringen, waar het afschuwelijkste
materialisme wordt geleeraard. Wil de Staat
beteugelende maatregelen nemen, dau ver
achte hij ook niet de zedelijke krachten
aan te wenden, die zulk eene machtige en
duurzame uitwerking hebben. Engeland
heeft reeds in de Iersche quaestie de kracht
dadige medewerking van de Kerk en het
Pausschap ondervonden; hoe meer die Staat
op deze machten steunt, hoe meer hij daar
door zal bijdragen om den socialen vrede
en de biuneulandsche veiligheid te herstellen
en te bewaren.
De sociaal-democratische leden van den
Rijksdag hebben een nieuw Wetboek voor
den arbeid ontworpen, hetwelk echter niet
veel kans heeft van te wordeu aangenomen.
Behalve dat ontwerp hebben zij dan ook
nog een resolutie voorgesteld, waarin den
Rijkskanselier wordt verzocht, zoo spoedig
mogelijk een conferentie bijeen te roepen,
hoofuzakeljjk uit industriëeleu te vormem
welke zal beraadslagen over een arbeiders
wetgeving, berustende op de volgende hoofd
beginselen: lo. de dagelijksche arbeid zal
hoogstens 10 uur mogen duren; alle nacht
arbeid, behalve die, welke volgt uit den aard
vau het bedrijf, is verboden; kiudereu beue
den de 14 jaren zullen bij geen beroepen
of bedrijven mogen werkzaam zijn.
Men verzekert, dat geheel is afgezien van
het plan, om den staat van beleg over
Frankfort a/M. af te kondigen.
In verband tot de gevolgen van den
moord, die aanleiding gaf, dat aan dien
maatregel werd gedacht, wordt nog gemeld,
dat aan de kindereu van Rumpff het volle
bedrag der jaarwedde, door hun vader ge
noten, zal blijven uitgekeerd.
Door het Centrum en eenige "Duitsch-
Meneer, is dat uw hond?"
„Jawel, wat zou dat
„Als dat hij geen penning om heeft."
//Ja, en?"
,En? Dat u in de boete valt!"
"Kom kerel, ben je gek, steek liever een sigaar
op," en de volle koker wordt hem voorgehouden.
De dienaar van de heilige Hermandad slaat
een sluwen blik in het rond en laat de fooi in
zijn zak glijden.
Vriendelijk bedankt,maar dat helpt den hond niet.
Drommels, denkt Willem, dat is een lastige.
„Maar mijn goede man, wat geeft het jou nu
of ik 4 pop aau het Rijk betaal of niet.
„Meneer, dat is men ambt!"
„Loop, je ambtIs het ook je ambt sigaren
aan te nemenmaar, bemerkende dat hij er
zoo niet afkomt, diept hij twee kwartjes uit zijn
vestjeszak op.
Een goedkeurend knikje van den onomkoop-
baren. „Dienaar, Meneer."
Willem brengt nu Hector naar huis en gaat
met zijn grooten chemin de fer naar den tram.
„Dat kan niet als passagiersgoed meegaan,"
zegt de conducteur.
"Hoeveel is het naar F., vraagt de jongeheer
A., die Oostindisch doof is."
„32'/a ct. Meueer."
"Hier heb je 4 dubbeltjes, neen, hou het maar.
Een sigaar?"
conservatieven zijn tegeu de tweede lezing
van de Begrootiug voor'de Posterijen ver
schillende voorstellen aangekondigd, in den
vorm van resolutiën, waarbij verzoeken tot
den Rijkskanselier wordeu gericht, alle de
strekking hebbende om de positie van de
ambtenaren te verbeteren en tevens een
behoorlijke Zondagsrust aau de ambtenaren
te verzekeren.
De particuliere correspondent van de
Kölnische Zeitung te Shanghai meldt, dat
door bemiddeling van Gladstone, het Chi-
neesch Gouvernement bij het huis Gebr.
Baring een leening van 1,500,000 pd. st.
gesloten heeft, waarvan 600,000 pd. st.
onmiddellijk van Londen naar Peking ge-
zouden zijn en 900,000 pd. st. in Engeland
zullen blijven. De leening is aangegaan ad
7 pCt. en aflosbaar in vjjf jaren. Engeland
steunt dus indirect de Chiueezen in hun
oorlog met Faukrijk.
De Congo-Conferentie zal, naar den
tegeuwoordigeu stand van dingen, a. s.
Donderdag, door het ouderteekenen van de
getroffen overeenkomsten, worden gesloten.
De Fransche Kamer heeft met 418 tegeu
13 stemmen de urgentie verklaard van het
voorstel-Ballue, strekkende tot afschaffing
der bepaling van het reglement, waardoor
de geheime stemming wordt toegelaten.
De cholera heeft zich opnieuw in Frank
rijk vertoond, en wel in de Vendée op het
eiland Noirmontiers tegenover de monding
der Loire. Het totaal aantal sterfgevallen
van einde December af bedraagt aldaar
18. Overigens heeft zich in Frankrijk de
cholera in Januari niet vertoond dan en
kele sporadische gevallen in het Seine-
departement. De oorsprong der besmetting
van Noirmontiers wordt alleen aan de
epidemie te Nantes toegeschreven.
In den Senaat heeft de heer Gavardie bij
het voorlezen der notulen een incident te
weeg gebracht, waarbij hij driemaal tot de
orde is geroepen. De heer Leroyer is met
172 van de 209 stemmen tot voorzitter
herkozen.
De Kamer van afgevaardigden heeft de
buitengewone begrooting aangenomen. Met
274 tegen 180 stemmen verwierp zij een
amendement van Paul Bert, hetwelk ten
doel had, kerkelijke goederen te vervreem
den ten voordeele der sehoclkas.
Naar de Daily News verneemt, heeft de
Portetot de Europeesche mogendheden eene
circulaire gericht om te prolesteeren tegen
En na zooveel beleefdheid kan de conducteur
hem toch niet met het geld voor dat kofferlje
aankomen 1
En nu een vraag? Is hierin overdrijving? Neen
het gaat dagelijks zoo toe. Niemand acht zich
te hoog om een fooitje te krijgen, of te laag
om er een te geven, een fatsoenlijk mensch kan
er niet buiten, velen willen het afschaffen en
iedereen geeft het.
Willem leeft verder een gewoon menschenleven.
In wiskunde is hij niet sterk, maar daar helpt
Jan G. hem aan, en die acht zich bovenmate
beloond als hij met A. zich eens in het publiek
mag vertoonen.
Latijn is zijn fort niet, maar daarin krijgt hij
les van den docent zelf, en hoewel dat niet veel
baat, haalt hij toch altijd nog „voldoende."
Een jaar lang, ii 1 rijksdaalder de les, één
uur iu de week, d.i. 52 X 2,50 ƒ130.
Gij ziet het is soms een dure liefhebberij.
Ik had meer over mijn onderwerp kunnen
zeggen. Ik had kunnen spreken van de fooien
op reis, waar de oberkelluer, de kellner, het
zimmermadchen, de laarzen poetster, de staljon
gen, de portier en de huismeestei u met op
geheven hand afwachten, van fooien op een feest,
bij eene begrafenis, bij eene geboorte. maar
ik bid u, waar zou dan het einde zijn?