N I B U W E
No. 1009.
Zondag 30 Mei 1886.
11de Jaargang.
Geen verschil.
ma*
HAAMEMSCHE COMUT.
ABONNEMENTSPHIJS
Per 3 maanden voor Haarlem0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afsonderlyke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
\1NTIE ND JUi
B ÜEEAÜ: St. Jansstraat Haarlem.
AGITE MA NOU AGITATE.
PEIJS DEB ADVEBTENTIÉN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KIJPPERS I.AU1ET,
Het is altijd eene daad van wijsheid om
winst te doen met de ervaring van ande
ren. Dat geldt van personen, maar niet
minder van volken. Daaraan gedachtig
wijzen wij telkens op verschijnselen, welke
zich elders voordoen en die leering bevat
ten ook voor ons vaderland, voor onze
Natie.
Heden wenscheu wij, in verband tot een
incident, dat zich bij de jongste verkiezing
te Brussel voordeed, eenige opmerkingen
te maken, die werkelijk voor Nederland
van beteekenis kunnen genoemd worden.
Meermalen toch wordt van radicale zijde
beweerd, dat de radioalen, in tegenstelling
met de liberalen, het eerlijk met de vrij
heid meeneu. »Wij gaan veel verder dan
de liberalen(hoort men dan beweren);
wij aanvaarden oprecht eu zuiver het be
ginsel van recht en vrijheid voor allen.
Dat klinkt schoon, uitlokkend, inzon
derheid voor hen, die bij de haudhaviug
van dat beginsel van gelijk recht voor
allen, als minderheid belang hebben. Ook
de radicalen in België zongen dat lied.
Moest men hun geloof scheuken, dan vorm
den de doctrinair-liberalen een verouderd
soort; de leerstellige liberalen zaten nog in
de nachtschuit, terwijl zij, de radicalen,
op den weg der vrijheid met stoom zich
bewegen.
Zoo werd verzekerd met woorden. Hoe
waren de daden? Precies zooals van eene
fractie der liberale partij zich liet wachten.De
suelloopende liberalen toonden zich aan
hunne bedaard gaande g/eitverwanten ge
lijk.
Er moest te Brussel gestemd worden
voor een Lid der Tweede Kamer. De Af
gevaardigde, wiens plaats moest bezet
wordeu, had behoord tot de groep der on-
afhankelijken in de Kamer. Die groep kon
niet gerekend wordeu beslist deel uit te
maken van de rechterzijde, al stemt zij
doorgaans met de streng-behoudenden
mee.
Door de onafhaukelijken werd een uit
stekend Generaal Caudidaat voor de Tweede
Kamer gesteld, terwijl de doctrinair-libe
ralen den Burgemeester Buis proclameer
den. De radicalen kwameu met een erger
FEUILLETON
De dienstboden in Californië.
In Engeland en ook hier in Nederland zeggen de
wanhopige huismoeders wel eens en niet ten on
rechte, /;dat ze heusch niet weten, waar het
met de dienstboden naar toe moet," die telkens
hooger eischen stellen. Misschien zullen zij ech
ter een kleinen troost putten uit het volgende
verhaal van een Californischen correspondent,
omtrent de ongehoorde voorrechten en eischen
der Amerikaansche dienstboden. Een der
grootste beproevingen van alle huismoeders in
hot „verre Westen" is de moeilijkheid, om goede
dienstmeisjes te krijgen, en wanneer zij ze heb
ben, om ze te behouden, ofschoon zulke diensten
gemakkelijker te vervullen zijn, dan misschien
ergens elders in de wereld. Dit is misschien
grootendeels te wijten aan de schaarschheid van
werk, maar waarschijnlijk nog veel meer aan
het gevoel van onafhankelijkheid, dat den Ame-
rikaanschen burgers eigen is, hetzij ze aldaar
geboren of slechts immigranten zijn. Hot volgende
zeer onvolkomen tarief, dat een „kantoor ter
verhuring van dienstboden" ons verschafte, zal
een denkbeeld geven van de verschillende
loonen der dienstboden//Keukenmeiden" van
f576f 1728 per jaar; kindermeiden van
f432— f 864; werkmeiden van f433—f720;
Caudidaat op het strydveld der verkie
zingen.
Eene groote agitatie werd beleefd. De
radicalen eu liberalen gingen tegen elkaar
aan, alsof ze doodsvijanden waren. In de
sterkste uitdrukkingen werd door de radi
calen beweerd, dat zij niet konden mede
werken met de liberalen. Omdat dezen
bang waren voor de vrijheid, voor de eeuig
rechtvaardige uitbreiding van het stem
recht (het algemeen stemrecht) deinzen
de liberalen, zoo declameerden de radica
len terug. Met zulke verkapte conserva
tieven zouden de keereu radicalen nimmer
vrede maken. Tot geen prijs zouden zij
Buis bij de stembus steunen.
De verkiezing had plaats. De Candidaat
der onafhaukelijken kwam in herstemming
met Buis.
Tegen den Burgemeester der hoofdstad
hadden de radicalen, wier vriend hij vroe
ger was, groot bezwaar. Zij beschuldigden
hem tot de doctrinairen te zyu overge-
loopeu.
Welke houding hadden nu de radicalen
behooren aau te nemen, als zij zich man
nen van beginsel eu karakter hadden
willen tooneu? Natuurlijk hadden zij
met de onafhaukelijken moeten stemmen,
of, in elk geval, zich moeten onthouden,
ten einde de verkiezing van Buis te belet
ten. Doch dat deden zij niet. Hun haat
jegens den Godsdienst was sterker dan
dien jegens Buis eb de doctrinair-liberalen,
wier uitverkorene hij is.
De alliantie tusscheu liberale en radica
len kwam tot staud. De radicalen wilden
van den Caudidaaat der onafhankelijkeu
niets weten, wijl hij ook gesteund werd
door de Katholieken.
Het re ultaat der stembus was niet
twijfelachtig van het oogeublik, dat de
radicaleu hunne vijandende doctrinair-
liberalen hielpen. De Burgemeester Buis
werd gekozen. Om dezen triumf werd
ook door de radicalen feest gevierd. Voor
alle behoudenden werd het dus duidelijk,
dat al dat radicaal gezwets over vrijheid,
onafhankelijkheid en eer niets te beteekenen
had voor de werkeljjkheid.
Liberaal en radicaal (dat trad nu bij
vernieuwing aau 't licht) is een en het
zelfde kwaad; de radicalen zijn de uitge-
koetsiers van f 864f 1728; keldermeesters van
f1154f1440; Chiueesche kok en huisknechts
van f576-f1008. Zelfs een aankomend meisje
van 14 jaar kan men niet voor kindermeisje
huren onder de f288 per jaar.
Behalve deze loonen verlangen en verwachten
zij allen meer vrijheid dan de Europeesche
dienstboden en zij zouden er geen oogenblik
aan denken ander eten voor het keukenperso-
neel klaar te maken, dan hetgeen naar binnen
gaat. Zij moeten uit denzelfden pot eten met
hunne meesters en zoovee! zij maar verkiezen.
In hoogst enkele gevallen willen zij er in toe
stemmen den stempel der dienstbaarheid te
dragen in den vorm van boezelaar of kapje.
Wanneer zij van dienst veranderen, vragen zij
g. en getuigschrift of mondelinge getuigen, en
de nieuwe meesteres vordert dit ook niet. Men
kan ze op staanden voet, ontslaan, nvt de huur
tot den dag toe betaald; en zij van haar kant
kunnen haren dienst verlaten, zonder waar
schuwing eu maken druk gebruik van dit voor
recht. Hare maniereu zijn weinig eerbiedig, daar
zij op zeer familiairen toon met hare meesteres
verkeeron. Vooral overwerken zij zich nooit. Er
zijn natuurlijk wel goede dienstboden ouder haar,
maar zij bedingen de allerhoogste loonen. Fami
lies, die maar over beperkte middelen kunnen
beschikken, moeten zich of met éane dienstbode
behelpen of het er geheel buiten doenvele
huismoeders doen ook haar werk liever zelve,
dan zich de last op den hals te hale i van een
groeide liberalen doch zi] zijn allerminst aau
het liberalisme ontgroeid. De radicaleu gaan
zelfs nog verder in hun afkeer van alle ge
loof en gezag. Terwijl bij den gematigd
liberaal soms nog eeuig overblijfsel van
eerbied voor de eeuwige waarheden op het
gebied van het gelooven eu denken valt
waar te nemen, wil een radicaal niets van
het eeuwige hooreu. In Frankrijk stemden
de radicalen reeds voor het weigeren van
elke uitkeering ten behoeve van den Eere-
dienst.
Verwouderen doet ons dat verschijnsel
volstrekt niet. Wat men er toch van zeg-
geu moge, het is eu blijft waar, het woord,
't welk in de Gewijde Bladen te lezen
staat, dat namelijk de kwade boom geen
goede vruchten kan voortbrengen. De boom
der revolutie is een kwade boom, waaraan
de meest verderfelijke vruchten rijpten. Die
boom is voor de volken, die van hem aten,
eene oorzaak van allerlei rampen en on
heil gebleken.
Met hen, die de revolutie verheerlijken,
die in haar roemen, mag dus onder geeue
voorwaarden gemeeue zaak worden gemaakt
door allen, die in de waarhedeu des Chris
tendoms gelooven, die dus ook aannemen,
dat het gezag niet uit de raeuschen, maar
uit God is.
Tegen de machten dezer eeuw moet ge
streden wordeu door ieder, die aau den
God der eeuwen vasthoudt, die van Hem
alleen uitkomst verwachten in deze veels
zins sombere dagen van verval eu afval.
De radicalen doen het telkens in woord
eu schrift zoo hooreu, alsof het hun onver
schillig is wat iemand deukt en gelooft.
Door dat te verkondigen hebben zij dik
werf argelooze lieden bij de stembus in
de val gelokt. Zoo heeft te onzent Mr.
Van Houten wel eens gespeculeerd op de
hulp der geloovige lieden. Hun riep hij
toe: »Ik zelf ben, wat gij noemt, onge-
loovig, maar uwe rechten wil ik handha
ven.Toen het er echter in de Kamer op
aankwam om party voor of tegen de ge
loovigeu te kiezen, toen stemde de heer
Van Houten, ondanks al zijne vrijheids
liefde, toch tegen hen.
En zoo doen al de radicalen. Zij aar
zelen geen oogeublik, geroepen om zich
te verklaren, of zij liever met de liberalen
lui en slordig meisje, dat men voor f432 of
f576 per jaar kan huren.
Wanneer ge bij een vriend logeert, of erger
nog, in een hotel, dan behoeft gij uwe laarzen
niet buiten de deur te zetten, eer gij naar bed
gaat, want ze worden toch niet gepoetst. Er
blijft u niets anders over, dan de laarzen vuil
aan te trekken, en ze door den hoteljongen be
neden of door een schoenpoetser op straat voor
5 of 10 cents (Amer.) te laten poetsen, of u
zeiven moeite te geven, waartoe ook eene kleine
doos met smeersel en een schuier zich dikwijls
in do badkamer van particuliere huizen bevindt.
Eene dienstbode verliet zekereu dieast, omdat
het haar daar te zwaar was. Zij moest, zeide
zij, „om zes uur opstaan om het vuur aan te maken,
haren meester te roepen en kwart over zes ziju
bad klaar te hebben, eu dan moest ze zijn
kleederen schuieren eu zijne laarzen poetsen. Het
overige zou zij nog wel verdragen hebben", zeille
zij, //maar schoenen te poetsen, dat was haar
onmogelijk''. Van een jong kindermeisje verhaalt
men, dat hare moeder bij het verhuren van hare
dochter eischte, dat ze alle dagen op de piano
mocht studeeren. Eene andere kindermeid vroeg,
om de zitkamer der familie twee avonden in
de week ta mogen gebruiken, om hare vrienden
en kennissen te ontvangen, en mirabile dictu
haar verzoek werd haar toegestaan, daar zij
trouw bij de kinderen was en men vreesde
haar te zullen verliezen. Schoonmaaksters vragen
f 7,20 per dag voor hare hulp.
dan met de geloovigeu gaan, bij de liber-
tijuen zich te voegen. Yan de radicalen
is dus volstrekt geen heil voor de behou
denden te verwachten.
De aangewezen houding bij de stembus
is dus voor ieder geloovige, om noch met
het liberalisme, noch met het radicalisme
samen te gaan.
Aan die gedragslijn moet strikt worden
vastgehouden. Het belang des lauds en de
eischen van het oogeublik vorderen dit
onverbiddelijk.
Ieder zal beseffen, dat de verkiezingen
van Juni een zeldzaam gewichtig karakter
dragen. Meer dan ooit komt het er thans
op aan, dat mannen worden gekozen van
onverdacht behoudenden, anti-liberalen zin.
De strijd der partijen is toch heftig ont
brand. In zulk een toestand mogen geene
andere consideratiëu gelden, dan die van
de beginselen.
Tegen het liberalisme moet worden ge
streden; dat is de vijand.
Onuoodig is het zeker wel te doen uit
komen, dat wij, die politieke richting be-
kampende, volstrekt niet bedoelen eenige
vijandschap tegen personen. Sommige lie.
den, die een gansch verkeerd begrip van
verdraagzaamheid hebben, willen het wel
zoo doen voorkomen, doch dat is in stryd
met de waarheid.
Tegeno/er de dwaling moet men onver
biddelijk ziju, doch tegenover de dwalenden
liefderijk. God zelf heeft daarvan in Zijne
openbaring bet hemelsck voorbeeld gege
ven. De zoude haat Hij, maar den zon
daar heeft Hij lief, hem wil Hij redden
en behouden.
Met alle kracht en macht moet dus de
meer liefderijkgezinde Staatsburger voor
zijne beginseleu bij de stembus strijden.
God vraagt van ons getrouwheid in roe
ping en plicht. Eu het is de plicht van
ieder Nederlander, die tot de geloovigeu
wil gerekend worden, om het ongeloof,
ook waar het zich in de gedaante der
staatkunde vertoont, waar het de beginse
len der liberalistische politiek ten bate der
ongeloofsrichtiugen wil exploiteeren, tegen
te staan. En juist daarom mag ook geen
onderscheid worden gemaakt tusschen de
verschillende soorten van liberalisme. Alle
uitingen van den revolutiegeest zijn ge-
Uit dtzen staat van zaken volgt als van zelf,
dat de dames in Californië geleerd hebben zich
zelveu te helpen op eene wijze, die hare zusters
in andere landen ten hoogste zou verbazen. Het is
daar niets ongewoons, de huisvrouw de straat
voor de deur met een bezem te zien aan
vegen.
Vroeger kom men de Chiueesche dienstboden
voor geringer loon krijgen dan de Europeesche,
maar sedert er eene wet tegen de landverhuizing
is uitgevaardigd, waardoor deze zeer is beperkt,
zijn de diensten der Mongolen al even hoog in
prijs als die der Europeanen, en „John," zooals
al de Ckineezen genoemd worden, heeft al even
ontwikkelde denkbeelden van onafhankelijkheid
als de trotsche „Riddy." Toch schijnt er
iets tegenstrijdigs te zijn in het feit, dat zoo
vele dienstboden in Californië een dienst
zoeken hetgeen uit de talrijke advertentiën
in de dagbladen blijkt, terwijl eene reeks van
dienstboden zonder dienst op het register der
verhuurkantoren staat ingeschreven, eu het aan
tal dienstboden, dat deze kantoren als het ware
belegert. Dit feit kan alleen daaruit verklaard
worden, dat de Amerikaansche burgers zich zoo
moeilijk in den dienstbaren stand kunnen schik
ken, waardoor zij bijna dadelijk hun nieuwen
dienst weder verlaten.
