NIEUWE
No. 1036.
Donderdag 2 September 1886.
11de Jaargang.
"Slechte tijden",
B UI TÜTrö L A N 8).
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p. 1,—
Voor het Buitenland 1,50
Afzonderlijke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K UPPERS LAUREY.
In onze dagen klaagt een ieder, de rijke
en de arme, de fabrikant, de koopman,
de neringdoende, de ambachtsman, de land
bouwer, de daglooner, in een woord, allen
klagen over den slechten tijd. Geldgebrek
heerscht schier overal; 't schijnt alsof het
eene epidemische ziekte is geworden.
Hoe komt dat? Zijn de inkomsten dan
in de laatste jaren zooveel minder gewor
den, zoo kolossaal gereduceerd? Zeker, het
valt niet te loochenen, dat de bronnen
van inkomsten niet meer zoo ruim als
vroeger vloeien. Doch het zwaartepunt
is niet zoo zeer te zoeken in de inkomsten?
dan wel in de uitgaven. De nuttelooze?
de overtollige uitgaven, de vermeerdering
der behoeften dragen de schuld van den
ondergang der volkeren. Droegen de dienst
boden en handwerkslieden in vroegeren
tijd zulke fijne kleeren als thans, die voor
hun stand niet passen en aan welke zij
hun gansche loon verspillen? Kende een
arbeider, een daglooner, de kleine man,
in voegeren tijd, dat onophoudelijke feest
vieren? Bezat hij die luxe-artikelen, die
fraaie meubelen, welke hjj, in onzen tijd,
in zijne huishouding niet meer schijnt te
kunnen ontberen? Gaven de burgerlieden
zooveel diners, soirees en bals, geljjk thans
aan de orde van den dag is? Waren in
't algemeen alle klassen der samenleving
in die mate slaven der mode als in onze
dagen? Neen, nogmaals neen. Eertijds
was het volk eenvoudig, vlijtig, spaarzaam
en geloovig. Doch deze deugden hebben,
helaas! plaats gemaakt voor luiheid, on
geloof eu ongebreidelde zucht naar genot.
Het ongeloof nu leidt tot genotzucht, voert
naar de begeerte om zonder moeite spoe
dig rijk te worden, en brengt afkeer voort
en walging van den ernstigen en nauw.
gezetten arbeid.
Het is voor de meeste menschen in onze
dagen niet meer mogelijk de inkomsten
te vermeerderen, maar voor zeer velen is
het zeer wel doenljjk de uitgaven te ver
minderen. Zoowel de burger- als de dienst
baren stand kan van zjjne al te groote
weelde veel, zeer veel missen. Of moet het
niet betreurenswaardig heeten, dat van
honderd dienstboden nauwelijks vijf per
cent geld op de spaarbank brengen of hunne
ouders ondersteunen. Hun gansche loon
FEUILLETON.
Loon naar werk.
8) (Vervolg.)
Zwijgend werd er ontbeten. Poen allen op
gestaan waren, bleef David nog zitten, en speelde
met zijn mes; met zijn mouw wreef hij het
hecht, dat het blonk van helderheid, eu het
lemmet schitterde daarbij in de zon. Wat hij
dacht wist hij eigenlijk zelf niet. Duistere beel
den zweefden hem voor den geest, zoodat zijn
hoofd hem pijn deed; het was of de muren op
hem aandrongen, of de lucht als lood op hem
lag hij moest naar buiten in de open, vrije
lucht, om al dat drukkende van zich af te
schudden, en al die smart en dien toorn te
doen bedaren.
Haastig stond hij op. „Waar gaat ge heen
vroeg Abraham.
„Naar den Riedener wijngaard," was het ant
woord: „Michel heeft mij gezegd, dat de wind
gisteren-nacht een paar stokken heeft omgewaaid."
„Nergens anders heen?" vroeg de vader, hem
scherp aanziende.
„Neen," zei David, en de vader was gerust;
hij wist dat het neen van David neen was, en
wordt gewoonlijk besteed aau prullen, be
stemd voor haar smakeloos toilet. En des
gelijks handelen de gezellen, de arbeiders en
de kantoorbedienden, die door de zucht tot
feestviereu, hun loon en salaris aan onnutte
zaken besteden.
De zin van sparen is uil het volk ver
dwenen hij ontbreekt in het groote en in
het kleine,zoowel in den Staat als in de
Gemeenten. En toch in eiken stand en
schier bij elke gelegenheid kan men door
te sparen, aan den slechten tijd een einde
maken. Wend den cent driemaal om, al
vorens ge hem uitgeeft, zooals uw groot
vader eu wellicht ook nog uw vader heeft
gedaan, doch wees niet karig in 't geven
daar, waar iets goeds, iets edels kau be
vorderd worden. Tast dan diep in de beurs.
Zijn de uitgaven niet dringend uoodig,
schrap ze dan van uw budget, a! zouden
uwe buren of uwe vrienden u uitlachen en
bespotten. Verbind u niet dan bij hooge
noodzakelijkheid, feesten bij te wonen of
partijen te geven. Zweer de domme mode
af en kleed u eenvoudig en deftig eu dring
er op aau, dat uwe dienstboden desgeljjks
handelen, opdat zij een groot deel van hun
loon naar de spaarbank kuunen brengen
en derhalve niet hulpeloos zjjn, als de nood
aan den man komt. Laat wederom chris-
telijken eu huiselijken zin komen in de
familiënzorg allereerst voor uw eigen
huisgezin en als er dan nog tijd overblijft
ook voor anderen daar buiten. Draag de
zorgen voor huis en kinderen niet zoo ach
teloos op aan uw dienstpersoneel, besef
ook dienaaugaande beter uwe plicht. Zoek
vreugde eu uitspanning in den kring der
familie en niet in zoogenaamde kransjes
of in het bierhuis. Laat ieder zijn geweten
eens onderzoeken en zich de vraag stellen
of hij zelf niet schuldig is aan den slech
ten tijd. En het antwoord zal ongetwijfeld
bevestigend zijn en dientengevolge zullen
ook de meesten in staat zijn, iets bij te
dragen om in den tegenwoordigen toestaud
verbetering te brengen.
De mensch, in 't algemeen, bezit een
sterke zucht tot navolging. De middenstand
en de dienonde klasse, hebben de rijkereu
nagevolgd in de luxe, in de genotzucht en
in de ontvluchting van ernstigen, con-
scientieuzen arbeid. Het is thans aan u, gij
welgesteldeu eu weidenkenden, om een goed
voorbeeld te geven aau lmt volk door af-
de Riedener wijngaard lag aan het uiterste eind
der gemeente.
Wie, die op een schoonen, halderen herfst
morgen buiten was, heeft niet met bewondering
die oneindige schakeering van kleuren gezien,
waarmee de herfst het landschap teekendewie
volgde niet met verrukking die herfstdraden, die,
glinsterende in de zou, als een tooverwoefsel over
het veld waren uitgespannenwie ademde niet mot
wellust die frissche lucht in, die hem toewaaide
van land en veld en bosch, en hem nieuwe
kracht scheen te geven, en wien is het niet,
al was zijn ziel door zorgen gedrukt, lichter om
het hart geworden, als hy zich in die gezonde,
versterkende, weldadige herfstlucht bewoog Wie,
die haat en toorn koesterde in zijn binneste, is
niet, al was het dan ook maar voor oen korten
tijd, zachter gestemd geworden, door het eigen
aardig schoon dat de herfstmorgen heeft.
Hoe weldadig moest die uitwerking zijn op
David, wiens zorgenlast nog van zoo korten duur
was, en in wiens ziel haat en vijandschap tot
heden zooveel minder plaats hadden kunnen
vinden dan welwillendheid en liefde. Hij had de
omgewaaide stokken weêr opgericht, hier en daar
nog anderen vastgebonden, eu onder het werk
was hij veel opgeruimder geworden, en het
kwam hem zelfs voor, dat hij al zijn leed kon
vergeten.
schaffing van overmatige weelde, door be
teugeling vau uwe zucht naar vermaak?
door den zin van sparen op te wekken en
den lust tot ernstigen arbeid te bevorderen.
Op hen, die met groote macht bekleed
en met verstand begaafd zijn, rust de plicht,
aan het volk te leeren, op welke wijze
het gevaar van tijdelijk en eeuwig verderf
kan vermeden worden. Want wie oogen
heeft om te zien, die zal toch wel gewaar
worden, dat slechts langs den aangegeven
weg beterschap kau verkregen worden. Wordt
die weg niet bewandeld, dan telt de wereld
over tien of twintig jaren meer sociaal
democraten en anarchisten, dan arbeidzame
en christelijk gezinde menschen en het eind
van het lied is ongetwijfeld een verdelgen
den strijd van allen tegen allen.
Zondag-namiddag te 5 uur had op het Tra-
falgar-plein te Londen eene groote socialisti
sche betooging plaats, om aan te dringen op
de invrijheidstelling van den socialist Wil
liams, die onlangs tot gevangenisstraf werd
veroordeeld. Uit verscheidene gedeelten
der stad kwamen optochten aangetrokken.
De muziek speelde de Marseillaise. Er wer
den redevoeringen gehouden eu resoluties
aaugenomen ten gunste van Williams, van
de bevrijding van den arbeid, en van het
recht der arbeiders op het bezit der mid
delen van productie. Er was eene sterke
politiemacht te paard en te voet nabij het
plein opgesteld. De orde werd echter niet
verstoord.
Het Lagerhuis verwierp met 201 tegen
125 stemmen een amendement, gericht
tegen annexatie van Birma, en met 199
tegen 126 stemmen een tegen den voort-
durenden oorlogstoestand in Opper-Birma.
Vorst Alexander van Bulgarjje is in
zijn land teruggkeerd en dat wel tegen
den zin van zjjn vader en, wat vrij wat
meer zegt in dit geval, van Prins Vou
Bismarck. Natuurlijk ook tot groote ver
ontwaardiging van Ruslanddat niet dan
met leede oogen den eigenzinnigen Vorst
naar zijne hoofdstad zal zien terugkeeren.
De jonge Vorst heeft door dit besluit zeer
zeker een bewijs van moed gegeven niet
alleen Rusland, maar daarenboven den
Duitschen kanselier trotseereu, die te Fran-
zenbad ongetwijfeld alles met den Russi-
Zoo zat hij op dan wijnberg uit te zien naar
een hollen weg, die er onder langs liep, als had
hij behoefte om na den zwaren arbeid te rusten.
Nooit had hij zulk een nacht doorleefd, nooit
waren er zulke gedachten door ziju hoofd gegaan,
hij wilde er niet langer aan denken althans
nu niet, nu de natuur met al hare schoouheid
hem zoo vriendelijk omringde, en hem van ver
zoening en vrede sprak. Zijn mes was vuil ge
worden, hij veegde het af, en sleep het, zonder
erg, op een gladden steen, die naast hom lag.
Het was nu scherp als een els en sneed met
het grootste gemak door den tak van een wiju-
stok heen.
„Nu, zijt ge thans bezig, om het pak slaag, dat
gij gehad hebt, aan don wijnstok terug te geven
vroeg plotseling een sarrende stem achter hem,
on David zag, toen hij zich omkeerde, in het
onbeschaamd lachend gezicht van Jakob Erosch.
Hij kromp van schrik ineen, alsof hij den
duivel in eigen persoon had gezien. De beleecli-
ging, die voor een oogenblik vergeten was,
brandde hem weer op het hart, en woede eu
haat kampten weer om den voorrang in zjjn
gemoed. Toch bedwong bij met kracht die booze
opwelling.
„Wat hebt gij hier te doen?" vroeg hij, „ga
uws weegs, wij hebben immers niets met elkan
der uitstaan."
schen premier, Von Giers, heeft besproken
en geaccordeerd,is eene ongeëvenaarde stout
heid, is eene vermetelheid. Zeker is het,
dat zij den Vorst duur kan te staan komen,
en er geen kijk naar is, dat hij, wanneer
zijn optreden ook al met succes wordt be
kroond, vooreerst op rozen zal wandelen,
't Is met recht te vreezen, dat Rusland
thans nog minder omslag dan ooit te voren
in Bulgarije zal maken, om zijn wil door
te drijven, eu het zou ons geenszins ver
wonderen, wanneer binnenkort Russische
troepen te Varna aan land stapten, om
aau het optreden van den voor Rusland
onhandelbareu Alexander voor goed een
einde te maken.
Eindelijk heeft men thans authentieke
inlichtingen uit den mond van Vorst Alex
ander zelf over den staatsgreep, en over
zijne wederwaardigheden. Alexander gaf
deze schets gedurende zijn oponthoud te
Lemberg, en gaf daarbij den uitdrukkelij-
ken wensch te kennen, dat zij als van
hem afkomstig zou worden openbaar
gemaakt.
Volgens deze mededeelingeu waren bij
den staatsgreep de militairen veel meer
betrokken, dan tot hiertoe bekend is ge
worden.
Te 2 uren kwam de wacht van het
paleis het slaapvertrek van den Prins bin
nenvallen, drukte hem eene revolver in de
hand, eu fluisterde hem toe: red u! De
Vorst ijlde de trap af, die naar den win
tertuin voert, maar reeds op de trappen
traden hem twee soldateu met bajonetten
tegemoet. De Vorst snelde naar de slaap
kamer terug en vond daar reeds een groot
aantal officieren, die hem met overgehaalde
revolver tegemoet traden. Een hunner
scheurde een blad papier uit een opschrijf
boek en schreef daarop eenige onleesbare
woorden. De overigen noodigden den Vorst
aan eene tafel, hielden hem een blad papier
voor, en schreeuwden: onderteekenon-
derteeken!« Van alle kanten drong men
zich dicht om hem heen en terwijl er meer
dan twintig revolvers op zijn hoofd waren
gericht, schreef hij met onleesbaar gekrab
bel op het blad papier alleen de woorden
Alexander. God bescherme BulgarijeToen
werd de Vorst medegesleurd naar het Mi
nisterie van oorlog, waarheen de op gelijke
wijze overrompelde Prins Frans Jozef reeds
was gebracht.
„Gij misschien niet met mij, maar ik wel
met u, leelijke water-en melkmuil, ellendig pap-
potskind! riep Jakob driftig. „Ik zal u leeren,
om met mijn meisje te willen clausen."
„Met uw meisje, leugenaar!" schreeuwde
David. „Geertrui gaat u niets aan."
„Leugenaar? Leugenaar?" krijschte Jakob, dol
van woede. „Daar, dat is voor den leugenaar!
En datEn dat
En eer David iets vermoedde, sloeg Jakob hem
in het aangezicht, en op den eersten slag volgde
een tweede, zoodat het bloed hem uit neus en
mond stroomde.
Blind van bloed en doldriftig van woede
vloog David op Jakob los, greep hem in de
borst, eu worstelde met hem, lijf tegen lijf. Maar
Jakob was veel sterker en vlugger, en met hij
genden adem en een ontzettend treurig gevoel
van machtelooze woede, voelde David, dat luj
moest onderdoen. Daar nu was zijn rech-
hand een oogenblik vrij, hij deed een stoot, en
met een schrillen kreet sprong Jakob achteruit.
David stond rechtop, en staarde op het zoo even
nog blanke mes, dat hij, nu met bloed bovlekt,
uit Jakob's borst getrokken had.
[Wordt vervolgd.)
HA1KLEHSIH E 01K1 IT.
ABONNEMENTSPRIJS
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVEHTENTIÉN
