NIEUWE
No. 1044.
Donderdag 30 September 1886.
tide Jaargang.
De toestand.
li»
0,85
ABONNEMENTSPB IJS
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BöBBAU: St. Jansstraat Haarlem.
PKIJS DEB ADVEBTENTIÉW
1>—
1,50
0,06
AGITE MA ItOU AGITATE.
Van 16 regels30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte,
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPE RS LAURI Y.
Als we een blik slaau op de verschil
lende landen van het meest beschaafde
werelddeel, dan zouden we, word ons ge
voelen gevraagd omtrent deu maatschap-
pelijkeu toestand der onderscheiden Staten
van Europa, tot de erkentenis komen, dat
er bijna overal eene onheilspellende ruste
loosheid, eene zenuwachtige bedrijvigheid,
ja een onbehaaglijke toestand heerscht, die
inderdaad het ergste doet vreezen. Een
geest van revolutie kan overal worden
waargenomen. Nauwelijks was de omwen
teling te Sofia gebeurd ol uit Madrid kwa
men ons revolutionnaire berichten ter oore.
Omwenteling in het Oosten, omwenteling
in het Westen. En al is het republikeiu-
sche oproer in de Spaansche hoofdstad
eene zinnelooze farce geweest, die zelfs den
Spanjaarden Spaansch voorkwam, zoo heb
ben tcch de feiten opnieuw bewezen, dat
de revolutionnaire brandstof licht ontvlam
baar is, zoo licht, dat soldaten zelfs, op
aanraden van onbekende personen, den
treurigen moed hebben tegen het wettig
gezag te revolteeren. De gausche muiterij
te Madrid moge men nu als kinderspel
beschouwen, maar zij is in elk geval eene
eerste, hoewel mislukte poging van de in
stilte arbeidende revolutie, 't Werd dan
ook tijd, dat er weer eens wat voorviel,
want de sensatie-grage politiek, die min
stens elke week iets nieuws begeert en
sinds acht dagen niets had ontvangen, was
op weg in de klasse der herkauwenden te
worden gerangschikt. Bij gebrek aan pi-
kauter stof stelde men zich dan ook in de
laatste dagen tevreden met de handelingen
van den Franschen Minister van Oorlog,
den heer Boulanger, na te gaan en men
verdiepte zich in gissingen of de man, die
gansch Duitschlaud in de pan wil hakkeu,
slechts offensief op het gebied der krijgs
kunst handelen wil, zooals hij aan zijne
officiereu te Libourne verhaalde of dat hij
zj)n stelsel ook op het terrein der politiek
weuscht toegepast te zien. Boulanger is druk
aau 't spreken en de Fransche budget
commissie is druk aan 't schrappen, want
FE U ILL E T ON.
Wij moeten eene piano hebben.
Vervolg slot.)
„Aha! dus toch eeu kransje! Zal de kanton
rechter daar ook aan deelnemen?''
„Natuurlijk en de nicht van Meier ook."
„Dus ook een huwelijksplan! Dacht ik het
niet, het is waarlijk heel aardig.
„Heel aardig! niet waar, lieve man? Nu, dan
nemen wij daar ook deel aan, en gij gij doet
het zoo gaarne gij doet mij het genoegen
eene pianino te koopen. Eene pianino moeten
wij toch hebben!"
Nu verloor ik het geduld. „Mevrouw Meier
is gek, en gij gij hebt u het hoofd ook op
liol laten brengen," baltste ik uit en daarmede
ging ik ter ruste.
Dien nacht droomde ik, dat ik in een chaos
van pianino's wasin duizenderlei gedaanten
zat de kantonrechter voor de duizenden instru
menten en donderde met reuzenkracht polonaises
van Chopin, en toen zijn arm verlamde, nam
de doktersvrouw zijne plaats in en deed on
zuivere onbekende accoorden door de lucht
ruischentusschenbeide greep mijne vrouw
over de schouders der spelende heen de toetsen
en sloeg een schellen dissonant aan. Het was
een muzikaal heksenfeest, dat ik in mijn droom
bijwoonde en 's morgens ging ik weinig verkwikt
aan mijn werk. Onder weg ontmoette ik den
kantonrechter. Hij kwam, of liever hij wiegelde
naar mij toe want muzikale lieden loopen
niet, zooals andere en zeide
„Goeden morgen, mijnheerGoed geslapen
zij heeft wederom haar moed gekoeld aan
de begrooting voor den eeredienst en
100,000 franks geschrapt voor de kerkelijke
inrichtingen in Algiers en Tunis, omdat
de daar verblijfhoudeude Aartsbisschop La-
vigerie bij de republikeinen niet hoog staat
aangeschreven. Inderdaad een afdoend
motief! Als Frankrijks financiën door den
genomen maatregel, nu niet in bloeienden
toestaud komen, dau begrijpen we het niet,
vooral nu ook Freycinet met zijue groote
politieke redevoering, welke hij te Toulouse
hield, aan de Fransche Natie duidelijk
gemaakt haeft, dat de Republiek zich thans
in eeu goed vaarwater bevindt. Als het
maar waar is!
Engeland wordt nog steeds door de Ier-
sche quaestie bezig gehouden. Of de nieuwe
landbill van deu ouvermoeideu Parnell,die
geene politieke beteekenis, maar het doel
heeft, deu toestand der verdrukte pach
ters eenigszins te verlichten, voor de En-
gelsche machthebbers genietbaar zal zijn
Men spreekt in onze dagen wel is waar
veel van humaniteit, maar als zij moet
toegepast worden, dan haalt men de schou
ders op, trekt terug en verschanst zich
achter een berg vau uitvluchten van je
welste.
Dat geschiedt niet alleen in Engeland,
dat gebeurt ook te onzent en in audere
lauden van het beschaafde Europa.
Vestigen we ons oog op Italië, dan zien
we hoe in het land wo die Citronen blühn«
da radicale pers te keer gaat, omdat de
Jezuïeten te Rome een gebouw hebben ge
kocht, waar voortaan de Civilta Cattolica
welke tot dusver te Florence verscheel),
zal gedrukt worden. Het gansche libera
lisme roept wraak over de »clericale in
vallen en roert de trom tegen de Jezuïe
ten en de overige Orden der Katholieke
Kerk; men eischt nieuwe anti-kerkelijke
wetten en wel zulke, die het kerkelijk ver
mogen zullen reorganiseeien. 't Mooist vau
alles is, dat er iu Italië wettig geeu Je
zuïeten bestaan, want de wet, die de Katho
lieke Orden ophief, heeft ook hen verjaagt;
de Paters zijn Italiaansche burgers ge
worden. Goed, zeggen de libertijnen, al
Dat verheugt mijApropos uwe vrouw speelt
heerlijk prachtig een uitstekend talent! Zoudt
ge u geene pianino aanschaffen En daarmede
wiegelde hij voort.
Toen ik om twaaf uur naar huis ging, kwam
ik de „goede mevrouw Meier" tegeu.
„Ha, goeden dag, mijnheerGoed geslapen
Dat verheugt mijApropos, ge hebt er im
mers niets tegen, dat ik van middag met uw
vrouwtje een uurtje quatremains ga spelen? Zij
is zoo muzikaal! Gij moet eene pianino aanschaf-
fen.„ En daarmede huppelde zij verder.
Voor de eerste maal in ons huwelijk was het
dien middag aan tafel zeer ongezellig. Het ver
langen naar eene pianino straalde uit de voch
tige oogen mijner vrouw en in mijn binnenste
kookte eene wezenlijke pianinowoede. Toen het
middagmaal afgeloopen was, nam ik het gesprek,
van gisteren avond op, in de hoop dat mijne
vrouw zich zou laten bekeeren. Ik dwaalde echter.
„De Mulders, de Meiers, de Vissers, hebben
eene pianino, en wij
„Wij hebben niet veel plaats in onze woning
en voor uw spel
„Mijn spel? Heeft de kantonrechter mij niet
geprezen? En heeft mevrouw Meier mij niet
gekust? Natuurlijk kan ik niet zoo vlug spelen
als iemand, die
„En kondet gij zoo vlug spelenhet zit niet
alleen in de vlugheid, het muzikaal gevoel moet
ons aangeboren zijn, als wij werkelijk spelen
willen."
„Ik zal alle moeite doen en mij oefenen
om
„Om mij ten slotte het Gebet der Jungfrau,
bestaan zij niet meer wettig, zij komen
toch te zamen en er wonen zelfs eenigeu
bij elkander! Zoover is het das iu het
vrije* Italië gekomen, dat twee of drie
burgers niet meer aan eene tafel mogen
eten en gezamenlijk hunne zaken mogen
besturen. De libertijnen nu hebben steeds
den mond vol van verdraagzaamheid, maar
zij schamen zich niet de vrjjheid aan an
deren te ontnemen, die niet denkeu zooals
zij. Als de Katholieken eens eisckten, dat
deu vrijmetselaars zou verboden worden
vergaderingen te houden, dau zou men eens
kunnen waarnemen, hoe de libertijnen zich
tegen zulk een voorstel zouden verzetten.
Over Oostenrijk-Hongarije, waar helaas!
de Aziatische cholera kareu intocht heeft
gehouden, begeveu we ons naar Duitsck-
land, waar Bismarcks zoon de buitenland-
sche zaken bestuurt. De Kanselier zelf trok
naar Varzin, juist voor dat de Rijks-afge
vaardigden te Berlijn te zameu kwamen.
Men kon ook niet verwachten, dat de Kan
selier in den Rijksdag die politiek zou
verdedigd hebben, die de heer Pindter en
en het officieuze koor in de laatste weken
hebben ten beste gegeven, want de open
bare meening heeft openlijk verklaard ge
kant te zijn tegen de brutale, Russische
politiek.
De liberalen in België zijn woedend over
het ontslag van eeu wethouder der stad Na
men,de heerRonvaux,dieop het daargehoudeu
congres van liberale onderwijzers eeu toost
op den Belgischen Koning instelde, welke
eene grove beleediging voor land en Ko
ning bevatte. De vergadering had boven
dien nog de vermetelheid het gesprokene
den Koning telegrapkisck mede te deelen.
Het ontslag van dien heer was echter
noodzakelijk, opdat de achting en de eer
bied voor wet en recht niet zouden ver
loren gaan. De libertijuscke pers klaagt
natuurlijk steen ^en been over zulk eene
ongehoorde daad van partij-politiek. Slechts
enkele bladen der oppositie zijn eerlijk
genoeg, het Ministerie recht te doen we-
dervaren en het gedrag van deu wethouder
te veroordeelen. Een dier bladen zegt o. a.
het volgende: »Men kan der Regeering iu
de Klosterglocken en Silberfischen te kunnen
voorspelen."
„Ik zal mij bij de klassieken houden."
„Kindlief, daar behoort meer toe dan de
kinderachtige blijdschap van met een mooi in
strument en gezelschap te kunnen pronken. Gij
hebt werkelijk geeu aanleg voor muziek wees
voor mij, wat ge tot dusver geweest zijt: eene
trouwe echtgenoote en eene goede huisvrouw,
dau zult gij gelukkig eu tevreden zijn, en denk
er niet meer aan, wat "mevrouw Meier u heeft
voorgepraat. Wij hebben geene pianino noodig
om gelukkig te zijn."
Ik meeude, dat ik daarmede den storm be
zworen bad. MisEr zijn ziekten, die voor een
poos wijken en zich niet openbaren, men bemerkt
ze nauwelijks, maar op eens wordt de smeulende
vonk eene lichte laaie en dan ia de ziekte daar.
Zoo was het met de p ianiuo-ziekte van mijne vrouw.
Waar zij kwam, bij de Meiers of bij de Mulders,
overal stond zulk een smaakvol meubel in de
kamer; de metronome staat ar gewoonlijk boven
en beide leveren een allerliefst kamerornaraent
op. Hare oogen zeiden mijWij moeten eene
pianino hebben hare zuchten bevestigden dat
de vrienden en vriendinnen drongen er op aan
eu zoo besloot ik, hoewol met een bezwaard
hart, eene pianino te koopen.
„Maar eene Mozart-pianiuoriep mijne ge
lukkige gade mij na.
„Ah ja omdat het zoo'n lief kamerorua-
ment ia."
Ik kocht het ding en liet het naar onze woning
brengen. Natuurlijk waren de kantonrechter en
de doktersvrouw gekomen. Men zocht er een
deze affaire gee» ongelijk geven. Zij mag
niet toestaan, dat eeu officieel persoon den
Koning iu't openbaar voor zaken ver
antwoordelijk stelt, welke hij als constitu
tioneel monarch moet laten gebeuren. Had
eeu clericaal Burgemeester ten tijde van
het Ministerie Frère-Orban het gewaagd
zulk eene taal te spreken, dau zou hem
hetzelfde lot hebben getroffen, wat nu de
wethouder te Namen ondergaat.*
Dat het in de lagere klassen der maat
schappij iu België ook nog lang geen cou
leur de rose is, bewijst het feit, dat er
Vrijdag jl. in het kolenbekken van Char
leroi, te Montiguy sur Sambre, weder eene
werkstaking is uitgebroken, welke zich
over eenige mijnen uitbreidde.
Iu Bulgarije zijn de gemoederen nog
lang niet bedaard. De Panslavisten in Rus
land beweren, dat de Regeering veel te
toegevend ia en dat de Russische vlag
reeds sedert eene maand te Sofia moest
waaien, dat wanneer een nieuwe Bulgaar-
sche Vorst wordt gekozen het geval van
den »Batteubergerzich kan herhalen.
Men kent de plannen der Russische Re
geering nog niet; zij weet echter, dat zij
bij eene bezetting van Bulgarije, op eene
alles behalve hartelijke ontvangst van de
zijde der bevolking kan rekenen. De Bul
garen laten blijken, dat zij met het Rus
sische bestuur niets op hebben. Demon
straties als het verbranden der vanen van
de cadettenschool te Sofia en van het re
giment van Strunska, die tot de revolu
tie van 9/21 Aug. hebben medegewerkt eu
de bij die verbranding gehouden redevoe
ring van Majoor Popoff geven een volsla
gen bewijs, dat men al heel weinig sym
pathie koestert voor het land, waar de
Czaar deu scepter zwaait.
Staten komen en verdwijnen: kleine Rij
ken gaan iu grootere op, zooals wij dat
iu Duitschlaud eu Ttalië hebben gezien.
Het eenmaal zoo machtige Turkije, waar
voor Europa sidderde, beviudt zich iu een
oplossings-proces. Rusland zal het vooze
Rjjk deu doodsteek geven; de weg is ge
baand en wie zal deu Czaar verhinderen
het testament van Peter I uit te voeren?
geschikte plaats voor, verschoof en trok, men
nam de schilderijen van den wand en hing ze
ergens anders; eindelijk was alles in orde en
kon men de ruischende fantasie van den kan
tonrechter hooren.
Zoo werd ik dan de gelukkige bezitter van eene
pianino. En mijne vrouw? Zij was overgelukkig
eu als ze mij niet zoo lief had gehad, zou zij, ge
loof ik, om haar instrument, huishouden en
keuken vergeten. Als zij een half uurtje tijd
had, zat zij voor de toetsen en tot haar eer
moet ik zeggen, dat zij Haydn en Mozart vlijti
ger instudeerde dau een schoolkind. Toen kwam
het Kersfeest. Ik zag haar aan een tapisserie
werkje bezig, maar zeide niets. Eu toen de
kerstboom ontstoken was, wat had zij mij toe
bedeeld? Een pianino-tabouret. Ik zeide niets.
Op Nieuwjaarsdag verrastte ik mijn vrouw, ter
wijl zij op de nieuwe pianino de Klosterglocken
luiden deed, doch kort daarop moest ik bemerken
dat zij geheel en al had uitgeluid. Haydu en
Mozart hadden afgedaan het eerste vuur der
mode-geestdrift was verdoofd en nu staat
onze pianino daar ongebruikt en onaangeroerd,
maar als een lief kamerornameut. De snaren
klinken nu nog maar alleen als de stofdoek
over de tootsen gaat en als de goede mevrouw
Meier en de zwarte kantonrechter op het kransje
komen. Dau wordt er veel gespeeld, als men
het zoo noemen mag. Bij het afscheiduemen
zegt de vrouw van den dokter gewoonlijk
„Ziet gewei, mijnheer, hoe aangenaam het nu
bij u is.
Ik zucht dan eu antwoord: „Ja, ja, ge hebt geljj k>
wij moesten noodzakelijk eene pianino hebben.