NIEUWE
1
No. 1046.
Donderdag 1 October 1886.
Ifde Jaargang.
Charlatanerie.
BUITENLAND.
HHKLEHSIHL IIII RMT
ABOBTWEMEHTSPB IJ S
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland fr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BUREAU: St. Jansstraat Haarlem.
0.85
1,-
1,50
0,06
ynsiw&wiïnÉiï
AGITE MA NON AGITATE.
PRIJS DER ADVEBTENTIÉN
Van 16 regels 30 Cents.
Elke regel meer5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant.
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KÜPPERS L A U E E Y.
Tot de ondeugden, die onzen tijd ken
schetsen en vrij algemeen worden beoefend,
behoort ongetwijfeld de ondeugd der char
latanerie, dat is: voor echt te doen door
gaan wat valsch is, voor waarheid te
verkondigeu wat leugen blijkt te zijn, het
streven om met een voorkomen van op
rechtheid de menigte bij den neus te kun
nen nemen.
Charlatanerie heerscht overal, zoowel in
de voorname standen als in de lagere
klassen der menschelijke maatschappij. Met
een ernstig gelaat vent de zwendelaar zijne
vervalschte goederen en verzekert toch,
dat ze van de beste qualiteit en nergens
zoo goed te krijgen zijn.
De schildergen voor de kermistent ver-
tooneu kunsten op het koord ol te paard,
die ons verbaasd doen staan; binnen tre
dende krijgt men er ondertusschen weinig
of niets van te zien.
De wijn, dien men drinkt, heet drui
vensap te zijn. Een bskwaam scheikundige
zal echter gemakkelijk kunnen bewijzen,
dat dit edele vocht allerminst gebruikt
wordt bij het fabriceeren van den geli.f-
koosden drank.
De koffie, de melk, de suiker, het meel,
in een woord bijna al onze dagelijksehe
behoeften worden vervalscht. De charla
tanerie is in hooge mate vindingrijk in
hare practijken. Men verzekert zelfs dat er
in Duitschland inrichtingen bestaan, waar
koffieboonen worden gefabriceerddat Ame
rika het voorrecht heeft fabrieken te be
zitten, waar eieren op kunstmatige wijze
worden gemaakt en dat China thee levert)
die slechts in vorm overeenkomt met de
bladen van den Thea Chinensis.
Voor alles heeft men iu onze dagen een
surrogaat gevonden. De soliditeit, de eer
lijkheid in den handel is verdwenen en
heeft plats gemaakt voor het snoodst be
drog en de ergerlijkste misleiding.
Ook in de politiek wordt de charlatane
rie beoefend of mag het geen charlatanerie
genoemd worden als een aantal revolution-
naireu, Vorsten verjagen en tronen omver
werpen om zelf de teugels van het bewind
in handen te nemen en dan over land en
volk op de meest tirannieke wijze te re-
geeren?
Van charlatanerie is tegenwoordig de
wereld vol. Geen handelaar bijna of hij
maakt zich aan die ondeugd schuldig om
FEUILLETON.
Een gezondheidsreisje.
Vervolg).
Dank je, beste, en zij stapten in den waggon.
Na veel werken over de gezondheids-stations
aan de Midd»lland»che Zee gelezen te hebben,
waarin de schrijver-geneesheer altijd zijne plaats
ten koste van een ander aanprees, besloot
mijnheer Panard, die bijna tot verbijstering was
geraakt, om Saint Raphael te kiezen en wel om
die reden, dat hij onder de namen van eigenaars
der voornaamste hotels aldaar, die der beroemde
professoren van de Parijsche geneeskundige facul
teit aantrof. Al» zij daar wonen is het zeker,
dal het er gezond moet zijn, zoo was zijne
redeneering.
Zij stapten dus te Saint Raphael af en reden
onmiddellijk naar een hotel, waarvan hij den
naam in een der bovengenoemde werken had ge
lezen.
Onderweg overvielen hem al weder nieuwe
benauwdheden. Wat is minder sekuur dan een
hotel vooral in eene streak, die zoo door borst-
zijue waren aan den man te brengen; geen
bandwerker bijna of bij beoefent charlata
nerie om geld te winnen; geen kunstenaar
bijna of hij tracht door charlatanerie meer
iets oppervlakkig schoons dan wel iets dege
lijks te leveren.
Verlichting moet er komen, beschaving
moet worden aangekweekt, daardoor zullen
de ondeugden vermiuderen, zoo roepen de
modernen naar de vier windstreken uit.
En wat ziet men gebeuren? Het kwaad
neemt toe, de misdrijven worden menig-
vuldiger en grooter. Inderdaad de verlich -
ting, de beschaving, die zulke treurige uit
komsten oplevert, mag ongetwijfeld char
latanerie worden geheeten.
Men zegt zich het lot van den hand
werksman aan te trekken; men bepleit zijne
zaak in het openbaar, maar men overdrijft
in hooge mate wat hij te verduren, wat
hij te lijden heeft. Die beschermers van
den haudwerksmau wrokken tegen de groo-
ten, trekkeu te velde tegen het kapitaal
en wenschen de omverwerping van het
bestaande. Doch als men alles op den keper
beziet, wordt men dan niet gewaar, dat het
doel dier volksvrienden niet anders is, dan
zich zeiven in de hoogte te werken. En
moeten dan ook die vrienden des volks
niet met den naam van kwakzalvers wor
den bestempeld? Charlatans zijn ze, niets
anders
Vereenigingen en maatschappijen komen
tot stand, om land te ontginnen, handels-
verbiutenissen aan te knoopen. Zij beloven
veel voordeelen, hooge winsten. Zooge
naamde solide mannen vormen het bestuur,
de uitvoering is toevertrouwd aan beproefde
handen, aan bolleboozen op technisch en
commercieel terrein. Doch, helaaswie
heeft niet ondervonden, dat schier alles
kwakzalverij is «n dat men veelal niet
anders beoogt, dan zich zeiven voordeel te
verschaffen en dat men er geen been in
vindt om de dubbeltjes van anderen er aan
te wagen.
De man, die onbevoegd de geneeskunde
uitoefent, ai helpt hij ook verschillende
lijders, die geen dokter van den dood kan
helpen, wordt gestraft met boete en ge
vangenis. Hg is eeu kwakzalver. Maar is
de geneesheer, die voor eene hem onbe
kende ziekte staat en toch eene gevaarlijke
proef neemt, ook geen charlatan? Hoeveel
menschen hebben het gezicht verloren,hoeve-
leu zijn ongelukkig hun leven lang, ter oor-
zake van eene verkeerde behandeling, welke
lijders wordt bezocht. Hoeveel lijders en welke
lijders hebben op de matrassen en in die dekens
geslapen en dan die oorkussens, hoeveel onzicht
bare ziektekiemen zijn niet uit hunne huid, adem
of koortsen in het linnen, de wol of veeren
gedrongen Hoe zoude hij in die verdachte
bedden kunnen slapen zonder door eene ver
schrikkelijke nachtmerrie overvallen te worden,
waarin de geest der wellicht eenige dagen vroe
ger in dat zelfde bed gestorvenen hem zoude
verschijnen en verontrusten.
Daar valt hem iets in. Hij zal eene kamer
in het Noorden geheel in hel Noorden gelegen
vragen, zonder zon, waar zeker geen zieke kan
hebben gelogeerd.
Men toont hem een groot, ijskoud vertrek, dat
op den eersten oogslag al de zekerheid, die hij
verlangt, schijnt aan te bieden, zoo kil en onbe
woonbaar ziet het er uit.
Hij deed vuur aanleggen en zijne bagage boven
brengen. Eene verkoeling vreezende, loopt hij snel
door het vertrok en zegt tot zijne vrouw
Zeg, beste vrouw, weet je wel, dat het
in deze landen juist gevaarlijk is om in die
kille vochtige vertrekken te wonen. Men zoude
er rheumatiek kunnen oploopen. Wil je zoo goed
Eijn de koffers uit te pakken.
zij van artsen en wondheelers ondervon
den? Zou het niet waar zijn, dat de kwak
zalverij aau vele geneeskundigen zei ven niet
vréémd is?
Vertrouwen wij ze toch niet de markt
schreeuwers en de kermiskunsteuaars; hech
ten we geeue waarde aan wat eeu schoon
uiterlijk heeft en wat goedkoop is. We
zouden ons even licht beet genomen zien,
als het de kwakzalver doet, die één en
hetzelfde geneesmiddel voor allerlei soor
ten van ziekten voorschrijft. Vertrouwen
we de warme aanbevelingen niet, welke
men overal verspreidt, want daar zijn lie
den genoeg, die zich voor geld en goede
woorden laten vinden om den kwakzalver
behulpzaam te zijn.
Men heeft den oorlog verklaard aan
Holloway, aau Haarlemmer-olie, aan Ur-
banuspiilen en tutti quanti, vooral" ook
aan wonderdokters en het is goed. Wij
waardeeren het ten zeerste, dat de char
latanerie wordt tegengegaan. Maar nu dient
ook alle andere kwakzalverij, die men in
de maatschappij kan waarnemen, te wor
den belet. Dat zal ondertusschon niet ge
beuren.
En waarom niet?
Omdat charlatanerie in onzen tijd door
velen, helaas! beschouwd wordt als het voor
name middel om te bestaau, door de we
reld te komen en tot eer en aanzien te
geraken.
Inderdaad de charlatanerie van onzen
tijd werpt eeu droevige schaduw op den
glans onzer eeuw van vooruitgang.
Het is treurig, voorzeker, desalniettemin
maar al te waar!
Te Namen is van liberale zijde eene ma
nifestatie gehouden, welke door afgevaar
digden van alle liberale vereenigingen des
lauds werd bijgewoond. Het doel was, om
te protesteeren tegen de afzetting door de
Regeeriug van den heer Ronvaux als sche
pen van Namen. Verscheidene liberale bla
den beschouwen deze manifestatie als een
bewijs van verzoening ouder de verschil
lende fractiëu der liberale partjjEn on
dertusschen vechten te Brussel de Associa -
tion libérale en de Ligue, de beide liberale
kiesvereenigingen, om de candidatnur van
den beer Ronvaux, dieu men te Brussel in
de Kamer wil brengen. De liberale Indé-
pendance beige en de meer radicale Nation
Dadelijk begint zij de koffers te" ledigen
en de laden van de commode en andere kasten
te vullen, toen mijnheer Panard eensklaps zijne
wandeling staakt en als een hond, die wild ruikt,
begon te snuffelen en verschrikt uitriep:
Maar het ruikthet ruikt hier naar
zieken, naar geneesmiddelen. Ik ban zeker
kruiden te ruiken; er moet hier in die kamer
eeu, eeneen borst-of teringlijder geweest
zijn. Maar zeg, liefste, ruik jij niet»?
Mevrouw Panard begon op haar beurt te
snuffelen en antwoordde. Ja het ruikt naar,
naar ik weet niet goed wat, maar het lijkt
toch op eene remedie.
Hij vliegt naar de bel, luidt als of er brand
was en zeide, toen de bediende kwam:
Wees zoo goed onmiddellijk uw patroon hier
te verzoeken.
Deze verschijnt dadelijk daarop, groet beleefd,
terwijl een glimlach om zijne lippen speelt.
Mijnheer Panard ziel hem strak in de oogenen
vraagt hem op den man af
Wie was de laatste reiziger, die hier gelo
geerd heeft.
De hotelhouder, een beetje verbluft, trachtte
de bedoeling, de gedachte of de verdenking van
zijn gust te raden; doch daar hij toch moest
varen naar hartelust tegen elkaar uit. De
geheele Ronvaux-zaak wordt hoe langer
hoe meer eene bespottelijke klucht, waaraan
men zoo gauw mogelijk een eind diende
te maken. Maar 't is den liberalen te doen
om lawaai te maken en dan zijn alle mid
delen goed.
Het bevestigt zich, dat de Hertog
van Aumale zijn prachtig kasteel Chautiliy,
met zijn omliggenden grond van ruim
10,000 hectaren, zijne bibliotheek en al zijne
kostbare verzamelingen (op eene waarde
van ruim 30 millioen franks geschat) aan
het Institut de France heeft geschonken,
zich alleeu het vruchtgebruik (op 500,000
franks geschat) en enkele andere rechten
voorbehoudend. Zooals uit de betreffende
stukken blijkt, had de Hertog het goed
reeds bij testament van 3 Juni 1884 met
al zijn toebehooren aan de genoemde in
stelling vermaakt, en wel in overleg met
zijne erfgenamen. Hij geeft aan dit besluit
echter thaus reeds uitvoering, ter voorko
ming van mogelijke moeilijkheden na zijn
dood.
Eene Regeering, die zich «ehaamt, kan
men zich moeilijk denken maar op de
facies van Grévy en Boulanger moet het
er, bij het lezen van dit bericht, toch ze
ker vreemd hebben uitgezien.
In een oogenschijnlijk geïnspireerd
artikel zegt de Morning Post, dat Prins VAn
Bismarck een Europeeschen oorlog slechts
kan afwenden door het steunen van Oos
tenrijk. Blijkt de Duitsehe Rijkskanselier
geheel onzijdig, dan is een oorlog zeker.
In geval hij echter Oostenrijk ondersteunt
kan hij rekenen op Eugeland's locale me
dewerking en het blad gaat na, welke
strijdkrachten Engeland, met het oog op
een dreigenden grooten oorlog, zou kun
nen beschikbaar stellen.
De krijgsraad te Madrid heeft den
Generaal Villaeampa, den luitenant Ser
rano en vijf onderofficieren, ter zake van
het jongste oproer, ter dood veroordeeld.
Het heet te Madrid, dat de Regeering
aan Frankrijk het verzoek zal richten
Zorilla het land uit te zetten, daar uit
de instructie iu de zaak der opstande
lingen van 19 September aan het licht
gekomen is, dat het complot zijn werk
was.
Uit Sofia wordt aan de Standard gemeld
Kaulbars had bij Babadjau, hoofd der op
standelingen in Macedonië, aanzoek gedaan
om te Sofia een opstand tegen het Regent-
antwoorden en er sedert maanden niemand in
die kamer gewoond had, zeide hij, mijuheer de
Graaf De la Roche-Limonière.
A! zoo, dus een Franschman?
Neen, mijnheer, een een een Belg.
Zoo was hij gezond?
Jadat wil zeggen neen, toen hij
aankwam was hij zeer lijdende, doch hij is ge
heel hersteld vertrokken.
Zoo en wat was zijn ziekte?
Erge pijnen.
Welke pijnen?
Pijnen pijnen aan zijn lover
't Is zeer goed, mijnheer, ik dank G. Ik
dacht hier eenigen tijd blijven, doch beu van
plan veranderd. Ik zal onmiddellijk met mevrouw
Panard vertrekken.
Maar mijnheer
Onnoodig mijnheer Wij vertrekken.
Zend uwe rekening, omnibus, kamer en service
alles inbegrepen.
De verstomde patroon verliet daarop terstond
de kamer.
(Slot volgt.)
