NIEUWE
No. 923.
Zondag 2 Augustus 1885.
10(U Jaargang.
"Beschaving en zelfmoord.
Chineesche opkoopers van porselein
De patriotische schildwacht.
HlUtLÜSlHI C0UR4IT.
ABONHBMBNT3PBIJS
Per 3 maanden voor Haarlemt
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzmderljjke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATEEÜAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
0,85
1
1,50
0,06
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels0 30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers KÜPPERS LAUKII
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
(vervolg).
De godsdienstlooze school zoowel de
lagere, als de middelbare en de hoogere
is volgens onze meening mede verantwoor
delijk voor de gruwelijke teekenen des tijds.
Het onderwijsmonopolie van den Staat
werkt dubbel verderfelijk. Aan de eene zijde
doet het de zucht naar genot en rijkdom
toenemen, aan den anderen kant verzwakt
het de moreele gezindheid en het christe
lijk leven eu er blij ft ten slotte niets an
ders over dan de ondergang der deugd,de
waanzin en de zelfmoord. Beide zijn de
donkere bladzijden van de moderne opvoe
ding en van onzen tijd; zij belmoren in
het kader der negentiende eeuw. Verlangt
men nog een bewijs hoe in geleerde en
zoogenaamde beschaafde kringen over den
zelfmoord wordt gedacht, men leze dan
het volgende bericht,dat wij aan den Univers
outleenen Inde laatste da
gen behandelde de directeur der groote
kliniek in het Hotel Dieu te Parijs voor
zijne leerlingen, in openbare voorlezingen,
de ziekte, welke ouder den naam van nier
kanker bekend is. Nadat de professor de
ongeneesbaarheid dezer kwaal en hare vree-
selijke smarten had verklaard, voegde hij
er bij: Onder zulke omstandigheden wordt
het leven onverdraaglijk en men kan niet
anders dan naar het einde er van verlan
gen; wij, als geneesheeren, kunnen niet me
dewerken om het leven te verkorten, dat is
niet onze roeping. Maar de zieke, dat is
iets anders, en wat de Liturgie er ook van
zegge, ik beweer dat hij het recht heeft zich
te dooden.i
Deze woorden werden gesproken op den
hoogsten ofSciëeleu leerstoel der genees
kunde in 't hoog beschaafde Frankrijk.
Treurige beschaving!
Reeds vijftig jaren geleden heeft de sta
tisticus Kasper te Berlijn bewezen, dat de
zelfmoorden in de Protestautsche gewesten,
al mogen er ook andere oorzaken, klimaat,
physische gesteldheid, politieke en iudivi-
dueele omstandigheden, overbevolking er
toe hebben meegewerkt, talrijker zijn dan
in de Katholieke streken. Hetzelfde oordeel
velt ook ook de Eugelsche schrijver Buckle
in zijn beroemd werk: History of civilisa
tion in England. Ook de laatste tjjd, in
FEUILLETON.
Zoo zijn er.
Toen Karei Gutzkow zijn groot werk „Die
Ritter vom Geiste" in 't licht had gegeven, ont
ving hij van eene rijke dame, met wie hij kort
te voren kennis had gemaakt, een ongefran-
keerden brief, van den volgendeu inhoud „Daar
zij het genoegen had gehad met den beroemden
schrijver persoonlijk kennis te maken, was zij
natuurlijk verlangend zijn nieuwste werk te
lezen, maar na te vergeefs beproefd te hebben
het uit de bibliotheken in hare stad te ver
krijgen, verzocht zij den geachten schrijver haar
den roman voor een poos te leenen, zoodra het
hem gelegen kwam, en haar dien aan het op
gegeven adres te te zenden."
Gutzkow begreep dadelijk hoe het er mede
gesteld was: namelijk, dat die rijke dame, die
elk jaar duizendeu aan haar toilet en aan ju-
weelen besteedde, niet boven de lage vrekkig
heid verheven was om zich door deze list op
de goedkoopst mogelijke wijze een geestelijk
genot te verschaffen. Terstond schreef hij het
volgende antwoord.
„Mevrouw, in de stad, waar gij woont,
schijnt gebrek te bestaan aan allerlei dingen,
die overal elders gemakkelijk te krijgen zijn.
Niet alleen ontbreekt er mijn jongste werk in
welken bij bet steeds meer toenemen der
zelfmoorden, de openbare aandacht in hooge
mate gevestigd is op het onderzoeken naar de
oorzaken dezer verschijning en vooral ook
naar de verhouding van de godsdienstige
belijdenissen der zelfmoordenaars, gaf het
zelfde statistieke resultaat. Steeds bleek dat
er onder de uiet-Katbolieken meer gevallen
van zelfmoord voorkwamen, dan onder de
Katholieken. De bekende statisticus Wag
ner, een Protestant, schrijft het volgende:
»De zelfmoord komt het meest voor in de
Protestautsche landen van Germaansche
nationaliteit; hij wordt zeldzamer, als de
bevolking confessioneel gemengd is; hij is
het zeldzaamst onder eene uitsluitend Ka
tholieke bevolking, 't zij van den Romaan-
scheu, 't zij van den Keltyschen stam.»
Een zelfde uitspraak doet Dr. G. Schuoller,
zeggende: »Wat de kraukzinuigeu en zelf
moordenaars aangaat, bewijst de statistiek
dat de gevallen steeds meer en meer toe
nemen in de meeste en vooral in de Pro-
testantsche landen. Ook de Protestautsche
Dr. Reich erkent zulks in zijn geschrift:
De ontaarding van den mensch,en zelfs
de Frankfurter Zeitung schrijft over de zelf
moordstatistiek het volgende. »De statis
tiek heeft lang bewezen, dat onder de Pro
testautsche bevolking veel meer zelfmoorden
voorkomen, dan ouder de Katholieke in
woners van een en hetzelfde land.»
Deze getuigenissen zullen wel voldoende
zijn. Wij willen echter ter completeering
het oordeel van een officiëel statisticus me-
dedeeleu. Maier te Munchen, die belast is
met de statistieke zaken van het Konink
rijk Beieren, een man geheel eu al vrij van
tendentieuze vooringenomenheid voor het
Katholicisme, constateert niet alleen de
feiten van het kleinere cijfer der zelfmoor
den bij de Katholieken, doch brengt ze ook
in oorzakelijken samenhang met de Con
fessie. Klinkklaar bewezen is het, dat het
atheïsme en materialisme den zelfmoord
geen hindernissen in den weg leggen. De ma
terialisten en atheïsten beschouwen den
zelfmoord niet slechts als verschoonbaar of
geoorloofd, maar zij vinden hem zelfs ver
standig en aanbevelenswaardig,ookdan, wan
neer geen bizouderen nood, geen bizonder
leed den mensch wedervaart. Wat kan hem,
die aan geen God, aan geeue vergelding
van goed en kwaad, aan geen leven hier-
al de boekwinkels, maar het blijkt, dat er ook
geen postzegels te krijgen zijn voor brieven om
het aan te vragen, 'tls waar, ik heb het boek,
dat gij verlangt, in mijn bezit en ook de noo-
dige postzegels om het te frankeeren, maar tot
mijn leedwezen heb ik geen bindgaren om er
een pakje van te maken. Als ge mij een touw
tje wilt zenden, dan zal ik aan uw verlangen
voldoen. Hoogachtend,
K. G.
Het touw werd niet verzonden en 't is ook
niet waarschijnlijk dat de dame den brief aan
hare vriendinnen heeft laten zien, om er als
eene autographie van den schrijver meê te pron
ken. Misschien is het eene nuttig: les voor
haar geweest.
Tegenwoordig reizen Japansche en Chinee
sche agenten Europa rond, om tegen hooge
prijzen Oud Japansch en Chineesch porselein
te koopen en het in zijn oorspronkelijk vader
land terug te brengen. De Keizer van Japan
heeft zijn gezanten in Europa last gegeven al
het oude Japansche porselein op te koopen om
het in het nieuw opgericht Museum van Oud -
heden te plaatsen.
Door hongersnood, die dikwijls in China
heerscht, zijn vele families tot armoede verval
len, en hebben hunne oude bezittingen aan
wapens, prachtige stoffen, porselein en brons
namaals gelooft, van zelfmoord terughou
den? De aangeboren liefde voor het leven
en vrees voor den dood zullen niets ver
mogen, als hij consequent atheïstisch over
zijn toestand nadenkt en zich al het leed voor
den geest stelt, dat het leven hem brengen
kan brengen moet. Ten slotte zal het
hem wenschelijk voorkomen, dat hij gemak
kelijker en spoediger door eigen hand met
kunstmiddelen sterft, dan wanneer hij de
dingen hun gang laat gaan en den dood
door het langzame, maar zekere oplossings
proces der natuur afwacht. »Dood u zelf,
hoe eer hoe beterdat is de categorische
imperativus van het atheïsme eu van alle
stelsels, die aan geen persoonlijke onster
felijkheid en aan geen Goddelijke gerech
tigheid gelooven.
Zoowel de statistiek als hot onderzoek
naar het wezenlijk gehalte der godsdien
stige genootschappen, bewijst de juistheid
van de stelling,dat de Katholieke confessie de
beste dam is tegen het toenemen vanden zelf
moord. Bij het Protestantisme onderkennen
we verschillende richtingen eu wij vinden,
dat het grootste aantal zelfmoorden bij de
Protestauten in de eerste plaats op rekening
komt van de gansch of gedeeltelijk ouge-
loovige partijen. De volkomen oplossing
der vraag naar den invloed der confessie
op het aantal zelfmoorden, kan nog niet
geschieden, aangezien de statistiek niet in
staat is nauwkeurige opgaveu te levereu
van de verschillende secten eu de vereischte
juistheid en eerlijkheid in de beantwoording
harer vragen, bij de bevolking veel te weu-
schen overlaat. Toch is er stof in overvloed,
om de uitspraak te rechtvaardigen, dat de
menigvuldigheid van den zelfmoord bij de
verschillende religieuze belijdenissen in de
zelfde mate toeneemt, als deze meer of min
der van de Katholieke Kerk zijn afge
weken.
Op welke wijze openbaart zich de in
vloed van den Godsdienst op den zelf
moord
Door de omstandigheden des levens wor
den vaak in den mensch motieven tot zelf
moord-besluiten geboren. De Godsdienst
echter zijnerzijds geeft tegen-motieven, die
in alle opzichten geschikt zijn de eerstge
noemde te overwinnen en geheel en al te
onderdrukken.
Hing het slechts van de objectieve be-
aan Europeanen verkocht. De beeldstormerij der
revolutiounaire laipings heeft China veel porse
lein gekost, want die geloofsgewehlenaars sloe
gen alles kort en kleinde Eugelscken en
Franscheu verwoestten in 1860 ook veel, en
het zomerpaleis van den Keizer bij Peking, de
bewaarplaats van groote porseleinen schatten,
werd geplunderd. Wel is waar kochten slimme
Chineezen den eenvoutligen troupiers de fijne
buit weder voor een spotprijs af, maar van
alles wat de Taipings stukgeslagen hadden was
niets anders dan scherven overgebleven.
Diezelfde Taipings hebben ook King-te-tschin,
de groote bijna duizendjarige stad van potte-
bakkerijen, verwoest, 200.000 pottebakkers en
vergulders verjaagd en de smeltovens gesloopt
Zoo is China van zijn oud porselein afgekomen,
eu nu is er eene tegenbeweging op touw gezet
om tot gedeeltelijk herstel van het nationaal
verlies, zich weder in het bezit te stellen van
de porseleinen schatten, die in Europa zijn ver
spreid.
Toer. Czaar Peter I van Rusland, nadat hem
reeds eenige Prinsessen waren geboren, zich
eindelijk in een zoon en rijkserfgenaam mocht
verheugen, zond hij in de blijdschap zijns
harten, hoewel de heugelijke gebeurtenis in het
midden van den nacht plaats had, op staanden
voet zijn Generaal-adjudant naar de vesting
teekenis der religieuze motieven af,dan kwam
er nimmer een zelfmoord voor; maar zjj
worden, bij vele individuen overwonnen door
een anderen hoogst nadeeligen en onzali-
ligen invloed. Als wij nu getuigen: de
Katholieke Kerk openbaart ten opzichte
van den zelfmoord een meer gunstigen in
vloed dan de Protestantsche, dan wil zulks
zeggen, dat de Katholieke Kerk door hare
belijdenis, hare constitutie en hare gena
demiddelen beter in staat is, de religieuze
motieven tegen den zelfmoord in den mensch
op te wekken en staande te houden, dan
de Protestantsche een feit, dat zelfs
door een groot aantal Protestantsche schrij
vers wordt erkend.
Professor Laufenauer meldt ons eenige
belangwekkende zaken, als tenminste zulke
treurige feiten belangwekkend mogeu wor
den geheeten, omtreut de statistiek der
zelfmoorden. »Het valt niet te loochenen
zegt hij ten slotte, »dat er tusschen de mo
derne beschaving en den zelfmoord een in
nerlijke samenhang bestaat.»
Als dit nu weikelijk zoo is, wat moeten
wij dan van zulk eene beschaving denken?
Is zjj heilrijk en houdbaar, of schadelijk
en aldus verwerpelijk? De tot zelfmoord
voerende beschaving is de liberale; deze is
het, die den mensch van God afhoudt, van
eiken Godsdieustigeu troost berooft, de hoop
op een ander leven hiernamaals wegneemt,en
het hart van den mensch slechts aan de
stof, aan het aardsche eu ziuuelijke hecht?
vindt hij dit hier niet, dan wil hij het in
den zelfmoord vinden, als het middel, dat
hem van alle zorg en lijden bevrijdt; en
aangezien er volgens de moderne bescha
ving geen eeuwigheid bestaat, heeft hij noch
belooning voor ziju geduld, noch straf voor
zijne zonden te vreezen. Tegenover deze
beschaving staat de christelijke, die den
mensch alles aanbiedt, wat hem enkel en
alleen kan bevredigen, namelijk: Geloof,
Hoop eu Liefde, en als hij deze drie deug
den beoefent, dan kan hij lid worden van
deze beschaving, die hem tot een nuttig
burger der maatschappij wijdt en die hem
tegelijkertijd de aardsche en de eeuwige
gelukzaligheid verzekert. Dat is de chris
telijke beschaving, die alleen op den naam
van ware beschaving mag aanspraak
maken.
Slot volgt.)
met het bevel door kanongeeckut den volke te
doen weten, welk geluk den Czaar en zijn huis
was te beurt gevallen. Toen echter de Generaal-
adjudant aan de poort der vesting komt, weigert
hem de schildwacht den toegang, daar op be
vel van den Gouverneur na den taptoe niemand
mag worden binnengelaten. IJling3 meldt de
officier aan den Czaar wat de uitvoering van
zijn bevel onmogelijk maakt. „Dan zal ik zelf
gaan!" roept Peter verstomd en snelt henen.
Doch ook tegenover hem beroept zich de schild
wacht op zijn order en weigort hem standvastig
den toegang. „Maar kerel!" roept de Czaar
verstomd, de Keizerin heeft een Prinsje ter
wereld gebracht en de Gouverneur moet de ka
nonnen lossen, opdat het volk dat wete!"
„Een Prinsje geboren?" herneemt de eerlijke
soldaat, terwijl zijn gelaat straalt van geluk.
„Ga dan maar binnen! Ga maar binnen! Laten
ze mij morgen maar doodschieten." „Brave
kerel," zegt Peter eu klopt hem op den schou
der; „Ik ben de Czaar en zal je blijven geden
ken!" Den volgenden dag werd de soldaat voor
het front der troepen tot sergeant bevorderd
en zijn chef overhandigde hem in naam des
Keizers een aardig geldsommetje, „om op het
welzijn van den pasgeboren Prins te drinken."
Ook aan dit bevel moet de aan zijn plicht ge
trouwe soldaat stipt gehoorzaam zijn geweest.
