N I E U W E
No. 1001.
Zondag 2 Mei 1886.
11de Jaargang.
De eenige uitredding.
De behekste Pachthoeve.
HAllLMSm (OllRIiT.
ABONITEMENTSPB IJ8
Per 3 maanden voor Haarlem t 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,—
Voor het Buitenland 1,50
Afxjnderlpke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
..j.s.i
AGHTE MA HOK AGITATE.
PRIJS DER ADVERTEÏTTIÉE
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsrnimta.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS k 1AUKEI.
Wij hebben meermalen gewezen op het
jammerlijk stelsel van politiek, hetwelk in
onze eeuw op internationaal gebied wordt
gevolgd. De feiten van den dag geven
echter aanleiding daarop nu weder terug
te komen.
Wat toch zagen wij gebeuren?
Bij een plechtig gesloten verdrag, het
welk niet eeuwen geleden, maar eerst voor
acht jaren werd aangegaan, ontnam men
aan Turkije grondgebied en rechten.
Nu, dat meu den Turk, dien indringer in
Europa, ietwat kortwiekte, daar behoeft
meu geen bezwaar tegen te hebben. Doch
zelfs tegenover den Turk moet men recht
en gerechtigheid handhaven. En dat deed
men thans niet. Oost-Rumelië werd in
eeue bizondere positie geplaatst. Men wilde
Bulgarije niet te groot maken.
Zoo beslisten de wijzen op het Berlijuer
congres. Maar Vorst Alexander dacht er
anders over. Hij berustte niet in die schei
ding en op een goeden dag proclameerde
hij de éénheid tusschen Bulgarije en Oost-
Rumelië.
Groot verzet daartegen ii) Europa. De
Kabinetten gingen op hun achterste pooteu
staan. Als men hen maar had willen ge-
loovon, dan zou een Europeesche oorlog
zijn uitgebroken. Ten slotte kwam echter
alles neer op een strijd tusschen Servië en
Bulgarije. De Serviërs meenden, dat als
Bulgarije zoo groot werd, ook hun land
ten koste van Turkije, moest uitgebreid
worden. Vorst Alexander hield zich even
wel dapper. Hij bestrafte Koning Milan
van Servië duchtig voor diens overmoed.
Turkije bleef echter pruttelen; ook Rume-
lië moest van Bulgarije gescheiden blij
ven, meeude men te Constautinopel.
Daar kwamen de Mogendheden weder
tusscheubeiden. Der Porte werd beduid, dat
zij maar moest toegeven. En de groote Heer
week voor de groote >heereu« van Europa.
Men kwam tot eene schikking. Oost-Ru.
melië zou niet bij Bulgarije worden ge
voegd. Vorst Alexander zou alleen maar
Gouverneur-Generaal van Oost-Rumelië
worden.
't Spreekt van zelf, dat bedoeld verge
lijk niets was dan eene mystificatie. Het
fraaie woord: persoueele unie (eene uitvin
ding van onzen tijd) kwam hier goed te
FEUILLETON.
12)
Dt ontknooping van het raadsel.
Vervolg
Terstond na het middagmaal maakte mijn
vriend en ik een gang over de hoeve en von
den alles in orde, geen koe met verbrijzelde
pooten, geen schapen meer, die vóór den tijd
moesteu geslacht worden, en het arme paard
met den zwarten kop was het «enige, dat nog
een buil vertoonde. Wij gingen de kerk voorbij
van het plaatsje dat er wat ouderwets, maar aar
dig in zijne soort uitzag, en onder welks vreed
zame stroodaker. zeker de boosheid niet wonen
kon, die op de hoeve zoo veel te stellon gaf.
Mijn vriend werd allerwege met achting en
eerbied begroet.Eenigen der andere dorpsbewone rs
spraken met hem over de aanrandingen, waar
omtrent het gerucht, hoe korten afstand dit
doorkropen had, al reeds meer verhaalde dan
w'j wisten; algemeen was deswege intusschen de
deelneming en de verbazing. Met den eigenaar
van den ongelukkigen hond hield mijn vriend
een wat langer praatje en betaalde hem 't geld
voor het arme beest; Dickson stak dat met een
pas. Het werd ook nu gebezigd om de
volle waarheid, zoo hinderlijk voor bet
schijn-prestige van Europa, te bedekken.
De hoofdzaak in dat Servisch-Bulgaarsck
incident is, dat een plechtig tractaat zoo
maar, alsof het niets beteekende, werd
terzijde gesteld. Zeer natuurlijk rijst tegen
over dat verschijnsel weder de vraag: be
staat er op internationaal terrein nog eenige
rechtszekerheid? Staat niet alles in het le
ven der Staten op losse schroeven?
De vraag krijgt nog meer beteekenis,
als men let op Griekenland.
Wij hebben geen aasje sympathie voor
de nieuwe Grieken. Zij tereu op den roem
van de oude Grieken, van wien zij (meer
dan vermoedelijk) niet eenmaal afstammen.
Toch behooreu overeenkomsten, te hunner
gunst door de Mogendheden gesloten, eer
lijk te worden nageleefd. Met beginselen
mag niet worden gespeeld, al worden door
hunne toepassing ook landen of personen
gebaat, voor wie men geene achting of
genegenheid koestert. Niet onze persoonlijke
opvattingen, maar de eeuwige waarheden
van recht moeten de wereld beheerschen.
En nu werd bij het meervermeld Ber
lijuer verdrag het bezit vau zeker gedeelte
van Turkije aan Griekenland in 't ver
schiet gesteld. Dat uitzicht werd geopend
nadat de Congresleden zeer ernstig (zoo
heette het althans) hadden beraadslaagd
over liet evenwicht in het Oosten.
Het besluit op zich zelf om Griekenland
te vergrooten, door eenvoudige beiooving
van Turkije, was reeds een onrecht, maar
het werd dan toch als eeu be
sluit van het vereeuigd Europa genomen
en gepubliceerd. Daarenboven moest het
strekken om Griekeulaud af te houden van
een nieuwen oorlog tegen Turkije. De Mo
gendheden geloofden (of beweerden), dat
zij den vrede in het Oosten hielpen beves
tigen door Griekenland te bevredigen. Te
Athene was men dan ook zeer tevreden
over het tractaat van Berlijn.
Jaren verliepen; de Grieken klopten bij
herhaling aan de deuren van de Kabinet
ten met de vraag: wanneer krijgen we nu
het toegezegde grondgebied? Doch men
deed alsof men niet hoorde. Het was al
heel mooi als men Griekenland beleefd te
woord stond.
Tu dien stand van zaken kon het geen
verwoudeiing baren, dat de Grieken nijdig
vergenoegd gegrinnik bij zicli en vroeg, of hij
niet den makker van den verslagene naar de
hoeve brengen zou, daarmeê willende zeggen,
dat hij er niets in zou vinden, dat wanneer
hij maar weêr zulk een goeden stuiver gelds
daarvoor uitbetaald kreeg, ook dat beest werd
doodgeslagen. Treddock wees het aanbod af.
„Honden baten niet, wanneer men geen voet
stappen zien kan," merkte hij, zich naar mij
keerende op; en het was licht te bespeuren,
dat hij, ofschoon hij zich voor de boeren het
aanzien gegeven had, alsof hij de zaak voor af
gedaan beschouwde, in 't geheim duchtte, dat het
kwaad gesternte over het goed nog niet opge
houden had te werken.
Dit bleek vrij duidelijk, toen wij 's avonds al
koutend bij den baard zaten want bij deed zijne
vrouw den voorslag, dat zij den anderen morgen
met het kind per spoortrein een tochtje moest
doen, en wel om een bezoek af te leggen bij
hare moeder, die wel tachtig mijlen ver woonde,
en zij dan eenige dagen bij haar vertoeven kon.
Helene wilde echter niets van zulk eeD ontwerp
hooren, zoolang zij een gast had, en het knaapje
zong zoo lustig, alscf er voor zijn persoontje
geen gevaar ter wereld bestond. Het plan scheen
dus al dadelijk iu duigeu te vallen doch Tred
dock wikle het nog niet gewonnen geven.
Na onze t'huiskomst was de konstabel uit ziju
en onrustig werden toen Bulgarije weel
een brok vau Turkije nam. Eu nu heet het
thans wel, dat Oost-Rumelië tot Turkije
is blijven behooreu, zoodat de Grieken zich
over niets te beklagen hebben, maar reeds
deden wij uitkomen, dat dit blijven van
Oost-Rumelië bij Turkije eene schiju-ver-
tooning moet heeten. De wezenlijke waar
heid is, dat een Groot-Bulgarije, onder het
bestuur van Vorst Alexander tot stand is
gekomen.
De Grieken grepen naar de wapenen.
Dat behaagde aan Europa niet. De Mo
gendheden protesteerden en dreigden, zelfs
met eeue blokkade van de gausche Griek-
sclie kust. Zeer verzoenend rekende men
aan de Grieken voor: als ge nu slechts
onderwerping toont, dan zal alles wel weer
terecht komen; later zullen wij wel ook
voor u zorgen. Wat moesteu de Grieken
nu doen? Natuurlijk zich onderwerpen, ten
zij ze den moed hadden bezeten om tegen
gausch Europa te strijden.
Da Grieksche Regeering zal inwendig zeer
blij zijn, dat de zaken deze wending na
men, want zij zal wel geweten hebben,
dat Griekenland, ondanks de oorlogstoebe
reidselen, van welke men steeds hoorde
gewagen, niet in staat is een oorlog te
voeren. Het geld, die zenuw ook vau den
oorlog, ontbreekt. Buiten de Grieksche
grenzen is niemand, die aau Griekeulaud
een cent zou durven leeneu; alleen biuneu-
laudsche leeningen zijn mogelijk. De Staat
leent dan om nimmer terug te geven.
Met Turkije staat het niets beter gescha
pen. De Sultau heeft een leger, dat uit
waarlijk dappere mannen is gevormd; doch
de soldaten mopperen altijd om de zeer
betreurenswaardige reden, dat zij bijkans
nooit soldij outvaugeu. De Turksche schat
kist is aau eeu leeg vat gelijk.
Dat wederzijdsch geldgebruik heeft het
behoud des vredes zeer in de hand gewerkt.
Als men te Athene en te Constantinopel
baadde in het geld, zouden de beide partijen
op elkaar zijn ingevlogen. Thans zullen
beide in den groud der zaak dankbaar zijn
geweest, dat Europa niet wilde, dat er
werd gebakkeleid. De Grieksche Ministers
kunnen nu den volke verkondigeu: wij moe
ten wel toegeven, wij, klein land, kouden
het immers niet uithouden tegen al de
groote machten van Europa te zamen.
Hebben dus de Grieken en de Turken
dienst ontslagenmaar hij had het ridderlijk
besluit opgevat, aau de hcele zaak een einde te
maken, en drong er dus op aan, dat hij nog
een nacht op de landhoeve zoo blijven. De
avond ging rustig voorbij. Na het avondmaal
richtte men voorden vertegenwoordiger der politie-
overheid eene soort kermisbed iu de keuken in
en bezatte den stal en de graanschoven weder
met manschappon. Evenals den avond te voren
bracht Treddock de karabijn weder in mijn
slaapvertrek en nam het geweer met dubbelen
loop naar het zijne meê. Het maanlicht drong
de kleine vensterruiten mijner kamer en scha
duwde op de gordijnen eene soort van netwerk
af, met welks beschouwing ik mij verledigde;
maar wanneer men 's ochtends ter jacht is ge
weest, laat de slaap niet lang op zich wachten
en toen ik de oogen weder opende, was het iu
de kamer ook volkomen helder, maar dat was
eene helderheid, die door de zonnestralen werd
voortgebracht.
't Was reeds laat, namelijk voor het land
maar ook Treddock had eenige rust iu te halen,
en ik was reeds bijkans aangekleed, toen hij
in mijne kamerdeur keek. De oude konstabel
wachtte beneden op ons met al den glans zijner
zelftevredenheid, en in afwachting van de klin
kende erkenning van zijne betoonde gewichtige
diensten, eer hij den terugweg naar het dorp
niet anders kunnen handelen, dat veran-
de t niets aau het ongehoorde van den
toestand. Niemand zal kunnen ontkennen,
dat elk begrip van recht en gerechtigheid
met voeten is vertreden. Dat kon gebeu
ren, hetgeen wij aanschouwden, vormt eeue
ontzettende getuigenis tegeu onze eeuw.
De beginselen der revolutie van 1789
beginnen steeds meer en meer rijp te wor
den. Men stelde toen toch het geweld in
de plaats van het recht. De meerderheid
zou regeeren. Eu zelfs dat was niet waar.
De minderheid regeerde door het tirauni-
seereu van de meerderheid. Het sterkere
verdrukt het zwakke, dat is de normale po
sitie geworden.
Ouomwoudeu komt men daar ook voor
uit. Men heeft de brutaliteit om die
geweldspractijk te verheffen tot eene aan
bevelenswaardige theorie, 't Moet zoo
wezeu, zoo decreteert men, want in de
gausche schepping neemt men het waar,
dat het sterkere het zwakkere domineert,
ja doodt.
Volgens die fraaie leer, moeten wij als
zwakke Staat al blij wezen, dat de groote
Mogendheden ons nog laten voortbestaan.
Griekenland zou immers door eeu der
groote heereu, of wel door een paar, bij
minnelijke overeenkomst, kunnen ingelijfd
worden. Misschien zal dat nog eenmaal
het tragische einde van Griekenland zijn.
Alles is mogelijk in onzen tijd, waarin
voor niets wordt teruggedeinsd. Het mo
derne volkenrecht is de ontkenning van
het recht.
Die stelling wordt door de ervaring
zeer krachtig gestijfd. Die werkelijkheid
geeft veel te denken. Zij dreigt tot de
vraag: waaraau moet deze vervorming
der toestauden worden toegeschreven?
Het antwoord is eeue aanklacht tegen de
samenleving van onze eeuw.
De internationale verhoudiugen en rechts
begrippen zijn zoo ontaard, omdat de
Natiën afweken van de eeuwige beginselen
van waarheid en recht Zonder Godsdienst
geen duurzaam recht. Alleen wat op den
Godsdienst rust, bezit levenskracht.
Maar nu wordt juist aan den Godsdienst
door de revolutie den oorlog verklaard.
De machteu der wereld woeden nog altijd
tegen het Kruis.
Toch blijft het eeuwig waar, dat de
meuschheid in haar edelst streven ook tot
aanvaardde, want hij had, zooals hij me in ver
trouwen zeide, alles opgehelderdde eigenlijke
oorzaak van het gebeurde was, ondanks die
verzekering, toch zoo weinig opgehelderd als te
voren gebleven. Al wat men zeggen kon, was,
dat zich geen nieuw onraad had laten bespeuren.
Intusschen gedroeg men zich in de vreugde
over dit feit niet al te logischmen was een
voudig wel te moede, dat de vreemde historie
tot een eind gekomen wai en iedereen prees den
ouden sluwerd, alsof hij werkelijk iets gewichtigs
had verricht. De konstabel nam in de ziel ver
genoegd afscheid, en Treddock, zijne vrouw en
ik zetten ons in de beste stemming aan den
ochtenddisch. Wij praatten over de jacht van
den vorigen dag; er waren echter nog geen
tien minuten verstreken, toen vlak onder het
venster, waaraan wij zaten, uit den hof een
gegil werd gehoord, en van bniten eene morsige
hand met zulk een kracht tegen de ronde ven
sterruiten sloeg, dat eenige daarvan uit het
lood weken en rinkinkend op den bodem vie
len. Mevrouw Treddock begon luidkeels te
schreeuwen en drukte haar kind krampachtig
aan de borst.
Wordt vervolgd.)
