NIEUWE
Y». 1097.
Zondag 3 April 1887.
12de Jaargang.
De Zondag.
mUTKSLAIM».
n i n e \Ta li
S
ABONNEMENTSPBIJS
Per 3 maanden voor Haarlem1 0,85
Voor de overige plaatsen in Nederland ir. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afzjnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
B 0 SE ITT: St. Jansstraat Haarlem.
AIN ULEN PR A
PBIJS DEK ADVEBTENTIËN
Van 16 regels
Elke regel meer
30 Cents.
5
AGITE MA NOW AGITATE.
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrijdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: K P P E R S LAUREY.
Ouder de belangrijke vraagstukken van
den dag, behoort ook dat van de Zondags
rust. Meermalen hebbeu wij aangetoond hoe
rechtmatig het verlangen is tot verzekering
vau Zondagsrust aau alle Staatsburgers,
in welke betrekking ook geplaatst. Zonder
overdrijving kan toch worden gezegd, dat
er oneindig meer werk op den Christelijken
Rustdag wordt verricht, dan noodig moet
heeten.
Beperking van den arbeid noemen wij
een eisch des tijds, voor het Christelijk ge
weten eu het volksbelang.
Onze tijd lijdt aan genotzucht. De Zon
dag wordt daarom tot een dag van inspan
nende uitspanning gemaakt. Dat moest niet
zoo wezen. Gaarne erkennen wjj, dat wij
niet gebonden zijn aan de voorschriften
van den Joodsehen Sabbath. De Heiland
heeft plechtig verklaard, dat Hij niet ge
komen was om de Wet (van Mozesj te ont
binden, maar om die te vervulleu. Wat
onder die laatste uitdrukking moet ver
staan worden is zeer duidelijk. De wet werd
door Christus niet in hare beteekeni3 ver
anderd, doch zij werd door Hem naar haar
wezen opgevat en toegepast. Aan den grond
slag der wet werd dus gehouden. Langs
dien weg gaat de eerbiediging der wet
van christelijk standpunt veel dieper dan
de Joodsche, welke enkel den vorm be
treft.
Het wezen der ware Sabbaths-(Zondags)
viering wordt door het Christendom begre
pen en gehandhaafd. De Godsvereering te
verzekeren, dat werd door de Wet bedoeld.
Maar nu staan geoorloofde vermaken der
Godsvereering op den Zondag niet in den
weg. Integendeel zou men kunnen betoo-
gen, dat eene niet-zondige'uitspanning den
geest opwekt om ook het geestelijk genot
op den Zondag te smaken. De aanbidding
mag niet in dweepen ontaarden. Behalve
voor hen, die zich geheel aan eon leven
met God kunnen wijden, heeft ook de wer
kelijkheid, de wereld rondom ons, eene niet.
onbelangrijke waarde
Er is dus geen voorschrift in het Evan
gelie, hetwelk den Christen verbieden zou,
om zich op den Zondag te bewegen in Gods
vrije natuur, daar te genieten van lucht en
licht, van lentezoelte of zomerwarmte. De
waarneming der godsdienstplichten behoeft
daar niet onder te lijden, ja, gelijk wij
reeds opmerkten, zullen zij zelfs, als het
lichaam door beweging in de natuur wordt
verfrischt, in te betere stemming worden
vervuld.
Doch wat zien wij thans gebeuren? Dat
er juist op den Zondag tochtjes worden on
dernomen, waartoe van openbare middelen
van vervoer moet gebruik worden gemaakt.
Het gevolg daarvan is, dat den beambten
aau de spoorwegen of op de stoombooteu,
onmogelijk eenige rust kati gegund wor
den. Niet alleen dus de reizigers, maar
door hunne schuld, duizenden andereu, wor
den van de Zondagsrust beroofd.
FEUILLETON.
Angelika.
21A
Vervolg.)
XI.
Verloren en wedergevonden.
Het verblijf te Rome naderde zijn einde.
Angelika was zichtbaar voel beter, want een
zacht rood kleurde weder hare wangen en haar
blik dwaalde niet meer zooals vroeger, verre,
verre weg in de ruimte. Op zekeren dag had
zij met haar vader en nog andere personen het
geluk genoten, eene H. Mi3 van Z. H. den
Paus bij te wonen en uit de hand van Zijne
Heiligheid de H. Communie te ontvangen; en
toen Z. H. later den zegen gaf, en zij hem in
zijn minzaam ou liefderijk gelaat blikte, dat er
uitzag, als ware het met Tliabors luister omgeven,
toen beloofde zij plechtig, dat zij, evenals de
groote Kruisdrager, die zgp lang en zoo gelaten
Men bezigt daarbij zelfs, van de zijde
van vele otidernemiugeu, nog een bizonde
ren prikkel. Om maar hooge dividenden op
het maatschappelijk kapitaal te kunnen
uitkeeren, worden de tarieven voor de Zon
dagen verlaagd. Dat is echter nog niet al
les. Doorhet geven van muziekuitvoeringen
wordt het publiek naar bepaalde plaatsen
gelokt. Daar vloeit dan eene menigte te
zanten, welke het noch om natuurgenot,
noch om kunstgenot, maar enkel om te
zien eu gezien te worden te doen is. De
ijdelheid te streelen, den ziunenlust op te
wekken, daarnaar wordt door duizenden bij
zulke gelegenheden gejaagd.
En nu willen wij het gevraagd hebbeu,
of niet de zes dagen der week voldoende
zijn voor de wereld? Kuuuen niet in zes
dagen ontzaglijk veel van die soort van
genoegens worden gesmaakt? De werkman
(zoo beweert men) kan in de week niet
uitgaan. Wij geven dit natuurlijk toe,
doch wij gunnen hem des Zondags met zijn
gezin, eene kalmere vreugde, dan die, welke
bij zulke altijd opwindende feestelijkheden
kan genoten worden.
Na zes dagen arbeids heeft men behoefte
aan ontspanniug, aau beweging, doch geeus
zins aan reistochtjes, aan concerten, of er
ger nog aan comedie-vertooningen of aan
de kunst(?)geuoegens in koffiehuizen te
smaken, waar gezongen mag worden ouder
begeleiding van orkestmuziek.
Eischt alzoo onze tijd beperking der Zon
dagsbeweging, wat de openbare vermaken
betreft, dat wordt ook gevorderd door het
Christelijk gevoel. De Zondagsheiliging laat
ontzettend veel te weuschen over. De dag
des Heeren wordt door maar al te velen,
niet meer aan den Heer gewijd. Dat is
eene schande. Daardoor ueerut de volksver
wildering ontzettend toe.
De zegen van de Zondagsviering in Chris
telijken zin, is zeer groot. Wie herinnert
zicii niet, als hij het voorrecht genoot door
Christelijk gezinde ouders te worden opge
voed, welk een genot de Zondag bood?
Alles in het gezin was anders dan op ge
wone dagen. Vader rustte van zijn werk,
moeder van haren last als huisbestierster.
De bedrijvigheid van de week, was in rust,
iu uitrusten omgezet. Onze stemming kreeg
door dat gevoel van rust onwillekeurig
reeds eene zekere wijding. Het kwam ons
voor, dat ook in de natuur alles een beter
aanzieu had. Het Zondagskleed der Schep
ping onderscheidde zich zeer bepaald van
dat op de gewoue dagen. Door dat alles
werd het gemoed vatbaar voor de indruk
ken, welke door het verrichten der kerke
lijke plichten bij ons behooreu te worden
verwekt. Wij namen die herinnering uit
onze kindsheid iu 't leven mee en zoo bleef
ons de Zondagsviering al tijd heilig.
Gode komt dan ook de Zondag toe. Aan
Ziju dienst moet bij allereerst worden ge
wijd. Het Goddelijk gebod schrijft dat voor
en de ordonnantie Gods komt ten volle
overeen met den eisch der mensekelijke
natuur. Ouder Israël, zelfs na de ver
zijn kruis droeg, ook met moed het hare zou
dragen, zaosls het God behaagde.
Daags vóór de afreis woonde Angelika met
Brigitta de H. Mis bij in de kerk van St. Maria
Maggiore. Toevallig blikte zij terzij, en haar
oog viel onwillekeurig op het bleeke gelaat
van een heer, die op een bidstoel nederknielde.
Eene rilling liep over haar geheele lichaam; ge
leek de vreemde niet min of meer op haar
vader? Het bloed steeg haar naar 't hoofd en
zij moest zich aan Brigitta vasthouden, ten einde
niet neer te vallen. Verschrikt sianrde deze hare
jeugdige meesteres aan, die haar hij 't uitgaan
toefluisterde: „Hebt gij dien heer niet gezien,
die daar recht tegenover ons nederknielde en
bad?„
„Neen, kind en wat zou dat?"
„O, Brigitta, hij geleek zoo zuiver op mijn
vader, dat" zij kon niet verder spreken en
verborg haar gelaat in beide handen.
Op dit oogenblik kwam Vader Francesco tot
haar, en vroeg naar de oorzaak dier opgewon
denheid. Alles vernomen hebbende, meende hij,
dat Angelika zich mogelijk wel kon vergist
hebben, doch zij zoudeu wachten tot de vreem-
strooiiug, welke als een gericht Gods er
over kwam, wordt de Sabbath dan ook in
hooge eere gehouden. Hoeveel te meer moet
de Christen den Zondag heiligen, nu die
spreekt van de opstanding uit den doode
van den Heiland der wereld!
(Slot volgt.)
Door de conservatieve fractie in het
Pruisisch Huis van Afgevaardigde is be
sloten, eene hervorming der directe belas
tingen voor te stellen, waarin ook de
invoering van eene reutebelastiug zal be-
O
grepen wezen.
Iu de jongste zitting van den Bonds
raad is de Rijksbegiooting, zooals die door
den Rijksdag is aangenomen, goedgekeurd.
Het Hoogerliuis nam, bij eerste
lezing, aau het ontwerp van wet betreffende
de pacbtcoutracteu in Ierland. Daarbij
wordt bepaald, dat de pachters die pacht-
coutracteu hebben, worden toegelaten tot
de laudakteu vau 1881. Bij de uitvaardi
ging van een bevel tot uitzetting wordt
de pachter ipso facto opzichter vau zijn
pachtgrond. Door betaling van achterstal
kan hij binnen zes maanden weder pach
ter worden. Worden pachters door onge
lukkeu insolvent, dan zal executie bun ge
spaard worden.
Lord Salisbury verklaarde, dat de Regee
ring, geen bericht ontvangen had der ou-
derteekeuing van een alliantie-verdrag
tusschen Italië eu Duitschland.
Een particuliere brief uit St Peters
burg bericht, dat verscheidene revolver
schoten werden gelost op Generaal Gresser,
hoofd vau politie te St. Petersburg, op
het oogenblik, dat hij met ziju collega van
Moskou iu een rijtuig Ostrow voorbijreed.
Geen vau beiden werden gekwetst. De
dader van dezen aanslag heeft zich een
kogel door het hoofd geschoten op het
oogenblik, dat de politie zich van hem
meester maakte. Men gelooft, dat hij een
vreemdeling is.
De Daily News verneemt uit St. Peters
burg, dat er nog geene maatregeieu tegen
Katkofï genomen zijn; integendeel, de Rus
sische Regeering heeft een hooggeplaatst
ambtenaar naar Moskou gezoudeu om met
Katkofï te onderhandelen. De correspon
dent van de Times zegt, dat de triumf
van Katkoff You Giers zeer terueder-
slaat.
De Daily News verneemt uit Odessa,
dat er drie officiereu van het leger gevan
gen zijn genomen. Er heerschte groote
opschudding in de militaire kringen, eu de
Regeering schijnt terecht eene militaire
omwenteling te duchten, want de soldaten
zijn even ontevreden als de burgers en de
boeren, en de toestand heet onhoudbaar.
De Bulgaarsche Regenten hebben niede-
deeliug ontvangen, dat Russische agenten
voornemens zijn eene nieuwe omwenteling
in Oost-Rumelië te beproeven, ditmaal van
Odessa uit, waarheen de hoofdzetel van
deling de kerk verliet, teneinde hem meer van
nabij te kunnen gadeslaan.
Zij behoefden niet lang te wachten, reeds na
weinige minuten verscheen hij in het portaal.
„Staan de dooden uit hun graf op!" klonk
het uit den mond van Vader Francesco.
„Het is ziju geest!" fluisterde Brigitta vol
angst, terwijl zij hare handen ten Hemel hief.
En Angelika? Ras naderde zij den vreemde
ling met de woorden: „Gij zijt Luitprand,
Graaf Vau Estella?" Doodsbleek luisterde zij
naar het antwoord. Toen dit bevestigend was,
zonk zij bewusteloos aau zijne voeten neder.
Hij bief haar op en iu haar bleek gelaat
starende, daagde er plotseling een beeld uit lang
vervlogen tij ten vóór ziju geest.
Vader Francesco ijlde tot hem met den
vreugdekreet: „Luitprand, mijn lieve zoon, zijt
gij het dan werkelijk?"
Brigitta bedekte zijne hand met kussen en
riep weenend uit: „Dierbare heer en meester,
welke vreugde u weder te zien; reeds lang be
treurden wij uwen dood!"
Graaf Luitprand, want hij was het, vertrouwde
zijne oogen niet, toen bij zijn oude leermeester
het revolutionnaire comité is overgebracht.
De Bulgaarsche Regeeriug neemt maatre
gelen daartegen, en zendt alle betrouwbare
troepen naar Varna.
De Standard verneemt uit Odessa, dat
de Russische Regeering 1500 man troepen
en 70 veldstukken met veel ammunitie
naar Vladivostok heeft gezonden. De staat
van beleg heerscht te Odessa en elders. Op
bevel der overheid worden alle theaters,
koffiehuizen en spoorwegstations gestreng
bewaakt, eu ongepasporteerde personen ter
stond ere vangen gezet.
Uit Coustantiuopel komt de tijding,
dat de Porte voornemens is eerstdaags een
ommegaand schrijven tot de Mogendheden
te richteu, waarin wordt voorgesteld, dat
deze zich zullen verstaan en een tweetal
candidaben aanwijzen voor den Bulgaar-
scheu Vorsten-troou nevens den Piinsvan
Miugrelië, welke de Porte of eigenljjk
Rusland heeft voorgesteld.
De Zwitsersche Bondsraad heeft
ingevolge een bij hem ingediend verzoek
schrift met 10,000 handteekeuingen be
sloten, dat de vraag omtrent d« drankwet
en het brandewijn-monopolie beslist zal
worden door eene volksstemming, welke op
15 Mei is bepaald.
Een telegram uit Lagos op de West
kust van Afrika van 28 Febr. breugt tij
dingen nopens bet uitbreken van ernstige
onlusten iu het binnenland, tengevolge waar
van Houssa's naar het krijgstooneel ziju
gezonden. Dergelijke troebelen worden ook
uit Bonny en Grand Bassam gemeld. De
handel staat stil eu uit de districten waar
opstand heerscht, komen geeuerlei produc
ten naar de kust.
De manschappen, behooreude tot de
bemanning van de twee slavenschepen,die
onlangs door de Engelscheu iu de Roode
Zee werden buit gemaakt, zijn te Suakin
veroordeeld tot 5 jaren gevangenisstraf en
50 zweepslagen. De geeseliug had jl. Maan
dag iu het openbaar plaats. De inboor
lingen hielden zich schuil, maar de zwar
te troepen schenen verheugd over de be
straffing der slavenhandelaars, en men
hoopt, dat een eu ander een goed moreel
effect heeft gehad.
De vrijgemaakte slaven zijn naar Aden
gebracht; men gelooft-, dat dit beter is, dan
hen in Suakin te houden.
Kolonel Kitchener is nog te Agig. Hij
wordt te Suakin zeer gemist.
In de zitting van de Tweede Kamer van jl.
Woensdag stelde de heer De Beaufort voor de
beraadslagingen over Hoofdstuk III te hervatten
op Dinsdag 19 April a. s. Dit voordeel werd
aangenomen met 53 tegen 9 stemmen.
De Kamer is daarop tot nadere bijeenroeping
gescheiden.
Den 6Jen April wordt in den Haag eene
vergadering gehouden van Voorzitters van Ka
tholieke Kiesvereenigiugen in Noord- en Zuid-
Holland, ter bespreking der oprichting valt een
provincialen Bond. D( ze vergadering is de voort
zoo plotseling voor zich zag, doch hier was do
plaats niet om aan zijne gevoelens de volle uit
drukking te geven. Hij wenkte zijn bediende,
die op eenigen afstand stond, en weinige minu
ten daarna bracht een prachtige wagen hen naar
Luitprands woning. Angelika was weldra hersteld;
Luitprand drukte haar aan zijn hart, omhels
de haar, terwijl zij fluisterde: „Welke vreugde
voor miju lieven vader, wat heeft hij jaren lang
geleden, en u als dood beweend, doch thans
is er een einde aan alle leed en verdriet."
Vader Fiancesco sloot den Graaf diep geroerd
in zijne armen en sprak: ,,'t fs genoeg, Heer,
laat thans uw dienaar in vrede gaan!
Deze vreugde is immers te veel voor mijn
oude hart!"
En nu spoedig naar vader, opdat ook hij de
blij Ie boodschap verneme!" zoide Angelika.
Er werd bepaald, dat de Graaf Luitprand in het
woonvertrek wachten zou, tot zij haar vader op
het gebeurde had voorbereid.
Wordt vervolgd.)
