NIEUWE
No. 968.
Donderdag 7 Januari 1886,
11 de Jaargang.
Engeland en het Katholicisme.
Pierre Coignard.
H44RLM
ABONNëMBNTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlemr 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzanderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BtJBE AU: St. Jansstraat Haarlem.
(!01IR4
AGITE MA HON AGITATE.
PBIJ8 DEB ADVEBTENTIÉB
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS LAUREY
§KF"" Wegens den feestdag van Drie-Koningen
verschijnt dit nummer een dag vroeger.
De bekeeringen van meer of minder
vooruatne en hooggeplaatste Eugelsche Pro
testanten tot de Katholieke Kerk zijn in
de laatste jaren zoo menigvuldig geworden,
dat zij thans slechts bij uitzondering de
openbare aandacht trekken of door de
pers worden besproken. De vermelding van
enkele feiten is echter lang niet geschikt,
ons een juist beeld van den vooruitgang
der Katholieke Kerk in Engeland te geven,
evenmin om eeue gevolgtrekking van de
verdere ontwikkeling te scheppen. Dit ech
ter veroorlooft ons een artikel van deu
Correspondant, gevloeid uit de pen van deu
met land en volk bekenden Professor
der theologie deu Eerwaarden Abbé Martin
te Parijs, waarvau wij het volgende weu-
schen mede te deeien.
»Zal Engeland wederom Katholiek wor
den?® vraagtde schrijver. »Naar de statis
tiek te oordeeleu, moet dit eene quaestie
van tijd worden geheeteu, aangezien het En-
gelsche Protestantisme deu Rubicon reeds
is gepasseerd. De Eerwaarde heer Mar
tin bevond zich, nog niet lang geleden,
bij een vriend in het Graafschap Sussex
en men sprak daar over de Protestautsche
bewering, dat de Katholieke Kerk niet
vooruitging. »Hoe,« sprak de Eugelschmau,
»hoe durit men beweren, dat het aan
tal Katholieken niet grooter wordt?
Twintig jaren geleden waren hier nog
slechts enkele Katholieken en een of twee
zeer bescheiden kapellen, eu op dit oogen-
blik zijn er duizenden Katholieken, men
bouwt dagelijks nieuwe kerken, men ver
dubbelt de parochiën en de parochiaueu
nemen steeds meer en meer in aantal toe.
En wat bier geschiedt, kan ik constatee-
ren van alle mij bekende gewesten; overal
boor ik spreken over bet bouwen van
nieuwe kapellen en deze worJen steeds de
centrale punten van eene Katholieke be
volking. In een district, waar vroeger slechts
een kerkje bestond, telt men thans twaalf
fraaie kerken en kapellen, in eene paro
chie, waar ik toen slechts vijf en twintig
Katholieken telde, zijn er thans meer dan
driehonderd.
Vernemen we tevens het oordeel van
«en Protestant. De heer M. J. A Froude, een
bekend Engelsch auteur, zegt, dat in ge
westen, waar in het begin dezer eeuw de
FEUILLETON.
Op den 18n October 1800 veroordeelde de
crimineele rechtbank van het departement der
Seine een man van ongemeen verslande
lijken aanleg en uitnemende koenheid, wegens
herhaalde diefstallen bij nacht, door middel
van inbraak, tot veertien jaren galeistraf. Die
man heette Pierre Coignard. Vijf jaren later be
schaamde hij al de op hem gevestigde waakzaam
heid, en ontsnapte uit het bagno van Toulon,
waar hij gevangen zat. In den nacht van zijne
outkoming scheepte hij zich in op een klein
Spaansch vaartuig, dat naar Catalonië zeilde,
waar hij kort daarop behouden voet aan wal
zette. Zijn gesternte leidde hem naar eene kleine
stad, niet ver van de kust, en deed hem daar
huwen met een meisje, Maria Rosa, nog in dienst
bare betrekking ten huize van den Graaf Pontis
de St. Helène, een Fransch emigrant, die kort
te voren overleden was. Die Graaf stamde af
uit een oudadellijk geslacht in de buurt van
Soissons, had Frankrijk vroegtijdig verlaten, om
in het koninklijke Spaansche leger dienst te
Katholieken uiterst zeldzaam waren eu
waar men bet denkbeeld van een terug
keer tot het Papisme* eene dwaasheid
zou hebben genoemd, ditzelfde »Papisme«
met eene kracht en snelheid weder op
treedt, die verbazing wekt eu onverklaar
baar is.
't Is, helaas! onmogelijk, op grond van
de officiëele volkstelling het aantal Katho
lieken met juistheid te bepalen, aangezien
deze geen nota neemt van de godsdien
stige belijdenis der inwoners, maar de vol-
geude cijfers, uit eeue andere statistiek ge
trokken, zijn volkomen juist. Tien jaren
geleden (in 1875) bedroeg het aantal Ka
tholieke Priesters in het eigenlijke Enge
land (zonder Ierland eu Schotland) 1364;
thans zijn er 2198. In datzelfde jaar be
zaten de Katholieken 874 kerken of ka
pellen, thans echter is dit getal tot 1259
geklommen. Voor zulk een kort tijdsbe
stek ongetwijfeld eene enorme vermeer
dering.
Eenige jaren geleden publiceerde een
Engelsch tijdschrift onder deu titel vau
Romes Recruits(de recruten van Rome)
een artikel, dat sensatie maakte. De schrij
ver, Mr. Gordon-Gorman, gaf daarin eene
gansche lijst van meer dan 1500 hoogge
plaatste eu voorname personen, die allen
sinds het begin dezer eeuw tot de Katholieke
Ke^k zijn overgegaan. Het artikel verscheen
in 't vorige jaar als brochure eu in den
vijfden druk van dit vlugschrift vinden
we in plaats van de 1500 namen, nu meer
dan 3000, wier dragers allen eene voor
name positie in de maatschappij bekleeden.
In een land als Engeland, waar rang eu
geboorte, wetenschap, talent en sociale po
sitie van zooveel beteekeuis zijn en zulk
een grooten invloed uitoefenen, mag men
de bekeerlingen niet zoo zeer tellen dan
wel wegen, want het is in waarheid lang
niet hetzelfde of men honderd werklieden,
dan wel houderd geleerden bekeert.
»Er bestaat,zegt de Eerw. heer Mar
tin, geen enkele patricische familie, die
ouder hare hare leden, niet een of meer
bekeerlingen telt. Alle standen ziju verte-
geuw. ordigd: de adel, de burgerij, het le
ger, de marine, de geueeskuodigen, de
rechtsgeleerden, de letterkundigen, de pre
dikanten en professoren. Alle klassen dei-
maatschappij hebben voorname mannen
geleverd, die thans de Katholieke Kerk,
deels in de wereld, deels in den Geeste
lijken stand dienen. In het Hoogerhuis
nemen, en was naar Zuid-Amerika gezonden
geworden, waar hij zich bij Buenos-Ayres roem
rijk had onderscheiden. Hij bekleedde aldaar
een hoogen militairen rang en men hield hem
wegens zijn moed en zijne dapperheid hoog in
eere, maar klimaat en wonden dwongen hem»
nog jong zijnde Amerika te verlaten en zoo kwam hij
in Spanje terug, om in een rustiger corps ver
plaatst te worden. De dood kwam echter sneller
dan zijne benoeming, en zoo stierf hij ver van
zijn huis en zijne weinige verwanten, en liet
niets na, dan enkel zijne laatste bezitting
zijn degen. Gedurende zijne ziekte en tot aan
zijn dood had Maria Rosa hem zorgvuldig op
gepast, en uit dankbaarheid vermaakte hij haar
dus het weinigje dat hem was overgebleven.
Maria had den kleinen inboedel, die haar was
toegevallen, al zoo gaande weg verkocht, om
althans te eten te hebben, maar die kleine
spaarpot was eerlang geleegd en van heel de
nalatenschap had ze niets meer over dan een
klein koffertje met oude schrifturen en perka
menten, dat de Graaf, als 't kostbaarste dat hij
bezat, aan hare bizondere zorg had aanbevolen.
In dezen toestand bevond zich het meisje, toen
Coignard haar leerde kennen. Beiden zonder
hulpmiddelen, bekenden zij elkaar eindelijk hun
zitten veertig Katholieke Pairs; de mees
ten van hen zijn bekeerden. Het leger le
vert aan de lijst 150 namen, waaronder
twaalf Generaals en een vijftigtal Oversten.
De Eugelsche Clerus en de Protestautsche
hoogescholen hebben insgelijks e8n aanzien
lijk contingent aan de »recruteu van Rome*
geleverd; ook de vrouwen figureeren daarbij
in grooten getale en men kan zonder over
drijving beweren, dat er ten huidigen dage
geen voorname familie in Engeland is, waar
vau niet het een of ander lid tot bet Katho
licisme is toegetreden. Anglicaansche bis
schoppen hebben daar hunne broeders,zusters,
neven of nichten, niet zelden zelfs hunne
kinderen; 't is nog niet lang geleden, dat eeue
bekeering van dien aard groot opzien baar
de. De Graaf Granville gaf aau de Kerk
eenigen zijner zusters. Nelson twee of drie
kleinzoons, de laatste bisschop van Can
terbury en de tegenwoordige bisschop van
Oxford worden door twee zwagers vet te
gen woordigd; van lord Byron vinden we
eene kleindochter. Een neef van Gladstone
studeert voor Katholiek Priester.
Het is waar dat de bekeeriugen in En
geland niet in massa geschieden, doch deze
zijn in onzen tijd niet zoo gemakkelijk;
maar een feit is het, dat de afzonderlijke
overgaugeu zoo talrijk zijn, dat zij in vele
kerken van Londen jaarlijks het aantal
van 6000 ver overtreffen. Eenige jaren ge-
Iedeu had de bekeeriug van twee Vicaris
sen van de St. Bartliolomeus-parockie te
Brighton, deu overgang van meer dan 300
parochianen ten gevolge, en eenige weken
geleden meldden de nieuwsbladen, dat ten-
nevoh'e van religieuze voordrachten van
cz
Ordeusgeestelijken, die uit Fraukrijk waren
verjaagd, onderscheiden plattelandsgemeen
ten voor het grootst gedeelte tot deu Ka
tholieken Godsdienst waren overgegaan.
Om de kansen te meteu, welke de Ka
tholieke Kerk heeft, otn allengs het grootste
oredeelte van het Eugelsche volk naar het
o
Geloof zijner vaderen terug te voeren, moe
ten we het Protestantisme zelf beschouwen,
de vele veranderingen, welke er iu heb
ben plaats gehad en ook die nog worden
voorbereid. Een groot gedeelte der Eugel
sche maatschappij neemt, zonder Katho
liek te zijn, meer en meer een Katholieke
physioguomie aan. Engeland biedt ons het
zoo eigenaardige schouwspel dsr zooge-
uaamdeRitualisteu ofEngelsch-Katholieken,
die den Ritus eu de gebruiken der Katho
lieke Kerk weder invoeren, zonder eclitër
troosteloozeu toestand en doorzochten de
nalatenschap, maar vonden niets meer. De nood
was nochtans drukkend eu zoo besloten zij, het
kleine kostbare koff-rtje aan een jood, die er
reeds op geboden had, te verkoopen. Echter
wilde Coignard voor de aflevering den inhoud
monsteren. Hij ontdekte spoedig, dat de oude
perkamenten de origineele stukken betreffende
des Graven afkomst en adel, zijnde dienststaten,
ridderdiploma's en zij ie belangrijkste brieven
waren, en oogenblikkeüjk kwam de gedachte bij
hem op, welk voordeel hij zelf uit deze ontdek
king in een land als Spanje trekken kon, waar
adel en titels van ouds onbetaalbare waarde
hadden.
Des anderen daag9, 's morgeus reeds, verliet hij
met Maria Rosa het stadje eu kort daarop Ca
talonië, om naar Estramadura te gaan en hier
als Graaf en Gravin Pontis de Saiute Helène
op te treden, een naam, dien zij niet weder
aflegden.
Hun eerste optreden was gelukkigCoignard
liet zich onder zijn nieuwen naam aan Generaal
Mina voorsiellen en werd door dezen tot officier
bij een regiment onder zijne orders benoemd.
Als zoodanig onderscheidde hij zich bij ver
schillende gelegenheden en werd om zijn moed
werkelijke Katholieken te willen zijn. Deze
navolging is reeds zoo ver gedreven, dat,
als men slechts op het uiterlijke let, menig
Katholiek zich zou kunnen vergissen. Na
tuurlijk ziju de ware Katholieken niet bijs
ter gesteld op 't gezelschap van de Eu-
gelsch-Katholieken en deze nabootsing van
hun Ritus en hunne geloofstellingeu is te
onaangenamer, naardien er genoeg opper
vlakkige lieden zijn, die met dit namaaksel
zich tevreden stellen en zoodoende op den weg
naar de Roomsch-Katholieke Kerk worden
opgehouden. Bovendien zijn de Ritualisten
iu den regel scherpere tegenstanders van
de Katholieken, dan de orthodoxe Puseyïs-
ten. 't Schijnt dus, eu velen beweren het,
dat voor 't oogeublik het Ritualisme den
vooruitgang van het Katholicisme in deu
weg staat. Iutussehen, meent de Eerw. heer
Martin, moet men het eind-resultaat af
wachten. Het Ritualisme moge vaak
menigen Protestant vau den terugkeer
naar de Moederkerk afhouden, doch daar
voor leidt het vele anderen te zekerder
naar het doel. Ernstige geesten, die een
maal met de Katholieke gebruiken van
het Ritualisme bekend zijn, zullen zich
ongetwijfeld de vraag stellen, waarom twee
Godsdiensten, die zoo op elkaar gelijken,
nochtans gescheiden blijven. Zij komen tot
nadenken, gaan aan 't onderzoekeu en
koineu ten slotte tot de ontdekking, dat
er één echt, authentiek Katholicisme is en
een ander, dat er slechts den uiterlijken
schijn van heeft. Is een tnau van ka
rakter, een ernstig naar waarheid zoe
kend gemoed eeumaal op dit punt aange
komen, dan valt de laatste eu beslis
sende schrede niet meer moeilijk. De
orthodoxe Anglicanen zelfs, beschouwen
het Ritualisme uit dit oogpuntzij vosleu
dat de verplanting van Katholieke Geloofs
stellingen en gebruiken iu de Eugelsche
Protestautsche Kerk, de oorzaak zal zijn
van veler overgangvandaar Luu verbit-
terdeu strijd tegen het Ritualisme. Niet
tegenstaande alle aauvallen neemt deze
beweging steeds toe; alles wordt getrans
formeerd en alles nadert het Katholicisme,
zonder dat de Katholieken zelveu ergens
de baud daarbij iu het spel hebben. Men
moet daarin ongetwijfeld een bewijs zien,
dat de Goddelijke Voorzienigheid eeu ver
heven doel w'l hereiken eu dat er in de
toekomst ook iu het grijze Albion groote
diugen zullen geschieden.
met de Alcantara's- en Wladimirsorde versierd.
Dit was de aanvang van eene loopbaan, die hem
al meer en rae.r tot eene duizelingwekkende
hoogte zou opvoeren.
Men kent de gebeurtenissen, die den oorlog
tusschen Frankrijk en Spanje eu de Fransclie
invasie tengevolge hadden. Coignard, die een
paar maanden te voren het Spaansche leger
verlaten had, stelde zich nu aan den Maar
schalk Soult voor, toonde dezen de dienststa
ten van den Graaf de Saiute Helène, zoo uit
Amerika als uit Spanje, en verzocht om eene
b noeming iu Franschen dienst. De Maarschalk,
ingenomen door het uiterlijk van den man,
door de papieren bedrogen en rekenende dat
een met 's vijands terrein en leger zoo goed
bekend officier van grooten dienst zou kunnen zijn,
behandelde hem met veel onderscheiding en
droeg hem in de vleiendste uitdrukkingen den
rang van bataillonschef op. Coignard betoonde
zich dit vertrouwen waardig, verwierf spoedig
de achting zijner meerderen en genoot op be
tamelijke wijze de onderscheiding, welke den
Graaf en de Gravin de Saiute Helène overal
te beurt viel.
Wordt vervolgd.)
