NIEUWE
S». 1102.
Donderdag 21 April 1S87.
12de Jaargang.
Met afbreken maar verbeteren.
BUITE\LA\I).
Eene spoorweggeschiedenis.
haarlmsm (jouraat.
ABOIUNEMENTSFBIJS
Per 3 maanden voor Haarlemt 0,8b
Voor de overige plaatsen in Nederland tr. p. p. 1,
Voor het Buitenland 1,50
Afsnnderljjke Nummers0,06
Dit blad verschijnt
Eiken WOENSDAG en ZATERDAG.
Btras 4.U: St. Jansatraat Haarlem
AGITE MA NOW AGITATE.
PRIJS DER ADVEBTENTIÉ»
Van 16 regels.30 Ganis.
Elke regel meer 5
Groote letters worden berekend naar plaatsruimte.
Dienstaanbiedingen 25 Cents per advertentie a Contant
Advertentiën worden uiterlijk Dinsdag- en Vrjjdag-
avond voor 6 uur ingewacht.
Uitgevers: KUPPERS k I-AUREY.
Vervolg en slot.)
Door de opheffing der gilden stond elk
vak weerloos tegen oceerljjke concurrentie.
Niets natuurlijker daarom dan dat men
verlaDgde, dat op de eene of andere wijze,
de gilden zouden herleven.
In Duitschland is men in die richting
een goed eind op weg. De conservatieven
en de Katholieken in den Rijksdag treden
daarbjj met vereeuigde kracht op. 't Spreekt
wel van zelf, dat men het gildewezen van
vroeger maar niet zoo eenvoudig terug
verlangt.
De Katholieken en vele anti-libe
ralen houden altijd rekening met de historie.
En de geschiedenis is eeri ontwikkelings
proces. Geen grooter onwaarheid wordt er
verkondigd, dan dat de tegenstanders der
revolutionnaire begrippen stilstaanders
zouden zijn.
Zjj willen wel degelijk vooruit, doch al
tijd langs den weg door de historie gebaand.
Met hetgeen de geschiedenis leerde, wordt
door ons altjjd winst gedaan. Wel dus de
gilden terug, maar niet in den uitgeleefden
vorm.
Vakvereenigiugen moeten de gilden ver
vangen. Zoo ging men in Duitschland te
werk en men wist in de wetgeving dat
beginsel reeds te introduceeren. Aan de
bedoelde vereenigingen werd de sanctie der
wet verleend, terwijl nu reeds een wetsont
werp is ingediend, om tot het geldelijk
steunen der vakvereenigingen ook de pa
troons t« verplichten, welke Diet tot haar
toetraden.
In 't midden latende in hoever het wen-
schelijk zou moeten geacht worden, om
ook in Nederland eene dergeljjke bepaling
van eene gildenwet op te nemen, consta-
teeren wij alleen, dat in Duitschland de
quaestie der gilden in hooge mate de aan
dacht van de Regeering en de volksver
tegenwoordiging bezig houdt.
Men wil nog epn belangrijken stap ver
der gaan. Door het Centrum en de con
servatieven wordt verlangd, dat ook het
leerlingwezen bij de wet zal geregeld wor
den.
Om als gezel in eene werkplaats te wor
den toegelaten, zal men (naar het voorstel
van de meergemelde politieke partijen) een
bewps moeten produceeren, dat men be
kwaam is bevonden voor het verrichten
van den arbeid, dien men op zich wil
nemen.
De Regeering heeft dat denkbeeld zelf
aanvaard, doch wil het op zachtzinnige
wjjze toepassen. Zij gaat nameljjk uit van
het beginsel, dat eene verklaring van ge
durende een bepaalden tijd bij een zeker
vak werkzaam te zjjn geweest, het onder
zoek naar de bekwaamheden zal kunnen
vervangen.
Voor het oogenblik zullen wij tusschen
de beide stelsels geene partij kiezen. Ook
F E U ILL E T O N.
Vervolg.)
Als waanzinnig strekt Mildnur de handen uit,
alsof hij het kind wilde ontrukken aan het ijze
ren gevaarte, dat zoo dadelijk over zijn lichaampje
zal heenrollen; hij doet twee, drie eclireden voor
waarts. Van de rotswanden dringt het nood
signaal der locomotief tot hem door, een kort,
snel herhaald gefluit.
Te laat!
Mildner stort, door eene onmacht bevangen,
lieer.
De kleine Kerel was ondertusschen onafge
broken doorgeloopen. De woorden van zijn wee
nenden vader weerklonken steeds in het oor en
zetten hem telke: s tot nieuwen spoed aan. Maar
zijne zwakke krachten namen allengs af. Hij
iijjgde naar adem en viel soms half duizelig op
den grond neer. Doch telkens richtte hij zich
weder op en zette zijn tocht voort.
„Mieder sterft!" die vraeselijke woord-n
weerklonkeu onophoudelijk in de ooren van het
Aiud. Hij hoorde ze ten minste in het klokge-
iu deze zaak is het ons enkel te doen om
aan 't licht te stellen, hoe men iu Duitsch
land de leerlingen-quaestie niet ignoreert,
maar integendeel toont al haar gewicht ten
volle te beseffen.
Hoe geheel anders gaat men bij ons te
lande te werk. De groote meerderheid der
volksvertegenwoordigers blijft nog angstig
aan de revolutiounaire theorie, met be
trekking tot de nijverheid gehecht. De
hoogste wijsheid blijft voor haar: strikte
onthouding van alle inmeDging.
Men moet alles maar laten loopen,ook.
al loopt iets niet meer.
Verkeert de nijverheid in moeilijkheden,
welnu, dan moet men bedaard afwachten,
dat die bezwaren van zelf zullen over
wonnen worden. Noch tegenover derden
(de buitenlaudsche concurrenten), noch te
genover de inwendige verhoudingen (waarop
wij reeds wezen) mag de industrie worden
beschermd.
Prachtig inderdaadEu 't fraaist van
alles is nog wel, dat zulk eene houding
wordt verdedigd met een beroep op de vrij
heid! Alsof de vrijheid de grondstof uit
maakte voor alle takken van industrie.
Daukbaar moet worden erkend, dat, in
de jongste jaren, door sommige radicalen
althans ten opzichte van de leerlingen-
quaestie verstandiger dau door de meer
derheid hunuer geestverwanten wordt ge
sproken.
Enkele radicalen zouden wel willen zien,
dat een patroon geeu gezel aannam, vóór
dat hjj de overtuiging had verkregen, dat
de zich aanmeldende de noodige bekwaam
heden bezat. Toch deinzen de radicalen nog
terug voor de tusschenkomst van den wet
gever. De katholieke partij en de conser
vatieven in Duitschland zijn niet zoo be
nauwd daarvoor. Zij begrjjpen zeer goed,
dat zulke toestandeu niet geheel vrijwillig
worden geboreu.
Ook wij zijn tegeu noodelooze wettelijke
regelingen gekant. De tusschenkomst, van
deu wetgever moet tot het hoogst noodige
worden beperkt.
Met alle beschei lenheid zoudeu wij echter
meenen, dat èu voor de vakvereenigingen
èn voor de regeling van het leerlingen
wezen, zonder vrees voor eenig gevaar, een
beroep op de medewerking van deu wet
gever zou kunnen gedaan worden.
De wetgever moet helpen om de nijver
heid te verlossen uit een toestand, waarin
zij werd gebracht door de mannen der re
volutie, die voorbij zagen, dat niet in af
breken maar in verbeteren, de kracht van
een verstandig regeer-beleid is gelegen.
Opbouwing is plicht, om goed te maken
wat de revolutiounaire omvervverpers hebben
bedorven.
Naar men meldt, zou de suppletoire
begrooting, welke bij den Rijksdag zal
lui, dat overal met hem meeging, in dat verschrik
kelijk luiden, dat slecht* iu ds verbeelding van
het opgewonden kind bestond en misschien door
den buitengewoon versnelden bloedsomloop werd
teweeggebracht.
„Moeder sterft! Voort! altijd voort
Nu naderde Karei den nauwen ingang dar
baan tusschen de hemelhooge, dicht opeenge
stapelde rotswanden. Br heerschts reeds eone
dichte duisternis in da kloof, mnar het moedige
knaapje was niet bang. Hulp voor moeder en
troost voor vader ging bjj halen; dat behoedde
hem tegen alle vrees. Deu geheelen (lag had de
ton met volle kracht in die rotskloof geschenen;
(ie wanden ademden nu die warmte uit, zoodat
de lucht er binnen zoo zwoel en afmattend was,
dat de kleine Karei hoe langer zoo langzamer
begon te loopen. Zijne lichaamskracht was gi-heel
uitgeput, zijn hoofd brandde al erger; in de dui
sternis stiet hij met ijjn kleinen voet tegen de
rails; onvoorziens struikelt hij en valt dau
met eeu plof op den grond. Zijn hoofd slaat te
gen de ijzeren rail en de knaap blijft verdoofd
liggen, met het briefje nog altijd in de rechter
hand.
Na een poos komt hij weder tot zichzelven,
maar niet wetend wat in het donker aan te
worden ingediend, meer dan 100 millioen
Mark bedragen.
Ruim 180 katholieke nieuwsbladen be
vatten eene algemeene oproeping van de
vereenigde katholieke Duitscke pers »om
den hoogstverdienstelijlceu aanvoerder van
het Ceutrura, dr. Wiudthorst, d« onveran
derde vereering en dankbaarheid der katho
lieks bevolking te bewijzen, door het bou
wen van eene tweede, door hem gewenschte,
roomsche kerk te Hannover.
De Pruisische Minister van Bitinenlaud-
sche Zaken, de heer Yon Puttkamer, heeft
Rome weder vei laten, om naar Berljju te
rug te keeren.
Het wetsontwerp, waarbjj de brandewijn-
belasting wordt gewijzigd, moet reeds bij
den Bondsraad zijn ingekomen. Aan de
leden van dat Staatslichaam is echter het
stilzwijgen opgelegd omtrent den inhoud.
Naar aanleiding der tegenspraak, welke
het bericht vond,dat Z. H. de Paus als bemid
delaar tusschen Duitschland en Frankrijk
zou optreden, merkt een Pruisisch blad op,
dat wel degeljjk door Frankrijk eene poging
in de bedoelde richting zou zijn gedaan,
doch dat de zaak niet slaagde.
De politie van Muhlhausen heeft
eeu koopman dier stad, die luitenant is
van het Frausche territoriale leger, over
de grens gezet.
ïu het Lagerhuis gaf Hamilton inlich
tingen betreffende het niet salueereu van
de Frausche vlag door het Engelscbe es
kader ter begeleiding van de Koningin, op
de reede van Cannes. Dit was niet ge
schied, dewijl in de reglementen bepaald
is, dat oorlogsschepen, gewapend met min
der dan tien kanonnen iu de breede zijde,
niet salueeren. De Frausche Admiraal en
de Frausche Regeeriug hebbeu met de ge
geven opheldering volkomeu genoegen ge
nomen.
De Italiaansche Kamer is weer bijeen
gekomen. De Minister-President Depretis
deed mededeeling van de samenstelling van
het nieuwe Kabiuet. Hij verklaarde, dat het
voor het Ministerie overbodig was opuieuw
eeu programma te geven, want de mannen,
die het Kabinet uitmaken, ziju bekend.
Wij hopen ging hij voort, dat wjj bij de
Kamer eene ruime ondersteuning zullen
viuden. Het Ministerie zal eene staatkunde
volgen, die in het bizouder het behoud vau
deu vi ede zich ten doel stelt. Wat de
quaestie in Afrika betreft, wij zullen ons
niet laten medesleepen in eene gewaagde
onderneming.
Hierna wees de Minister op de noodza
kelijkheid om maatregelen te nemen, ten
einde iu den aanleg van spoorwegen te
voorzien, en kondigde hij wetsontwerpen
aan betreffende de graanrechten.
De Kamer heeft geweigerd het ontslag
van een barer Vice-Presidenten aan te
nemen.
De correspondent van de Standard te
Philipopel heeft de Regenten Stambuloff
vangeu, begint hij luidkeels te schreien. Daar
hoort hij eensklaps een naderend geratel en
gesis, hij voelt den grond beven en ziet de
lichten ven den naderenden trein; doch als ver
lamd bljjft hij zitten, zonder eenige kracht om
op te staan
De Kroonprins van het land is op reis om
ce ie revue over de troepen te houden. Op de
spoorlijnen en in ds garnizoensplaatsen, die hij
passeereo moet, is alles in de weer, en ieeds
sedert weken tij i de noodige toebereidselen ge
maakt. Des te onaangenamer is het, dit al die
gemaakte schikkingen moeten veranderd worden,
omdat eene brug, die de Prins over moet, door
teue wolkbreuk is beschadigd geworden. Deze
storing kan men echter voorkomen, (loor een
kleinen omweg langs eene zijbnau ta maken. Ds
onverwachts in dienst gestelde extra-trein brengt
den tockomstigm beheerscber van het land op
de lijn, wasrvan ons verhaal gewaagt. Op de loco
motief, waarvan ds lantaarns tot ver in het sche
merduister doorstralen, staat ds ervareusto en
vertrouwbaarste machinist der lijn; een andere,
jongere machinist vervult den post van stoker
en de opzichter van de geheele lijn heeft het
toezicht op de locomotief.
en Matkuroff geïutervieuwd, die zeiden dat
het Regentschap niet voornemens is de
groote Sobranje bijeen te roepen, dewijl de
vragen omtrent verlenging van de macht
der Regenten en de verkiezing van een
Vorst niet urgent zjjn.
De Porte maakt een uitvoerig rapport
voor de Eugelsche Regeeriug over de Egyp
tische quaestie gereed.
Uit Coustantiuopel wordt gemeld,
dat de Rusdsche Regeering ontevreden is
over de houding van de Rumeeusche Re
geering tegenover de Bulgaarsche uitge
wekenen, daarentegen zou Rumeuië de te
rugroeping vragen, wegens zijne woelingen,
van den Russischon Gezant te Bucharest.
Het stoffelijk overschot van Abraham
Lincoln, dat sedert negen jaren, uit vrees
voor schennis van het grat, bewaakt werd,
is op den 22u jaardag van zijn dood in
het openbaar bijgezet iu den grafkelder
van het gedeukteeken, dat te zjjner ge
dachtenis te Spring (Illinois) is opgericht.
Volgens berichten uit Tanger maakt
de Sultan groote oorlogstoebereidseleu. Te
Mequiuez zijn kameelen opgeëischt voor
het vervoer van amunitie. De helft der
maunelijke bevolking zou ten gevolge van
de aankomst der contingenten worden gemo
biliseerd.
Eene depêche uit Raugoen meldt, dat
eene uitgebreide samenzwering in Opper-
Birma is ontdekt. Zij had ten doel de Eu-
gelscheu weg te jagen of te vermoorden,
de steden in brand te steken en een
nieuwen Koning uit te roepen ter vervan
ging van den ex-Ivouiug Tkeebow. Het
komplot is nog door de spoedige interventie
der Britscbe politie verijdeld. Gewichtige
diensten ziju in deze aaugelegenheid aan
bet Britsch gezag bewezen door eeu in-
landscb hoofd Myo van Sadaye, die de
hoofden van het komplot insloot en ge
vangen nam, terwjjl zij bijeen waren om
hunne laatste afspraken te maken. Inmiddels
hadden de Dacoits reeds een begin van
uitvoering aan de wraakuitoefening gegeven
door deu brand te steken in de stad Patok.
Op weg naar eeu naburig dorp werdeu zij
door de politie overvallen en op de vlucht
geslagen.
Uit Oost-Afrika ontvangen brieven
van den 8en Maart maken melding van
nieuwe belangrijke krijgstochten door vijan
dige Somali-stammen, die zich aan moord
en roof schuldig maken en met eeu ge-
wapeuden inval op het Duitsche protecto
raat Witu dreigen. De inboorlingen van
die streek nemen reeds de vlucht naar het
ouder Engelsche bescherming staande gebied.
Er zijn berichten uit de Trausvaal
ontvangen van den 6eu Maart, behelzende,
dat tegeu het einde van Mei of het begin
van Juni een oorlog van eeuige beteeke-
nis tegemoet gezieu wordt in Noordelijk
Trausvaal, waar eeu van de machtigste
Kafferhoofden de gehoorzaamheid heeft op
gezegd.
Dreunend stoomt de sneltre.n, (lie slecht* uit
enkele wagens bestaat, door de duisternis en is
weldra de rotswaoden genaderd. De drie beamb
ten doen bun uiterste best om de baan gade
te slaau; de stoker werpt opnieuw een schep
kolen in de roode vuurmassa onder den ketel, die
de drie mannen met eeu rossen gloed beschijnt.
Op eens slaikt de machinist een luiden kreet,
en wijst door het ronde, geopende kijkgat naar
buiten iu da duisternis. Hij wendt zich naar de
pijp, waai door de locomotief tot fluiten gebracht
wordt, en een kort, schel gefluit doortrilt de
lucht.
De stoker heeft ook naar buiten gezieu en
iu het licht uit de lantaarns der locomotief
heeft hij eeu kind op de rails zien zitten. Met
inspanning van alle krachten pogen de drie
beambleu te remmen; maar wat beteekent die
weinige tegenstand tegen de millioeuen cente
naars kracht, welke de locomotief ontwikkelt
terwijl zij langs de helling, langs het schuine
vlak, naar beneden glijdt? De raderen worden
trgeuhoudau, maar ondanks dat schuiven zij
verder, en binnen drie, vier seconden zullen zij
over het kiud ziju heengerold
(Slot volgt.)
