BUITENLAND.
li 1 N N E N L A N D.
GEMENGDE BERICHTEN.
Het oproer te Amsterdam.
eene openbare, eene geheime agitatie te
bewerken,die gevaarlijker mag heeten,omdat
zi) aan geen controle ouderhevig is. Daar
wordt de baat en de nijd gevoed en het
vuur der ontevredenheid aangeblazen. Moch
ten de werklieden toch inzien, dat langs
dien weg eene verbetering in de toestanden
niet te bereiken valt; mochten zij echter
ook met hun natuurlijk, gezond menschen-
verstand de dingen onderzoeken, die hen
door hunne eigen leiders worden voort
gezet
Vermits de sociaal-democratische Afge
vaardigden zoo dikwijls de andere partijen,
ook het Centrum sommeerden, eens feite
lijk te toonen, dat de welvaart van het
volk hen ter harte gaat, is de tijd zeker
wel gekomen de zaak om te keeren en aan
de vertegenwoordigers der werkliedente
vragen: s>Wat hebt gij tot dusver gedaan?
Te rekenen naar hunne tot heden aan den
dag gelegde werkzaamheid in den Rijksdag,
is van de 24 sociaal-democratische Afge
vaardigden in de toekomst niets te wach
ten. De heeren hebben bewezen, dat da
woorden door Bebel in vroegere dagen ge
sproken, nog ten huidigen dage waar zijn,
dat namelijk de sociaal-democratische partij
geene wetgevendemaar eene opruiende partij
is. Aldus wordt in duidelijke woorden ge
zegd, dat het den leiders der partij niet
te doen is om verbetering in den sociaal-
politieken toestand te brengen, maar dat
het hun wensch is de maatschappelijke
toestanden geheel en al ten gronde te rich
ten, om door de revolutie tot dun socia-
listischen Staat te komen. Daarvoor echter
beware ons de Hemel
Door de Regeering van het Groother
togdom Hessen zal voortaan met kracht
tegen de socialisten worden opgetreden. Zij
heeft eene geheime circulaire over die zaak
aan de Gemeentebesturen gericht. Tot dien
maatregel moet het Gouvernement zijn
overgegaan op verzoek van het Pruisisch
Bewind.
De Pruisische Regeering heeft, tot uit
voering van de Polenwetten, eene circulaire
gericht tot de besturen der steden in Po
sen, waarin wordt gevraagd, of zij ook
willen beweldadigd worden met hoogere
burgerscholen voor meisjes. Zoo ja, dan
zal de Regeeriüg eene subsidie verstrekken.
De meeste steden bedanken plechtig voor
de eer en het voorrecht, en verklaren van
oordeel te wezen, dat de particuliere scho
len uitstekend in de behoeften aan onder
wijs voor de meisjes voorzien.
Door de Kamer van Koophandel te
Munchen, in Westphalen, is aan Prins You
Bismarck, die ook de portefeuille van Koop
handel in handen heeft, een certificaat van
onbekwaamheid uitgereikt. Na op de moei
lijkheden gewezen te hebben, met welke
handel en verkeer in deze tijden te worste
len hebbengeeft de Kamer den
Minister van Koophandel aan hem wor
den toch de jaarverslagen der Kamers van
Koophandel ingezonden in overweging,
of het niet noodig moet worden geacht,
dat voor het Departement van Koophandel
eene persoonlijkheid wordt aangeworven,
die op het gebied van handel en verkeer
ervaring bezit, en die zijne geheele aandacht
aan de quaestiëu kan wijden, voor het be
trokken terrein van ongewoon gewicht.
Het Centraal Bestuur der Kiezers-Vereeniging
Noord-Brabant heeft de B. K. Kiezers-vereeni-
gingen bij circulaire uitgenoodigd twee leden uit
of door haar Bestuur te willen afvaardigen tot
bijwoning eener vergadering op Dinsdag 10 Aug.
e. k., des 's namiddags te 2 uur te 'a-Bosch te
houden. Hef doel dezer vergadering van gedele
geerden is het nut en de uitvoerbaarheid te be
spreken van de oprichting van een bond dier
vereenigingen. Kiesvereenigingen, die onverhoopt
dergelijke uitnoodiging niet ontvangen hebben,
worden beleefd verzocht daarvan spoedig ken
nis te geven aan den secretaris van het cen
traal bestuur, den heer J. H. Poell te 's-Bosch,
die dan onmiddellijk voor toezending zal zorg
dragen.
„Dat men de geschiedenis van Franeker
ir. den doofpot wil steken," zegt De Maasbode,
„daarvoor bestaat nu reeds vrij groote waarschijn
lijkheid, maar zoolang dit niet zeker is, kan
men slecht tot maatregelen zijne toevlucht nemen.
De heer Lobman heeft nu reeds eene interpellatie
gedaan over de gebeurtenis te Leiderdorp;
misschien gelooft ook een onzer Katholieke Ka
merleden, dat het nuttig is niet op reces te gaan,
voor over de Franekersche heiligschennis aan den
Minister Heemskerk rekenschap is gevraagd.
Dat er grond is voor onze meening, dat men
de quaestie in den doofpot wil stoppen, blijkt
uit de inlichting, welks wij van hooggeachte zijde
uit Franeker ontvangen. Het schandaal is reeds
bijna 2 maanden oud, bijna al dien tijd ter
kennis van den Minister Heemskerk geweest, die
er ofïiciëel kennis van kreeg van den Zeereerw.
heer W. Van Asveld, Pastoor van Franeker, en
deze heeft, nog geen syllabe antwoord ontvangen.
Dat de Pastoor bijna 2 maanden gewacht heeft
om zijn brief te publiceeren, bewijst de groote
kieschheid, waarmede hij deze zaak heeft be
handeld. Waarlijk, de liberalen zouden zoo lang,
zouden geen 24 uren wachten, als hun onrecht
ware aangedaan. Maar nu wordt het dan toch
tijd, dat aan de Katholieken satisfactie worde ge
schonken.
Pastoor VaD Asveld heeft zich inmiddels ons
aller dankbaarheid verworven, door zijn onder
zoek der zaak en het aan den dag brengen van
den gruwel, die het karakter der openbare school
zoo goed in het licht stelt. Overal spreekt men
met eerbied en dankbaarheid over hem, en ver
klaart zich met graagte bereid, zijne zaak als
die van alle Katholieken te beschermen en te
verdedigen.
De Nieuwe IJsselbode gelooft niet aan de
„bekeering" der liberalen op 't punt van kies
recht. „De liberalen wilden eens den gebraden
haan uithangen, zich vleiende met de zoete hoop,
die eene zekere verwachting mag genoemd worden,
dat de rechterzijde wel zorgen zal, dat er niets
van gebeure! Een stukje „bespiegelende wijs
begeerte" dus, zooals Butgers Van Bozenburg
het noemt. Na rijp overleg is de liberale partij
in de Kamer tot de overtuiging gekomen, dat
zij zelve niet tot regeeren in staat is. Zj besloot
dus, Heemskerk, die zoo gaarne regeert, aau 't
bewind te laten. Maar zij kon niet nalaten, den
ouden tegenstander eenige veeren uit te trekken.
Daartoe moest paragraaf 4 van het Adres dienst
doen. De Minister verklaarde zich tot verder
overleg bereid. Maar hij liet ook zij ue handigheid
niet varen. Hij verzocht de heeren, zeiven maar
eens een artikeltje over het kiesrecht gereed te
maken, dan zou men kunnen zieu. Inderdaad,
een goede zet op het politieke schaakbord!"
Te recht vergelijkt de Midd. Ct. den
grooten hoop, die aan het Amsterdamsch oproer
heeft deelgenomen, bij kinderen, die niet begrij
pen wat zij doen en wien mer. dus geen scherpe
wapenen in de hand moet geven.
Maar toch wil o. a. hetzelfde blad aan de
meesten uit dien ounoozeleu hoop het kiesrecht
verleenen. Is dat dan geen scherp wapen, waarmee
diepe wouden aan de belangen van land en volk
kunnen worden toegebracht?
Naar wij vernemen, is de stempeling van
de effecten, aan het zegelrecht onderworpen, zoo
goed als geëindigd, en bedraagt de ontvangst
ongeveer 150,000.
Zoo men zegt, zal de Nederlandsche Be
geering geen Algevaardigden zenden naar de in
September te Bern te houden nadere internatio
nale conferentie betreffende de bescherming van
het auteursrecht.
Naar men verneemt, zal de gewone ver
gadering der Staten-Generaal, in September a. s.,
van 's Koningswege worden geopend door eene
commissie van Ministers.
In de Tweede Kamer heeft jl. Donderdag
de heer Reuther zijne aangekondigde interpellatie
gehouden over de militaire school te Haarlem.
Spr. betoogde, dat deze schooi niet noodig was
naast de militaire academie en de opleiding bij
korpsen. Hij zag in het spoedig nemen van dezen
maatregel eene schending van het budgetrecht
der Kamer en betwistte de noodzakelijkheid tot
het nemen van eene beslissing bij Kon. besluit.
De Minister van Oorlog antwoordde, dat de
school te Haarlem diende om in het incompleet
der officieren te voorzien en derhalve noodig
was. De oprichting van een artilleriecursua was
twee jaren geleden eveneens geschied en door
de Kamer goedgekeurd.
De heer Reuther ontkende, dat het incompleet
toenam en den maatregel rechtvaardigde. Hij
stelde eene motie voor in den zin van wettelijke
regeling van de opleiding der officieren.
De behandeling van deze motie en van de
interpellatie is verdaagd.
In de zitting van gisteren werden de ontwer-
werpen aangenomen tot bekrachtiging van den
verkoop van gronden te Amsterdam enz.
Yoorts is aangevangen de discussie over het
ontwerp, houdende nadere bepalingen over den
suikeraccijus, om de buitenlaudsche basterd met
ƒ4 per 100 kilo te belasten en de vermindering
voor fabrieksverlies van koloniale suiker te ver-
hoogen tot 2Vs pCt.
In de algemeeue discussie herhaalde de Mi
nister vau Financiën, dat op dit oogeublik geen
verlaging van den suikeraccijns te w achten is en
verzette hij zich tegen het denkbeeld om een
tijdelijk karakter te geven aan de suikerwet.
Art 1 is met algemeene stemmen aangenomen,
Eene vreeselijke reis was die,
welke op 18 Juli jl. 's namiddags te 3 uren te
Petersburg aanving en ondernomen werd door 3
leden van de Petersburger Keizerlijke Technische
Maatschappij,met den door die Maatschappij nieuw
geconstrueerden, ter bevordering van de oorlogs
belangen in Busland bestemden reusachtigen lucht
bol. De reis zou plaats hebben van Petersburg
naar Kroonstad. De ballon kon echter, tengevolge
van de plotseling ontstane sterke luchtstrooming,
te Kroonstad niet landen en werd naar Oraniëu-
baum voortgedreven. Maar ook hier ging het
landen niet, zoodat de ballon door den gedach
ten wind naar zee werd gedreven. Te midden
van storm en regen viel de ballon te half vijf
19 mijlen van kaap Karawaldaj in volle zee. De
3 reizigers in den gondel waren op het punt van
om te komen, toen een Engelsch schip, dat op
reis was naar Louden, hen opnam. Kapitein Coll
zag namelijk den ballon in zee storten, stuurde
uaar de plaats, waar dat voorgevallen was, en
kwam nog tijdig om de hulpelooze luchtschip
pers te redden. Hij bracht hen naar Kroonstad
terug.
Zekere dr. C. Bose van Ohio heeft
een telephoon uitgevonden, waarmede men op een
afstand van 2000 mijlen met iemand kan spre
ken. Daar de uitvinding, door de Bell-Telephou-
maatschappij belemmerd, geen octooi kan krijgen,
zal hij dit in Zweden aanvragen. Als de man
hier te lande woonde, had hij zich zelfs die moei
te hunnen besparen
De twee rijkstelieden in het land
van den Czaar zijn thans de gebroeders Nobel.
Zij zijn van Zwitsersche afkomst. Terwijl zij in het
hartje van Busland reisden, ontdekten zij den
rijkdom aan petroleum in dat land. Zij kochten
dadelijk geheele districten van deze schijnbaar
waardelooze vlakten, boorden petroleumbronnen en
leverden meer petroleum dan eenige andere firma
ter wereld. Hun rijkdom, is feitelijk niet te bere
kenen, hoewel de correspondent van The Times
vier hondeid millioen dollars (1 milliard gl.) geen
overdreven cijfer noemt.
De telephoon tusschen Weenen
en Briinn, een afstand van 25 uren, is den 26en
dezer Lestelijk geopend. Binnen eenige dagen zal
zij voor het publiek beschikbaar worden gesteld.
Naar gemeld wordt, werkt die telephoon zeer
goed.
In het kanton Grauwbuuderland
te Davazza, is overleden in den ouderdom van
98'/4 jaren Thomas Putzi, onderwijzer, die uooit
ziek is geweest en nagenoeg zijn geheele leven
in de school heeft doorgebracht.
Te Berlijn ziet men sedert eenige
weken mannen op de straat loopen in een nieuwe
uniform; het zijn bedienden der „Hausa", eene
maatschappij, die zich de bezorging van brieven
binnen de stad tan doel stelt en dit doet voor
3 pfenn. per brief, terwijl de post er 10 pf. voor
rekent. De „Hausa" heeft 400 bureaux en geeft
haar eigen postzegels uit. De regeeriug kan hier
niets tegen doen, daar de Staat wel het mono
polie heeft voor de verzending van brieven van
de eene plaats naar de andere, doch niet biunen
de grenzen van eene enkele gemeente. Het publiek
maakt gretig van den nieuwen dienst gebruik.
Als eene bizonderheid wordt ge
meld, dat door iemand te Haarlemmermeer, in
de Groote Braak, onder Halfweg, met den hen
gel een baars is gevangen, die van den kop tot den
staart de buitengewone lengte had van 42 cM.
Een afschaffers-gasthuis. Vóór dertien
jaren werd te Londen eene ziekeniurichting ge
sticht, met hot bepaalde doel een pracdsch onder
zoek in te stellen naar de leering van onderschei
dene medici en physiologen, dat alcohol volstrekt
onnoodig is bij de behandeling van zelfs de ern
stigste ziekten. Wel werd het voorschrijven van
alcohol aan de geneesheeren van het Huis niet
absoluut outzegd, maar toch moest men er slechts
in den alleruitersteu nood toe overgaan. Nu ziju
sedert den tijd zijner oprichting meer dau 23,000
patiënten verpleegd geworden in het Londen
Temperance Hospital, en aan slechts 2 dier
patiënten werd eene zekere dosis alcohol (wijn)
toegediend. De sterfte ouder de patiënten was
5 percent. De gebouwen van het Hospital heb
ben oorspronkelijk 26,000 gekost zoo als
gewoonlijk uit vrijwillige bijdragen en gedu
rende deu tijd van zijn bestaan zijn voor het
Temperance Hospital nog S, 20,000 ingezameld
tot instandhouding der inrichting, welke jaarlijks
van 3000 tot 4000 vordert. Er bestaat m-
tusscben nog immer een vooroordeel tegen het
Temperance Hospital, ook onder de medici.
Een lid van de WeenerBicycle-
Club, de heer Fortner, is op een tweewieler van
Weenen naar Parijs gereden in 11 dagen en 2
uren. Dat is dus nog sneller dan de vermaarde
rit van luitenant Zubowitz, die indertijd te paard
in 14 dagen van Weenen naar Parijs reed.
De liberalen van het Engelse he
graafschap Cheshire hebben besloten eene hulde
te bewijzen aan eene dame, Mevr. Tomkinson,
die bij de jongste verkiezingen druk geijverd
heeft voor de candidatuur van haar echtgenoot,
en een maand lang eiken dag in een, soms twee
politieke vergaderingen als spreekster optrad.
Zoo ver zijn onze Nederlandsche dames nog niet\
Bij goed weer is onlangs in het
dorp Epe, nabij Gronau in Westphalen, des nachts
de toren ingestort van de aldaar in aanbouw
zijnde lloomsche kerk. Het merkwaardigste van
het geval is, dat 4 weken te voren door een
onbekende een biljet is aangeplakt, waarin deze
gebeurtenis werd aangekondigd.
Door de politie te Amsterdam
werd eergistereu-middag te 12 uur op den Dam
een beschonken man gearresteerd, die, met eene
bijl gewapend, op het monument toeliep, naar
het scheen met het doel om het om te hakken!
De reusachtige stoomboot Great
Eastern zal eerlang worden herschapen in een
drijvend paardenspel met schouwburg, waarmede
de voornaamste havenplaats van het Ver. Ko
ninkrijk zullen bezocht worden. De nieuwe
eigenaaar, de heer E. De Mattos, belooft zich
van de exploitatie gouden bergen. Om de voorstel
lingen aau boord zoo aantrekkelijk mogelijk te
maken, heeft hij den bekenden circusdirecteur Hol
land geëngageerd. Als de zaak opneemt, gaat
het reuzeuschip het volgend seizoen eene buiten
laudsche reis maken en het plan bestaat om dan
o. a. ook Scheveningen aan te doen.
Op het verzoek om gratie, inge
diend door Kloppers, die als medeplichtige van
mevrouw Bulkley wegens poging tot wegvoering
van kinderen werd veroordeeld, is, naar het N.
v. d. D. mededeelt, afwijzend beschikt.
Dinsdag jl. werden de vermoedens gelukkig
bevestigd dat de kalmte in de gemoederen
der rebellen was teruggekeerd. Intusschen ver
neemt men treurige verhalen omtrent onschul
dige slachtoffers en hunne nagelaten betrekkingen.
Onderscheidene belhamels zijn door een kogel
getroffen, maar ook menigeen schoot er het leven
bij in, die, wel verre van de oproerlingen te
helpen, hun verzet ten strengste afkeurde.
Een der treurigste feiten is het lot, dat
een zekeren Bernard De Witte trof, woon
achtig 3de Goudsbloemdwarsstraat No. 6. De
man, houtwerker aan de Houthaven, begaf
zich op het gerucht van het schieten naar de
tapperij op den hoek van de Lir.deugracht en
Goudsbloemdwarsstraat, om eene alleenwonende
tante te helpen. Toen echter de man niet tehuis
kwam, liep zijne vrouw de straat op om hem
te zoeken, en de trap opgaande, die naar de
woning der tante voerde, vond zij haar man ba
dende in sijn bloed op de trap liggen. Hij was
het vqfde lijk dat in het politie-bureau werd
gedragen. De vrouw is hoogst zwanger en met
den dood van den man zijn alle verdiensten weg.
Zekere Du Pree, 21 jarig sjouwerman en de
verzorger van zijn ouden vader en moeder, Gouds
bloemstraat 113, hielp op de Zaterdagschebrug
een doode tehuis brengen en kreeg toen een schot
in den rechter schouder; het gezin is nu zonder
verdienste en de man waarschijnlijk voor zijn
leven verminkt. De oude Du Pree leed ook een
treffend verlies door den dood van zijn stiefzoon,
deu 21jarigen Karei Steenkamp. Deze jonge man
begeleidde de met een zekereu Groepenof, Blo em-
gracht 114, gehuwde dochter van Du Pree, naar
hare ouders in de Goudsbloemstraat. Van daar
keerde hij naar de Bloemgracht terug, doch hij
werd onderweg door een kogel getroffen en viel
dood neder.
Een zekere Hendrik Sloep, Goudsbloemstraat
129, die esne zwangere vreuw en drie kinderen
heeft, ontving een kogel in den rug, waardoor
dit gezin ook, zelfs al geneest de man van zijne
wonden, langen tijd broodeloos zal zijn.
Ook een Zaaukanter werd onschuldig het
slachtoffer. Hij had dezer dagen in den Jordaan
een ijzerwinkel geopend. Vader was eens van de
Zaan overgekomen om den stand te bezichtigen.
Het was tijd om de terugreis te aanvaarden ea
de gelukkige vader werd door zijn zoon naar
den trein gebracht. Op weg naar huis moest de
jonge man tegen wil en dank door het gewoel.
Een kogel, wel het mins op hem bedoeld, trof
en doodde hem onmiddellijk.
Gelijk lot trof een milicien uit Assendelft, die
zich onder de menigte nieuwsgierigen bevond, en
een meisje van dertig jaar, naaister van beroep,
A. G. Jansen geheeten.
Da agent Korfmaker, die Maandag-namiddag
in de Looierstraat onverhoeds door een jongen
man werd mishandeld, is aan de gevolgen over
leden. Da dader heeft zich uit eigen beweging
in arrest begeven.
Een van de leiders der sociaal-democraten,
die door hun stelselmatig opruien verantwoorde
lijk ziju voor de ontzettende gebeurteuisseu dezer
week, schijnt een stap te ver te ziju gegaan cu
is in hechtenis genomen.
Woeusdag-Gchtend toch is Jan Anton Fortuijn,
de bekende leider der sociaal-democraten, in zijne
woning in de Tuinstraat in hechtenis genomen,
als verdacht van de misdaad: door middel van
gedrukte geschriften, verspreid op openbare plaat
sen, de ingezetenen tot samenspanning te hebben
opgezet.
In een ougeteekend strooibiljet, zonder naam
van deu drukker verspreid, werd het geweld,
Zondag 11. tegen de agenten van politie op de
Lindengracht gebezigd, goedgekeurd. „Het was
eene verdiende kastijding voor de stokslagersbende,"
zegt het geschrift, dat vervolgens opruit tegen
den Burgemeester. Eene aanhaling uit Recht voor
Allen wordt gedaan in de woorden: „Het is u
genoeg gezegd, vereenigt u, in plaats vau brood
krijgt gij lood." Schandelijke betichtingen worden
uitgebracht tegen de militairen en het volk wordt
opgehitst zich te vereenigen tegen het ruwe ge
weld!
Volgens de Amst. üt. was het oproerige ge
schrift, door Forluijn verspreid, gedrukt op de
socialistische drukkerij Excelsior te 's-Hage, welke
onder het bestuur staat van Domela Nieuwen-
huis.
Van de 22 dooden in het gasthuis zijn er 18
door de familiebetrekkingen gerequireerd, de
overige 4 werden op stadskosten door de Begra-
fenisvereeuiging begraven.
Een der ontwerpers van het palingtrekkers
feest is in de Palmstraat ouder handen genomen
door een zestigtal vrouwen, die hem duidelijk
hebben doen gevoelen, dat de gevolgen van zijn
handelingen alles behalve hare sympathie weg
dragen.
De Woensdagavond ging, naar verwacht mocht
worden, op en nabij de Lindegracht rustig
voorbij. Alsof er niets geschied was, zaten in
deze volkrijke buurt de gezinnen weder voor da
deur op stoep of bank.
Nabij het politie-bereau der 5e sectie verzamel
den zich des avonds weder vele menschen; ook
voor de Noorder-kerkdeur. Telkens werd door
de politie echter tot „voortloopen" aangemaand,
daar het verkeer door het staan zeer bemoeilijkt
werd. In de Lindenstraat, achter een troepj e
personen, staken te half negen ongeveer, eenige
jongens een paar stukken vuurwerk af, een
feit, dat menigeen deed vreezen, dat hieruit weder
een conflict zou ontstaan. Maar het was slechts een
oogeublik en de politie scheen er niet op gelet
te hebben.
Te negen uren gelastte de heer Boas, hulp
commissaris van politie op de Noordermast,
dat men, „zeer bedaard", de menigte achteruit
zou doen gaan, opdat de weg vrijgehouden
werd. Het publiek gehoorzaamde zonder morren.
De marine-soldaten, die in het politie-bureau
de wacht hadden, lieten van tijd tot tijd een
vroolijk wijsje hooren!
Patrouilles werden niet uitgezonden. In den
loop vau den avond arresteerde de politie een
jongen, die met bulletins van opruiende strekking
rond liep.
De dag van Donderdag ging rustig voorbij.
Vrijdag-nacht half twee was het in de verschil
lende kazernes algemeene reveille. Op het on
verwachts werd het geheele garnizoen te wapen
geroepen, en wel naar aanleiding van besluiten,
door den burgemeester en den plaatscommandaut
genomen met het oog op de begrafenis van do
slachtoffers, die in nacht van Maandag op Dins
dag zqu gevallen. De meest doeltreffende maat
regelen waren genomen om alle eventualiteiten te
voorkomen, om onverhoopt tumult of oproer te
onderdrukken.
Te half drie na warme soep gegeten te heb
ben, rukten de detachementen in alle stilte en in
de beste orde naar de verschillende posten.
De treurige begrafenis der lijken is gisteren
door geen enkel incident gestoord. De menigte
was zelfs niet zoo groot als kon verwacht worden.
Niets vetstoorde de droevige plechtigheden.
Te 11 uur 30 was alles rustig afgeloopeu.
Behalve op de Noordermarkt en de hoofd
wacht op den Dam, rukten de militaire posten
te 1 uur in.
