NIEUWE
K*. 1098
Donderdag 7 April 1887.
12de Jaargang.
Dc Zondag.
B 1T E L I).
Slot volgt.)
H44R
ABOIOÏEMENTSPBIJ8
Per 3 maanden voor Haarlem
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p.
Voor het Buitenland
Afzonderlijke Nummers
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
BOEEA.ÏÏ: St. Jansstraat Haarlem.
r 0,85
1,—
1,50
0,06
PBIJS DEK ADVEETEÏÏTIÉK
AGITE MA NOlï AGITATE.
Van 16 regels.30 Cents.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Adverteutiën worden uiterlijk Dinsdag- en Yrijdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPEKS LAUREY.
Vervolg en slot.)
Voor den Christen bestaat er nog on
eindig meer aanleiding voor de Zondags-,
dan voor deu Israëliet voor de Sabbatlis-
viering. Het christelijk geweten eischt dus,
met kracht, dat de Zondag ook werkelijk
aan God wordt gewijd.
Hetgeen wij noemden een eiscli des tijds
en van het Christelijk geweten, is ook een
eisch van het volksbelang.
Reeds wezen wij er op, dat de mensch niet
geschapen is voor een werken zonder rus
ten; veeleer moet worden getuigd, dat rusten
de levensvoorwaarde voor een vruchtbaar
werkeu moet genoemd worden.
Daar nu een volk, dat de Zondagsrust
niet haudhaaft, in stoffelijken en zedelijken
zin ontaardt en verzwakt, zoo is het weder
in eère brengen of houden van de Zon
dagsrust een beslist eu gewichtig volksbe
lang. De geschiedenis leert hoe de afschaf
fing van deu Zondag, door de mannen der
groote omwenteling in de vorige eeuw be
proefd, tot de rampzaligste uitkomsten
leidde. In den overmoed der godverzaking
maakten de revolutiehelden eeue andere ver
deeling des tijds. De instelling van de zes
werkdagen eu van den rustdag werd ver
broken; de menschelijke wijsheid zou het
Goddelijk Gebod verbeteren.
Wat is er van gekomen?
De straf bleet niet uit. De Fransche
natie werd uiterst rampzalig.
Zoo gaat het altijd. God laat zich niet be
spotten. De wet Gods bedoelt correctie van
den zedelijk verdorven mensch, maar be
hoeft op hare beurt niet gecorrigeerd te
worden.
De viering van den Sabbath, door de
Christenheid door deu Zondag vervangen,
is eene weldaad voor de menschhtid. Als
men dat voor oogeu houdt, dan wordt het
streven naar de bevordering van de Zon
dagsrust met sympathie begroet. Iedere
vriend des volks moet de Zondagsrust lief
hebben, alleen reeds omdat zij iets aan
den arbeider verzekert, waarop hij ten volle
aanspraak mag doen gelden.
De vrienden van den Zondag zullen
daarom met ingenomenheid de Zondagswet
hebben ontvangen, welke de Minister van
Justitie bij de Tweede Kamer aanhangig
maakt. Men beweerde, dat zij niet alles
gaf, wat in het belang eener waardige Zon
dagsheiliging, mocht verlangd worden. Wij
gelooven zulks gaarne, doch voegen er da
delijk bij, dat de Minister moeilijk meer
kon geven.
Het ingediend wetsontwerp werd door
de libertijnen met weerzien begroet. De
Regeeruig maakt inbreuk op de vrijheid.
Met die aanklacht werd het wetsvoorstel
onmiddellijk bejegend. Had dus de Minister
nog strenger bepalingen gewild, dan zou
hij op uog grooter moeilijkheid zijn gestuit.
Teu dage, dat de wet, zoo liet Ministerie
F E U l L L E T O N.
Angelika.
22.) {Vervolg.)
Angelika begroette hem met eene hartelijke
omhelzing en vroeg met een kinderlijken lach:
„Raad eens, vaderlief, welke blijde boodschap ik
u breng?"
„Och, kind, wat zou het zijn? Voor mij is
alle vreugde verloren!"
Daarop fluisterde Angelika hem iets in 't oor.
Rijua onmiddellijk stond hij op en riep:
„Waar! waar is hij?" Doch op hetzelfde oogeublik
zonk hij machteloos in den zetel neder.
„Het graf geeft zijne dooden niet terug!"
stamelde bij met schorre stem; hij bemerkte niet
eeus, hoe op dit oogeublik het voorhangsel terug
geschoven werd en over het zachte tapijt iemand
naderde. Twee armen omsloten hem en de vreug
dekreet „Juau! lieve Juan, zie hem hier, dien gij
dood waaudet!" klonk hem als eene hemelsche
muziek in de ooren.
„Luitpraud, Luitprand! Zijt gij het dan werke
lijk? Vergeving! Met voorbedachtheid is het nood
lottig schot niet gevallen, o, zoo gij eens wist,
wat ik om uwentwille heb geleden!"
de gelicele Grondwetsherziening beleven en
overleven mocht, in behandeling mocht
komen, zal blijken, dat een bedenkelijke
tegenstand moet overwonnen worden. Toch
willen wij ons er mede vleien, dat ten
slotte de meerderheid der Tweede Kamer
er voor zal terug deinzen, om het wets
ontwerp geheel at te maken. De Zondags
rust is toch nog tienduizenden in ons dier
baar vaderland lief. Hare bescherming door
de wet is dus eeue nationale zaak.
Te strenge bepalingen zouden wij niet
verlangen. Den Zondag op Scbotschen trant
verlangen wij niet. Eenige beperking der
vrijheid zal altijd het gevolg zijn van de
iuvoering eener nieuwe Zondagswet. Ook
de oude Zondagswet zette der vrijheid vau
de Zoudagssckennis zekere grenzen. Zij
wordt echter, in deu regel, niet meer na
geleefd.
Eeue nieuwe Zondagswet, welke streng
moet uitgevoerd worden, is dringend nood
zakelijk. Inmiddels kan de Regeeriug reeds
veel, langs admiuistratieveu eu politie-weg
doen, om de Zondagsrust te bevorderen. Eu
nu gelooveu wij uiet, dat in dit opzicht
gebeurt, wat meu toch met recht mag
eischen.
Telkens hoorden wij klagen over ongeoor
loofde vrijheidsbegrenzing; maar die klach
ten maken hoegenaamd geen indruk op
ons. Er is eene vrijheid, welke de wegbe-
reidster tot losbandigheid moet heeten. Zulk
eeue vrijheid, vragen wij voor ons Neder
land niet. Zij zou zeer stellig eene ramp
voor ons vaderland zijn. De vrijheid moet
altijd zoo worden geregeld, dat zij niet
gevaarlijk kan worden voor zich zeiven.
Allen derhalve, die gehecht zijn aan den
Zondag en die daarom zijne waardige viering
wenscheu, moeten in hun kring voor het
verkondigen vau de Zoudags-eischeu propa
ganda maken.
Zoo moet langzamerhand de openbare
meeniug ten gunste der Zondagsrust wor
den bewerkt. Geschiedt dat met kracht eu
volharding, dan zal de dag niet meer verre
zijn, waarop met grooteu aandrang eene
nog strenger wei, dan die door de Regee
ring ontworpen, door de Natie wordt
geëischt.
Eeu deei vau den rechtervleugel der con
servatieve partij zal in liet Pruisisch Huis
van Afgevaardigden tegen de nieuwe ker
kelijke wet stemmen, omdat Prins Von
Bismarck weigert het bevrijden van de
Evangelische Kerk vau den Staatsbaud te
begunstigen.
Men heeft in Lubeck huiszoeking gedaan
bij 25 sociaal-democraten. Er zouden bij
hen papieren gevonden zijn, welke aanlei-
leiding tot vervolging zoudeu opleveren.
Als een bewijs voor de opvatting, dat
Rusland volstrekt nog niet van plan is om
zich met Frankrijk te allieëren, wordt te
De wedergevondenen bleven langen lij 1 stil
zwijgend in elkanders armen; de aandoening was
onbeschrijfelijk, vooral bij den Graa' Juan, wiens
hart nu vail den zwaren last bevrijd werd, dien
hij zoolang met zich had omgedragen.
De oude bediende Antonio kou van aandoe
ning eu vreugde geen woord spreken, toen hij
den zoolang betreurden Graaf en lieer de hand
kuste.
Van de eerste aandoening bekomen, drong
Juan bij zijn broeder aan om te vernemen, hoe
hij van den dood was gered. Deze verhaalde
het volgende:
„Hoe lang ik daar bewusteloos gelegen heb
weet ik niet, doch toen ik het bewustzijn terug
bekwam, bevond ik mij in een klooster der
Benedictijnen. De vrome Monniken hadden mij
in 't woud gevonden en mij aanstonds in hun
klooster gebracht, aan hun onvermoeide zorg eu
liefderijke verpleging heb ik mijn leven te danken.
Eerst na een jaar kon ik het ziekbed verlaten.
Eindelijk keerde ik naar ons vaderland terug,
doch hoe was er alles veraederd. Christina was
dood, en gij m<t uw kind op reis. Niemand,
zelfs de rentmeester, die op Estella teruggebleven
was, wist te zeggen, waarheen gij u begeven
hadt. Nooit is zelfs de geringste gedachte bij
Berlijn gewezeu op het feit, dat de Rus
sische Regeeriug besloten beeft, geen deel
te nemen aan de wereldtentoonstelling te
Parijs. Dat besluit liet z:eh wachten. Hat
Russisch Gouvernement wil natuurlijk niets
van doen hebben met eene verheerlijking
van de groote revolutie.
Europa zou er zeer door gebaat ziju ge
weest als Rusland ook niets te maken had
gehad met de kleine revolutie in Bulgarije.
Mgr. Rouger, Bisschop in China, is
eergisteren te Parijs overleden.
La Gazette de France zegt, dat het leven
vau Mgr. Rouger slechts eeu reeks van
lijden eu vervolgingen is geweest. Gedurende
vijf-eu-dertig jaren heeft hij hougor en
dorst geleden; hij is verscheiden malen ge
vangen genomen en geslagen; de ougeloo-
vigen hebben hem eeus tot aan de schou
ders levend begraven en de onverschrokken
Bisschop had slechts zijne re kling te dan
ken aan eenige goedgezinden.
De Frausche Regeeriug heeft het plau
opgevat om te Douai eene groote industrie
school op te richten voor de suikerfabricage,
het bierbrouwen en de distilleerderij. Op
die wijze zou Douai schadeloos gesteld wor
den voor het verlies der beide faculteiten
der letteren eu rechten, die, zooals men
weet, uaar Rijsel zulleu worden overge
bracht.
De President van het Local Govern-
nement board ouving eene deputatie vau
Loudensche philantropen, om hem te ver
zoeken,particuliere weldadigheidsinstellingeu
aan te moedigeu in het opnemen vau kiu-
deren uit de armenhuizen, teu eiude hen
voor emigratie naar de koloniën geschikt
te maken. De heer Ritchie erkende het
groote belang vau de zaak eu zeide zijne
medewerking toe. De grootste voorzich
tigheid zul daarbij echter dieuen in acht
geuomen te worden.
Bij den Engelschen eersten Minister zijn
iu den laatsteu tijd vele verzoeken inge
komen om de emigratie naar Zuid-Afrika
van Regeeringswege te steunen, eu zoo
doende de dichtstbevolkte wijken der groote
Engelsclie steden te ontlasten. Lord Salis
bury heeft op deze verzoeken geantwoord,
dat de Regeering vooralsnog deze zaak aau
plaatselijke besturen eu vereenigingeu van
particulieren moet overlateu, doch dat, wan
neer bier en daar de emigratie voldoende
resultaten oplevert, zij vau plau, is door
het aanvragen van geldelijke ondersteuning
aau het Parlement, de zaak zooveel moge
lijk te bevorderen.
Gelijk te voorzien was is de gemeen
teraad der Frausche stad St.-Oaeu wegeus
zijn geruchtmakend besluit ter verheer
lijking der Parijsche Commune, bij be
sluit van liet Hoofd vati het Gerueeuebest
ontbonden.
Uit Eizas-Lotliaringen komen allerlei
berichten, die bewijzen, dat de Duitselie
Regeeriug de teugels aantrekt. Eeu koffie
huishouder heeft Mets uioeteu verlaten, in
mij opgekomen, u eenige, zelfs (le minste schuld
aau te tijg-11. Ik vroeg en zocht overal naar
u, doch geen spoor van uw verblijf kon ik ont
dekken. Eindelijk gaf ik de hoop op, u nog
ooit weder te zien; ik kon niet anders vermoe
den, dan dat gij in der. vreemde gestorven waart
en uwe dochter, indien zij nog leefde, zich hier
of daar in een klooster bevond.
Na drie jaren huwde ik Victoria Bury, doch
ons geluk was vau korten duur, want na twee
jaren werden wij door den onverbiddelijken dood
van elkander gescheiden. Nu stond ik geheel
alleen; kinderen had de Hemel ons uiet geschon
ken en om eau tweede huwelijk aan te gaan
daartoe kon ik niet besluiten. Het levea op het
kasteel werd mij een last, ik reisde in den vreemde
en leefde dan Uier, dan daar, zonder vaste woon
plaats; zelden bezocht ik onzen geboortegrond.
Doch thans hoeft God ons weder vereenigd en
slechts do dood zal ons scheiden."
Nu vertelde ook Juau zijne lotgevallen; toen
hij echter over de wraak van Lord Clifford be
gon en verhaalde, hoe dezi hem door zijne be
dreigingen gedwongen had om de hand van
Angelika voor ziju zoon af te slaan, toen balde
Giaaf Luitprand zijne vuist eu zwoer, dat hij
den schurk voor het gerecht zou dagen.
dezelfde stad is eeu rentenier aangehouden)
verdacht vau hoogverraad, eu te Colmar
werd een doolstomme opgepakt eu zal met
drie audereu, wegeus Majesteitsschennis, te
rechtstaat], omdat spotprenten op Keizer
Wilhelm bj hem werden gevonden.
Huiszoekingen hebben voorts plaats bij
lieden, van wie men vermoedt, dat zij tot deu
»Patriottenbond« in betrekking staan, en
te Riblouville wat nog al komiek is
zijn de veldwachter en de commissaris
van politie geschorst, omdat zij samen de
Marseillaise hadden gezongen.
Uit Bucharest wordt gemeld, dat de
oproerige bewegiug in Bulgarije met den
dag void wint. Bij Silistria hebben weer
botsingeu plaats gehad tussclieu de troepen
van het Regentschap en de iusurgeuten.
D« Standard, meldt uit 8t Petersburg, dat
de Czaar eindeljk Katkofï streng liet be
rispen eu kern liet raden, in bet vervolg
ziju toon te matigen, na stellige verkla
ring van Minister Giers, dat zijn aanblij
ven onmogelijk is, als dergelijke aanval
len ongestraft blijven.
Uit Weenen wordt aan de Times ge
seind, dat de Regeering aldaar deu Bulgaar-
scheu Gezant Stoïloff verzekerd heeft, dat
hare houding betrekkelijk Bulgarijo onge
wijzigd is en Oostenrijk-Hougarije eene
Russische bezetting van Bulgarije niet zal
gedoogeu.
Naar de Nowoje Wremja mededeelt,
heelt de Minister vau financiën bij den
Rijksraad eeu wetsontwerp ingezonden,
strekkende tot het heffen eener belasting,
betaalbaar in goud, op buiteulaudache reis-
passou.
De Keizer van Oostenrijk heeft 5000
gezonden, ter ondersteuning van deu ont
dekkingsreiziger Dr. Holub, die op het
oogeublik in Zuid-Afrika in behoeftige om
standigheden verkeert, na vele treurige we
derwaardigheden oj) zijne reis.
Naar men meldt, is de Keizer om polï-
litieke redenen voornemens naar Londen te
gaan, bij gelegenheid van liet Regeerings-
jubilé vau Koningin Victoria.
Iu de vergaderzaal der Spaansche
Kamer, en terwijl deze bijeen was, is Za
terdag een bom, met brandende lont, ach
ter eeu der toegangsdeuren gevonden.
Zaterdag-nacht is op eeu trap van het
Ministerie van Financiën te Madrid een
bom outploft. Er werden verscheidene glas
ruiten verbrijzeld, maar niemand werd ge
wond.
De ontsteltenis is algemeen.
Zaterdag zijn de Portugeesche Cortes
geopend met eeue troonrede, waarin eeue
conversie der Staatsschuld wordt aange
kondigd.
Aan de Times wordt uit Calcutta ge
seind, dat de tegen den Emir opgestane
Ghilzai's een verzoek aan de Iudische
Regeering hebbeu gericht om hem af te
zetten; in goed ingelichte kringen gelooft
men, dat's Emirs bestuur ten eiude spoedt;
Viicler Francesco legde bedaard de hand op
ziju arm en sprak vermanend: „Laat de wraak aan
God over, en dank Hem, dat Hij alles ten
goede heeft goleiii, want beiden hadt gij schuld
aan de droevige gebeurtenissen. Gij, Luitprand,
door uw spotlust en gij Arnoud door uw op
bruisende drift; het leert u, dat de gebreken,
die wij als minbeteekeiiend aanzien, dikwerf
groote onheilen na zich kunnen slepen!"'
„Niet waar, lieve vader, nu behoef ik Lord
Clifford immers niet te huwen?" vroeg Angelika
met den schaamteblos op de wangen.
„Neen kind, onder geeno voorwaarden, de
verloving zal aanstonds worden verbroken."
Nadat Angelika zich verwijderd had, sprak
Vader Francesco over hare kinderlijke liefde
on z dfopofferiug en hoe zij den Graaf Von
Drachenfels, wien zij bat jawoord gegeven had,
vaarwel zoiile om haar vader voor smaad en
schande te vrijwaren. Verbaasd luisterden belden
naar zijne woorden eu toen nu Angelika weder
binnentrad, omhelsde haar de gelukkige vader
oud r tranen van aandoening, terwijl de oom
het heldhaftige meisje eou kus op het voor
hoofd drukte.
