N I E U W E
\o. 910.
Donderdag 18 Juni 1885.
1Od Jaargans.
Belangrijke wenken.
it li I T l'.MAML
Het gebruik van de teenen.
Een paradijs voor straatmuziek.
Het huisgezin in China.
MARL
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haariem r 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B 0EEAU; St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA HOUT AGITATE.
mum.
PBIJS DEB ADVERTENTIE®
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers K UPPERS LAUREL.
Onder den titel Die Ueberbürdmg der
Schuierheeft de heer Haseman onlangs
een zeer merkwaardig boek gepubliceerd,
waarin samengebracht is, wat op inrich
tingen vau onderwijs en in geschriften te
vinden was aangaande den uadeéligen in
vloed, die door het overladen met werkzaam -
heden wordt uitgeoefend op de kinderen en
de jougelingschap onzer dagen. Wij out-
leeneu daaruit o. a. het volgende.
Geheimraad Professor Dr. Nussbaum in
Munchen zegt omtrent het overmatig leereu,
het met werkzaamhedeu overladen der
schoolkindereu en hun lang verblijf op de
school: »Ik ben tot de stellige overtuiging
gekomen, dat het langdurig zitten op de
schoolbanken en het vele leereu, waartoe
de kinderen des avonds tehuis worden ge
dwongen om de opgegeven schooltaak ge
reed te krijgen, de oorzaak is van de licha
melijke en geestelijke ellende der kinderen
vau onzen tijd. Overspanning der hersenen,
bleekzuchtig uiterlijkglanslooze oo-
geu, bijziendheid, ruggegraatsverkrommiug,
hoofdpijn, neusbloeding en andere verschijn
selen, zijn ons geueesheeren als gevolgen
van al te groote inspanning, maar al te
wel bekend.* Eu hierbij kau men gerust
nog voegen den zelfmoord en waanzin,
waarvan men schier dagelijks hoort gewagen.
Kan het ook anders zijn? Door die
vroegtijdige en overmatige inspauniug des
geestes wordt de gezamenlijke levenswerk
zaamheid naar de hersens geleid. Elk
lichaamsdeel nu, dat geoefend wordt, onder
vindt een vermeerderden bloedsaaudrang.
Men beschouwe bij voorbeeld slechts de
hand van den schermmeester, van don
loonschrijver, de arm van den smid en men
zal de vermeerderde bloedcongestie aan die
hand, aan dien arm duidelijk kunnen waar
nemen. Dezelfde toestand der hersens
verraadt zich bij geestelijke werkzaamheid
door verhoogde temperatuur van den schedel,
door drukking in het voorhoofd en door
een gevoel van beklemming van het gan-
sche hoofd. Hoe vroeger en langduriger de
hersens van een kind worden ingespannen,
des te meer nemen deze de voorhanden
zijnde levenskracht, die dan aan het lichaam
wordt ontnomen, dat daardoor noodzake
lijk in zijne normale outwikkeliug wordt
FEUILLETON.
't Is opmerkelijk hoe in Indië vau de teenen
gebruik wordt gemaakt. In andere landen weet
men niet bepanld te zeggen waar zij voor dienen,
maar in Indië zijn zij een tweede soort van vin
gers, en in Bengalen worden zij werkelijk „voet
vingers" genoemd.
Een Hindoe maakt er in zijn eigen huis ge
bruik van om zijn schoeisel vast te maken door
middel van een knoop, die tusschen de middel
ste teenen geschoven is. De kleermaker steekt
wel niet met zijne teenen den draad iu de naald,
maar draait er de naald toch medede kok
houdt het mes met zijne teenen vast terwijl hij
visch, groenten, enz. snijdt; de schrijnwerker, de
wever en verscheidene andere handwerkers ge
bruiken hunne teenen tot allerlei doeleinden,
waarvoor het een European niet in de gedachten
zou zijn gekomen er gebruik van te maken.
Toch zijn er voorbeelden dat er van de teenen
een vernuftiger gebruik is gemaakt, dan van de
Hindoes ooit vermeld is geworden.
Eeuige jaren geleden heeft in Engeland een
verminkt matroos met zijne teenen geschreven;
en eene vrouw is te zien geweest, die niet alleen
met hare teenen schreef, maar zeer net papieren
voor horloge-kasten uitknipte met eene schaar,
die zij tusschen hare teenen vasthield.
gestuit, waardoor de overige organen aan
voortdurende zwakte onderhevig zijn. Van
daar die bloedartne gezichten, die zenuw
achtigheid, die eigenzinnige, naargeestige,
toornige, door elke kleinigheid geprikkelde
wezens, vandaar die zichtbaar toenemende
zwakheid van het gansche mensckelijk
geslacht.
Zeer leerzaam is de statistiek der vrij
willigers Einjdhrig-Freiwilligerin het
Pruisische leger. Hier blijkt zonneklaar
dat het grootste gedeelte van de jongelin
gen, die voor dezen dienst de noodige kun
digheden zich hebben eigen gemaakt, de
lichamelijke gesteldheid, welke voor den
krijgsdienst vereischt wordt, ten eeuenmale
missen.Van ben, die zich aanboden, traden
volgens opgaaf van den Pruisischen statis
ticus Dr. Engel in normale tijden tien
tot twaalf percent iu dienst. Van negentig
percent der caudidateu maakt het leger
geen gebruik; de voornaamste oorzaak
hiervan is de ongeschiktheid der jongelin
gen voor den dienst ten gevolge van
hun physieken toestand. Negen tienden
der candidaten voor den eenjarigen dienst
zijn dus onbruikbaar. Eu dit geringe cijfer
is nog lang niet de gansche uitdrukking
der physieke ellende, waut zelfs van de
weinigen, die tot den dienst worden toege
laten, moeten nog een aantal voor den geëin-
digden diensttijd weder worden ontslagen
zoodat het aantal der bedoelde vrij wil ligers
variëert tusschen vijf en zes percent. De
oorzaken weshalve zij voor den dienst
werdeu afgekeurd, wareu in 1867 als volgt:
Bij 29 aanleg voor teriüg, bij 21 algemeene
lichaamzwakte, bi] 14 een zwakke borst,
bij 17, hartziekte, bij 7 krampaderbreuk,
bij 6 inwendige chronische ziekten enz.
Hierdoor komen we tot de conclusie dat
bij 90 perceut de noodige kundigheden
slechts bereikt werden ten koste van de
physieke j ontwikkeling, en de overige 10
percent bleken zoo zwak te zijn, dat binnen
een jaar tijds reeds meer dan de helft moes
ten worden ontslagen.
Toen onlangs een Pruisisch staatsambte
naar zijne meening over het leger te ken
nen gaf en verkondigde dat de tijd een
maal zoude komen, dat het gansche leger
uit Einjalirig-Freiwilliaen zou gerecruteerd
worden, zeide de Schoolmeester van Sa-
dowa« op sarcastische wijze: »Dau zal de
Ook armlooze musici, van naam zelfs, zijn geen
zeldzaamheid, gelijk meer dan een onzer lezers
waarschijnlijk wel weten zal.
In Italië, en misschien in geheel Europa, is geen
groote stad waar de straatmuziek zulk esne plaag
is als Bologna. Oudtij Is was Bologna beroemd
wegens zijne vertellers en zangers op de openbare
straat. Maar die kunst behoort reeds lang
tot het verleden. In hunne plaats zijn de blinden
gekomen, die onder den dekmantel van muziek,
door bedelarij een groote last zijn.
Zit meu des zomers in of voor een Cafe,
dan komen er muzikanten bij zwermen,als vliegen,
en bespelen hunne instrumenten. Als de eene
troep weg is komt de andere, en zoo gaat het
voort tot middernacht. Daartusschen door komen
draaiorgels en zangeressen, en allen bedelen.
In het midden der stad zijn Cafe's waar het
bijna niet uit te houden is door deze plaag,
die men tot dusverre niet heeft af willen weren.
In de eerste helft der zestiende eeuw was de
zangkunst te Bologna ten toppunt van haar
roem. Toen leefde daar de smid Cesare Groce,
die zijn aanbeeld voor do lier verwisselde. Hij
en zijne kunstgenooten werden dikwijls in de
woningen der rijken ontboden, die in hunne
voordrachten veel smaak vonden.
Een zekere Murzino heeft drie deelen gedich
ten nagelaten, en die Groce was nog vruchtbaar-
plaats van den chef van deu Generalen
Staf vervuld moeten worden door een diri-
geerend officier vau gezondheid; het bivouak
zal de plaats vervullen vau den veldslag;
voor iederen wapenbroeder zal een ziekenver
pleger gecouscribeerd moeten worden; mor
tieren zullen er gegoten worden, niet voo r de
kanonniers, maar voor de apothekers; de
poedercousumtie zal fabelachtig toenemen,
de kogelgieters worden pillendraaiers en
de quaestie van het militairisme zal door
een Rijksgezondheidsraad worden opge
lost.*
Als geneesmiddel wordt nu allerwege
de gymnastiek aaubevolen»maarc, zegt
Professor Nussbaum, »het is geen reddings
middel. Men meent, dat het versterken der
spieren door het maken van gymnastische
oefeningen aan de met bloed overladen
hersens eeu vereffenend tegenwicht zou le
veren maar de ondervinding bewijst, dat
de beschadigde hersens door het verster
ken der spieren niet kunnen worden her
steld. Voor slecht gevoede kinderen boven
dien zijn gymnastische oefeningen zelfs
schadelijk, omdat zij de verbruikte stof iu
de hersens niet kunnen vervangen door
de gymnastische oefeningen ontneemt men
hen langs een tweeden weg stof, die even
min wordt vervangen. Men hangt de zie
kelijke lichamen aan deu rekstok en ver
meerdert daardoor nog het lijden der be
klagenswaardige kleinen. Slechte venti-
O O
latie bevordert klierziekte en teringook
verkrommingen van den ruggegraat worden
door de geneesheeren als oorzaak van het
aanhoudend zitten op de schoolbanken ge
rekend.
De hoogst belangrijke wenken, die door
een man van gezag in zake het onder
wijssysteem worden gegeven, zijn, dunkt
ons, wel der moeite waard niet alleen
gelezen, maar ook algemeen te worden
behart'gd.
Ook de Belgische Regeering heeft, even
als de Pransche, eeu geneeskundige naar
Spanje afgevaardigd om het iueutiugs-stelsel
van dr. Fen-au te bestudeereu.
Plotseling is de Pruisische keizerlijke fa
milie iu rouw gedompeld.Da algemeenbeken-
de Prins Frederik Karei is haar door den
der dan da Neurenberger Hans Sachs. Het
aantal zijner nagelaten gedichten is zevenhonderd
De eerste naam, die een kleinen Chinees vier
maanden na zijn geboorte gegeven wordt, tege
lijk als zijn hoofd wordt geschoren, heet zijn
„melknaam." Dikwijls is het niets anders dan
een volgnummer, als A-yan, A-Sam, A-luk,
dat wil zeggen No. 1., No. 2., No. 3. Dieu naam
draagt hij tot op het tijdstip dat hij naar school
gaat, en dan krijgt hij een anderen, die met de
verstandelijke vermogens overeenkomt, welke
men hem to -kent, of die men hom toewenscht
bij voorbeeld „Ontkiemende verdienste," //Sier
lijk schrift," „llijpende olijf," „Beste inkt," enz.
De familienaam verandert natuurlijk niet, maar
die naam wordt altijd, juist h:t tegenoverge
stelde als bij ons, vóór den voornaam uitgespro
ken, en beide worden gevolgd door den titel.
Dus zal een Chinees, die den rang van Siensang
heeft, dat wil zeggen, „professor," den voor
naam Wantaï, dat wil zeggen „Bolwerk der
letteren," en den familienaamLiany, dat wil
zeggen „Gierst,// zijn naam en titel opgeven als
Liang- Wantaï-Siensang.
De meisjes hebben alleen maar een melknaam,
als: Bloem, Zusje, Edelgesteente, die zij bij haar
huwelijk verwisselen met eeu bijnaam, als: Jas
mijn, Zilveren Maan, Lieflijke Geur, enz. Maar
dood ontrukt.Blijkens eeu bericht uit Berlijn
is hij eergisteren op zijn jachtslot Glienicke
door eeue beroerte getroffen, waardoor hij
in de rechterzijde geheel was verlamd
en waarna hij eergisteren-voor middag te
10x/4 uur is overleden.
Van verschillende zijdeu wordt geïntri
geerd tegen de keuze van Vlissiugeu als
aanleghaven voor de DuUsche gesubsidiëer-
de stoomvaart. De kansen van Vlissingen
blijven echter uitstekend staan.
Naar de Köln>sche Zeitung verneemt,
willen de Russisch-Engelsche onderhande
lingen over Afghanistan maar niet recht
vlotten. Rusland wil niet toestemmen in
den afstand van den Zulfikar-pas aan Af
ghanistan, omdat deze strook grouds als
eeue wig gelegen is iu aan Ruslaud behoo-
rende weidegronden, zoodat de Afghaansche
grenswacht steeds midden in het Russische
gebied zon staan, en daaruit voortdurend
gevaar voor moeilijkheden zou voortsprui
ten. Ruslaud houdt dus den Zuiflkar-pas be
zet en zou voornemens wezen, iu geval de
ouderhandelingen wordeu afgebroken, on
middellijk Peud-jeh binnen te rukken.
De Times verneemt dat lord Salis
bury de samenstelling van eeu nieuw Ka
binet niet zonder voorbehoud op zich ge
nomen, maar als voorwaarde gesteld heeft,
dat de (liberale) meerderheid in het La
gerhuis hem rust zal laten tot na de
nieuwe algemeene verkiezingen in No
vember a. s.
De Times meldt uit Tieutsin, dat de
Keizer van China het verdrag met Frank
rijk bekrachtigd heeft.
De Fransche Generaal de Chabaud
Latour is dezer dagen overleden. Door zijn
dood is het aantal der nog overblijvende
onafzetbare Senaatsleden op 70 gebracht.
Bij de afschaffing der onafzetbaarheid be
droeg dat aantal 75.
Er bestaat plan op eeu nieuwe «samen
komst der drie Keizer3« in den loop van
den zomer. Die bijeenkomst zou, nadat de
groote oefeningen van het Oosteurijksche
leger geëindigd zijn, plaats hebben op het
slot Reichstadt iu Bohemeu.
Te Genua werd eergisteren eeu aantal
Katholieke bedevaartgangers door een bende
woestelingen aangevallen, die den pelgrims
hunne banier wilden ontnemen. De politie
moest tusschenbeide komen om de orde te
als men van liaar spreekt, duidt men ze doorgaans
aan met den familienaam van haar echtgenoot,
gevolgd door haar eigen familienaam, evenals
men bij ons zegtMevrouw Die-en-die, geboren
zoo.
De man zelf heeft bij gelegenheid van zijn
huwelijk een derden voornaam aangenomen, waar
bij hij voortaan genoemd wordt, tenzij hij, in
dienst van den Staat getreden, er nog een vier
den bij neemt. Is hij koopman, dan neemt hij er
soms nog een vijfden, of handelsnaam bij, en
iu allen gevalle krijgt hij nog een laatste bij
zijn dood.
Het gebruik van door stijve zwachtels deu
groei harer voeten te beletten heeft echter niet,
zooals men algemeen gelooft, ten doel de vrou
wen in een staat van minderheid en slavernij
te houden, maar is veeleer eene toepassing van
het schoonheidsbegrip der Chineezen. Evenals
wij, meent de Chinees dat een vrouwenvoet klein
behoort te zijn; en zeer logisch, belet bij daar
om den groei. Wij persen wel de lever van
onze dochter samen met corsetten, om haar eeu
dun middeltje te geven. Het een staat gelijk
met het ander. In de oogen van een Chinees
is het beknelde voetje van zijne vrovw oen zin
nebeeld van bevalligheid, zwakheid en sierlijk -
heid. Hij vergelijkt hot bij eene lelie ir den knop,
wij mochten wel een riet, dat (lieigt door te
breken, tot ons beeld van vergelijking kiezen.