E
3
i
No. 960.
Zondag 10 Januari 1886.
11do jaargang.
Wat Bulgarije ons leert.
BUITENLAND.
j
gmm r
Pierre Coignard.
ABONHEMEISTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,86
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afz3nderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B ÜBK AU: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS DEK ADVEKTENTIÉH
Van 16 regels30 Cents.
Elke regei meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS LAUREY
De gebeurtenissen in het Oosten van
ons werelddeel houden nog steeds de aan
dacht geboeid. Geljjk men weet heeft de
Vorst vau Bulgarije op een goeden dag
Oost-Rumelië bij zip) vorstendom ingelijfd.
Toeu de tijding daarvan bekend werd, was
er een groot tumult in geheel ons we
relddeel. De groote mogendheden staken
de hoofden bij elkaar; het gebeurde kon
niet sterk genoeg worden gewraakt. Vorst
Alexander en zijne Bulgaartjes hadden toch
niet meer of minder gedaan dan een trac-
taat geschonden!
Kan men zich erger en ergerlijker zonde
deuken? Die brave mogendheden! Zij
zjju op 't punt van de heiligheid dei-
verdragen, zoo onschuldig als pasgeboren
kinderen.
Het tractaat van Weeneu van 1815 was
toch ook een heilig tractaat
Nu, daar heeft men zich min wgezet aan
gehouden. In Duitschland is niets veran
derd; al de Staten, welker bestaan werd
erkend eu geregeld, bestaan immers nog?
Oostenrijk regeert nog steeds ook i u Italië? De
nemarken bezit nog altijd Sleeswijk-IJolstein?
Niemand durfde aan die landstreken tor
nen? Elzas-Lotharingen behoort nog altijd
aan frankrijk? lurkije heeft nog steeds
dezelfde grenzen?
Wij stelden deze vragen aan de geschie
denis, en ziet, zij kleurde tot overdeooren.
Zij antwoordde ons, dat men het verdrag
van Weeuen letterlijk aan flarden had ge
scheurd. Tegen dat geweld had zij niets
kunnen doen. Europa had een geheel an
der aanzien gekregen, zoo deelde de his
torie ons mee. Eu toeu zij dit alles ver
haalde, kwamen ons wezenlijk al de gru
welen te binnen, welke in ons werelddeel
met betrekking tot de naleving der plech
tig aangegane tractateu waren geschied.
Hoe haddeu wij ook zoo vergeetachtig
kunnen zijn! Maar de toorn der groote
heeren over de revolutie te Philippopel had
ons geheugen een leelijke part gespeeld.
Als de groote mogendheden zeiven niet
zuiver zijn op 't punt der eerbiediging van
de verdragen, waarom dan zulk een spek
takel gemaakt tegen Vorst Alexander, die
toch niet anders deed, dan in het voetspoor
treden van zijne groote s collega's.*
Maarde groote Kabinetten
F E U ILLE T O N.
Vervolg
Zoo kwam hot jaar 1814 en daarmede de
restauratie. Coignard maakte hiervan gebruik,
om met Maria naar Frankrijk terug te keeren,
in de zekere verwachting, dat onder al de plaats
vindende omwentelingen, een man van zijn
stempel op nieuw geluk en nieuwe onderschei
ding kon hopen. Hij bedroog zich niet. Nau
welijks in Parijs aangekomen, was het zijne
eerste zorg, zich bij Lodewijk XVIII eene bi
zon dere audiëntie te verschaffen. Toen hem
deze verleend werd, sprak hij den Koning met
warmte van zijne familie en zijne voorouders,
schilderde met levendige kleuren het ongeluk
en de verliezen, die hem getroffen hadden, bood
zijn arm en zijn bloed nan het huis der Bour
bons aan en verzocht voorloopig om eene onder
steuning in geld, die hij zeer noodig had. He
Koning behandelde hem uiterst minzaam, ver
heugde zich, den Ratsten afstammeling der
P011Ü8 de Sle. Helènete zien, voldeed aan zijn
verzoek en verzekerde hem voor altijd van zijne
gunst; als geestrijk vorst, schaamde Lodewijk
van Europa hielden zich ferm. Zjj maakten
aan Bulgarije een waar standje. Servië',
dat op de Staten van Bulgarije aast, trachtte,
opgestookt door de groote mogendheden,
bij deze gelegenheid een gedeelte van Bul
garije iu te rekeuen. Doch dat doel van
Servië is niet bereikt. Vorst Alexander
weerde Servië's aanval duchtig af eu ver
volgde Koning Milan zelfs op diens eigen
grondgebied.
Door die ongedachte uitkomst werd er
een streep door de Europeesche rekening
gehaald. Te Coustautinopel waren de
ambassadeurs der groote heereu bijeen. Zij
zouden dat Bulgaarsche varkeu wel eens
wasscken. Zeer langdurig werd er door
de ambassadeurs onderhandeld. Maar ziet,
te midden vau al dat praten, brak de oor
log tusscheu Servië eu Bulgarije uit, waar
van wij zoo even gewaagden.
Thans verzekert men, dat de conferen
tie dood is en niet uit haar groeve zal
opstaan. De Emopeesche diplomatie heeft
dus niets verricht tegen een land als Bul
garije. Hare onmacht kon niet treuriger
iu het licht treden; zij heeft nu bij ver
nieuwing geleerd, dat woorden en nota's
niet meer voldoen om de volken in be-
dwaug te houden. Bulgarije sprong uit
den bond, eu het zal er niet meer zijn in
te brengen. Wel zal men het nu op een
akkoordje gooien, maar iu den grond der
zaak zal Vorst Alexander wel triumfeereu.
Hij zal op de eene of andere wijze wel
met Oost-Rumelië in betrekking blijven.
De vraag rijst nu: wat wordt door dat
resultaat bewezen?
Eenvoudig dit, dat wij gelijk hadden
als wij steeds beweerden, dat het recht
niet meer heerscht in de beschaafde wereld.
Toeu men eenmaal ('t betrof toeu ons
vaderland) afweek van het tractaat vau
Weeuen, stond alles op losse schroeven.
Men kwam van kwaad tot erger. Napo
leon III, daarin aan zijn oom geljjk, maakte
korte metten met een verdrag, dat allereerst
tegen zijn oom werd gericht. Hij maakte
het mogelijk dat iu Italië door Sardinië
op groote schaal Stateuroof werd ge Re
ven. De bal was aan 't rollen en het lot
der Staten, der kleine vooral, was onzeker.
Medelijden met de groote Rijken of lan
den behoeft men niet te hebben. Zij heb
ben wind gezaaid eu oogsten nu storm.
De schuld voor het verdwijnen vau het
XVIII zich in het vervolg niet, van deze op
hemzelf gemunte mystificatie te verhalenhij
bekende zelfs, dat het vuur eu de overtuigende
woorden van Coignard een diepen indruk op
hem gemaakt hadden, en verzekerde verder,
dat overigens ook iedereen ten hove zijne hooge
ingenomenheid met dezen menscli had gedeeld.
He gebeurtenissen volgden elkarder op en
met haar nam Coignards geluk toe. Napoleon
had Elba verlaten eu nad rde Parijs weder. Be
Koning was buiten staat om tegen zulk een
gedachten vijand op te komen, en koos nog
eenmaal de balling,clnip. Hij vluchtte naar Gent
werwaarts slechts weinig getrouwen, en onder
dezen Coignard, hem vergezelden. Het ongeluk
maakt ons vertrouwelijk jigens degenen, die
ons omringen en zicli aan onze zaak toewijden,
en zoo drong de vnlsche Graaf de Sainle Helène
zich gedurig dieper in de gunst van den Koning
en diens hovelingen in. Bestendig zag men
hem aan do zijde van den vorst en hij scheen
zich te verveelvoudigd, om zich voor de
vroeger genoten weldaden dankbaar te be-
tooneu. Zijn krediet rees van daar met eiken
dag, en daar hij ouder alle lolg ezellen des
Kouings de ongelukkig!te was, de man, die 't
meest van de nukken der fortuin had te
lijden geïnd, die hem al zijne g iedere i en in
komsten ontroofden, zoo werden deels hem,
Europeesche gezag, hetwelk vroeger iets
op internationaal terrein beteekende, moet
door de groote mogendheden zeiven ge
dragen worden. Niettemin blijft de toe
stand in ons werelddeel bedenkelijk. De
leer der feiten is in vollen bloei. Toen de
revolutie in Oost-Rumelië uitbrak, heette
het dadelijk: ja, met het feit zal men re
kening moeten houden.
Die menwaren de vereenigde groote
Kabinetten. »Men« oordeelde, dat zij uiet
veel tegen de revolutie zouden kunnen
verrichten. En metterdaad, zij deden niet
veel anders dan disputeeren, redeneeren
en eonstateereu. Tot daden kwam het niet
bij het overleggend Europa. De theorie
der voldongen feiten scheen enkel aan de
Bulgaren bekend.
In vorige eeuwen hadden de voldongen
feiteu niet het laatste woord. Er werden
dikwerf langdurige oorlogen gevoerd over
de al dan niet erkenning eu handhaving
der feiteu. Het zwaard besliste dan, of het
voldongen feit wel voldougeu zou blijven.
Gatisch anders gaat het nu. De feiten
wegen thans zwaarder dan de beginselen,
waaruit zij geboren worden. Het modern
volkenrecht is een permanent onrecht
jegens de volken. Hierbij vergete men
niet te overwegen, dat de volken zich.
richten naar enkele volksmenners. Tot
een eerlijk raadplegen van de geheele natie,
kan het niet meer komen, wijl een groot
deel ouder elk volk zich geheel eu al van
de politiek terugtrekt.
De woelgeesten domineereu daarom den
toestand. Of zou men denken, dat b. v.
de meerderheid der Fransche Natie repu-
blikeiusch en anti-kerkelijk gezind is?
Wij gelooven daar niets vau. Maar als
het geldt bij de stembus tegen de mauneu
van de hedeudaagsche Terreur te protes-
teeren, dan hoort men enkel den klauk
der moedeloozen: wat zal het baten?*
In de politiek van de winkoop schuilt
het gevaar. Door haar te volgen blijven
de revolutionnaire Regenten bijna overal
aan het bestuur. Eu de samenstelling van
elk bewind in eiken Staat heeft natuurlijk
een directen invloed op de staatkunde der
gezamenlijke Kabinetten. Oji dit oogenblik
kan men zeggen, dat de revolutionnaire
beginselen de verhouding tusscheu de vol
kereu regelen. Wel ziju in enkele lauden
behoudenden ook mede aan 't roer, doch
de,:Is aan de Gravin, die te Parijs was acliter-
gebleven, telkens gratificatiën en ondersteunin
gen toegewezen, met de belofte, dat nog veel
meer volgen zou, als men slechts eerst weder
in Parijs was.
De honderd dagen verstrekende Keizer
ging naar zijn rotseiland, om daar te sterven.
Be Bourbons keerden terug in gezelschap hun
ner trouwe aanhangers, onder wie zich nog
altijd de vermaarde Graaf van Sainte Helène
bevond. Be nieuwe Koning was nauwelijks in
de Tuileri.ëu aang< komenof hij werd door eene
menigte van hovelingen en gunstzoekers bele
gerd; en gelijk dat doorgaans gaat, de verdien
stelijksten, en die ware blijken van opoffering,
o- geveu hadden, waren de laatstcn, die^ zich
aanmeldden. Coignard trouwens liet niet lang
op zich v ach'en. Hij wis e ui van de eersten,
die aan 't vervullen der gedane beloften herin
nerde, en was ook bij deze gelegenheid weder
onuitputtelijk iu Ae verzekeringen zijner ver
knochtheid. Het geluk begunstigde hem, als
altijd. Op uitdrukkelijk verlang :n des Koning?
benoemde de Minister vau oorlog hem tot Lui
tenant-Kolonel van het 72ste legioen, 't legioen
van de Seine, dat in Parijs in garnizoen lag.
Thans richtte hij zich in op een voet, zooals
zijn nieuwen rang die medebracht, hield een
voornaam huis, schafte zich rijtuigen e i p uuden
zij beschikken schier nergens over eene
voldoende parlementaire meerderheid, om
sterk naar binnen of naar buiten te kun
nen optreden. Zij moeten dus de liberalen
meer of minder naar da oogen zien. In
Spanje trad zelfs een zeer behoudend Ka
binet op, ten einde de Troon, na den dood
van den jeugdigen Koning te redden. Iu
Engeland is Salisbury, de Minister-Presi
dent, behoudend, maar in bat Parlement
is de meerderheid liberaal. Ook iu Oosten
rijk is het Ministerie alles behalve liberaal
doch het heeft te worstelen met allerlei
bezwaren.
De autocratie welke iu Rusland domi
neert, is haast nog erger dan de revolutie,
en iu Duitschland nu, daar weten wij alles
van.
Niets minder natuurlijk dan dat, onder
zulke omstandigheden, ook op internatio
naal gebied verzwakking van de eeuwige
beginselen van recht eu waarheid wordt
gezien eu betreurd, eu dat de tractateu
weinig meer waard zijn dan scheurpapier.
Het onmiddellijk gevolg vau dat alles is,
dat de Staten steeds gewapend tegenover
elkaar staan. De vrede, die thans ouder
de groote mogendheden heerscht, verbergt
iu zich de outzetteudste nieuwe oorlogen.
Kan dat zoo duren?
Wij gelooven het niet; de spanning is
al te groot. Outspauuing der toestanden
is voor eu boven alles noodig.
Maar hoe zal die geboren worden?
Reeds meermalen hebben wij dat gezegd,
doch het kan niet genoeg worden herhaald
De volken moeten terugkeereu tot de
eeuwige beginselen van waarheid en ge
rechtigheid, zooals die alleeD op den bodem
des Geloofs, van hetwelk de Kerk de
draagster eu bewaarster is, worden ge
kweekt eu bewaard.
Naar de eerbiedwaardige stem, die zoo
dikwerf reeds klonk uit het Vaticaan,
moet door allen worden geluisterd.
De Kardinaal-Aartsbisschop van Pa
rijs heeft aan de Geestelijkheid eu de ge-
loovigen vau zijn Aartsbisdom een mande
ment gezonden, waarbij eene geldinzame
ling wordt voorgeschreven om te voorzien
in het onderhoud van de vrijwillige aal-
nan en zocht toegang tot de hoogste kringen,
waar hij met Maria Rosa verscheen, die zich
kostelijk als Gravin wist te gedragen. Zijn ge.
luk wies aan met zijn driestheid hij werd lid
van 't legioen van eer, eerste officier, vervolgens
Ridder van den Heiligen Lodewijk, en wel on
derrichte personen verzekeren, dat hij op het
punt stond tot vleugeladjudant van den Her
tog van Angoulème benoemd te worden.
Uit een en ander blijkt reeds, tot wat
geluksstaat deze menscli zich had opgebeu rd, e n
de hemel weet tot welke hoogte hij 't nog
verder zou gebracht hebber., had geen toevallige
omstandigheid hem tegengewerkt en tot ontdek
king geleid van veelvuldige schanddaden want
sedert hij in Parijs was, had hij, om zijne weel
de en verkwisting te kunnen volhouden, in
zijn huis eene geheime toevlucht voor afzetters
en gouddieven geopend, die vooral in de schit
terende salons tn in de groote wereld werkzaam
waren. Eens, dat hij op een fraaien morgen
van de maand Mei 1818 op het plein Vendöme
een troepenmonsteriiig bijwoonde, werd hij, schoon
te midden van een schittereuden staf van offi
cieren, door een vrijgelaten galeislaaf, Darius
genaamd, herkend, die met hem op eéne roei
bank had gezeten, en thans na twiuligjarigen
straftijd uit Toulon was ontslageu.
Wordt vervolgd.}