N I
U W E
Jh. 1003.
Zondag 9 Mei 1886.
tide Jaargaag.
Provinciale Staten.
J. J. BEIJNES,
1VK H. A. GROOTE,
P. KNAAP Gz
Roman-lcctuiir.
De behekste Pachthoeve.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzmiderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Op Dinsdag 11 Mei a. s. vallen de ver
kiezingen voor de Provinciale Staten.
In de laatste jaren is er voor de ver
kiezingen ter Tweede Kamer door de anti
liberale kiezers heel wat ijver ontwikkeld
en de resultaten mogen tamelijk bevredi
gend worden genoemd. Doch voor Provin
ciale Staten is door de tegenstanders van
het liberalisme nog niet veel gedaan. Daar
laat men den liberalen haan nog steeds
koning kraaien. Indien men de Zuidelijke
provincies, Noord-Brabant 6n Limburg, uit
zondert, dan beschikt het onzalige libera
lisme in de overige provincies over eene
sterke meerderheid in de Provinciale Sta
ten. Als eerste gevolg kiezen die liberale
meerderheden liberale Gedeputeerde Staten,
die in hunne provincies alles iu liberalen
zin naar hunne hand zetten en, in vereeni-
ging en samenwerking met de veelal libe
rale Commissarissen des Konings, een niet
geringen druk ook op goed geziude Ge
meenteraden en Burgemeesters voortdurend
uitoefenen.
Verder kiezeu die liberale Prov. Staten
liberale leden der Eerste Kamer. Indien
men nu de leden der Eerste Kamer uit de
Katholieke Provinciën weder uitzondert,
dan kan men wel, om zoo te zeggen, met
de kaars naar een Eerste kamerlid zoekeu,
die niet liberaal is. Men vindt in die hooge
vergadering zelfs de verwoedste liberalen,
die in Kappoyne-stijl gloeiende toosten slaau
op het liberalisme eu de alleen zaligma-
keude Staatsschool.
Alles ten gevolge van de weergalooze
slapheid der kiezers. En op die akelige
lauwheid der anti-liberalen rekenen de
heereu libertijueu eu spelen geducht den
baas.
Het is helaas een feit, dat voor veleu
een gang naar de stembus te zwaar valt.
Is die traagheid dan ook niet een der
beste argumenten tegen het algemeen stem
recht? Wat toch zou het baten, aan al
len een recht te geven, waarvan thans
zoovelen, die het bezitten, geen gebruik
maken.
Eu toch als lid der maatschappij heeft
ieder meusch plichten te vervullen, waarin
hij niet mag te kort schieten. Hoe hoo-
ger de sport is van de maatschappelijke
ladder, waarop hij door God is geplaatst,
hoe grooter het vermogen is waarover hij
kan beschikken, hoe zwaarder ook die
FEUILLETON.
14)
Dt ontknooping van het raadsel.
Vervolg en Slot.)
„De vos! de voa 1" gilden in het vol
gend oog,nblik een twintigtal stemmen, en bui
ten hoorde men de hoefslagen van een zich
verwijderend paard. In hetzelfde oogenblik verna
men wij den luiden smartkreet: „Hij heeft het
kind iu den bek!" Onmiddellijk stormde «en
ieder in de grootste verwarring de deur uit
doch Treddock, die woedend rechts en links om
zich heen sloeg, liep vooruit, terwijl zijne vrouw,
die van schrik buiten zichzelve was, zich aan
zijn jas vasthield en door hein werd voortge
sleept. Buiten gekomen, hield men eensklaps
stil; stijf van ontzetting bleven de ouders staan,
en de anderen volgde hun voorbesld. Aan de
overzijde van een kleinen vijver, niet ver van
het huis, stond het dier met het kind in den
bek, waarmede hst zeker het water was over
gezwommen, en hield hst bij het jurkje vast;
op hel oogenblik, dat wij het beest gewaar werden,
dook hst juist met zijn kop onder en drukte
den armen tegenspartelenden kleine onder den
waterspiegel. Eenige mannen, dis hem achterna
gesneld waren, bleven bij het zien van dit ijse-
lijke schouwspel als versteend staan, en nu zag
men hoe het duivelsche paard den kop weder
ophief en met bloedroode, flonkerende oogen en
dampende neusgaten trotsch om zich heen zag.
Luid gillende snelde mevrouw Treddock naar
dsn vijver, Tom haar achterna, maar nu
dook de vos weder den kop onder eu duwde
zijn. Onder die plichten is er eeu, welke
voortvloeit uit het recht, dat sommige
raenschen hebben, om leden te kiezeu voor
bet Staats-, Provinciaal- of Gemeeutebe-
stuur. Maar nooit gebeurt het, dat allen
gebruik maken van hun recht.
Is dit niet een onvergeeflijk plichtver
zuim
Mag het ons dan onverschillig zijn, wie
ons iu de regeering van laud, provincie
of gemeente vertegenwoordigt? Kunnen
we het goedkeuren, dat onze afgevaardigde
voor een wetsontwerp stemt, terwijl wij er
met hart en ziel tegen zijn? Hoe menig
maal helaas! hooreu wij de klacht na eene
verkiezing, die ongunstig voor ons is uit
gevallen: »Ja, was onze partij maar beter
opgekomen, dan hadden wij deze nederlaag
niet geleden.*
Kiezers van het district Haarlem, zorgt
dat deze klacht niet meer worde verno
men
Ook op het gebied der Provinciale Staten
moet de tirannie der liberalen worden ge
broken. De Eerste Kamer moet om! 11 Mei
biedt de gelegenheid daartoe aan
De Kiezers moeten onverbiddelijk zijn
en op geen liberaal, dat wil zeggen, op
geen man der openbare school stemmen.
Voor of tegen de openbare school, zooals
zij nu is ingericht; dat is de leus, die de
liberalen zelf iu de wereld hebben geworpen
en die de leuze blijven zal, totdat er recht
gedaau worde en de grieven worden weg-
genomeu Voor of tegeu de neutrale Staats
school, die ons volk niet opvoedt tot alle
maatschappelijke en Christeljjke deugden,
toch krachtig medewerkt om het nieuwe
heidendom te grondvesten. Voor of tegen
de openbare school, die de financiën van
deu Staat en Gemeente bederft eu iu de
war brengt en de beurzen der belasting
schuldigen uitput.
Mogen de Kiezers uit den toestand van
verdooving, die hen tot nu toe tegenover
de Provinciale Staten beving, outwaken en
moge de les van deu llden Mei eene ge
voelige zijn
Dat dan alle anti-liberale Kiezers op
komen en hunne stem uitbrengen. De
candidateu door de R. K. Kiezersvereeni-
ging alhier aanbevolen, zij verdienen het
vertrouwen dat men in hen zal stellen;
kennis van zaken, kracht, arbeidslust eu
energie, ziedaar hoedanigheden, welke hen
in hooge mate aanbevelenswaardig maken.
Men scheuke hun dus zijn vertrouwen en,
met de kaus op eene overwinning in het
het kind in het drabbige water. De moeder
stortte buiten kennis ter aarde. Tom, die zijne
handen in de lucht uitstak, was door den schrik
als verlamd, en ook de overigen bleven als
versteend staan op de plaats waar zij zich be
vonden. Alleen eene oude vrouw belli ld hare
tegenwoordigheid van geest, liep naar huis terug
•n kwam er onmiddellijk met een geweer
uit te voorschijn, dat zij mij, die het dichtst bij
haar stond, in de hand duwde.
Dit maakte ean einde aan de betoovering. Ik
snelde naar den vijver; bij het zien van mijn
wapen werd ik van alle zijden met eeu woest
geschreeuw begroet. De helsche blikken van het
paard ontmoetten de mijne; het bukte weder
met het kind naar het water, doch gaf daardoor
zijn hals bloot en ik mikte nu op het schouder
blad. Ofschoon mijne oogen op oogenblik door
eene soort van dikken sluier werden beneveld,
zag ik toch, dat het monster, aan den rand van
het water waar het stond, ineonzakte, terwijl
het kind als een wilte stip op de oppervlakte
van het water dreef. Een oogenblik daarna was
de duivel afgemaakt en het half verdronken
kind gered; het was meer dan tijd. Tom Tred
dock kwam naar mij toe, maar toen hij mij de
hand wilde reiken, vi«l hij in onmacht. De
krachtige man lag in zwijm, evenals zijne vrouw,
en ik liep er ternauwernood vrij van. Ik kan
mij nu verbeelden, hoe het Willem Teil te
moede moet zijn geweest na het vermaarde schot,
hoewel Kareltje Treddock niet eens mijn eigen
kind was.
Eindelijk was nu alles opgehelderd. De vos
alleen was er de oorzaak van geweest «n zijn
laatste verschrikkelijke daad was het keerpunt,
waarop het geheim werd ontsluierd. De mannen,
die voortgingen hem achterna te jagon, nadat
de koetsier het had opgegeven en een au-
verschiefc, stemme men Dinsdag a. S'
eenparig op de heeren:
(Haarlem).
(Velzen.)
(Haarlemmermeer.)
Tu 's menscheu ziel bevindt zich een
heiligdom, dat de kern uitmaakt vau het
edelste schepsel Gods op aarde. Dit heilig
dom heet: het menschelijke hart, het men-
schelijk gemoed, de heilige vlam des ge
wetens, bet heiligdom waarin God verblijft
otn met den meusch te spreken en hem te
beminnen. Yeel goeds, veel schoons wordt
er van dit heiligdom gesproken. Men heeft
het den tempel Gods gebeeten. Evenals de
zuilen van eeu tempel onbeweeglijk vast
staau eu het gewelf dragen, zoo heeft God
in 's menschen gemoed zekere goede, edele
gezindheden en strevingen geplaatst, zoo-
als het schaamtegevoel, het eergevoel, de
welwillendheid enz. Evenals tusschen het
schip des tempels en het Allerheiligste de
lamp brandt, om licht te verspreiden naar
alle kanten, zoo heeft God in de ziel des
menschen het licht van het geweten ge
plaatst, dat hem voorlicht, dat hem leidt.
Evenals iu den tempel een hoogaltaar ge
plaatst is, zoo bevindt zich in de mensche
lijke ziel eene plaats, waar God zijn troon
heeft, waarin de Engelen op en ueder-
stijgen om ous gebed tot den Heer te
brengen en ons Zijne vermaningen in te
prenten. Dit heiligdom heeft de moderne
be chaviug ontkend, vergeten, veracht eu
verwoest en als de menscbheid tot de ware
beschaving terugkeert, moet dit heiligdom
weder worden opgezocht, het moet iu zijne
eer hersteld eu bet moet beschermd
en bewaard worden iu de school, in het
huisgezin en iu het openbare leven.
Het heiligdom van 's menschen ziel
heeft God allereerst toevertrouwd aan de
ouders. Aan hen heeft de Almachtige de
kinderen geschonken, met al de bovenna
tuurlijke gaven waarmede de Kerk hen
toerust. Eveuals de eerste jaren beslissend
zijn voor het lichamelijke weizijn vau den
mensch, even beslisseud zijn ze ook voor
der paard genomen had om zijne bood
schap over te brengen, haddeu het, eindelijk
zoo ver gebracht, dat zij hem naar huis hadden
gedreven; dit was juist op het oogenblik, dat
de meid met het kind naar buiten kwam. Deze
laatste zeide, dat zij het kind met den rug
tegen den muur op den grond had gezet, om
haar doek om te slaau; in een oogwenk had
het woeste paard hem van den grond opgeno
men en onder de oogen van een twaalftal toe
schouwers naar den vijver gedragen. Het was
niet minder duidelijk, hoe vreemd het in deu
beginne ook scheen, dat de vos alle onheilen
had aangericht. Terwijl hij zoo half in, half
buiten het water lag, kon men nog aan de
voorhoeven bloedsporen zien, die door het water
waren afgeweekt. De ijzeren hoeven waren bui
ten twijfel de werktuigen geweest, waarmede
de konstabel werd gewond; daarmede had het
beest de honden den kop ingeslagen, de schapen
gedood, de pooten der koe gebroken en het
paard gekwetst. Nu was alles zoo klaar als de
dag, want de sporen van de hoeven hadden
nooit ontbroken, hoewel men te vergeefs naar
menschelijke voetstappen had gezocht. Later zagen
wij nog hel ontegensprekelijke bewijs in de om
standigheid, dat de konstabel, toen hij elf dagen
later weder tot bewustzijn kwam, met de eerste
woorden, die hij kon uitbrengen, vertelde, dat
de vos hem, zoodra hij het huis had verlaten,
had aangevallen. Door tusschenkomst der politie
vernamen wij nog verder, dat de vos vroeger
iu een paardenspel was geweest, dat bij echter
om zijne kwaadaardigheid was verkocht, nadat
hij verscheidene malen de rijders, met wie hij
zijne kunststukken motst uitvoeren, ernstig had
bezeerd. Hij wist zich van zijn halster los te
maken, en kon zelfs de deur opendoen. Zeker
had hij zich op deze wijze losgewerkt en,
de geestelijke outwikkeliug der mensche
lijke ziel. Ouders waakt derhalve voor
het heiligdom, dat iu de ziel uwer kinde
ren is verborgen. Gij ziet het niet met
uwe aardsche oogen, maar het ligt in
ieder kind verborgen, het hart met zijne
goede meeniugeu, het geweten met zijue
stille spraak, de vroomheid die zich ont
wikkelt in het kleine hart. Wanneer ge
dit heiligdom verzorgt eu verpleegt, dau
zullen de kindereu bloemen voor u ziju
eu sterreu, bl emeu om u te begroeten
in den morgenstond, sterren om te schit
teren iu den nacht. Wordt dit heiligdom
veronachtzaamd, wordt de genotzucht, de
ijdelheid en andere ondeugden iu de kin
deren opgewekt, dau kan het heiligdom
nimmermeer worden opgebouwd of her
steld.
Zelfs dan wanneer het huisgeziu de
moeilijke taak volbrengt het heiligdom
te beschermen eu de school zich van
hare plicht kwijt deze bescherming voort
te zetten, dan nog ontmoet dit heiligdom
een grcot gevaar, zoodra het in het
opeubare leven treedt. En dit gevaar ligt
iu de lectuur van romans.
Wat toch leest de jeugdige knaap, het
jonge meisje als zij de school verlaten
Zijn het niet vaak zedelooze romans en
novellen, die onder eeu onschuldigeu titel
het licht zien? Helaas de literatuur der
negentiende eeuw levert maar al te veel
slechte producten, die de hartstochten
doen ontvlammen en den meusch ten
verderve leiden. De roman speelt eene
verbazende rol in de letterkunde onzer
dagen en tegen zijn invloed kan niet
genoeg worden geageerd. Eeu jongeling
of jonge dochter, die romans leest en zich
in die lectuur dagen en nachten verdiept,
ruiueert zijne geestkracht, bederft zijne
geheele phautasie eu verwoest de energie
van ziju wil.
Het zou inderdaad een Godgevallig
werk zijn, zoo schreef onlangs een hoog
geacht Iersch Prelaat, eene vereenigiug
op te richten, welker leden zich plechtig
verbinden nimmer romans te lezen. De
lectuur toch van romans maakt lichtzin
nig en verwekt iu het menschelijke hart
alle booze hartstochten, die hem onher
roepelijk naar deu afgrond des verderfs
leiden. Eu de beroemde leeraar in de
letteren, Bone, die indertijd, als een slacht
offer van den cultuurstrijd, uit zijne betrek
king aau het gymnasium te Mainz werd
ontslagen, zegt in zijne brochure: »Ro-
zoniler dat iemand het wist, had hij vrij rond-
geloopeu. Hoe zulk een duivelsche aard iu een
paard komt dit is eene vraag, die ik niet
wil trachten te beantwoord#!]. De veearts ver
klaarde, dat hij niets van deze ondeugden ge
weten had, want de vos was hem van elders
ten verkoop toegezonden ook zocht hij zijne eer
daardoor op te houden, dat hij Treddock do
koopsom terugbetaalde en ook den konstabel
met zekere som gelds tevreden stelde. lk
moet hier bijvoegen, dat de dokter verscheiden#
dagen twee zieken in de Grange onder zijne
behandeling had, daar mevrouw Treddock bijna
evenveel aan haar hoofd leed, als de konstabel.
Zij herstelde echter van lieverlede, ofschoon zij
daartoe veel langer tijd noodig had dan de
kleine Karei, die weldra de ruwe behandeling,
welke hij had ondergaan, geheel was vergeten. De
beide ouders waren vast overtuigd, dat mijn
bezoek in de Grange eene bestiering Gods ge
weest was, en het speet hen alleen, dat de
klrine reeds een peet had. Alles keerde spoedig
weder op het landgoed tot de vorige orde terug,
en ik mocht niet vertrekken, vóórdat ik nog
verscheidene andere dingen geschoten had, die
mij veel meer genoegen deden, dan het zoo wel
gemikte schot op het paard.
De oude konstabel is bijna lot zijne vorigo
krachten teruggekeerd en houdt vol, dat hij van
den beginne af gemerkt had, dat de geheimzin
nige misdadige een paard moest zijnwant had
hij niet op deu morgen, waarop het venster was
ingeslagen, alreeds gezegd, dat de gewelddadig
heid met twee werktuigen was gepleegd, die
gelijktijdig werkten Het sprak van zeiven, dat
hij daarmede niets anders meenen kon, dan
twee paardenhoeven 1
iNT I ?:SDf' 1 f
AGITE MA HON AGITATE.
PRIJS DER ADVERTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPEKS LAUREY.
