NIEUWE N». 1078. Donderdag"27 Januari7;!887, 12de Jaargang. De Vaticaansche Tentoon stelling. De toestand in Duitschland. feuilleton. Angelika. HAARMSCHI (III RA W. ABOSTWEMEMTSPBIJS Per 3 maanden voor Haarlem Voor de overige plaatsen in Nederland Ir. p. p. Voor het Buitenland A.fa jnderlpke Nummers Dit blad verschijnt Eiken WOENSDAG en ZATERDAG. BUREAU: St. Jansstraat Haarlem' r 0,85 I»— 1,50 0,06 AGITE MA ÏTON AGITATE. PRIJS DER ADVERTENTIÉU Van 16 regels.30 Cents. Elke regel meer Groote letters worden berekend naar plaatsruimte. Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie h Contant Advertentiën worden niter lijk Dinsdag- en Vrijdag- avond voor 6 uur ingewacht. Uitgevers: K P P ER S k LAUBET. Van eerbiedwaardige zijde daartoe aangezocht, plaatste De Tijd Maandag den 10a dezer een ingezonden stuk, De Vaticaansche Tentoonstel ling, dat ook andere Katholieke bladen weldra onder de aandacht hunner lezers brachten. I)e schrijver gaf daarin welverdienden lof aan de katholieke vrouwen van ons Land, die alom met voorbeeldigen ijver den arbeid voor de Ten toonstelling aanvaardden, maar waarschuwde tevens voor het stellen van eene vraag, die eene scha-* dutv zou werpen over den glans van offer en gave, van de vraag namelijk: aan welke missiën en arme kerken de vruchten van dien arbeid ten goede zullen komen. Het zij mij vergund, in naam van het hoofd comité, onder dankbetuiging aan den schrijver voor zijn goed woord, aan zijn lof eenige uit breiding te geven en bij zijne waarschuwing eene waarschuwing te vorgen. Zooals in het ingezonden stukje werd aange duid, vond de fijngevoelde en kiesche gedachte, waaruit het plan van de Vaticaansche Tentoon stelling werd geboren, in ons land van vele zijden waardeering. Met de Katholieke vrouwen wed ijveren de Katholieke mannen in het streven om de Nederlantlsche inzending te doen beant woorden aan den roem, dien de Katholieken van Nederland zich hebben verworven door hun kiacht- dadig geloof,hunne offervaardige liefde, hun heiligen ijver voor den luister van 's Heeren Huis. Met bizonderen lof dient vooral te worden gewaagd van onze kunstenaars ett van veel katholieke industriëelen, die volgens de dagelijks inkomende berichten, ieder in zijn vak, een of meer passende voorwerpen voor de Tentoonstelling vervaardigen. Zelfs de katholieke ambachtslieden laten zich niet onbetuigd. Zoo hebben zich in een aanzienlijk plaatsje van ons land eenigen van hen vereer.igd om, onder leiding van een beroemd kunstenaar, een eikenhouten gepolychromeerd altaar te ver vaardigen, dat te Rome zal getuigen vau hunne bedrevenheid in het kunsthandwerk en van hunne liefde voor den Vader aller Geloovigen. Voorts vernemen wij, dat sommige gegoede Katholieken en katholieke vereenigingen aan bekwame kun stenaars de uitvoering opdroegen van aanzienlijke kunstwerken, welke aan de Tentoonstelling tot ware sieraden zullen strekken. Zal intusscken de Nederlandsche inzending kunnen wedijveren met die van andere natiën, dan dienen de deelneming en medewerking nog algemeener te worden. Passende geschenken en bijdragen mogen niet uitsluitend of voornamelijk verwacht worden van de katholieke kunstenaars, die zij zullen mij deze bewering niet ten kwade duiden in den regel met stoffelijke goederen niet bizonder gezegend zijn, noch ook van enkele bizonder gegoeden, maar van alle welgestelde katholieken, die in de vreugde van den naderenden grooten feestdag wenschen te deeleu. Om hun daartoe gelegenheid te bieden, heb ben de vijf diocesaan-afdeelingeu van het Ne derlandsche comité voor de Vaticaansche Ten toonstelling in alle aanzienlijke plaatsen des lands gelijkluidende circulaires verspreid, waarbij zij toezegging van geschikte voorwerpen of wel geldelijke bijdragen vragen, waarvoor geschikte voorwerpen zulllen vervaardigd worden. Naar ons wordt bericht, geven veel Katholieken aan de uitnoodiging gehoor, anderen echter antwoorden met eene zeker wel gemeende opmerking, die ook elders blijkt te worden gemaakt. Zij betwijfelen namelijk, of zij, door bij te dragen tot het wel slagen der Tentoonstelling, wel handelen volgens de wenschen en behoeften van den rl. Stoel. De volgende brief, dien Zijne Eminentie Kardinaal SA I. Angelika kwam nog eens bij haar vader, kuste hem teeder en wenschte hem dan goeden nacht» zij groette den ouden bediende en verliet zacht jes de kamer, om zich naar de slotkapel te be geven, ten einde daar voor haar dierbaren vader de hulp van boven af te smeeken. Bij het verlaten van het heiligdom trad Fran cesco, de Slotkapelaan, haar tegemoet, die met de grootste deelneming de onverwachte onge steldheid van den Graaf vernam.Toeu Angelika hem echter in kinderlijken eenvoud den inhoud van het laatste gesprek mededeelde, rolde een dikke traan over zijne dorre, bleeke wangen. Hoewel hij zooveel mogelijk de ontroering zijns harten trachtte te verbergen, had de jonge Gravin ze toch opgemerkt en smeekte zij den ouden leer meester haar toch te zeggen, waarom hij eens klaps zoo bedroefd werd Schiaffiao, eere-voorzitter van het hooldcomité, richtte aan den gewonen voorzitter van de hoofdcommissie te Bologna, den heer Aquaderni, zal hen van allen twijfel in deze bevrijden. „Hooggeachte heer commendatore! „Van verschillende zijden verneem ik, dat een gerucht zich heeft verspreid, volgens hetwelk den H. Vader bij gelegenheid van zijn gouden Priesterfeest niet zoozeer de geschenken van zijne kinderen welkom zouden zija als de aalmoezen van hunne kinderlijke liefde. Ik weet niet, en wensch ook niet te onderzoeken, hoe soortgelijke geruchten konden onstaan, maar ik stel er prijs op, dat men wete hoe weinig zij beantwoorden aan de gedachten en wenschen van den H. Vader. „Ofschoon de toestand, waarin de doorluch tige Stedehouder Gods is gebracht, hem de on dersteuning der geloovigen maar al te onont beerlijk maakt, toch wer.scht de H. Vader, dat de gaven, die voor aller oogen zullen worden tentoongesteld, een niet minder schitterende ge tuigenis mogen geven van de liefde, die de harten der geloovigen voor den Plaatsvervanger van Christus op aarde bezielt. „Van den anderen kant is het niet andei s dan billijk, en ik zou willen zeggen: door den plicht geboden, dat de kunst, die van de Roomsche Pausen, steeds wijze bescherming genoot en nog geniet, deze plechtige gelegenheid gebruike om aau den persoon van een der meest glorievolle Pausen den tol te betalen van hare liefde en dankbaarheid. „Daarom verzoek ik u, aan dezen brief de grootst mogelijke opentnarkoid te geven, opdat de Katholieken van het wereldrond zich niet laten misleiden door geruchten, die van allen grond zijn ontbloot, en opdat het zoo schooi: begonnen werk beantwoorde aan onze wenschen en de verwachting van de geheele wereld. Ik neem deze gelegenheid te baat om u mijne ver eering te betuigen en mij met bisoudere hoog achting te noemen //Uw zeer dienstwillige dienaar D. P. M. Kard. Schiaffino. „Rome. eere-voorzitter". Aan het woord van den Kerkvorst iets toe te voegen, mag overbodig heeten. Als zij weten, dat dit werk het hart des Pausen zal verblijden, dan is het voor Neerlands Katholieken genoeg, om het met geestdrift en naar hun beste vermo gen te helpen bevorderen. Zij zullen, als da tijd daartoe gekomen ie, met offervaardige liefde hun aalmoes storten voor de feestgift in geld, waar door de trouwe kinderen der Kerk hopen te voorzien in den nood van den II. Stoel, maar met niet minder bereidvaardigheid thans ook het hunne doen voor het welslagen eensr ouder neming, die opnieuw en op schitterende wijze zal toonen, hoezeer wij Katholieken onzen Vader cn elkander beminnen. Slechts verzoeken wij met aandrang onze ka tholieke laudgenooteu, dat zij het ontvangen briefje spoedig invullen en inleveren of op andere wijze aan de leden van hunne diocesaan-afdec.ling laten weten welke bijdrage, hetzij een voorwerp, hetzij geld, zij voor de Vaticaansche Tentoon stelling wenschen te geven. Dat hunne geldelijke offerande zal worden be steed op eene wijze, die aan de strekking der Tentoonstelling beantwoordt, mogen zij gerustelijk vertrouwen. De secretaris van het hoofdcomité, Dr. ANDREAS JANSEN. De grijsaard stelde haar gerust en verzocht haareven op zijne kamer te komen. Toen beiden daar hadden plaats genomen, nam de grijsaard haar bij de band, zag haar ernstig aan, en vroeg: „Kind; gij bemint uwen vader te zeer, dan dat gij hem geen klein offer zoudt willen bren gen, niet waar?" „Ik wil alles doen, alles doen, als het hem maar genoegen kan verschaffen!" „Dan, mijn kind, moet gij elke gedachte on derdrukken, om naar verre streken to willen reizen, want dat bedroeft uwen vader, wijl treu rige omstandigheden hem verbieden, nau uw verzoek gevolg te geven." „O, Vader Francesco! is het anders niets, dan zeker, ik zal er niet meer over spreken, alhoewel het toch heerlijk zou zijn, als men met vader eens kou reizen. Ik had reeds op zijne toestemming gerekend, doch thans is alles slechts een schoon droombeeld geweest, en anders niets 1" Eerbiedig kuste zij de baud des Priesters eu verwijderde zich. De politieke barometer wijst in Duitsch land op storm en in de eerstvolgende we ken zal Duitschland door een typhoon geteisterd worden, zooals daar te lande nog nimmer werd beleefd. In alle dag- en weekbladeu ontmoeten we de woorden: »de teerliug is gevallen,»de bom is gespron gen^ »de Rijksdag is dood« enz. en de koortsachtige opgewondenheid, waarin het gausche land zich bevindt, doet een ver kiezingsstrijd verwachten, die in bitterheid en hevigheid, al wat tot dusver, op dit ge bied werd aanschouwd, in de schaduw zal stellen. Die woede in den strijd heeft tot oorzaak de groote ernst des tij Is; het Duit- sche volk weet, wat er op het spel staat en dat niet Duitschlands positie als mili taire macht, maar de binneulandsche po litieke ontwikkeling, de handhaving van het grondwettige recht des volks, de prijs is van den stiijd. Alles is in gisting en de gebeurtenissen der eerstvolgende weken zijn uitmuntend geschikt, alle nieuwsbladen, die niet in den geest der Regeering sprekeu, eene reeks processen te bezorgen, 't Zal dus voor die bladen raadzaam ziju eenige voorzichtig heid in den vorm in acht te nemen, want de leidende Staatsman is slecht gehumeurd, de verklikkers liggen op de loer en als dan na verloop vau eenige maanden, wan neer de bruisende golven weder verdwenen zijn en de politieke zee kalm is geworden, de ongelukkige zondaars der pers voor de rechtbank worden gedaagd, moet de arme verantwoordelijke redacteur een onbedacht zaam uitgesproken woord met maanden lange gevangenisstraf boeten. Vooral op de Katholieke pers zijn thans de Argus-oogen der Pruisische denuncian- teu scherp gericht. Deze bladen moeten dus met beslistheid, maar ook met de noo- dige voorzichtigheid deelnemen in deu ver kiezingsstrijd, dien de nationaal-liberalen met de beschuldiging hebben ingeleid, dat de uit verschillende bestauddeeleu samen gestelde oppositie, de fakkel der tweedracht heeft ontstoken.De Regeeriugspartjj zal alle mogelijke mijnen doen springen om eene meerderheid van ja-broers in den Rijksdag te verkrijgen, ten einde de idealen van den Rijkskanselier te kunnen verwe zenlijken. Komt zulk eene meerderheid tot stand, dan is bet met de vrijheid van het parlementaire stelsel gedaan, de Rijksdag zal niets meer zijn dan eene machine, die door den Rijkskanselier naar goedvinden wordt gedreven. De nationaal-liberalen eu conservatieven mogen manifesten uitvaar digen, het Heerenhuis moge adressen schrij ven ('t geen bedenkelijk moet geheeten worden, omdat een factor der wetgevende macht geene critiek op deu Rijksdag mag uitoefenen) het Duitsche volk zal de vaste overtuiging« der Regeeringspartij. dat hare tegenstauders eene smaadvolle nederlaag zullen ondergaan, ongetwijfeld tot schande maken. Waut ook iu cie ellendigste hut weet men, dat niet de versterking der na tionale krijgskrachten, maar het bestaan Mot een droevig gezicht staarde de grijsaard haar na en zuchtte: „Arm kind, wat lot staat u te wachten I" Angelika begaf zich intusschen naar hare ka mer op de tweede verdieping, vanwaar zij een heerlijk uitzicht op de Maas had. Hier viel zij in diep gepeins en dacht er over na, wat de ooi zaak van het verdriet baars vaders zou zijn, doch hoezeer zij hare gedachten ook liet gaan, zij kon het raadsel maar niet op lossen. Haar vader sprak nooit van het verle- dene; zelfs toen zij het eens waagde er ham vertrouwelijk om le vragen of hij nog ouders, zosters, broeders of aanverwanten bezat, bleef hij het antwoord schuldig, scheen verstoord en ging heen; drie dagen achtereen bleef hij op zijne kamer. Yan toen af durfde zij hem er niet meer om vragen. Hoe gaarne tocli had zij in zijn leed ge- de-ld, en hem, waar het mogelijk was, getroost. Wijl hij nu, zeker wel uit grondige beweeg redenen, haar niet de vertrouwelinge van zijn verdriet maakte, besloot zij uit al hare krachten der volksvertegenwoordiging de quaestie is, die leidde tot de ontbinding van den Rijksdag. De Katholieken hebben deu strjjd niet gezocht; hij werd hun opgedrongen. Toen de Regeeriug den Rijksdag ontbond, gaf zij stilzwijgend toe, dat zij in staat was om zoowel tegen deu buitenlaudschen als tegen deu biuuenlandscben vijand te agee- ren; zij scheen Rusland noch Frankrijk te vreezen, anders had zij liet driejarig oqr- logsbudget wel aangenomen, 't welk haar werd toegestaan. Of had Von Bismarck doorslaande bewijzen geleverd voor de nood zakelijkheid van het Sapteunaat? Immers neen. Bij den thans komenden verkiezingsstrijd zal opnieuw het arsenaal van vergiftigde wapenen geopend worden om vooral te die nen tegen de Katholieke partij, 't Zal ech ter vergeefsche moeite ziju het Centrum en zijn beroemden leider aau te vallen met dergelijke onedele wapenen. De liefde van het Katholieke Duitsche volk voor Dr. Windthorst bleek nog onlangs op hartver heffende wijze bij gelegenheid van diens 75steu verjaardag. Geen taal heeft woor- deu om uitdrukkiug te geven aan de liefde eu vereering voor den bejaarden strijder, om de gevoelens te omschrijven, die iu de harten der Duitsche Katholieken voor den wakkeren kampioen ontvlammen. Hoe grootsch en fier stond hij iu den jongsteu driedaagscheu strijd tegenover den Rijkskanselier. Hij is de eik, die zijue wor tels te dieper iu de aarde schiet, naarmate de stormen ontzettender loeien. Als allen, die hem met scheldwoorden overladen en daardoor met hun patriotisme willen pron ken, zulk een edel hart bezaten gelijk de parel vau Meppen*, dan zou het er in Duitschland geheel anders uitzien dan nu. Er zou minder huichelarij heerschen en meer waarheid en oprechtheid, De nieuwe Rijksdag zal, naar alle waar schijnlijkheid, dezelfde oppositie voeren als de oude. Maar zoo hij opnieuw wordt ont bonden, wat dan Wij moeten het antwoord op deze vraag vooralsnog schuldig bljjven, omdat wij niet in staat zijn over dé omstandigheden, welke zich dan zullen voordoen en waarmede in elk geval rekening moet gehouden worden, te kunnen oordeelen. Zonder twijfel zal de kerkelijke politieke novelle, welke in den Pruisischen Land dag is aangekondigd iu den verkiezings strijd eene groote rol spelen en Von Bis marck heeft zeker niet zonder bedoeling deze novelle thans in de weegschaal zijner hoop en berekeningen geworpen. Men spreekt van bevredigende overeenkomsten tusscben Rome en Berlijn, vau de ophef fing der kloosterwet eu dergelijke fraaie dingen meer, maar Duitschlands Katholie ken zullen eerst zien of die lokkende ge- ruchteu zullen bewaarheid worden en ten tweede zullen zij niet vergeten, dat de op heffing van deu cultuurstrijd, zoo deze in derdaad mocht volgen, hun geene aanleiding zal geven, hunne grondwettige rechten en vrijheden op te offeren. zorg te dragen voor zijne gemoedsrust en te vredenheid; zij verrichtte haar avondgebed en viel weldra in een zoeten slaap. Met den Graaf echter was het geheel anders. Het middernachtsuur was reeds lang geslagen en nog liep hij in de kamer op en neer. Van tijd tot tijd bleef hij vóór een Christusbeeld staan. Het ve-beeldde den stervenden Heiland op 't oogenblik.dat Hij de woorden uitsprak: „Mijn God, mijn God, waarom hebt gij mij verlaten 1" Smeekend verhief hij zijne oogen, en bad„Er barm U over mij, o God, volgens uwe groote barmhartigheid en treed niet in 't gerecht met uwen dienaar!" Toen eindelijk in 't Oosten de dag aanbrak, werd hij kalmer en legde hij zich op zijne slaapstee ter ruste; 's morgens was hij echter zóó zwak, dat hij niet kon opstaan, waar om hij, op aanraden vau Vader Francesco, die een zeer goed geneesheer was,eeuige dagen het bed moest houden. Wordt vervolgd.)

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Nieuwe Haarlemsche Courant | 1887 | | pagina 1