N I E W E
1094
Donderdag 24 Maart 1887,
12de Jaargang.
Het nihilisme ontwaakt.
B U1 T K MA a I).
li
gfl
Angelika.
ABONNEMENTSPBIJS
Por 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland ir. p. p.
Voor het Buitenland
A.fz Jnderljjke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BOSS AU: st- Jansstraat Haarlem.
iflH
'M AIN TJF.N
AGITE MA NOST AG-ITATE.
PBIJS DEB ADVERTENTIE»
Van 16 regels .30 Cenis.
Elke regei meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS& LAUEEY.
Deu 13deu Maart jl. werd er, zoo men
weet, weder eene poging gedaan tot een
aanslag op het leven van deu Czaar. Hut
bericht vau dezen aauslag, die gelukkig
werd verijdeld, is schrikverwekkend; de her
innering aan den gruwelijkeu dood van
Alexander II wordt weder levendig, het
spook van liet nihilisme rijst bloedig voor
onzen geest. Sinds eeuige jaren scheen de
schrik voor de nihilisten verdwenen, men
vernam niets meer van sameuzwsringea
en moordaanslageu; doch deze pauze heeft
haar einde bereikt, het leven van deu Czaar
hangt weder aan een draad. Alexauder III
vertoeft opnieuw te Gatichina, waarheen hij
zich onmiddellijk na de ontdekking van
den aanslag begaf en met angst en wee
moed denkt hij aan het noodlot, dat hem
deu doodaugst deed nederleggen aan deu
voet van zijn troon. De politie kan de sa
menzweerders, die deu Czaar vervolgen, ar-
resteereu, maar zij kan het weefsel der
samenzwering ni*t vernietigen, dat zich
over gansch Rusland, van de Witte tot de
Zwarte Zee, over alle klassen vau het Rus
sische volk, van het palsis der adellijken
tot in de veusterlooze hut van den armen
Muschik, heeft vast gehecht. De zes stu
denten vau Newsky-Prospect wachten hun
ne straf, maar hun dood is niet de dood
van het nihilisme; zij boeten met hun leven
voor eene daad, welke de phantasie vau
miliioeneu vervult eu oudauks het mis
lukken ervan, altijd nieuwe werktuigen
vindt.
Raad te geven, op welke wijze het ver
schrikkelijke onheil, 't welk op Rusland
loodzwaar drukt, kau afgewend worden, is
te vergeefs. De autocratie der Czaren wi!
niets weten vau concessiën aan de recht
matige eischeu vau het volk; zij verdedigt,
schoon door liet moordstaal bedreigd, eiken
voetstap barer macht eu houdt, vast aan
de illusie, dat het monster van het nihi
lisme door de politia den kop zal verplet
terd worden.
IJdele hoop!
Het ouderaardsche vuur blijft gloeien en
dagelijks ontvangt het nieuw voedsel; de
eukele vonken, die het verliest, verdooveu
den gioed niet, integendeel zij versterken
hem. Dat de autocratie tier Russische heer-
schers het niet heelt verstaan te gelegener
tijd een zeer klein deeltje van hare ont
zettend uitgebreide macht aan het arme,
verdrukte volk af te staan, heeft het ge
volg gehad, dat het nihilisme als 't ware
eene nationale instelling is geworden eu
als een gevaarlijke factor in het algemeens
politieke leven vau Rusland moet beschouwd
worden. Toch is aan den anderen kant de
macht van deu Czaar eenigszins gefnuikt,
oudauks den ijver waarmede zij wordt be
hoed, want de vrees voor het nihilisme is
de kracht der Pauslavisten eu het geheim
van hun invloed.
F E 1 L L E T O N.
Vervolg.)
18.} IX
Het handschrift.
Met stilte bewondering blikte de grijsaard
op bet kind, dat tot hiertoe slechts het leed
hij naam keude eu nu met onverschrokken moed
het kruis op hare schouders nam.
„God zal u sterken, kiud, in deu vreeielyken
strijd, want boven onze krachten zal hij ons
nimmer beproeven!'' Met deze woorden liet bq
haar gaan.
Angelika ging naar haar vader om hem goe-
deu nacht te wenschen. Graaf zat nog steeds
zóó, sis toen lord Clifford hem had verlaten;
hij bemerkte het binnenkomen zijner dochter
niet; eerst toen deze hem vroeg: „Lieve vader,
zijt gij niet, wel?" toen hief hij het hoofd op en
wenkte ontkennend. Nooit nog had Angelika hem
met zulke teedrrheid omarmd en gekust als op
d-zen avond. Hij w»s tot het besluit gekomen
om lord Clifford de hand zijner dochter voor
zyn zoon William te verzekeren. Wat kon hij
Niet dan met den grootsteu afschuw ziet
Europa het nihilisme opnieuw ten leven
ontwaken; het heeft geene sympathie voor
de bloedige handen, welke onverhoeds uit
donkere holen te voorschijn komen om het
gerechtvaardig» streven naar vrijheid van
een volk mot satanische moordaanslageu
te bezoedelen. Het persoonlijk heroïsme
der slachtoffers, die trotsch en zwijgend
het schavot betreden, om voor hunne mis
daad te boeten, weegt niet. op tegen de
schade, dip de zaak der vrijheid door de
nihilistische aanslagen lijdt. Ieder welden
kende is met afschuw vervuld voor het
systeem der nihilisten en voor de afgrijse
lijke daden vau diep gevallen eu verdoolde
menschen.
Rusland is machtig door zijn uitgebreid
gebied eu door zijne talrijke bevolking,
doch het gelijkt op een reusachtig gebouw,
aan welks fundamenten een onverdelgbare
demon langzaam ziju verwoestenden arbeid
verricht. De koepel van dit gebouw ver
heft zich boven zeeën en bergen eu ijverige
handen zijn bezig om zijn ouden glans te be
schermen, maar als de grondvesten wanke
len, dan wordt de koepel, ondanks zijn glans,
met gevaar bedreigd. Op het papier staat
een ontzettend groot leger. Slechts een
pennetrek is uoodig voor eeue dislocatie
van troepen tusschen deu Weichsel eu de
Ural; de Kozak, wiens paard heden nog
met het water van de Wolga den dorscht
lesclit, staat een paar weken later aau de
westelijke grenzen van het onmetelijke R'jk,
waar betere zeden heersckeu en zachtere
winden waaien. Doch die maatregelen van
legerbestuur ziju slechts schijnbeelden zon
der innerlijke realiteit, zoolang Rusland
nog lijdende is aau deu kanker vau het nihi
lisme, misdadig bij treurige uitnemendheid.
Er komt een tijd, dat het leger, ouder den
invloed van het nihilisme, zal weigeren
den vaderlandschen bodem te verdedigen en
zal revolteereu tegen de heerschappij vau
den Czaar. Het nihilisme was slechts schijn
dood, het is sinds den 13deu Maart weder
ontwaakt. Men kan in het paleis vau deu
Czaar in de veronderstelling verkeereu, dat
eeue herhaling van deu aanslag niet zoo
gemakkelijk zal plaats vinden, de zeker
heid, dat het nihilisme voortbestaat en alle
vervolgingen van den kunt der politie trot
seert, kan men niet. ontkenueu eu dit feit
heeft voor gansch Europa eene groote be-
teekenis, want het laat eene kolossale zwak
heid van Rusland zien, die den Noord-
scheu kolossus belet, zonder dringende
noodzakelijkheid, deu Europeescheu vrede
te verbreken.
Het klonk zeer vreemd, zelfs zeer uit
dagend, toen onlangs eeuige organen van
het Russisch Kabinet aan de wereld ver
kondigden, dat Rusland voortaan, steunende
op zijne verbazende macht eu sterkte, zich
in de Europeesche politiek volslagen vrij
heid van handelen zou voorbehouden eu de
plaats van een scheidsrechter zou gaan in-
in zijn toestand anders ook doen? Er bleef hem
geen andere keus over. Hij hoopte slechts, dat
Angelika zou toestemmmen, ware dit liet geval
niet, dan moest zij de geheele waarheid ver
nemen; smetkend hief hij zijne handen tot den
Gekruiste: „O Heer, alles, maar dit met!" Hij
dacht er niet aan, (lat zijn arm kind reeds alles
wist.
Iutusscheri gaf zich Angelika in de eenzaam
heid op hare kamer aau al haie droefheid over.
Des moigens nog zoo gelukkig, en thans?
Weg was alle liefde en geluk, zij moest Eber-
hard vaarwel zeggen, zonder hem de oorzaak Ie
kunnen noemen, wat zou hij van haar deuken? En
dan moest zij een man de hand reiken, dien zij
niet beminde, dien zij verachtte en vreesde. Vol
wanhoop wroi g zij zich de handen en trok
zich de haren uit het hoofd. Htlaas! er bestoud
geen anderen uitweg.
Er bleef niets anders over, dan het zware
offer te brengen. Eensklaps viel het haar iu,
wat Vader Francesco haar vóór alles gezegd
had: „getrouwe plichtsvervulling' en deze bestond
hierin, de schande en het leed van haar vader af te
keeren. Hoe dikwijls reeds had zij zich iu kin
derlijk vertrouwen voor de voeten der Koningin
des Hemels nedergeworpen om hareu bijstand
neuten. Bulgarije, zoo snoefden deze orga
nen, is te onbeduidend, te min, te nietig
voor de eerzucht vau Rusland, aan deu Rijn
liggen de toekomstige ontwerpen der Rus
sische politiek. Het ontwaken van het ni
hilisme spreidt over deze hoogmoedige taal
een wonderlijk licht. Met den binnenland-
scbeu vijand, die eeuige dagen geleden
wederom levensteekenen gaf, moet Rusland
rekening houden eu hij belet den Noord-
schen kolossus over te gaau tot een geweld
dadige oplossing der Bulgaarsche quaestie.
Dat Rusland ook wel zal nalaten z'ch als
scheidsrechter iu Europa op te werpen, be
hoeft, dunkt ons, geen betoog.
Rusland is ziek; liet lijdt aan eene vertereu-
de, inwendige kwaal en deze kwaal moet het
Rijk der Czaren uit den weg ruimen, alvorens
bet er aau mag denkeu, Europa met zijne
oppermachtige besluiten te beheerschen.
Om in St. Petersburg deze erkentenis te
doeu rijpeu, daarvoor werd de misdadige
onderneming der zes gearresteerde studen
ten, die den Czaar wildon vermoorden, nog
juist bij tijefs ontdekt, want de taal der
Panslavisten had allengs een toon aange
nomen, die liet twijfelachtig maakte, of de
officiëele politiek van Ruslaud in staat zou
zijn, op den weg van de ware belangen
voort te gaan. Immer als het Pauslavisma
overmoedig wordt, schrijft het nihilisme
zjjne vreeselijke waarschuwiug op de muren
vau het paleis des alleeuheerschers. Het
heeft dit ook op deu 13eu Maart gedaau
en al3 de leiders van het Russische Rijk
wijs eu voorzichtig handelen, als zij de be
wustheid vau hunne groote verantwoording
hebben, dau zullen zij ongetwijfeld begrij
pen, hoe weinig het ben past aau Europa
de wet te willen voorschrijven, hoe wei
nig zij ook reden hebben, in Bulgarije de
rebellen tot de zegepraal te voeren, ver
mits in Rusland zelf de nihilistische revo
lutie de fundamenten ondermijnt, waarop
de troon der Czaren staat.
De Duitsche Bondsraad heeft besloten,
het wetsontwerp tot schadevergoeding voor
onschuldig gestraften niet goed te keuren.
De Bondsraad echter sprak bij dat besluit
het vertrouwen uit, dat iu alle Duitsche
Staten jaarlijks voldoende gelden beschik
baar gesteld zouden worden, om het uit-
keeren eener billijke schadevergoeding aau
onschuldig veroordeelden mogelijk te maken.
Een ontwerp tot beperking der opeu-
baarheid bij sommige rechtsgedingen (we
gens landverraad b.v. of wegens grove on
zedelijkheid) is, ondanks felle tegenkanting
van vrijzinnige zijde, tot nader onderzoek
ir. handen gesteld eeuer commissie van 14
leden.
De Rijksdag nam iu tweede lezing de
legerbegrooting aan.
De quaestie over invoering van verplicht
bewijs van bekwaamheid in het haudwerks-
in ie roepen; zij deed hel ook nu. E n zoete
vrede keerde in haar hart terug eu toen zij,
vermoeid en uitgiput, zich ter ruste legde, sliep
zij weldra in. Een liefelijk droombteld verkwikte
het bedroefde hart. Uit de heldere wolken
strekte, hare moeder zegenend de handen ovor
haar uit en iu een prachtigen lemp. 1 sprak een
eerbiedwaardig grijsaaid, de hand op haar voor
hoofd leggende. „Kind, uil de doornen des lijdens
bloeien rozen van onvergankelijke vreugde."
Toen zij des morgens opstond, was zij zich
wel het offer bewust, dat zij ging brengen, doch
bij alles bleef zij kalm eu gelaten; met onwrik-
baren moed wilde zij dien afgebakendon weg
betreden.
X.
Hare beproeving.
Nadat Angelika de H. Mis bijgewoond en
iets ter versterking genomen had, begaf' zij zich
tot Vader Francesco en deelde hem mede, hoe
Eberhard Von Dracbenfels om hare hand ver
zocht en haar jawoord verkregen had, doch thar.s
moest zij hem het woord terugvragen; ver
zoek hem daarom, dat hij hiel kome. Niemand
mag ons gesprek hooren, want vader mag nooit
weten, dat ik Eberhard bemin.
vak, hetwelk men wil uitoefenen, komt
weder aau de orde. Er zijn dienaangaande
weder voorstellen bij den Rijksdag inge
zonden; thans niet meer een van Centrum
en conservatieven te zameu, maar twee
afzonderlijke voorstellen; bet eeue namens
conservatieven, het andere namens de Cen
trumpartij, doch beide van gelijke strekking
als vroeger. Daarbij is gevoegd een derde
voorstel, onderteekend door de heereu Kar*
dorff en Lohren namens eeue minderheid
bij de conservatieven, eu dit berust wel op
hetzelfde begiusel, maar gaat iu de beper-
perking der vrijheid omtrent uitoefening
beroep en bedrijf niet zoo ver als de andere
voorstellen.
Iu het Lagerhuis zeide Balfour, dat
hij een wetsontwerp zal indienen tot be
tere voorkoming en bestraffing van mis
drijven iu Ierland. Smith voegde daarbij,
dat hij zal voorstellen het ontwerp als drin
gend te behaudeleu. Daarentegen kondigde
Morley aan, dat bij voornemens is de ur
gentie te bestrijden en voor te stellen, dat
het Huis verklaren zal, niet geneigd te
ziju tot het ter zijde stellen van alle andere
Staats-aaugelegenheden ter wille van eene
verandering iu de Iersche strafwetten, ter
wijl de Regeering geene maatregelen voor
stelt om de misdrijven tegen te gaau, door
aan het eischeu van te hooge pachten paal
eu perk te stellen.
De Admiraliteit heeft de uitrusting be
volen van het grootste en snelst varende
dienstvaartuig Heartyter bescherming vau
de Noordzee-visscherijeu. Het stoomschip
vertrekt tegen het einde dezer maand.
Aau de 2 ime.s wordt uit Soeakin gemeld,
dat een nieuwe Abessinische expeditie wordt
voorbereid.
Aan de Times wordt uit Coiistautinopel
geseind, dat De Lesseps te Berlijn heeft
voorgesteld de Egyptische quaestie op te
lossen door Ismael Pachaop den troou te
herstellen. De Lesseps is voornemens des
wege naar Coustautiuopel te komen onder
handelen.
Aau Central News wordt uit Constauti-
nopel getneld, dat de Bulgaarsche Regee
ring op het punt staat eene leening te
sluiten te Parijs, ten bedrage van 25 mil-
lioeti franks. De administratie der Turksche
schuld namens de Turksche fondsenhouders
verzet zich tegen deze leening, omdat Bul
garije aau de Porte zijue schatting niet
heeft betaald.
Te Philippopel is eene vergadering ge
houden, welke door een aantal gedelegeer
den uit de provinciën werd bijgewoond.
Ouder algemeeue instemming is er beslo
ten, de onafhankelijkheid van het vereenigd
Bulgarije tot bet uiterste te verdedigen.
Geueraal Gêné, de gewezeu Gouver
neur vau Massowah, zal voor een krijgs
raad terecht staan. Algemeen is men van
oordeel dat Ras Alula, ondanks Gêué's toe
gevendheid, de gevangenen toch niet zal
uitleveren.
Met diepen weemoed voldeed Vader Francesco
aan dat verzoek. Na eeuige minuten kwam hij met
den Graaf terug en verwijderde zich.
Eberhard drukte zijne lippen op Augelika's koude
hand en vroeg bekommerd: „Deert u iets, lief
kind, (ie»l het mij dan openhartig mede, want
hei leed draagt men gemakkelijker wanneer
een trouw hart het met ons deelt.
Hare bleekheid verried hem aanstonds, dat
eeu geheim li ed aan haar harte knaagde.
Angelika viel snikkend op een stoel neder;
Eberhard trachtte haar op de teederste wijze
gerust te stellen, en bad haar hem toch te
leggen, wat haar op het harte lag.
Eindelijk richtte zij zich met zijne hulp op,
ging eeuige schreden achterwaarts en sprak
met vaste stem: „Eberhard gij weet hoezeer
ik u bemin, doch onze verbinding kan niet tot
eland komen. Vraag mij niet naar de oorzaken;
dez« mag ik u niet bekend maken, doch zij zijn
mij opgedrongen. Gedenk steeds mijner, als een
doode, want ik ben thans dood voor u." Na
dit gezigd te hebben, zonk zij afgemat in den
zetel terug eu bedekte zij haar gelaat met beide
handen.
Wordt vervolgd.)
