NIEUWE
No. 944.
Donderdag 15 October 1885.
10de Jaargang.
Rusland en de Katholieke
Kerk.
BUITENLAND.
Onschuldig verstooten.
HMRUMSflBl COIMIT
ABONNEMBMTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlemi 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afsc iuderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS LAUREY.
Wanneer men meent dat er in Rusland
geen vervolging der Katholieken, geen cul
tuurstrijd bestaat, dan vergist men zich in
hooge mate. 't Kan zijn dat deCzaar den ern-
stigen wil heeft vrede tusschen hem en
Rome te stichten, zeker is het, dat zijne
Ministers in zijne omgeving dien vrede niet
verlangen. Zulks werd onlangs nog duide
lijk door de verbanning van den Aarts
bisschop van Wilna en diens plaatsvervan
ger bewezen. Tallooze Katholieke Priesters
smachten als martelaars in de verschrikke
lijkste gevangenissen, bergwerken en holen
van Siberië, waar men Zon- noch feestdag,
maar slechts één vrijen dag in het gansche
jaar heeft: de geboortedag namelijk van den
oppermachtigen Keizer. En er bestaat niet
de minste hoop, dat zij uit hun ellendigen
toestand zullen verlost worden. Terwijl men
in Engeland afziet van de tirannie tegen
de Katholieke Ieren, welke door de zede-
looze Koningin Elizabeth, die tweemaal
afviel van het. Geloof, werd ingevoerd, wordt
zij in Rusland daarentegen meer en meer
op de Katholieken toegepast.
Een blik te slaan op de afschuwelijke
gewelddadigheden der Russische Staatsamb
tenaren tegen de Katholieke Kerk, veroor
looft ons het jongste verslag van Graaf
Ladislaus Plate. Wij ontleeneu daaruit het
volgende.
Onlangs, zoo lezen we in dit verslag,
heeft de Minister van binnenlaudsche za
ken bevel gegeven, dat de Bisschoppen
slechts het recht van toezicht op de Gees
telijkheid en op de godsdienstige inrich
tingen hebben; alle veranderingen en ver
plaatsingen moeten ter kennis gebracht
worden van den Gouverneur-Generaal, op
straffe van inhouding der rijkstoelagen.
Zelfs biechtelingen worden door de regee-
rings-organen bespied. De Katholieke kapel
van eene meisjesschool te Warschau werd,
ondanks het protest van den Aartsbisschop
Mr. Popiel, gesloten, opdat de meisjes de
Grieksch-Russische kapel zouden bezoeken.
De onlangs gestorven Geestelijke Wnoro-
wowski van Lublin, moest zich op zijne
visitatie reeds het geleide van een Russisch
ambtenaar laten welgevallen; aan alle
Gouverneurs-Generaal werd order gegeven,
het vrije Bisschoppelijke Bestuur te bemoei-
F EU ILL ETON.
13.
Geschiedkundige Novelle.
Vervolg.)
Met een diepen zucht boog Rudolf het struikgewas
Vaneen. //Neem mijne hand in de uwe en volg
mij gebukt!" fluisterde hij zijn metgezel toe.
Zij daalden in een laag nauw gewelfeene
vochtige, ijzig kille lucht woei hen tegen, toen
zij langzaam en voorzichtig voorovergebogen het
pad volgden.
Beiden spraken niet moer; men hoorde slechts
het diepe ndemen van Matyas Wilczy's borst.
„De lucht schijnt uwe ademhaling te beklem
men," zeide Rudolf zacht. „Nog slechts een
oogenblik geduld Spoedig wordt de gang bree
der.
Maar hij kon niet voleindigenals een ijzeren
hand voelde hij datplotseling een strik hem om den
hals werd geworpen en met eene kracht,welke men
aan het teeder gebouwde lichaam van den ge-
waanden koopman niet zou toegeschreven hebben,
rukte deze hem tegen den grond, zoodat hij
bedwelmd door den onverwachten aanval met
het hoofd tegen de steenen bonsde. Tegelijk
werd hij een eigenaardige geur gewaar, welke
zijne zinnen benevelde, terwijl de vreemdeling
lij keu en zich zooveel mogelijk met de
zakeu der Katb. Kerk in te laten. Als de
Bisschoppeu aan den h. Stoel schrijven,
dan moeten zij allereerst den brief aan de
Regeering ter iuzage zenden. De Priesters
uit de dioceze Warschau en elders werden
tot het betalen van boete veroordeeld, om
dat zij bij het bezoek van den Aartsbis
schop in een der godsdienstoefeningen had
den geassisteerd, zonder daarvoor de toe
stemming van de Regeering te hebben
gevraagd.
De Paus wordt officieel niet meer als
geestelijk opperhoofd der Katholieken van
Rusland beschouwd. De Minister Kanta-
kuzeno toch heeft onlangs gezegd: »aat
Rusland met den Paus niets meer had te
maken.* Nadat het verslag eene lange
reeks van de onrechtvaardigste en brutaal
ste verbanningen en andere gewelddadig
heden heeft vermeld, zegt het verder: Er
zijn gemeenten van meer dan 6000 inwo
ners, waar slechts één Priester is gevestigd.
Het aantal Katholieke kerken wordt steeds
minder; eeuige werden er reeds gesloten,
omdat er geen Priester was; de kerk van
Bordzilowska werd gesloten, omdat de Pas
toor in de gevangenis werd geworpen,
aangezien hij beschuldigd werd van te doo-
peu en te trouwen! Met geweld moet het
Katholieke Polen Russisch-Grieksch worden
gemaakt. De Gouverneur-Generaal van
Warschau heeft o. a. in het jaar 1884
geld aangevraagd voor het bouwen van 66
nieuwe schismatieke kerken in Polen. In
de oude Poolsche provinciën kosten de
nieuwe Russische kerken jaarlijks 250,000
roebel. In het gouvernement Kowno is het
den Priesters verboden zich uit hunne pa
rochiën te verwijderen, zij mogeu slechts
door de plaatselijke overheid goedgekeurde
predikatiën houden en bij het verkeer met
de kinderen der Parochianen moeten zij zich
vau de Poolsche taal bedienen. In het
gouvernement Minsk bestaan 50 Katholieke
Parochiën, doch er zijn slechts 43 Pries
ters. De Kanunnik Lisiecki, die sinds 30
jaren Pastoor te Tyuice is, heeft aanzeg
ging ontvangen, zijn ambt neder te leggen,
daar men hem beschuldigt dat hij matig-
heidsvereenigingen opricht! Eer groot aan
tal Katholieken worden iu hun Geloof
bedreigd en zijn in 't gevaar schismatiek
te worden, evenals hunne voorouders. Se
dert vele jaren worden duizeuden Ivatho-
behendig de armen en beeuen van den inachte-
loozen jonkman met sterke touwen vastbond.
Daarop ontstak men met een vuurslag de toorts,
die hij onder zijn mantel had verborgen.
Rudolfs aangezicht was doodsbleek en hij
matte zich af in bovenmenschelijke pogingen
om zijne banden te verbreken, terwijl zijn met
gezel met zegevierenden blik op ham nederzag.
„Ellendeling! steunde Rudolf met gesmoorde
stem, „gevloekte verrader! wat zijt gij van zins
Houdt gij zoo uwen eed! Help, help Verraad,
verraad
„Schreeuw maar, jonge Zarnitzer!" zeide de
vreemdeling; „uw stem kan toch niet bij de
burgers van Mohar doordringen Een andere
kreet zal hen vreeselijk uit hunne droomen
doen opschrikken de kreet; „Allah is Allah
en Mohammed is zijn profeet!" Begrijpt gij
nu, dappere Ridder, waarom of ik zweren kon
bij mijn Christendom en toch geen meineedige
ben Reeds lang heb ik opgehouden een Chris
ten te zijn Door Walli Werbna, die ik harts
tochtelijk beminde, wegens mijn losbandig ge
drag afgewezen, dreef mij de vertwijfeling naar
Coustantiuopeldorstend naar wraak zwoer ik,
dat zij eenmaal voor mij sidderen zou en heden
houd ik mijn woordOnder mijn bevel staat
een groote schaar Turken, die zich onder aller
lei vermommingen hier in den omtrek ophouden.
liekeu in Podlachië gruwelijk vervolgd,
gekerkerd, gepluuderd, geruïueerd, verban
nen en van de heilige Sacramenten beroofd;
de kerken worden gesloten, de Priesters
vervolgd; in een woord, de verwoesting is
er algemeen. En Rusltud beschouwt deze
gebeurteuissen, als zaken waarmede de Hei
lige Stoel niets heeft te maken.
Het zal dus uoodig zijn, buitengewone
maatregelen, gelijk aan die in den tijd der
eerste Christenen, te nemen, om eene held
haftige bevolking te redden. De Regeeriug
beschouwt het Katholieke huwelijk tusschen
geünieerde Katholieken als nietig; de kin
deren uit deze verbintenissen worden in de
registers der Popen ingeschreven; door sol
daten laat men de kleinen afhalen om ze
door Popen te laten doopeu. De bannelin
gen, die uit Siberië terugkeeren, worden
geboeid, omnensckelijk behandeld en vaak
teruggezonden. Katholieke Priesters worden
door Popen beaard, zooals onlangs de
Priester Chroszczewicks te Radom eu Dy-
kowski, de vroegere Pastoor van Holowno,
die te Ciesle overleed. Katholieke kerken
worden in beslag genomeu en in Russisch-
orthodoxe veranderd.
Voorts geeft het verslag een vreeselijk
beeld van den toestand der verbannen Ka
tholieke Priesters, waaronder er zijn, die
reeds 20 jaren iu het verbanningsoord
hebben doorgebracht. De folteringen, welke
zij moeten ondergaan, zijn van dien aard,
dat nagenoeg vijf percent der ongelukkige
Priesters krankzinnig worden.
Het gevaar, zoo lezen we in het meer
gemeld verslag, wordt van dag tot dag
grooter. De Poolsche Katholieken verwach
ten in hun angst een openbaar protest van
den h. Vader tegen de ergerljjke overtre
ding der conventie.
Dat is de toestand der Katholieken in
het groote rijk der Czareu.
Kan het onder dergelijke omstandigheden
nog iemand verwonderen, dat Rusland door
het nihilisme en anarchisme, door moor
denaars, ongeloovigen en revolutionnaireu
wordt onveilig gemaakt, en wel in die
mate, dat de Keizer zelfs voortdurend be
vreesd is voor aanslagen op zijn leven?
Het wil ons toeschijnen, dat de Ministers,
in wier handen de Keizer het welzijn van
het volk heeft gelegd, de stemme Gods niet
erkennen en in hunne verstoktheid voort
gaan het arme volk te knevelen en te
Toen gij mij in het woud ontmoeltet, zat ik
juist te overpeinzen, hoe het mij zou kunnen
gelukken, de stad met list of geweld le bemach
tigen; gij zijt mijn verlangen te hulp geko
men en in den val geloopeu. De tijd welke
verliep tusschen uw heengaan en middernacht
benuttigde ik om het signaal te geven, dat mijne
soldaten tot mij riep. "Het grootste gedeelte van
mijn volk lag in het woud verborgen, als gij
tot mij terugkeerdetdal was het gefluister, het
wapengekletter, dat uw gehoor trof. Terwijl wij
voortschreden, volgde men ons zoo stil moge
lijk, en thans is Mohar, het keizerlijke, geloofs-
getrouwe Mohar, ons, de vijanden van uw Ge
loof en van uwen Keizerons,door u, den deugd-
zamen Ridder Rudolf Vou Zarnitz, voor den prijs
van tweehonderd dukaten
Een akelig gesteun steeg uit de borst van
den ougelukkigen jonkman op. Voor zijne oogen
lag al» het ware alles iu een nevel; hij ver
beelde zich, dat wat hij ondervond slechts een
benauwde, verwarde droom was, waaruit hij elk
oogenblik moest ontwaken. Maar het was geen
droom: reeds ontstond er beweging aan den
ingang van den geheimen weg, stemmen lieten
zich hooren, wapens kletterden en steeds nader
kwam het, met akeligen weerklank het nauwe
gewelf vervullende; in dichte drommen drong
de schaar, wier hoofd de tulband dekte, laugs
verderven, 't Is de strijd tegen God en
Zijne heilige Kerk, die de volken ruïneert
en de tronen omverwerpt.
De Katholieke Kerk echter wordt juist
het allerminst door zulke gewelddadige ver
volgingen geschaad, dat zouden de heden -
daagsche cultuurstrijders wel van de bloed
honden Nero, Caligulaüioeletiaan en
anderen kunnen geleerd hebben. Het blo ed
der martelaars toch, is het zaad voor nieuwe
Christeneu. Als lijden en vervolging korne n,
dan reiuigt eu snoeit de Heer zijn wijn
stok; de oogst is dan rijker en gezegender
Tot regeling der persoonlijke schulden
van den Koning van Beieren werd in alle
stilte, ter vermijding van onaangename par
lementaire debatten, eene schikking getrof
fen, volgens welke er jaarlijks van de ci
viele lijst des Kouings twee millioen mark
ingehouden zullen worden totdat de ge-
zamenlijken schuld van achttien millioen is
gedelgd.
Iu den Reichs-Anzeiger van eergisteren is
eindelijk de officiëele benoeming versche
nen van Prins Hoheulohe tot stadhouder
van Elzas-Lotharingen.
Den 2en Januari a. s. zal Keizer Wil
helm zijn 25jarig jubileum als Koning van
Pruisen vieren. Iu ruimen kring worden, zoo
meldt de Kölnischevoorloopige toebereid
selen gemaakt voor eene waardige herden
king van deze gewichtige gebeurteuis.
Naar berichten uit Berlijn verzekeren)
moet Prins Albert vau Pruiseu (zoou van
Prinses Marianne der Nederlanden), veel
kam hebben om tot Hertog van Brunswijk
verkozen te worden.
De Duitsche stukken betreffende de Caro-
linen-quaestie ziju thans aan Z. H. deu Paus
verzonden.
Ds Berlijusche correspondent van de Stan
dard verneemt uit gezaghebbende bron,
dat Duitschlaud de volgende oplossing der
Bulgaarsche quaestie voorstelde: 1°. de minst
mogelijk wijziging in het Berlijusche trac-
taat; 2°. afwijzing der Grieksche eu Servi
sche eischen; 3q. Turkije te raden ziju krijgs
toerustingen te voltooien, om desnoods
gewapenderhand de Grieksche eu Servische
aanvallen op Turksche gebied af te weren;
4°. de unie van Bulgarije ouder prins Alex
ander te erkennen, mits Bulgarije de Su
dan stevig geknevelden jonkman, en nu volgde
de vaan van den Islam, met golvende paarden
staarten gesierd, de gouden halve maan in het
midden, „Allah is Allah en Mohammed is zijn
profeet!"
Rudolf Yon Zarnitz verloor het bewustzijn
een weldadige onmacht benam hem het besef
van het verschrikkelijk verraad, hetwelk door
zijne onvoorzichtigheid aan de Christeneu werd
gepleegd
IV.
Do late aankomst van den gestrengen heer
Engelbrecht Von Zarnitz, die algemeen bij het
volk bemind werd, was spoedig iu Mohar be
kend geworden. Hij was in zijn gewoon kwar
tier afgestapt en zat nu in een der schoonste
vertrekken, welke de waard te allen tijde voor
den Zarnitzer gereed hield, bij een goed glas
wijn, terwijl de knecht iu den stal de paarden
voederde
Er werd zacht aan de deur geklopt en op het
„binnen" van den heer Engelbrecht verscheen
de waard van hst Gouden Anker, eene rood
wangige, dikke figuur, met de witte muts iu
de hand.
Wordt vervolgd).
