N I E W E
No. 973.
Zondag 24 Januari 1886.
lldt? Jaargang.
De vervalsching van levens
middelen.
Pierre Coignard.
ABONNEMENT3PB IJS
Per 3 maanden voor Haarlem f 0,85
Voor de overige plaatsen in Ketlerlaud fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzouderlflke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B ÜEE AU: St. Jansstraat Haarlem.
AG-ITE MA NON AGITATE.
PBIJ8 DEB ADVEBTENTIJÈN
Van 16 regels30 Cents
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewaekt.
Uitgevers: KUPPERS LAUIEI
Er is dezer dagen meermalen eeu vraag
stuk ter sprake gebracht, hetwelk werkelijk
aller belangstelling verdient. Het beweegt
zich niet in de hoogte, wijsgeerige denk
beelden zijn er niet over te ontwikkelen;
de aardigheid van paneelzagerij kan er niet
worden bijgehaald.
Wij bedoelen de quaestie van de ver
valsching der levensmiddelen. Dat belang
heeft zeker meer aanspraak op beharti
ging, dan het thans ondervindt. In eene
geestige voordracht, aan welke openbaar
heid werd gegeven, werd eonige jaren ge
leden door Mr. Des Arnorie Van der Hoe
ven, thans lid van den Raad van State,
gewezen op de vervalschingsmanie in ouzen
tijd. Hij had daarin groot gelijk. De na
maak is aan de orde van den dag; alles
wordt in schijnvorm aan den man gebracht.
Men veracht beginselen, denkbeelden eu
begrippen, waarbij het Hoogste en Heiligste
niet wordt ontzien.
Dat alles is ontzettend rampzalig en
bedreigt liet zielenheil van duizenden bij
duizenden. De wetgever kau op zedelijk
gebied niet veel positiefs tegen de valscbe
richting doen. Zijue taak bepaalt zich tot
het volkomen vrij laten in de beweging
van Kerk en school. Jammer genoeg, dat
ouder de tegenwoordige schoolwetgeving in
ons vaderland, de cbristeljjke school nog
zoo bemoeilijkt wordt, waar de Staats
school, ook met het geld der geloovige
Christenen, haar een schier doodelpke con
currentie kan aandoen.
Van de gee.telijke ellende spreken wij
heden echter niet. Thans zijn wij aan het
woord over lichamelijk nadeel. Eu dat
schatte niemand gering/Zonder stofvergo-
dersteziju, dus in het lichaam dm mensch
te zien, stemmen wij toch gaarne toe, dat,
zoo lang de mensch in 't vleesch is, ue
toestand van zjjn lichaam niet zonder in
vloed bljjft op onze geesteljjbe verrichtin
gen, denkeu, gevoelen, beraden en be
sluiten.
Onze lichamelijke krachten nu worden
gevoed door onze spijzen. Zeer veel hangt
dus voor onzen licbamelijkeu welstand af
vau het gehalte dier spijzen.
De vervalsching der levensmiddelen,
waarover de heer Des Arnorie Van der
Hoeven klaagde, moet in vollen nadruk eeue
nationale ramp worden genoemd.
FEUILLETON.
Vervolg en Slot.)
's Anderen daags kwam Coignard hem be
zoeken, betuigde hem zijne oprechte deelneming
en bood zijne hulp aan, om de daders op het
spoor te komen. De brave Sergent dankte met
tranen in de oogen voor deze zoo hartelijke be
langstelling. Coignard vergezelde hem hierop
naar den Prefect van politie en raar den Procu
reur des Konings, en verklaarde op beide plaat
sen, hoe men over 'tgehsel reeds sinds eenigen
tijd over talrijke diefstallen klaagde, die de
stad onveilig maakten, en dat het de plicht
des bestuurs was, zijue waakzaamheid te vin-dub
belen, ten einde de herhaling van zulke voor
vallen te voorkomen. Tegelijk zeide hij, betrek
kelijk dezen jongsten diefstal gissingen te hebben,
die wellicht op het spoor der daders konden
brengen. De door hem gedane aanwijzingen ver
ijdelden natuurlijk alle uavorschingeu, en eerst
langen tijd daarna, toen men bij Coignara en
^excellent eenige der ontvreemde voorwerpen
Wat valt daar tegen te doen?
Sommigen, bij wie het begrip van vrij
heid iu losbandigheid is ontaard, beweren
dat onthouding de roeping der Regeeriug
is in deze zaak.
Het stelsel van laten begaan is voor de
staatslieden de hoogste wijsheid.
In 't voorbijgaau merken wij op, dat
de bedoelde politici, voor 't groote mee-
rendeel tot de liberalen beboorend, niet iu
alle zakeu zoo voor de vrijheid ziju. Beza
ten zij enkel de macht, dan zouden b. v.
de geloovige Christenen niet vrij hun ge
loof mogen belijden.
De vraag dient ernstig te worden over
wogen, of de Regeering neutraal mag blij
ven in de quaestie van de vervalsching der
levensmiddelen. Reeds gaf bet nieuwe wet
boek van strafrecht, dat welhaast zal in
gevoerd worden, daarop een ander antwoord.
De straffen zijn verzwaard. Niettemin ge-
looven velen dat de Staat of overheid meer
preveutief moet optreden. Wij zijn vau die
opinie, eu dat niet uit gebrek aan vrij
heidsliefde, maar uit waarheids- en eigen
liefde; dat laatstbedoelde soort van egoïsme
schijnt ons volkomen gewettigd toe.
Bij de overweging van dit allerbelang
rijkst vraagstuk moet niet worden voorbij
gegaan, dat wij in eeu bizoudereu tijd
leven. De oude begrippen van eerlijkheid
worden door zeer velen niet meer gehul
digd. Waartoe zou men ook eerlijk ziju in
beroep of bedrijf? Geld verdienen is immers
de hoofdzaak, al het andere bijzaak. Eu
spreek tot de moderne lieden niet van de
eeuwigheid en de vergelding, want met die
domme voorstellingen hebben die hoogwijze
meuscheu gebroken. Zij zoeken al hun heil
aan deze zijde van het graf. Naar de lust
van het hart te kunnen leven, daarin zoe
ken zij hun eenig genot. Hooger genietin
gen des geestes zijn hun te eenemale
vreemd.
Niets minder bevreemdend dan dat zulke
personen er enkel naar streven om zoo
spoedig mogelijk rijkdom te vergaren; dit
doel te bereiken, desnoods door list eu
bedrog, is hun ideaal. De wetten des lands
nu moeten in overeenstemming zijn met
de eischen des lands, welke op hunne
beurt, worden bepaald door de stemming
der bevolking. Zoo ooit, dan juist iu onze
eeuw, kunnen wetten tegen de volksmis
leiding op het gebied der eet- eu drink
waren niet worden ontbeerd.
Toen er nog meer goede trouw onder de
menschen was, bestonden zeer strenge
opspoorde, kwam men tot de waarheid. Even stout
en behendig werden ook de overige diefstallen
dezer bende volvoerd. Om deze misdaden nu
kwam Coiguard met zijne spiesmakkers en ook
Rosa voor de assises.
De zaak had de algemeene opmerkzaamheid
gaand» gemaakt en leverde tooiieelen op, gelijk
zij in melodrama's worden vertoond. De be
wijzen tegen alle beschuldigden, maar vooral
legen Coiguard, waren onwederlegbaar, do getui
gen talrijk en overeenstemmend de schuld der
aangeklaagden werd bovendien door den ge-
wapenden tegenstand, dien zij den dienaren
der wet geboden hadden, aanmerkelijk verzwaard.
Evenwel wisten de verdedigers van de vroegere
verdiensten en de maatschappelijke prsitie hun
ner cliënten behendig partij te trekken, inzon
derheid bij Coignard, wiens gedrag in Spanje
en later betoonde dapperheid allen lof verdiendë
hij sprak met onmiskenbare waardigheid,
vertoonde zijne met wonden overdokto borst en
eu veroorzaakte daardoor eene gunstige stem
ming. Deze omstandigheden waren de reden,
dat de gezworenen de vraag van beproefden
doodslag lieten vallen, welke anders de dood
straf zou hebben na zich gesleept.
keuren tegen het bedrog met het gehalte
der waren, tot gebruik voor den mensch
bestemd. De moderne tijdgeest noemde
die keuren »een oude rommel,welke
spoedig moest opgeruimd worden. Dat stre
ven doet ons deuken aan de uitspraak vau
een bekend godgeleerde, die eenmaal schreef,
dat het de allergrootste list van Satan is,
als hij den nreusch kan inblazen, dat er
geen Satan bestaat. Zoo gaat het ook met
de zaak der vervalsching. Satans grootste
triumf is het, als bij de lieden weet diets
te maken, dat er geen vervalschingen plaats
grijpen, of dat het in strijd met de vrij
heid moet heeten, ook tegen demisleiding
bij d e wet te waken.
De consumenten moeten maar weten
wat eu bij wieu zij willen koopen. De
staat behoeft geen voogdij over de menig
te uit te oefenen, zegt men.
Ook wij zijn niet met Staats voogdij ge
diend. Alles echter heeft zijne grenzen,
ook de vrijheid. De Staat kau aan nie-
mauil de vrijheid laten om zijne medebur
gers opzettelijk te bedriegen. Eu voorbe-
dachtelijk bedrog wordt gepleegd als ie
mand willens eu wetens aan iemand iets
verkoopt voor eene zekere stof, terwijl het
geleverde, de geweuschte en betaalde stof
niet is, niet onvermengd bevat. Als men
wijn koopt tegen een behoorlijken wijuprijs,
dan moet men ook wijn, geen vocht, waarin
alles behalve druivensap aanwezig is, ont
vangen. Koopt men melk, dan moet men
melk eu geen water-eu-melk ontvangen.
Bestelt men rundvleeech van de eerste
qualiteit, iu verband tot welke ook de
prijs is betaald, dan moet men geen vleesch
vau jonge stieren, iu plaats van het ge
vraagde, in zijn huis en in zijn
maag krijgen.
Doch waar zouden wij eiudigeu, wildeu
wij al de misleidingen aauduideu, welke
dagelijks worden bedreven. Ook het brood
wordt maar al te dikwerf vervalscht.Het meel
wordt door allerlei bijvoegselen outreinigd
en minder voedzaam, j a zelfs bepaald beden
kelijk voor de gezondheid gemaakt.
Hebben wij tegen alle vervalschingen,
toch is de eene vervalsching gevaarlijker
dan de andere. Als men b. v. de choco
lade met meel vervalscht, begaat men eene
oneerlijkheid, doch de gebruiker zal vau
meel of sago geeu uadeelouderviudeu. Meugt
men evenwel, zooals bij vele poederchoco
laden geschiedt, potasch ouder de chocolade,
dan benadeelt men zeker veler licbame
lijkeu toestand, te meer nu chocolade
Na vijf dagen voortgezette levendige debatten
volgde op een verdict der jury op den 19 Juli
1819 de uitspraak van 't gerechtshof, dat Pierre
Coignard tot levenslange galeistraf na vooraf
gegane tentoonstelling op 't schavot, Saffieri tot
tien, Caretti, Lexcellent en Alexander Coignard
tot vijfjaren veroordeelde eu Maria Rosa vrij
sprak. Ten gevolge van verzachtende omstan
digheden werd Alexander Coignard begenadigd
en slechts voor vijf jaren onder toezicht der politie
gesteld. Pierre Coignard verdroeg vonnis en
straf met groote br utaliteit. Bij zijne overbrenging
naar het bagno bestormde #ene kolossale
menschenmenigte, die hem zien wilde, de gevan
genis Bicêtre, en op alle plaatsen, die hij door
kwam, verwekte hij dezelfde nieuwsgierigheid.
Eindelijk kwam hij te Toulon aan, werd hier
door zijne oude kerkermakkers herkend en met
geestdrift verwelkomt. Hij werd aan de dubbele
keten gelegd, waar hij zich in 't jaar 1829 nog
bevond. Rosa trok naar Toulou en zette daar
een kleinen winkel op, om in zijne nabijheid
te zijn en hem zooveel mogelijk hare zorg toe
te wijden, wat zij ook met roerende opoffering
tot zijn dood deed.
De bizouderheden van dit merkwaardig pro-
veelal door zwakke gestellen wordt ge
bruikt.
De wijn wordt ook al vervalscht door
allernadeeligste bijmengingen. Vele kleur
stoffen, waarmee aau den quasi-wiju zijne
roode kleur wordt gegeven, zjjn zelfs op
deu duur dootlelijk. Gips eu krijt, waarmede
het brood wordt verontreinigd, zijn zeker
ook geeu voedingsmiddelenwelke
aanbeveling verdienen. Eu nu noemen wij
nog maar enkele artikelen. Wij zouden eeiae
breede lijst vau vervalschingen kunnen
leveren, die onzen lezers de haren, zoo
zij die nog bezitten, ten berge zouden
doen rijzen.
De Staat of de overheid mag dat alles
niet lijdelijk aanzien. Hij heeft te groot
belang ook bij deu lichaamlijken welstand
zijner onderdanen.
Door deu eerlijken handelaar zal eeu
streng onderzoek der levensmiddelen wor
den verlangd.
Zeer merkwaardig noemen wij iu dit
opzicht een adres, hetwelk verleden jaar
door wijnproducenten aau de Duitscke Re
geering werd gericht, waarin werd ge
vraagd, dat tegen de wijn vervalsching
krachtig zou worden opgetreden. De eer
lijke wijnhandelaar zal, als er streng naar
de soort van wijn wordt onderzocht, te
gen oneerlijke concurrentie ziju gevrij
waard.
Tegen prijzen, waarvoor de slechtste
wijnsoorten nog niet kunnen geleverd
worden, wordt dagelijks quasi-goeden wijn
ten verkoop aangeboden. De oppervlak
kige verbruiker laat zich dikwerf, ook
ter wille van zijne beurs, door zulke of
fertes misleideu en de eerlijke wiju
handelaar lacht in ziju goddeloos vuistje
over het gelukken vau zijn toeleg.
Eeu zeer streng preventief toezicht ver-
langeu wij dus, en als middel tot bevor
dering der volksgezondheid, en als middel
tot bescherming van den eerlijken produ
cent of verkooper, tegen oneerlijke con
currentie.
De maatschappij zou dan welvaren bij
de vervulling van dien wensch. Wij her
halen dat het niet anti-vrijheidsliefde is?
als wij de tusscheukomst van den Staat
iu deze inroepen. Tegen Staatsalbemoeiiug
eu Staatsalvermogeu ziju wij met alle kracht
gekant.
O
Daar echter, waar de Staatsburger niet
zelfstandig handelen kan, moet de Staat
helpend optreden. Dit eischt het recht eu
het belang der burgerij.
ces, die wij hier uit de acten^mededeelen, zijn
thans uit de gedachtenis van den tijdgenoot
verdwenen. Pierre Coigoaird, de zoon van een
eerlijken wijngaardenier te Pangest, departement
Indre en Loire, ging vroegtijdig uit zijn ouder
lijk huis naar Parijs. Hier geraakte hij in slechte
gezelschappen, eu liet zich vau lieverlede in al
dc gruwelen der zonde inwijden. Men kau het
niet vaak genoeg herhalen, en de jaarboeken
dar straffelijke rechtspleging bewijzen het, dat
het gansche leven eens menschen van zijn vroeg
ste jaren afhangt, en dat de heiligste plicht in
't oogs eens vaders moet zijn, over de jeugd
zijner kinderen met de grootste zorgvuldigheid
te waken. Een mensch, die met zijn vijftiende
jaar een diefstal begaat, doet daardoor den eer
sten stap tot het schavot, want misdaad ketent
zich aan misdaad en heeft ellende en ongeluk
tot onvermijdelijk gevolg, hoe schitterend de
zon van een bedriegelijk geluk eukele tooneelen
van een zoodanig leven soms ook beschijnen
moge.