N I E II W E
Ho. 1017.
Zondag 27 Juni 1886.
11 de Jaargang.
HS
De stembus.
Het schoonste eereteeken.
ABONNEMENTSPRIJS
Per 3 maanden voor Haarlem t 0,86
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B UHEAÏÏ: St. Jansstraat Haarlem.
1 'i''
AGITE MA NON AGITATE.
PBIJS HEB ADVEBTENTIÊN
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgeve rs; KÜPPERS LAUREY.
burgerrecht eene heilige verplichting. Het
is eene gave Gods, 200 goed als elk ver
mogen, dat ons werd geschonken; wij zul-
leu verantwoording moeten afleggeu van
het gebruik, dat wij er van maakten.
Ieder kiezer, die van de stembus weg
blijft, terwijl hij in staat was, om er zich
heen te begeven, maakt zich du3 in den
volsteu zin des woords schuldig aan plicht
verzuim.
Moet zulks in alle tijden zoo worden
opgevat, vooral echter in de dageu, die
wij thans beleven. De hoogste en heiligste
belaugeu des volks staan toch op het spel.
Alle geloovigen verkeeren in een oorlogs
toestand. Het Geloof moet tegen de aan
vallen der vereenigde liberalen, die voor
het meerendael ook ongeloovigen zijn en
daarom de geloovigen ook op het gebied
der wetgeving bemoeilijken, worden be
schermd.
Wij coustateeren nogmaals, dat onze
strijd geldt niet personen maar beginselen,
niet de dwalendendoch de dwaling. Bij de
stembus (dat kan niet anders) moet de
strijd tegen hetgeen wij verkeerde beginse-
leu rekenen, tegen personen worden ge
voerd. Bepaalde personen toch worden aan
gewezen 0111 voor bepaalde denkbeelden eu
theorieën op te komen. Dat is nu eenmaal
die onaangename toestand, waarin de stem
bus ons brengt. Willen wij dus bij haar
vau beginselen getuigen, dan moeten wij
voor een bepaald persoon en tegen een
bepaald persoon partij kiezen. In die
keus (wij leggen er nogmaals nadruk op)
moet zoo eendrachtig mogelijk worden te
werk gegaan. De liberalen geveu ons in
dat opzicht een beschamend voorbeeld. Bij
hen worden alle persoonlijke overwegin
gen ondergeschikt gemaakt aan den wensch
er. het streven om de overwinningen te
behalen. Dikwerf stellen zij dat verlangen
zelfs nog hooger dan den eiseh der zede
lijkheid. Voor onzedelijke stembus-midde
len deinzen de liberalen niet terug. Daarin
mogen wij hen niet volgen. Wij moeten ook
bij de stembus zoo haudelen, dat wij aan
onze Christelijke roeping en plicht getrouw
blijven. Binnen die grens mag echter geen
enkel middel worden verzuimd, 't welk de
zegepraal kau verzekeren.
Hetgeen wij tot hiertoe schreven, achten
wij allereerst de overweging waard van de
kiezers in het district Haarlemmermeer-
Daar moet a. s. Dinsdag worden her
stemd tusschen een anti-liberaal en een
liberaal.
De heer REEKERS, die Haarlemmer
meer met zooveel talent eu waardigheid
in de Tweede Kamer vertegenwoordigde, is
niet dadelijk herkozen. Wij zullen thans
niet vragen of dat niet beter had kunnen
afloopeu en aan wien de schuld van die
niet-oumiddellijke herkiezing moet worden
geweteu. Dergelijke beschouwingen baten
niet, gedane zaken nemen toch geen keer.
Verstandiger rekenen wij het, thans met
allen nadruk de kiezers in het district
Haarlemmermeerdie niet willen dat de
liberale partij nog meer in de Tweede
Kamer wordt versterkt, als, helaas! reeds
door de stemming van 15 Juni geschiedde,
op de meest dringeude wijze uit te noodi-
geu eendrachtig aan den heer REEKERS
den uoodigen steun te verzekeren.
Van den tegeu-caudidaat, die door de
liberalen wordt aanbevolen, zullen wij uiets
kwaads zeggen; als Staatsburger verdient
hij ongetwijfeld alle achting. Hoe respec
tabel de liberale caudidaat ook, als meusch
en l d der samenleving mogen wezen, zijne
beginselen zijn in de toepassing gevaarlijk
voor het Vaderland.
Daarop komt het aan; voor die overwe
ging moeten alle persoonlijke con3iderau-
tiën worden op zij gezet.
De heer REEKERS heeft bovendien
reeds in de Kamer blijk gegeven van groote
bekwaamheid eu grondige kennis der be
langen vau het district, dat hem afvaar
digde.
Het zou, afgescheiden zelfs van alle po
litieke groudeu, de ondankbaarheid zelve
zjjn, wanneer Haarlemmermeer een ander
voor Mr. REEKERS naar de Kamer af
vaardigde.
Het dreigend gevaar kan worden afge
weerd, als alle niet-liborale kiezers in het
district hun plicht, meer nog hun best
doen.
Dat vragen wij van hendat verwachten
wij van hen niet minder.
Reeds zijn de gelederen der anti-libera
len in de Kamer zeer verzwakt't Zou on
verantwoordelijk zijn ze nog meer te dun-
De stembus-veldslag van Juni is voor
een groot deel verloren. Door de rechter
zijde werden belangrijke vei liezen geleden.
Die uitkomst moet zeer worden betreurd
daar gelijk wij voor de verkiezingen ge
tuigden, de gewichtigste belangen der Natie
op het spel stonden.
De vraag mag worden g9steld: waar
aan dat resultaat moet toegeschreven
worden
Natuurlijk aan vele oorzaken- Derge
lijke toestanden ontstaan steeds uit een
tal van samenwerkende krachten.
't Ligt niet in onze bedoeling thans
over een en ander breedvoerig uit te wei-
deu. Misschien staan wij later bij de stem-
busgeschiedenis van Juni, uit het oogpunt
der redeuen, waaraan die geleden neder
lagen moeten verklaard worden, met onze
lezers stil. Twee redeueu weuscheu wij
echter thans te bespreken en wel het ge
brek aan eenheid onder de kiezers eu ten
andere de traagheid, welke in de meeste
districten onder de goedgezindeu wordt ge
toond.
De liberalen verheugen zich in eene
uitstekende organisatie. Zij bezitten thans
zelfs stembuspredikers, die aan de boeren
eu burgers het »Evangelie« van het libe
ralisme brengen. Ouder onze geestverwan
ten heerscht daarentegen maar al te wei
nig overeenstemming; de verschillende frac-
tiën der anti-liberalen staan wel eens, elk
voor zich-zelven, te veel op haar eigen
stuk.
Wij zullen niemand aauklagen; wij ge-
looven het niet nuttig en noodig, dat
dergelijke zaken in 't openbaar worden ver
handeld. Zij behooren tot de familie-zaken,
die beter in vrede worden afgedaan. Maakt
men van zulke huiselijke geschillen iu
't openbaar gewag, dan wrijven zich de
heereu liberalen van louter genoegen de
handen. Daarom bepalen wij er ons toe
de aandacht op het verschijnsel zelf te
vestigen, tot verklaring van de verliezen,
welke wij bp de Stembus van Juni leden
eu tot leering voor de toekomst.
De spreuk onzer vaderen eendracht
maakt macht,bljjft waar door alle eeuwen.
Reeds in de Gewijde Bladen staat te lezen,
dat een Rijk, 't welk verdeeld is, moet val-
FEUILLETON.
Eigenaardigheden der Indiërs.
Een van de meest in het oog loopeude eigen
aardigheden van den Indischeu bazaar is zeker het
ongeloofelijk aantal kraampjes of stalletjes, waar
zoetigheden in allerlei vorm te koop zijn. De ver
koop moet dus zeer groot wezen, hetgeen ons
des te meer verwondert, omdat de mond van
jong en oud, wanneer zij althans geen betel
kauwen, steeds gevuld is met die andere In
dische lekkernij bij uitnemendheid, het sui
kerriet.
En toch is de schoonheid van het gebit van
de bewoners van Indiö gehoel in tegenspraak met
onze theorieën, over het nadeel, dat dergelijke
zoetigheden te weeg brengen.
Elke mond daar ginds bezit twee rijen schit
terend ivoor, waarop de Europeaan terecht ja-
loersch mag zijn, want de zijnen, zelfs wanneer
zij schoon zijn, hetgeen zelden voorkomt, zijn
niets in vergelijking met die van den Indiër.
Onwillekeurig herinnert men zich hier den boer
van Northumberland, die naar New-Oasile ging,
om zich een stel valsche tanden te laten in-
tetten, eu die met palmhouten terugkeerde, welke,
zooals hij zeer terecht opmerkte, slechts half
zooveel kostten, en wat nog het mooiste van de
zaak was: „meer op de oud»geleken." Misschien
werd ook nooit eena brutaliteit in wellevender
Ien. Oneenigheid baart verval, verdeeld
heid vernietigt de kracht.
Die waarheid kan niet genoeg worden
beleden eu beseft. Zij moet het richtsnoer
worden voor de stembus-tactiek.
Van stembus-tactiek spraken wij. En nu
zegge men niet, dat tactiek niet door een
Christen mag worden gevolgd, dat dus
een Christen niet mag berekenen.
Wij zoudeu wei eens willen gevraagd heb
ben, waar de H. Schrift verbiedt te berekenen
De Heiland zelf heeft van dat bereke
nen ous een Goddelijk voorbeeld gegeven.
Steeds toch outweek Hij in zijne Godde
lijke wijsheid, den strijd tegen de Romein-
sche overheerschiug, hoewel Hij, naar den
meusch, tot de Israëlitische Natie behoorde,
welke een diepen afkeer van haar had.
Eu de Apostel Paulus beriep zich, toen
hij voor deu Joodschen Raad stond, op
het feit, dat hij een Phariseër eu de zoon
van een Phariseër was, en dat hij geoor
deeld werd, omdat hij geloofde aan de
opstanding der dooden. Nu was het vol
komen waar dat Paulus tot de Phariseërs
had behoord eu dat bij gelooide aau de
opstanding der dooden; doch eindelijk was
hij daarom niet voor den Joodschen rech
ter gesleurd. Toch achtte Paulus het niet
ongeoorloofd om zich op hen te beroepen
met wie hij enkele geloofspunten gemeen
had. Paulus' voorbeeld mag door alle ge-
loovigeu worden nagevolgd. Tegen vol
slagen tegenstanders mag de Christen zich
verbinden met hen, in wie hij gedeeltelijke
medestanders begroet.
De grenzen der samenwerking, ook bij
de stembus, worden laugs dien weg zeer
uitgezet. Eerst als men op den vijand stuit,
houdt de mogelijkheid tot alliantie op.
Van zoo ver te gaan, dat men den vijand
in den kring der vrienden besluit, daarvoor
beware, naar wij hopen, de goede Hemel
alle niet-liberale kiezers.
Eendracht moet ouder gelijkgezinden bij
de stembus heersebeu; en ook veerkracht',
ieder kiezer moet doen wat hij kan.
Is dat op den 15den Juni ook ge
schied? Wij gelooven het niet. In enkele
districten hebben de niet-libevalen kiezers
zich uitstekoud gehouden, doch in andere
ontbrak er veel, zeer veel aan de algemeene
belangstelling.
Toch is het gebruik maken van zij n
vorm gehuld, dan het woord, dat de Indische
bediende zij'n vertoornden meester, wiens tanden
inderdaad op palmhout geleken, toevoegde
„Meester hoeft zeker heden morgen vergeten
zijne tanden te poetsen?"
Wat de inboorlingen aangaat, zij poetsen de
hunnen gedurig, of liever zij polijsten ze met
een zacht, plat stokje, ongeveer zoo breed als
als een vinger.
Wanneer men '3 morgens vroeg door eene
stad van het binnenland trekt, schijnt het 011s
toe, of de geheele bevolking is buiten gekomen,
om dat deel van hun toilet in het openbaar te
verrichten, en met dat poetsen en polijsten gaan
zij zoo krachtig te werk, dat mon verbaasd is,
dat het glazuur der tanden niet geheel verloren
gaat. Ook is dit niet het eenige deel van het
toilet dat in het openbaar geschiedt. Het baden
in de rivieren en het wasschen heeft bijna op
alle uren van den dag en in alle jaargetijden
plaats; zoo ook het werk van den harbier, die
het fraaie, zijdeachtige zwarte haar in een zeer
kleinen haarknoop boven op het hoofd ver-
eenigt. Dit is het eenige oogenblik, dat mon de
lagere kaste van de Hindoes blootshoofds ziet.
Dus, wanneer men er op gesteld is, het verschil
op te merken dat er bestaat tusschen de her
senpan van de hoogere en de lagere klassen, of
met andere woorden, tusschen de afstammelin
gen van de Ariërs en die van de volken, welke
Indië vóór hen bewoonden, dan geeft hot bar
bieren ons daartoe ruimschoots de gelegenheid.
Indien men niet nauwkeurig toeziet en dus den
haarknoop niet gewaar wordt, zou men, bij het
aai.schouwen van die glimmende, schijnbaar kale
hoofden, meenen, dat men zich bevond in eene
Australische Kolonie bij de haarlooze mensclien,
dien merkwaardigen stam, bekend onder den
naam van „naakte hoofden," op wier hoofd ook
wtrkelijk geen spoor van haren te zien is, en
dio vau de wieg tot het graf door het leven
gaan met hoofden, zoo glad als een biljartbal.
Is het kapsel gereed, dan volgt het schilderen
van de eigenaardige lijnen en s'repen op het
gelaat, die kasten aanwijzen of ook andere be-
teekenissen hebben. Sommigen hebben drie witte
lijnen, anderen loodrechte strepen; een kleine
horizontale streep op het hoofd beduidt, dat zij
zich 1 gebaad" hebben en daarmede het oogen
blik van gezellig samenzijn is aangebroken.
Weer andere strepen wijzen aan welke god
heid men aanbidt; de drietand by voorbeeld ken
merkt de vereerders van Siva.
Hoewel de dichter Chland zijue onderwerpen
het liefst uit de ridderlijke en romantieehe mid
deleeuwen koos, was hij toch in den grond van
zijn hart een volksdichter.
De Pruisische Koning Wilhelm IV. schonk
hem de ridderorde Pour le Méritemet vleieude
betuigingen van zijne koninklijke achting en
genegenheid. Uhlanil weigerde echter die aan te
nemen. Terwijl hij zijne vrouw de reden uit
legde, welke hem bewoog deze onderscb iding
te weigeren, werd er aan de deur geklopt. Een
meisje van de arbeidende klasse uit de buurt
trad binnen en bo x Uhland een ruikertje viool
tjes aan, zeggende: „Dat is geschenk van mijne
moeder.//
„Uwe moeder, kind!" zeide de dichter; „ik
dacht dat zij in het verleden najaar gestorven
was."
„Dat is waar, mijnheer Uhland", antwoordde
het meisje, „en toen heb ik u verzocht een
versje voor haar graf te maken, en hebt gij mij
een mooi gedicht gezonden. Dit zijn de eerste
viooltjes, die op moeders graf gebloeid hebben;
ik heb ze geplukt, en ik wil het er zoo gaarne
voor houden, dat zij u die zendt met haar
grot."
De oogen van den dichter werden vochtig
terwijl hij het ruikertje aannam. Hij stak het
in zijn knoopsgat en zeide tot zii»» vrouw:
„Ziedaar, is zulk een «creteeken niet meer
waard dan een Koning er ooit een kan schen
ken
