NIEUWE
No. 1928.
Donderdag 5 Augustus 1886.
11 de Jaargang.
Rusland in Azië.
BUITENLAND.
Schaak-variaties
De grap van een buikspreker.
HAMLMSM 0011B41Ï.
ABOHETEMEHTSPBIJS
Per 3 maauden voor Haarlemr 0,85
Voor de overige plaatsen in INederlaud fr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afz juderlpke Nummers 0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B IJ B. E A ITSt. Jansstraat Haarlem.
.llTMAINTJ ENDR at
AGITE MA HOW AGITATE.
PBIJS DEB ADVEBTEHTIÉB
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÏIPPERS LAU1EY.
Stap voor stap en met eene onmisken
bare zekerheid dringt de Russische ko
lossus sinds meer dan twintig jaren in
Azië door. Het doel is, Engeland iu die
gewesten uit zijne positie te verjagen en Tn-
dië door een Aziatisch- Russisch Rijk con
currentie aan te doen. Achtereenvolgens
werden Turkestau, Khiwa en Samarkand,
het gebied der Teke-Turkmenen, de Oase
van Merw met de stad van denzelfden
naam en ten slotte ook Sarachs in bezit
genomen, terwijl door allerlei middelen den
Emir van Boekhara het laatste overblijfsel
zijner zelfstandigheid wordt afgetroggeld.
Zoo slingert Rusland zijne reuzenarmen
steeds vaster om het hart van het groote
Aziatische land, steeds meer en meer na
dert de Russische beer het zoo vurige be
geerde Herat in Afghanistan, de ingangs
poort naar het binnenland van Azië, en
hier zal hij den Britschen walvisch ont
moeten. Beider wederzijdsche belangen zijn
daar van dien aard, dat de beslissende
strijd om de opperheerschappij in Azië
zich niet lang meer zal laten wachten.
Al wat er van Engeland en Rusland op
Aziatisch gebied geschiedt, is niets dan eene
uitrusting tot dezen onvermijdelijken strijd;
alle politieke en militaire stappen, welke
de beide geweldige mededingers in die stre
ken doen, zijn niets dan voorbereidselen
voor de ure der beslissing. Een der merk
waardigste dezer stappen van Russische
zijde is de bouw van den transkaspischen
spoorweg tot Merw, die den 14den Juli
jl. is geopend. Deze lijn begint bij de Golf
van Mikhailowsk aan de Oostkust van de
Kaspische zee en loopt door het woeste
gebied der Turkmeueu-Steppeu over Kisil-
Arwat, Geok Tepe, Askabad, Kachka, Dus-
hak tot Merw. De openingsfeesten hadden
plaats in laatstgenoemde stad iu tegen
woordigheid van het Opperhoofd van dit
gebied, Luitenant-Generaal Komarow eu
den bouwmeester dezer lijn, Luitenant-
Generaal Aunenkow. Het begin van den
bouw der transkaspische lijn dateert van
1880 en haar ontwerper is niemand an
ders dan de bekende Generaal Skobelew.
Het ontbrak dien Opperofficier bij zijne in
1880/81 ondernomen expeditie tegen de
Teke-Turkmenen iu de woeste steppen aan
elke gelegenheid, om zijn leger van pro
viand te voorzien. Yoor dit doel werden
spoorwegtroepen, welke thans het eerste
F E U ILL E T O N.
De „Deutsche Schachzeitung" deelt eene belang
wekkende berekening mede van den wiskunste
naar (en sterk schaakspeler) Richard Schurig)
te Gohlis bij Leipzig, over het verbazend groot
aantal zetten en standen van de. stukken van
het schaakspel. Het aantal verschillende standen,
die de 32 stukken op de 64 ruiten van het
schaakbord kunnen innemen, b.draagt 7534 oc-
tillioen, 686312 septillioen 361225 sextillioen,
327,000 quintillioen, een getal van 52 cijfers
7 534 686 312 361 225 327 000 000 000 000 000 000 000 000 000 000 00 0]
Van dit verbazende getal kunnen wij ons ten
naastenbij een denkbeeld vormen op de volgende
wijze
Wanneer men zich voorstelt, dat onze aarde
geheel gevuld was met infusie-diertjes, zóó klein
dat er 1000 op eene lengte van 1 mM. gaan,
en dat dus l mM.3 1000 billioen van die dier
tjes bevat, dan zouden er 6 millioen 364,000
millioen (6,364,000,000,000) aardbollen ziju.om
een getal infusie-diertjes te verkrijgen, gelijk aan
ons getal van 52 cijfers. Of stellen wij ons één
bol voor die bovengenoemd getal diertjes bevat
transkaspische spoorweg-bataljon vormen,
de 217 werst (eene werst is iets meer dan
een kilometer) lange spoorweg van de Golf
van Mikhialowsk tot Kisil-Arwat gebouwd.
De bouw werd toen eenige jaren gestaakt,
tot dat in Mei van net jaar 1885 een
tweede transkaspische spoorweg-bataljon,
ter sterkte van ongeveer 1000 man, werd
gevormd, dat den 13den Juli zijn werk bi)
Kisil-A.rwat begon. De soldaten kampeer
den in zoogenaamde werklieaentreinen, die
uit daarvoor speciaal ingerichte waggons
van twee verdiepingen bestouden. In die
waggons bevonden zich de keukeus der
manschappen, de magazijnen, de werkplaat
sen, het hospitaal enz. De officieren woon
den eveneens in de waggons; in een
woord de trein vormde eene complete ka
zerne.
Even buitengewoon als de middelen wa
ren om den spoorweg te bouwen, even
buitengewoon waren ook de middelen van
bedrijf. Er moesten, behalve stations, tele
grafen, postbureelen enz. ook tegelijkertijd
logementen voor reizigers worden gebouwd,
aaugezieu in de Turkmeneu-steppeu hotels
niet voorhanden waren. Dergelijke loge
menten zijn reeds opgericht in Geok-Tepe,
Askabad, Artjk, Kachka, Dushak, Dort-
kuin en Merw. Voorts heeft men maat
regelen genomen, dat de reizigers en de
stoommachines iu de woeste steppen van
het noodige water worden voorzien; ja de
lijn heeft zelfs haar eigen petroleum-brou-
nèn, waaruit de gebouwen worden verlicht.
In tijd van vrede loopen er dagelijks drie
treinen, in oorlogstijd zullen er dagelijks
twaalf loopen.
Met het station Merw heeft de trans
kaspische lijn echter haar einde nog niet
bereikt. Zij zal verder gebouwd worden
naar 't Noorden en Noord-Oosten over
Tschardshui, Amu-Darja, Karalkoel, Boe
khara en Samarkand en zoo mogelijk zuid
waarts over Sarachs eu Herat. De bouw
van eerstgenoemde lijn moet reeds verzekerd
zijn door de ijverig6 medewerking vau deu
Emir van Boekhara, wieus gebied de
spoorweg van 't Westen naar 't Oosten
doorsnijdt. Behalve eene aanzienlijke gel
delijke bijdrage heeft de Emir beloofd dat
het hout, benoodigd voor het bouwen van
eene brug over den Amoe-Darja bij Boer-
dalik, uit zijne bosschen gratis zal verstrekt
worden, terwijl hij zorg zal dragen dat de
Russische ingenieurs bij het bouwen van
den spoorweg steeds van het noodige aau-
dan is de middellijn van die bol V3 maal zoo
groot als de afstand van de aarde tot de zon,
en 6323A maal zoo groot als de afstand van de
maan tot de aarde.
Dit getal van 52 cijfers drukt het getal ver
schillende standen van alle 32 stukken uit, on
verschillig of die standen volgens de regelen van
het spel mogelijk zijn.Zoo komt het bijv. nooit voor,
dat de twee koningen vlak naast elkander staan,
of dat al de pionnen van een der partijen op
één verticale rij komen te staan zulke standen
zijn echter ivel onder dit aantal begrepen.
Men zou er aan kunnen twijfelen of het ge
tal wel even groot zou blijven, wanneer men al
de regelen van het schaakspel in acht nam. Be
denkt men bijv. dat een pion, die aan den
anderen kant van het bord gekomen is, onmid
dellijk een hooger rang verkrijgt, dan valt het
aantal combinatiën van die soort, waarbij een
of meer pionnen aan de overzijde van het schaak
bord staan, geheel weg. Dit zou ons getal van
52 cijfers sterk doen afnemen.
Hiertegenover staat echter, dat ine 11 dan ook
het nemen van de stukken in rekening brengt,
zoodat men niet alleen het aantal mogelijke com
binatiën van 32 stukken verkrijgt, maar ook
van 31, 30, 29, 28, enz.. tot 2 toe.
tal werklieden, karren eu lastdieren zullen
voorzien worden.
Nochtans kan men niet met zekerheid,
zelfs niet bij nadering vooruit zeggen,
of en wanneer deze spoorweglijn zal ge
opend worden. Dat de tot Samarkand
geprojecteerde en tot Merw thans voltooide
transkaspische spoorweg in politiek, maar
vooral in militair opzicht, voor Rusland van
groot belang is ter bereiking van het
voorgestelde doel, moet ontegenzeggelijk
waar worden geheeteu. Trouwens de waarde
van dit belang wordt verschillend geta
xeerd. Vau de eene zijde beweert men,
dat de kosten van den bouw der lijn voor
't grootste gedeelte zullen vergoed worden
door deu handel met Boekhara, die daar
door geheel en al in de handen van Rus
land valt. De producten vau Boekharije,
die tot dusver over Tasehkaud eu Oren-
burg uaar Ruslaud kwameu, zulleu voor
taan over Merw, Askabad, Mikhailowskae
en dan verder over de Kaspische Zee
naar Astrakau worden vervoerd. Langs
deuzelfdeu weg zullen natuurlijk ook troe
pen eu krijgsmateriaal van Ruslaud op de
snelste wijze iu het binnenland van Azië
kunnen getransporteerd worden. Indië zal
niet meer, gelijk tot dusver de landen
van Middel-Azië met koopwaren kunnen
overstroomen, vermits men Russische goe-
dereu over de Kaspische Zee sueller en
goedkooper kan verkrijgen, dan nu het
geval is.
Vau den anderen kaut wordt de zaak
niet zoo rooskleurig beschouwd, ja de Rus
sische Generaal Tschernajew durft zelfs
openlijk te verkondigen dat de transkas
pische lijn niet de minste waarde heeft
voor deu handel en van geen belang is iu
politiek en militair opzicht. Volgens Tscher
najew heeft de lijn niet de minste betee-
kenis als eene operatieweg voor eene tegen
Engeland gerichte actie, omdat iu die stre
ken zoo weinig water en materiaal te vin
den is, dat men drie jaren zon noodig
hebben, om een leger vau 200,000 man
met den gauschen trein naar het tooneel
van deu strijd te brengen. Ten opzichte
van de waarde der lijn voor haudel eu in
dustrie zegt gemelde Opperofficier, zou meu
om de kosten goed te kuuueu maken, een
tarief van 1 Roebel 25 kopeken per pud
vau Boekhara tot de Kaspische Zee moe
ten vaststellen, hetgeen duurder is dau het
transport per kameel. Nog van audere
zijde wordt gereleveerd, dat Rusland nog
Dau verzinkt ons getal van 52 cijfers bij de
verkregen uitkomst geheel in het niet; want
telkens als er een stuk genomen is, zijn er voor
de overblijvende stukken nog millioenen combi
natiën mogelijk, zoodat ons voorstellingsvermogen
te kort zou schieten om al de mogelijkheden te
omvatten.
Niet lang geleden, zoo zegt een schrijver in
een New-Orleansch dagblad, deed ik ïnet een
vriend, die een goed buikspreker was, eene wan
deling in de stad langs de rivier.
Twee sjouwers op een onzer stoombooten waren
bezig een vat uit het schip te rollen, toen er tot
ontsteltenis en verwondering der beide personen,
die er mede bezig waren, een stem van binnen
in het vat gehoord werd:
Rol toch langzaam; die verwenschte spij
kers doen mij zeer. Had ik dat geweten, dan
had ik liever mijn overtocht betaald, dan dit te
doorstaan.
Stil houdende met een paar oogeu zoo wijd
als schuurdeuren, roepen de sjouwers uit:
Daar speelt de drommel mede!
De stuurman, die er juist op dat oogenblik
bij kwam en de reden niet wist, waarom de beide
steeds zonder de noodige graanmaga-
zijnen op den weg naar Indië is; het ont
breekt aan proviaud voor de soldaten, aan
voeder voor de paarden en zelfs aan de
noodige sympathie bij de Turkmenen aan
de grenzen. Ook over het kwijnen van den
haudel iu die streken werd onlangs in
Rusland zeer geklaagd. En onlangs hoorde
men zelfs geruchten, dat de nieuwe lijn
zich in zulk een betreurenswaardige!! toe-
stand bevond, dat men er slechts met veel
gevaar van gebruik kon maken. Groote
sommen zouden er reeds besteed zijn ter
verbetering en reeds zou eene Commissie
zijn benoemd om de zaak in loco te on
derzoeken. Volgens de laatste berichten
heeft Generaal Aunenkow, de bouwmeester
van de lijn, de kosten van den bouw veel
te gering berekend, zoodat de Generaal de
thans gereed zijnde lijn van het geld heeft
gebouwd, dat voor den verderen bouw was
bestemd. De Generaal zal zich dus voor
deze commissie hebben te verantwoorden.
Het is zeer moeilijk de verschillende
en elkaar tegensprekende beschouwingen
uit de verte juist te beoordeelen. Zeker is
het, dat Engeland bij do Russische voor
bereidselen niet achter blijft.Reeds geruimen
tijd geleden heeft de Engelsche Regeering
ook van haar kant met den bouw van een
spoorweg van Sibi iu zuid-oostelijk Afgha
nistan over Kandahar naar Herat begonnen,
die zoo hij gereed is, de Eugelschen in
staat stelt, hunne troepen van Indië
direct tot de Russische grenzen te kunnen
vervoeren. In elk geval zal Rusland de
Engelschen op het oogenblik der beslissing
niet onvoorbereid vinden eu het is nog
altijd zeer twijfelachtig, of bij den strijd
om de heerschappij in Azië de Russische
beer, dau wel de Eugelsche walvisch
overwinnaar zal zijn.
De Btusselsche correspondent vau de
Kreuz-Zeitung leidt uit de feiten, aange
voerd in eene circulaire vau deu Belgischen
Procureur-generaalBi3eh aan de ambte
naren van het Openbaar Ministerie af, dat
de samenwerking tusscheu de socialisten
iu het Noorden van Frankrijk, in België
en iu Nederland steeds duidelijker iu het
licht treedt. Het denkbeeld eener interna
tionale socialistenwet wint, volgens den
correspondent, in Nederlaud blijkbaar veldt.
Het Hof van cassatie te Brussel heeft
mannen hun werk «taakten, begon hen, om hunne
luiheid niel weinig den maulel uit te vegen, toen
destem in het vat zich bij vernieuwing deed hooren:
Gij zijt geen menscheu kom laat mij er uit.
Wat is dat? zeide de stuurman.
Dat ben ik, zeide de stem; ik wil er uit;
ik kan het niet langer uithouden.
Zet het vat op zijn kop, zeide de stuur
man.
O doe dat niet! Dat zal mij doodmaken!
zeide de stem.
Kuiper! zeide de stuurman, maak dat vat
open en laat dien man er uit.
Toen de kuiper de bandeu begon los te slaan,
liet zich de stem bij vernieuwing hooren:
Zachtjes nu, als het u belieft; zijn er ook
menschen in de nabijheid ik zou niet gaarne
hebben, dat men mij in handen kreeg.
Verscheidene menschen hadden zich onderwijl
om het vat verzameld om te zien, wie er toch
uit zoude komen.
Eensklaps liet zich een diep onderaardsch ge
luid hooren, dat door merg en been ging.
Toen het vat open was, zag men niets anders
dan spek en hammen.
